Obrázky na stránke
PDF
ePub

rium (a) Arelatensem episcopum, sciat Beatitudo tua sio, eo merito quo voluerint et crediderint a suo morbo admiratorem sectaloremque in aliis omnibus tuæ esse se posse sanari, et ipsius fidei augmentum, et lotius sanidoctrinæ ; et de hoc quod in querelam trahit, jampridem tatis suæ consequantur effectum.Cæterum ad nullum opus apud Sanctitatem tuam sensum suum per litteras velle vel incipiendum, nedum perficiendum, quemquam sibi sufconferre. Sed quia utrum hoc facturus, aut quo fine sit ficere posse consentiunt : neque enim alicui operi curatio. facturus incertum est, et omnium nostrum fatigatio, nis eorum annumerandum putant, exterrita et supplici providente hoc præsenti sæculo Dei gratia, in tuæ chan voluntate, unumquemque ægrolum velle sanari. Quod ritalis et scientiæ vigore respirat ; adde eruditionem hun enim dicitur, Crede, et salvus eris ; unum horum exigi. milibus, adde increpationem superbis. Necessarium et asserunt, aliud offerri; ut propter id quod exigitur, si utile est etiam quæ scripta sunt scribere, ne leve existime- redditum fuerit, id quod offertur deinceps tribuatur, tur quod non frequenter arguitur. Sanum enim pulant Unde consequens pulant exhibendam ab eo fidem, cujus esse quod non dolet, nec vulnus superducta cute sentiunt: naturæ id voluntate Conditoris concessum est; et nullam sed intelligant perventurum ad sectionem, quod habuerit ita depravatam vel exstinctam putant, ut non debeat cel perseverantem tumorem. Gratia Dei et pax Domini no- possit se velle sanari ; propter quod vel sanetur quis a stri Jesu Christi coronet te in omni tempore, et ambulan- sua, vel, si noluerit,cum sua ægritudine puniatur. Nec tem de virtute in virtutem glorifcet in æternum, domine negari gratiam, si præcedere dicatur talis voluntas, que papa beatissime, ineffabiliter mirabilis, incomparabili- tantum medicum quærat, non autem quidquam ipsajam ter honorande, pra stantissime patrone.

valeat. Nam illa testimonia, ut est illud, «Sicut unicuiEPISTOLA CCXXVI (6).

« que partitus est mensuram fidei » (Rom. XII, 3), et

similia, ad id volunt valere, ut adjuvetur qui cæperit Hilarius Augustino, de eodem argumento.

velle, non ut etiam donetur ut velit ; rejectis ab hoc dong Domino beatissimo ac toto affectu desiderando, et aliis pariter reis, et qui possent similiter liberari, si

multum in Christo suscipiendo patri AUGUSTINO ea quæ pariter indignis præstatur credendi voluntas, HILARIUS (c).

etiam ipsis similiter præstaretur. Si autem, aiunt, di.

catur vel talem omnibus remansisse, qua vel contemnere 1. Sicessantibus contradicentium quæstionibus grala

quis valeat, velobedire, de compendio putant rationem sunt plerumque studiosorum inquisitiones, ut etiam illa

reddi electorum vel rejectorum in eo quod unicuique mequæ absque periculo ignorarentur, ediscant; arbitror

ritum propriæ voluntatis adjungitur. gratiorem fore sedulitatem nostræ relationis, quæ dum indicat secundum quorumdam prosecutiones quædam 3. Cum autem dicitur eis quare aliis vel alicubi præadversantia veritati,non tam sibi quamillisqui;turbantur dicetur, vel non prædicelur, vel nunc prædicetur quod et turbant, per consilium sanctitatis tuæ salagit provi aliquando pene omnibus, sicut nunc aliquibus gentibus deri, domine beatissime ac toto affectu desiderande, et

non prædicalum sit; dicunt id præscientiæ esse divinæ, multum in Christo suscipiende paler.

