κερώτερος ὀμφά. «Iudicio tuo contentus te ipsum laudas.» PORPHYR.

45-47. naribus uti] «sannis vituperantium uti.» PORPH. Conf. Sat. 4, 6, 5: naso suspendis adunco Ignotos. Sat. 2, 8, 64: Balatro suspendens omnia naso. Persius 1, 40: nimis uncis Naribus indulges. " Cum haec atque talia audio, nescio qua formidine perculsus (ait κατ' εἰρωvεiav) timeo nares corrugare, id est, aperte gestu verbisque illis demonstrare, quantopere eos contemnam, et, ne male me mulcent, quam celerrime possum, iis me subtraho.» luctantis] «me adorientis mecumque contendentis; » imago petita ab athletis potius quam a gladiatoribus. — acuto -- ungui] Significatur iniquorum livor atque malitia detestabilis. - Displicet iste locus] «ubi, ut carmina mea recitem, vos voltis (probe enim praevideo fore, ut clanculum postea in me et in mea invehantur obtrectatores mei).» diludia posco] «Diludia dicuntur tempora, quae gladiatoribus conceduntur inter dies munerum, quibus pugnatur. » COMM. CRUQ. «Ut intra dies quinque pu- | gnent.» Acn. (gna digen Aufschub Merkel, Rasttag Passow.) Iocosa

48. 49. Ludus cet.] «Risus et iocus, qui initio plenus facetiarum videbatur, haud raro tandem in acerbas rixas degenerat.» «Nolo ne per ludum quidem inter vos versari, nam acria inde certamina interdum oriuntur, quae inire meum non est; nihil enim mihi prosunt, immo ea detestor. Ergo sine me inter vos rixamini, quantum voltis.>>

nebulones, genuit] ȧopí

OTOS, «gignere solet.» trepidum] «in quo trepidant ii, qui inter se certamen acre committunt, » lebhaft. funebre bellum] «prope internecivum, in quo multi occidunt.» Ceterum Epistolae exitus sane iocosus in mentem revocat illud Epicharmi apud Athen. 2, 3. p. 36. C: Εκ μὲν θυσίας θοίνη· 'Ex dè θοίνης πόσις ἐγένετο. Β. Χάριεν, ὡς γέ μοι [δοκεῖ]. Α. Ἐκ δὲ πόσιος κώμος, ἐκ κώμου δ' ἐγένετο θυανία (al. συανία)· Ἐκ δὲ θυανίας δίκη [γένετ', ἐκ δίκης δὲ καὶ ταδίκη,] Ἐκ δὲ καταδίκης πέδαι τε καὶ σφάκελος καὶ ζημία.

E.

XX. Epilogus manifesto hic est primi Epistolarum Libri; iam cum v. 28. Lepidi et Lollii consulum nominibus designetur a. u. c. 733., multi crediderunt aliter fieri non potuisse, quam ut ipso eo anno haec Epistola composita sit. At vero cum constet Epistolas 12. et 48. scribi non potuisse nisi a. u. c. 734., inextricabiles nonnullis inde oriri visae sunt difficultates, adeo ut Kirchnerus (Quaestt. Horat. p. 37.) ab Horatio Epistolam hanc quasi comitem Epodon libro (cuius editionem propter rationes oλirizas usque ad a. u. c. 733. distulerit) compositam eamque una cum illo volumine ad Augustum, Maecenatem aliosque fautores et amicos missam esse existimet. Qua quidem opinione nihil videtur improbabilius. Quocirca Düntzerum imprimis nunc secutus sic de ultimis versiculis statuendum arbitror: Hoc dumtaxat dicit, se a. u. c. 733. ad quadragesimum quartum aetatis annum pervenisse, neutiquam vero, se ipso illo anno hanc Epistolam composuisse; immo scripta videtur a. 734., quo duae aliae (12. et 48.) re vera sunt compositae; numerum autem illum indicavit, quia commode ac venuste versiculis exprimi poterat. Ceterum festiva ludens dilogia librum suum eadem cum sollicitudine et cura ficticia hac Epistola a se dimittit ac dominus servulum sibi carum, qui prope iam liberti condicione

| utens extra domum herilem evagari ac liberiore vita frui cupit, verum propter hoc ipsum multis, imprimis corruptionis, periculis expositus est. Rationem eandem fere tibi finge, quae fuit inter Ciceronem et Tironem, Atticum et Alexin, quibus servis carissimis domini vix quidquam negare poterant. Per totam autem Epistolam pueri delicati et venusti libri duplex imago mirum in modum permixta et confusa est. Qui de filio vel etiam de filia a patre extra domum emissa | interpretati sunt dilogiam, non satis respexerunt Romanorum mores, ex quibus indecora fuisset libri cum filio, magis etiam indecora cum filia prostitutioni expositis comparatio; nec advocari debebat Martialis 4, 66, 5: Secreta quaere carmina et rudes curas, Quas novit unus scrinioque signatas Custodit ipse virginis pater chartae, Quae trita duro non inhorruit mento. Etenim aliud est virgo charta, aliud filia virgo. Recte iam Commentator Cruquii: «Hac Epistola alloquitur metaphoricôs librum suum quasi rem animatam puerumque prostituendum, significans eum in publicum quidem velle procedere, se vero prohibere (ex quo v. fortasse fluxit mira Praedicowii coniectura: spectare velaris). » Similes autem huius Epistolae sunt Ovidii Trist. 4, 4. Martialis 4, 3. 2, 4. 3, 2. 4, 5. Anthol. Palat. 12, 208. (II. p. 545.)

