202

graves, si occurrant, "secundùm se" superet, et Dei mandata constanter impleat. Hic amor justificat sinè Sacra

mento.

Dictum est "secundùm se :" quia potest amor ille impediri per liberum arbitrium: non vocatur itaque amor ille effectu super omnia merè ab eventu, sed ab intrinseca sua vi, et efficacia præsente; adeoque si quis postea cadat in peccatum mortale, etiam ordinariis tantùm tentationibus impugnatus, ex eo certò non concluditur, ipsum non habuisse amorem Dei super omnia effectu.

Penes quid differunt amor Dei super omnia affectu tantùm, et amor Dei super omnia effectu ?

R. Verior videtur sententia illorum, inquit Daelman, qui dicunt illos duos amores tantùm differre penes diversam actuum intensionem. Vide Daelman, tomo 8. oratione 2.

Relictâ illorum terminorum disceptatione, certum est, quòd amor Dei benevolus pervenire possit ad tantam perfectionem, ut statim hominem justificet, priusquam Sacramentum actu suscipiatur, ut docet Trid. Sess. 14. cap. 4. unde et hic amor non consistit cum reatu æternæ damna. tionis, uti voluit Bajus; ut patet ex ejus propositione 70. damnatâ: "Homo existens in peccato mortali, sive in reatu æternæ damnationis, potest habere veram charitatem, et "charitas etiam perfecta potest consistere cum reatu æternæ "damnationis." Putabat scilicet, per charitatem perfectam non remitti peccatum mortale extra casum necessitatis aut Martyrii sine actuali susceptione Sacramenti, ut constat ex ejus propositione 71. Plura huc spectantia require in Tract. "de Sacramento Pœnitentiæ."

66

N. 126. DE OBJECTO CHARITATIS.

S. Thom. 2. 2. quæst. 25.

I. Objectum charitatis II. Formale est bonitas Dei in se. III. Ob quam etiam diligitur proximus.

QUOTUPLEX est objectum charitatis?

I. R. Est duplex, nimirum materiale et formale. Materiale subdividitur in primarium et secundarium.

Quodnam est objectum formale charitatis, seu motivum aut ratio formalis, quare ex charitate diligendus sit Deus et proximus?

II. R. Est bonitas Dei in se, sive Deus, ut in se infinitè bonus et perfectus; adeòque est complexum omnium perfectionum possibilium et infinitarum, seu ipsum esse divinum absolutè, et in omni genere infinitè perfectum, quo Deus redditur summè amabilis.

Hinc patet differentia amoris, spei et charitatis.

Obj. I. Deus diligendus est, non tantùm quà bonus, sed etiam quà sapiens, justus, misericors, &c. ergo bonitas Dei non est adæquatum motivum formale charitatis.

R. Negando conseq. ratio patet ex dictis; nam bonitas Dei, quæ est objectum formale charitatis, complectitur sapientiam, justitiam, et cætera Dei attributa, quæ omnia conveniunt in ratione boni amabilis propter se.

Obj. II. Etiam propter beneficia accepta Deum diligere debemus: ergo, &c.

R. Negando cons. unica enim est ratio formalis et principalis diligendi Deum amore charitatis, nempe divina bonitas cæteræ autem rationes, ait S. Thom. q. 23. art. 5. ad 2. inducentes ad diligendum Deum, sunt tantum secundariæ et consequentes ex primaria, et ideo insufficientes ad actum charitatis: quare si quis velit bonum Deo, præcisè ob beneficia accepta, non erit verus actus charitatis, sed gratitudinis.

Explica, quomodo motivum formale charitatis interveniat in dilectione proximi, sive quomodo ideo diligamus proximum, quia Deus in se summè bonus est?

R. Quidam hoc ita explicant: quia Deus, qui infinitè bonus est, hoc mandavit et vult; vel quia hoc Deo gratum est, vel quia bonitas Dei in proximo relucet; sed omnes hæ explicationes sunt insufficientes, cum in illis ratio formalis immediata non sit bonitas Dei in se.