ut eo tempore, et ibi, et illis veritas annuntiaretur, vel 2. Hæc sunt ilaque quæ Massiliæ, vel aliis etiam lo- annuntietur,quando et ubi prænoscebatur esse credenda. cis in Gallia ventilantur. Novum et inutile esse prædica- Et huc non solum aliorum catholicorum testimoniis,sed tioni quod quidam secundum propositum eligendi dican

etiam Sanclitatis tuæ disputatione antiquiore se probare tur, ut id nec arripere valeant nec tenere, nisi eredendi testantur; ubi tamen eamdem gratiam non minore verivoluntate donata. Excludi putant omnem prædicandi tatis perspicuitate docueris : ut est illud quod dixit Sanvigorem, si nihil quod per eum excitetur, in hominibus clitas tua in quæstione contra Porphyrium, de tempore remansisse dicatur. Consenliunt omném hominem in christianæ religionis, « Tunc voluisse hominibus appareAdam periisse, nec inde quemquam posse proprio arbitrio re Christum, et apud eos prædicari doctrinam suan, liberari:sed id conveniens asserunt veritati,vel congruum

quando sciebat et ubisciebat esse qui in eum fuerant crediprædicationi, ut, cum prostratis et nunquam suis turi » (Epist. 102, quæst. 2, n. 14): vel illud de libro ir viribus surrecturis annuntiatur obtinendæ salutis occa. Epistolam ad Romanos, « Dicis itaque mihi, quid adhuc

conqueritur ? nam voluntati ejus quis resistit» (Rom. II, (a) Visum erat nonnullis substituendum hic esse Ho.

19) ? « Cui sane inquisitioni, inquis, sic respondet, ulinnoratum : sed inspecti a nobis Mss. constanter præferunt, Hilarium. Is porro ex Lerinensi monacho creatus

telligamus spiritualibus viris, etiam non secundum terrefuit Arelatensis episcopus post honoratum, anno 428, num hominem viventibus, patere posse prima merita fidei aut certe 429 ineunte defunctum. Quippe Honoratus suffectus Pratoclo interempto anno 426 ex Prosperi Chro

et impietatis, quomodo Deus præscientia eligat creditunico, cathedram Arelatensem, teste Honorato Massiliensi, ros, et damnet incredulos : nec illos ex operibus eligens, per biennium occupavit.

nec istos ex operibus damnans ; sed et illorum fidei præ(6) Ex tomo 7 præfixa lib. de Prædestinatione ss. Quæ porro 226 erat, nunc 256. Scripta eodem tempore.

slans, ut bene operentur,et istorum impietatem deserendo (c) Hic profecto ab Hilario Arelatensi, qui Augustini

obdurans, ut male operentur: » et iterum in eodem libro de prædestinatione sententiam, uti Prosper in superiore superius, « Æquales omnes sunt ante meritum, nec poepistola scribit, e in querelam traliebat, » distinguit se ipse infra, n. 10, hisce verbis : « Nolo autem Sanctitas

test in rebus omni modo æqualibus electio nominari. Sed a tua sic me arbitretur hæc scribere quasi de his quæ quoniam Spiritus sanctus non datur nisi credentibus ; « nunc edidisti, ego dubitem. Significat postea se ipsius

non quidem Deus eligit opera quæ ipse largitur, cum dat «præsentiæ deliciis aliquando potitum, uberibusque sa« lubribus » nutritum fuisse : deinde se laicum esse n. 9 Spiritum sanctum, ut per charitatem bona operemur : subindicat, ac postremo Augustioum appellat patrem, sed tamen eligit fidem, quia nisi quis credat, et in acci. atque vicissim ab ipso in lib. de Prædestinatione ss. cap. 1, filius nuncupatur : quæ sane in Arelatensem

piendi voluntate permaneat, non accipit donum Dei, id episcopum minime conveniunt.