4. 2. Verlumnum] deum omnium

5-8. Non ita nutritus] «Atqui ego tam bene et pudice non ideo te educavi, ut tu tam lascivus evaderes.» Detracta imagine hoc dicit, sed ironice: «Primo amicis dumtaxat, non librariis et publicae lectioni destinatae erant Epistolae a me compositae. Iam vero, ut iubent me populares mei, edendae sunt.»> Fuge] Seneca Epist. 408, 25: Nunquam Virgilius dies dicit ire, sed fugere, quod currendi genus concitatissimum est. «I nunc, proripe te in Forum; » quod cum in loco plano et humili esset, eo ituris descendendum erat ex collibus propinquis; hinc v. proprium est de Foro. Q. Cicero de Pet. Cons. 4, 2: Prope quotidie ad Forum tibi descendenti meditatum hoc sit. Minus recte alii explicant: «Fuge locum, quo descendere cupis, noli eo descendere; » cui interpretationi repugnant vv. 48 seqq. et totius Epistolae manifestum consilium. emisso] Dilogia de puero e custodia semel emisso et de libro edito. Cic. ad Fam. 7, 33, 4: si quando aliquid dignum nostro nomine emisimus. quis] Haec lectio satis firmatur a Codd., a Commentatore Cruquii («postquam te aliquis reprehenderit.») et ab ipsa dilogia, quae personam aliquam potius quam rem laedentem requirit. laeserit] de libro: «ubi ab iniquis meis male exceptus eris ac de te dixerint:

-

5

| Quis leget haec? Vel duo vel nemo»: de puero: «si quis pudicitiam tuam laeserit (violarit), tum vero frustra meum auxilium implorabis.» Ovid. Her. 5, 403: Nulla reparabilis arte Laesa pudicitia est. In breve te cogi] de libro: «scis te artum in volumen convolvi et in capsa reponi, ex qua fortasse nunquam postea rursus promare;» de puero: «desertus ab amatore in angustias redigeris.» Sic Terent. Heaut. 4, 2, 2: (al. 3, 6, 2:) Ita hercle in angustum oppido nunc meae coguntur copiae. Prop. 5, 1, 128: in tenues cogeris ipse Lares. Düntzer laeserit explicat «mit rauhen Händen anpacken, importuna manu arripere, » et in breve cogi, «in eine Ecke geworfen und hart bedrängt werden, in angulum abiici et pre| mi.») cum plenus] « Duo Codd. plenus cum, quod plenius et rotundius esse Bentleius et Fea monuerunt et in textum receperunt. Omnino Horatii interpretes, praesertim Cuninghamius, aurium iudicio usi, multos poëtae locos transpositis verbis sollicitarunt, quippe nescientes nunquam verba transponenda esse, nisi aut grammaticae aut rhetoricae leges eiusmodi transpositionem necessario flagitent.» IAHN. Adde: nisi antiquissimorum et praestantissimorum Codicum auctoritas, id ut faciamus, suadet. Ceterum in Horatii Satiris

40

Lan

guet autem et auditor vel lector (Quintil. 9, 3, 27.) et is, cuius amor refrixit. Ovid. A. A. 2, 436: Et si nulla subest aemula, languet amor.

9. 10. Quodsi non cet.] Construe: Quodsi augur non desipit (si non prorsus falsa tibi vaticinor) odio tui ; id quod monendum erat propter miros Scholiastarum errores, veluti Porphyrionis: «Quodsi ego quasi augur tibi non» (hoc non delendum patet ex Comm. Cruq. et Glossatore Codicis E) «peccanti futura praedico, non odio tui loquor.» | - odio] h. 1., ut saepe, accedit ad irae et taedii potius quam simultatis notionem, Verdruss. - peccantis] de libro: «praepropere edi cupientis ; » dilogia inest in eo, quod V. peccare usurpatur etiam de amantium infidelitate et de venere illicita. Carus eris, donec te deseral] aut ego reor; » hinc coniunctivus, qui aptior mihi videtur. Eadem constructione A. P. 455: Sessuri, donec cantor · dicat. Ad lectionem deseret cf. Virg. Aen. 4, 272: Hic -- regnabitur, -- donec regina -dabit Ilia prolem, aetas] &pa, h. 1.

-

erant, eos in hostium numero ducit; qui aliquid formae, aetatis artificiique habebant, abducit omnes. Hinc flos aetatis, aetatulae.

44.42. Contrectatus] Hoc quoque verbo per dilogiam utitur. Cf. Tacit. Ann. 44, 35: contreclatam filiarum pudicitiam ulcisci. — sordescere] ambigue, et de externa specie (Cf. Sat. 1, 4, 72.), et de contemptione in quam paulatim veniet liber. (Cf. Epp. 4, 44, 4.) tineas pasces] Vid. ad Sat. 2, 3, 149. taciturnus] « a nemine recitatus vel lectus.»> inertes] «quae prope immobiles lente chartas et vestes corrodunt,» stillnagend Merkel. Alii minus recte: nichtsnutzige, «quae nullum usum praebent, immo nocent rebus, quas rodunt.» Quomodo quidam «artibus infestas» explicare potuerit, alius convertere unwissende, Düntzer ungeschickte, equidem me haud intelligere fateor. Haud satis apte comparant Iuven. 3, 207: Et divina opici rodebant carmina mures (rohsinnige Weber).

43. Aut fugies cet.] Horatii tempore multi libri in illas provincias, quae iam Latino sermone utebantur, tum demum perveniebant, cum Romae iam obsoleverant. Cf. A. P. 345. «Fugies ultro in Africam provinciam, novos ut tibi amatores captes, ab iis, quos in Urbe re