III. Itaque id exponendum videtur hoc modo: diligere proximum amore charitatis est ipsi velle bonum supernaturale, maximè, ut in æternum amet et laudet Deum : ratio autem formalis, quare velim, ut proximus in æternum amet Deum, est, quia Deus in se summè bonus et perfectus est, adeoque meretur in æternum amari ab omnibus, qui illius diligendi sunt capaces: ex quo patet, quòd ideo diligamus proximum, quia Deus in se summè bonus est.

Eodem modo explicatur, quomodo nos ipsos diligamus propter Deum.

Obj. Nihil potest amari ob bonitatem alienam: ergo proximus non potest amari ob bonitatem Dei ipsi extrinse

cam.

R. Neg. antec. Medicina enim amatur propter sanitatem, licèt ei extrinsecam : quia tamen proximus non diligitur propter se, sed propter aliud, rectè sequitur, illum non posse diligi super omnia.

Ex dictis observa 1o. quòd particula "propter," dum in definitione charitatis dicitur: "Et proximus propter Deum," non tantùm importet, quòd Deus sit causa finalis et efficiens seu movens mandando, quod etiam accidit actibus aliarum virtutum, exercitis propter Deum; sed insuper denotet, Deum esse causam seu rationem formalem diligendi etiam proximum, quod actui charitatis proprium est.

2o. Quòd actus charitatis Dei et proximi non differant specie, cùm habeant idem objectum formale.

3°. Quòd nullus, ex charitate possit diligere proximum, quin diligat Deum : quia diligere proximum, est velle, ut in æternum amet Deum; et è converso non possit diligere Deum, quin diligat proximum; quia diligere Deum, est inter alia velle, ut in æternum ametur et laudetur à proximo. Vide Num. 113.

4°. Quòd charitas se debeat extendere ad omnes proximos, neminem excludendo.

N. 127. DE OBJECTO MATERIALI CHARITA

TIS.

S. Thom. 2. 2. quæst. 25.

I. Objectum materiale primarium est Deus, secundarium proximus. II. Quis dicatur proximus.

QUODNAM est objectum materiale charitatis?

I. R. Objectum materiale primarium est ipse Deus, secundarium est proximus.

Quisnam hic intelligitur nomine proximi?

II. R. Omnis creatura æternæ beatitudinis capax: adeoque 1o. nos ipsi, imo et corpus nostrum, quod suo modo capax est æternæ felicitatis. 20. Omnis homo viator, sive fidelis, sive infidelis, sive justus sive peccator, sive amicus sive inimicus. Item Sancti in cœlo, Angeli boni, animæ in purgatorio detente, et ipse Christus quatenùs homo: non tamen homines damnati aut dæmones, qui à Beatitudine, ejusque spe exciderunt.

Obj. Luc. cap. 10. ex parabola Christi solus ille videtur proximus, qui fecit alteri misericordiam : ergo, &c.

R. Sensus interrogationis Christi est, quis horum trium functus sit officio proximi; juxta quem sensum rectè res

pondit legisperitus, illum officio proximi functum esse, qui fecit misericordiam. Si autem Samaritanus genere et vitæ consuetudine alienus à Judæo, existimaverit illi tanquam proximo exhibendam esse misericordiam, sequitur, in hac vita neminem essé à proximi nomine et debito excipiendum : unde et concludens Dominus V. 37, dicit: "Vade, et tu "fac similiter."

N. 128. AN CREATURÆ IRRATIONALES EX CHARITATE SINT DILIGENDÆ?

S. Thom. quæst. 25. art. 3.

I. Creaturæ irrationales non sunt objectum charitatis. II. Licèt charitas circa eas versetur.

I. RESP. cum S. Thom. distinguendo: eas non diligimus tanquam amoris aut charitatis objectum, cui summum bonum per amorem volumus, nam is amor fundatur super communicatione beatitudinis æternæ, cujus res irrationales sunt incapaces.