est Spiritum sanctum, per quem infusa charitate bonum possit operari. Non ergo eligit opera cujusquam in præ- severaret, sed sine qua per liberum arbitrium perseverare scientia, quæ ipse donaturus est : sed fidem eligit in non posset : nunc vero sanctis in regnum per gratiam præscientia. ut quem crediturum esse præscivit, ipsum prædestinatis non tale adjutorium perseverantiæ detur, elegerit cui Spiritum sanctum daret, ut bona operando sed tale ut eis perseverantia ipsa donetur ; non solum etiam æternam vitam consequeretur. Dicit enim A poslo- ut sine isto dono perseverantes esse non possint, verum lus ; « Idem Deus qui operatur omnia in omnibus » (I etiam ut per hoc donum nonnisi perseverantes sint » (Lib. Cor. XII, 6). Nusquam autem dictum est, Deus credit om. de Corrept. et Gratia, capp. 11, 12). His verbis Sannia in omnibus : quod enim credimus, nostrum est ; ctitatis tuæ ita moventur, ut dicant quamdam desperaquod autem operamur, illius » (In Expos. quarumdam tionem hominibus exhiberi. Si enim, aiunt, ita Adam propositionum ex Epist. ad Rom. propp. 12 et 60): et adjutus est, ut et stare posset in justitia et a justitia cætera in eodem opere ; quæ se acceptare et probare declinare, et nunc ila sancti juvantur, ut declinare non testantur, tanquam convenientia evangelicæ veritati. possint, siquidem eam acceperunt volendi perseveran

4. Cæterum præscientiam, et prædestinationem, vel tiam, ut aliud velle non possint ; vel sic quidam desepropositum, ad id valere contendunt, ut eos præscierit, runtur, ut aut nec accedant, aut, si accesserint, et del prædestinaverit, vel proposuerit eligere qui fuerant recedant : ad illam voluntatem pertinuisse dicunt exhorcredituri : nec de hac fide posse dici, « Quid habes quod

tationis vel comminationis utilitatem, quæ et persistendi non accepisti » (I Cor. iv, 7) ? cum in eadem natura et desistendi obtinebat liberam potestatem ; non ad hanc remanserit, licet vitiata, quæ prius sana ac perfecta cui nolle justitiam inevilabili necessitate conjunctum est, donala sit. Quod autem dicit Sanctitas tua, neminem per- præter illos qui sic concreati sunt his qui cum universa severare, nisi perseverandi virtute percepta ; hactenus massa damnali sunt, ut exciperentur per gratiam libeaccipiunt, ut quibus datur, inertilicet, præcedenti tamen randi. Unde in hoc solo volunt a primo homine omnium proprio arbitrio tribuatur : quod ad hoc tantum liberum distare naturam, ut illum integris viribus voluntatis asserunt, ut velit vel nolit admittere medicinam. Cæte- juvaret gratia volentem, sine qua perseverare non pole. rum et ipsi abominari se et damnare testantur, si quis rat : hos autem amissis et perditis viribus credentes quidquam virium in aliquo remansisse, quo ad sanitatem lantum, non solum erigat prostratos, verum etiam suf. progredi possit, existimet. Nolunt autem ita hanc per- fulciat ambulantes. Cæterum quidquidlibel donatum severantiam prædicari, ut non vel suppliciter emereri, sit prædestinatis, id posse et amitli et retineri propria vel amitti contumaciter possit. Nec ad incertum volun

voluntate contendunt : quod tunc falsum esset, si verum tatis Dei deduci se volunt, ubi eis quantum putant ad putarent eam quosdam perseverantiam percepisse, ut obtinendum vel admittendum, evidens est qualecumque nisi perseveranles esse non possint. initium voluntatis. Illud etiam testimonium quod po- 7. Inde est quod et illud pariter non accipiunt, ut suisti, « Raptus est ne malitia mutaret intellectum ejusv eligendorum rejiciendorumque esse definitum numerum (Sap. iv, 11); tanquam non canonicum definiunt omit- nolint : atque illius sententiæ expositionem, non eam quæ tendum. Unde illam præscientiam sic accipiunt, ut a te est deprompta, suscipiant, id est, ut nonnisi omnes propter fidem fulurum intelligendi sint præsciti : nec homines salvos fieri velit ; et non eos tantum qui ad sancuiquam talem dari perseverantiam, a qua non permit.

ctorum numerum pertinebunt, sed omnes omnino, ut tatur prævaricari; sed a qua possit sua voluntate defcere nullus habeatur exceplus. Nec hoc timendum, quod quiet infirmari.

dam eoinvito perire dicantur : sed quomodo, aiunt, non 5. Asserunt inutilem exhortandi consuetudinem, si

vult a quoquam peccari vel deseri justitiam, et tamen nihil in homine remansisse dicatur,quod correptiovaleat jugiter illa deseritur contra ejus voluntatem,committunexcitare: quod quidem inesse naturæ sic se dicere con

turque peccata; ita eum salvari velle omnes homines. fitentur, ut hoc ipso quod ignoranti veritas prædicatur,

nec tamen omnes homines salvari. Testimonia etiam ad beneficium præsentis gratiæ referendum sit. Nam

Scripturæ quæ de Saüle vel de David posuisti (Id.capp. si sicprædestinati sunt, inquiunt, ad utramque partem,

13, 14), non pertinere putunt ad quæstionem quæ de ecout de aliis ad alios nullus possit accedere ; quo pertinet

hortatione versatur :alia autem ad id referunt, ut ex his tanta extrinsecus correptionis instantia ? Si ab homine,

eam gratiam accipiant commendari, qua unusquisque etsi non fides integra, saltem vel dolor compunctæ infir- post voluntatem juvatur ; vel ad ipsam vocationem, quæ mitatis exoritur,aut periculum demonstratæ mortis hor- præstatur indignis. Hoc enim et illis locis tuorum opusretur. Nam si non potest timere quis unde terretur,nisi

sculorum et aliorum, quæ persequi longum est, se deea voluntate quæ sumitur ; non ex eo culpandus quod

monstrare testantur. nunc non vult : sed in eo et cum eo qui sic aliquando

8. Parvulorum autem causam ad exemplum manoluit, ut eam damnationem cum suis posteris mere. jorum non patiuntur afferri : quam et tuam Sanctitaretur incurrere, ut nunquam recta, semper autem prava

tem dicunt eatenus attigisse, ut incertum esse volueris, vellet appetare. Si autem est qualiscumque dolor qui ad ac potius de eorum pænis malueris dubitari. Quod in exhortationem corripientis oriatur : hanc ipsam dicunt

libro tertio de Libero Arbitrio ita positum meministi causam, propter quam vel rejiciatur alius, vel alius (lib. 3, c. 23), ut hanc eis occasionem potuerit exhibere. assumatur : atque ita non opus esse partes constitui,

Hoc etiam de aliorum libris quorum est in Ecclesia aucquibus nec adjiciendum sit aliquid, nec detrahendum. toritas, faciunt quod perspicit Sanctitas tua non parum 6. Deinde moleste ferunt ita dividi gratiam, quæ vel

posse juvare contradictores, nisi majora, aut certe vel tunc primo homini dala est, vel nunc omnibus datur, paria proferantur a nobis : non enim ignorat pruden« Ut ille acceperit perseverantiam, non qua fieret ut per- (a) Retractatienum libros intelligit.

tissima pietas tua quanto plures sint in Ecclesia, qui tate decretum. Sane quia, urgente perlatore, timui ne auctor itate nominum in sententia teneantur, aut a sen- vel non omnia, vel hæc ipsa minus digne, conscius meatentia transferantur. Ad summam, fatigatis omnibus rum virium, possem dirigere; egi cum viro, tum morinobis, ad id prosecutio eorum, vel potius querela con- bus tum eloquio et studio claro, ut quanta posset collecta vertitur, consentientibus etiam his qui hanc definitionem suis litteris intimaret (a): quas conjunctas his destinare improbare non audent, ut dicant : Quid opus fuit hujus- curavi. Est enim talis qui, etiam præter hanc necessitacemodi disputationis incerto tot minus intelligentium tem, dignus tuæ Sanctitatis notitia judicetur. Sanctus corda turbari ? Neque enim minus utiliter sine hac def- Leontius diaconus cultor tuus, cum meis parentibus nitione, aiunt, lot annis a tot tractatoribus, tot præce- multum te salutat. Memorem mei Paternitatem tuam dentibus libris et tuis et aliorum, cum contra alios, tum Dominus Christus Ecclesiæ suæ annis pluribus donare maxime contra Pelagianos, catholicam fidem fuisse de. dignetur, domine paler. Et infra : Sciat Sanctitas tua, fensam.