II. Possunt tamen creaturæ irrationales ex charitate diligi tanquam bona, quæ volumus illi, quem diligimus ; inquantùm ex charitate volumus eas ad Dei honorem conservari, vel ad proximi utilitatem.

Similiter ipsam charitatem possumus ex charitate diligere tanquam bonum, quod volumus illis, quos ex charitate dili-' gimus. Et eadem est ratio de beatitudine et aliis virtutibus, ait S. Thom.

N. 129. DE AMORE CHARITATIS ERGA NOS

METIPSOS.

S. Thom. quæst. 25. art. 4. et 5.

I. Homo ex charitate debet diligere seipsum. II. Item corpus suum.

AN homo debet seipsum ex charitate diligere?

I. R. cum S. Thom. art. 4. affirmativè : quia est præcep-' tum Christi Matth. cap. 22. V. 39. "Diliges proximum "tuum sicut teipsum ;" atqui proximum debemus ex charitate diligere ego et nosmetipsos: deinde maximè proximus est quilibet sibi.

Tr. de Virt. Charitatis.

T

Obj. Homines illi vituperantur qui seipsos amant; nam Apost. de amore sui tanquam de re periculosissima scribit 2. ad Timotheum cap. 3. V. 1. "Instabunt tempora peri"culosa," V. 2. "Erunt homines seipsos amantes."

R. cum S. Thom. ad 3. quòd amantes seipsos vituperentur, inquantùm amant se secundùm naturam sensibilem et corruptam, cui obtemperant, adeoque loquitur Apostolus de amore suî, qui est secundùm cupiditatem malam, non de amore, qui est secundùm charitatem, quo homines se amant secundùm naturam rationalem, ut sibi velint ea bona, quæ pertinent ad perfectionem rationis. Vel amantes seipsos apud Apostolum dicuntur, qui privatis commodis student, aliorum salute et utilitate posthabitâ.

Ex his intelligitur, quomodo S. Thom. art. 7. "in Corp." dicat, quòd peccatores non verè seipsos diligant; scilicet quia se non diligunt secundùm id, quod principale est ipsis, nimirum secundùm animam et bonum spirituale animæ, sed secundùm quòd se odisse et abnegare deberent, scilicet secundùm exterioris hominis corruptionem: unde S. Aug. lib. 1. "de Doctrina Christiana" cap. 23. dicit: quòd amor ille, quo peccatores se amant secundùm cupiditatem, meliùs vocetur odium quàm dilectio, juxta id Psal. 10. “Qui diligit "iniquitatem, odit animam suam." Potest tamen in ipsis manere amor suî naturalis, procedens ex amore sui esse.

An corpus nostrum ex charitate est diligendum?

II. R. Affirmativè: quia est pars creaturæ rationalis, et ita capax beatitudinis participativè, quatenùs beatitudo animæ in corpus potest redundare, juxta illud Apos. 1. ad Cor. cap. 15. V. 42. "Seminatur in corruptione, surget "in corruptione."

Obj. I. Nullus affligit id, quod diligit; atqui corpus nostrum est affligendum et mortificandum : ergo non est ex charitate diligendum.

R. Negando maj. nam Apost. dicit ad Heb. cap. 12. V. 6. "Quem enim diligit Dominus, castigat :" igitur corpus nostrum esse affligendum, non ex odio corporis secundùm naturam considerati, sed partem ex odio peccati, rebellionis carnis et concupiscentiæ, partim ex charitate, quâ volumus corpus subjectum esse Spiritui, ac Deo servire, quomodo dicit Apost. 1. ad Cor. cap. 9. V. 27. "Castigo corpus meum, et in servitutem redigo."

66

Obj. II. Paulus voluit separari à corpore ad Rom. C. 7. V. 24. "Quis me liberabit de corpore mortis hujus ?" item ad Phil. c. 1. V. 23. ergo, &c.