fratrem meum, cujus maxime causa hinc discessi9. Hæc, mi pater, et alia interminabiliter plura, ut mus, cum matrona sua ex consensu perfectam Deo summa mea vota confitear, per me deferre maluissem ; continentiam devovisse. Unde rogamus Sanctitatem vel, quia hoc non merui, saltem prolixiore tempore tuam, ut orare digneris quo hoc ipsum in eis Dominus omnia quibus moventur, collecta dirigere : ut quidquid confirmare el custodire dignetur. de hac re contradicitur, quatenus refelli, vel si ia non

EPISTOLA CCXXVII ' (b). potest, tolerari deberet, audirem. Sed quia neutrum ex voto provenit, malui quomodo potui hæc comprehensa

Augustinus Alypio seni, de Gabiniano recens baptizato, dirigere, quam penitus de tanta quorumdam contradic

et de Dioscoro miraculis converso ad Christianismum. tione reticere. Sunt ex parte tales personæ, ut his,

AUGUSTINUS, ALYPIO seni. consuetudine ecclesiastica, laicos summam reverentiam Fratrer Paulus hic est incolumis, apportat negonecesse sit exhibere. Quod quidem ita curavimus Deo tiorum suorum secundas curas; præstabit Dominus juvante servare, ut, cum opus fuit, non taceremus quæ ut etiam ipsæ ultimæ sint. Multum vos salutal, et ad quæstionis hujus assertionem exiguitas nostrarum Darrat gaudia de Gabiniano", quod ab illa sua virium suggerebat. Sed nunc summatim, quantum festi- causa misericordia Dei liberatus, non solum ehrisnatio perlatoris admisit,hæc velut commonendo suggessi. tianus, sed etiam fidelis sit valde bonus, per Pascha Tuæ sanctæ prudentiæ est dispicere quid facto opus sit, proxime baptizatus, in corde atque in ore habens ut talium et tantorum superetur vel temperetur intentio. gratiam quam percepit. Quantum eum desiderem, Cui ego jam parum prodesse existimo te reddere ratio- quando explicabo? sed nosti ut eum diligam. Arnem, nisi et addatur auctoritas quam transgredi infanti. chiater etiam Dioscorus christianus fidelis est, sigabiliter coelentiosa corda non possint. Sed plane illud mul gratiam consecutus ; audi etiam quemadmotacere non debeo, quod se dicant tuam Sanctitatem, hoc dum : neque enim cervicula illa vel lingua, nisi excepto, in factis el diclis omnibus admipari. Tuum erit aliquo prodigio domaretur. Filia ejus in qua unica decernere quomodo sit in hoc eorum contradictio tole- acquiescebat, ægrotabat, et usque ad totam desperanda. Nec mireris quod aliter vel aliqua in hac epistola rationem salutis temporalis, eodem ipso patre readdidi, quantum puto, quæ in superiore non dixeram; nuntiante, pervenit. Dicitur ergo; et constat, cum talis est enim nunc eorum definitio, præter illa quæ mihi hoc et ante fratris Pauli reditum, comes Pe. per festinationem aut oblivionem fortasse præterii. regrinus, vir laudabilis et bene christianus, qui

10. Libros, cum editi fuerint, quos de universo opere cum eis eodem tempore baptizatus est, indicarit: tuo moliris (a), quæso habere mereamur; maxime ut dicitur ergo ille senex tandem conversus ad imploper eorum auctoritatem, si qua tibi in luis displicent, a randam Christi misericordiam, voto se obligasse, dignitate tui nominis jam non trepidi sequestremus. Li.

christianum fore, si illam salvam videret. Factum brum etiam de Gratia et Libero Arbitrio non habemus;

est. At ille quod voverat dissimulabat exsolvere : superest ut eum, quia utilem quæstioni confidimus, me- sed adhuc manus excelsa. Nam repentina cæcitate reamur accipere. Nolo autem Sanctitas tua sic me ar- suffunditur : statimque venit in mentem unde illud bitretur hæc scribere, quasi de iis quæ nunc edidisti, esset ; exclamavil confitens, atque iterum novit, ego dubitem. Sufficiat mihi pæna mea, quod a præsen

se recepto lumine impleturum esse quod voverat. tiæ tuæ deliciis exsulatus, ubi salubribus tuis uberibus Recepit, implevit : et adhuc manus excelsa. Symnutriebar, non solum absentia tua crucior, verum etiam bolum non tenuerat, aut fortasse tenere recusarepervicacia quorumdam, qui non tantum manifesta re- rat, et se non potuisse excusaverat : Deus viderat. spuunt, sed etiam non intellecta reprehendunt. Cæterum Jam tum post festa omnia receptionis suæ ' in pahac suspicione in tantum careo, ut polius infirmitatem

1 Ms. Corb. et Germ.. Gaviniano. meam, qua tales parum patienter fero, notabilem pu- : Edd., Architeater. At Mss. melioris potæ, Archiater, tem. Qualiter autem ad hæc consulendum judices, ut

id est medicus prioceps.

3 Mss. Victor: et Vatic., jam tamen post confessa omnia dixi, tuæ sapientiæ derelinquo. Nam ad me hoc perti

deceptionis suæ. Alii plerique, jam tamen post fessa omnia nere credidi, pro ea quam Christo vel tibi debeo chari- receptionis suæ.

Recensita est ad bl. ff. gg. r. sb. vc. V. duos t. Am. tate, ut quæ in quæstionem veniunt, non lacerem. Quid

Bad. Er. Lov. quid pro ea gratia quam in te pusilli cum magnis (ai Prosperum intelligere videtur, cujus præcedit epi. miramur, volueris aut valueris, gratissime accipiemus,

stola.

(6) Alias 67 : quæ autem 227 erat, nunc 424. Scripta tanquam a nobis charissima et reverendissima auctori- forte an. 428, aut 429, post Pascha.

ralysim solvitur multis ac pene omnibus membris, sanguine comparavit? Numquid hoc fecitipse,quanet etiam lingua. Tunc somnio admonitus confite. do portantibus parentibus in Ægyptum parvulus tur per scripturam ob hoc sibi dictum esse acci- fugit (Id. 11, 14), qui nondum Ecclesias congregavedisse, quod symbolum non reddiderit. Post illam rat, quas ab eo desertas fuisse dicamus ? Numconfessionem redduntur officia omnium membro- quid quando apostolus Paulus, ne illum comprehenrum, nisi linguæ solius ; se tamen didicisse sym- deret inimicus,per fenestram in sporta submissus bolum, ideoque memoria jam tenere nihilominus est, et effugit manus ejus (l1 Cor. x1, 33), deserta est in eadem tentatione litteris fassus est : sicque om- quæ ibi erat Ecclesia necessario ministerio, et non nis est ab eo deleta nugacitas, quæ, ut scis, mul- ab aliis fratribus ibidem constitutis quod oportebat tum decolorabat naturalem quamdam ejus beni- impletum est ? Eis quippe volentibus hoc Apostolus goitatem, eumque insultantem Christianis faciebat fecerat, ut seipsum servaret Ecclesiæ, quem proprie valde sacrilegum. Quid dicam, nisi, Domino hym. persecutor ille quærebat. Faciant ergo servi Christi, num canamus, et superexaltemus eum in sæcula, ministri verbi et Sacramenti ejus, quod præcepit Amen ?

sive permisit. Fugiant omnino de civitate in civitaEPISTOLA CCXXVIII" (a).

tem, quando eorum quisquam specialiter a perse

cutoribus quæritur, ut ab aliis qui non ita requirunAugustinus Honorato, docens quandonam episcopo

tur, non deseratur Ecclesia, sed præbeant cibaria sive clericis fugere liceal, imminente obsidionis conservis suis, quos aliter vivere non posse noveaut excidii periculo.

runt.Cum autem omnium, id est episcoporum,

cleSancto fratri et coepiscopo HONORATO, AUGUSTINUS,

ricorum et laicorum ' est commune periculum, hi in Domino salutem (6).

qui aliis indigent, non deserantur ab his quibusin1. Charitati tuæ misso exemplo epistolæ quam

digent. Aut igitur ad loca munita omnes transeant;

aut qui habent remanendi necessitatem, non relinfratri Quodvultdeo nostro coepiscopo scripsi, pu

quantur ab eis per quos illorum est ecclesiastica tabam me boc onere caruisse quod mihi imposuisti,

supplenda necessitas, ut aut.pariter vivant, aut paquærendo consilium quid in his periculis quæ tem

riter sufferant quod eos paterfamilias volet perpeti. pora nostra invenerunt, facere debeatis. Quamvis

3. Quod si contigeritut sive alii minus,alii majus, enim epistolam illam breviter scripserim, nihil me tamen prætermisisse arbitror, quod et respondenti

sive omnes æqualiter patiantur, qui eorum sint qui dicere, et quærenti audire sufficeret : quandoqui.

pro aliis patiuntur, apparet ; illi scilicet qui cum se dem dixi nec eos esse prohibendos qui ad loca, si

possent talibus malis eripere fugiendo, ne aliorum

necessitatem desererent, manere maluerunt. Hinc possunt, munita migrare desiderant; et ministerii

maxime probatur illa charitas quam Joannes apostonostri vincula, quibus nos Christi charitas alliga.

lus commendat, dicens : Sicut Christus animam vit, ne deseramus Ecclesias quibus servire debe

suam pro nobis posuit,sic et nos debemus animas promus, non esse rumpenda. Ista quippe verba sunt

fratribus ponere (1 Joan.111,16). Nam qui fugiunt, vel quæ in illa epistola posui (Epist. ad Quodvultdeum

suis devincti necessitatibus fugere non possunt; si episcopum, quæ non exstat): Restat ergo, inquam, ut nos quorum ministerium quantulæcumque plebi

comprehensi patiuntur, pro seipsis, non pro fraDei ubi sumus manenti, ita necessarium est, ut sine

tribus, utique patiuntur : qui vero propterea pahoc eam non oporteat remanere, dicamus Domino,

tiuntur, quia fratres, qui eis ad christianam saluEsto nobis in Deum protectorem, et in locum mu

tem indigebant, deserere noluerunt, sine dubio nitum (Psal. xxx, 3).

suas animas pro fratribus ponunt. 2. Sed hoc consilium tibi propterea non sufficit,

4. Unde illud quod episcopum quemdam dixisse ut scribis, ne contra Domini præceptum vel exem.

audivimus,Si Dominus nobis imperavit fugam in plum facere nitamur, ubi fugiendum esse de civitate eis persecutionibus, ubi potest fructus esse martyrii; in civitatem monet.Recolimus enim verba dicentis,

quanto magis debemus fugere steriles passiones Cum autem persequentur vos in civitate ista, fugile quando est barbaricus et hostilis incursus 9 verum in aliam (Matth.x, 23): quis autem credat ita hoc Do- estquidem et acceptabile, sed his quos ecclesiastici minum fieri voluisse, ut necessario ministerio, sine

officii non tenent vincula. Nam qui clades hostiles quo vivere nequeunt, deserantur greges, quos suo

ideo non fugit, cum possit effugere, ne deserat ministerium Christi, sine quo non possunt homines vel

fieri vel vivere christiani, majorem charitatis inve* Correcta ad a. b. bg. bl. c. cc. f. ff. fs. 8: gv. n. r. duos sb. duos t. duos vc. quatuor v. Am. Bad. Er. Lov.

nit fructum, quam qui non propter fratres, sed (a) Alias 180 : quæ autem 228 erat, nunc 114. Scripta propter seipsum fugiens, atque comprehensus non circ, an. 428, aut 429. (6) Totam hancce Epistolam in S. Augustini vita inse

negat Christum, suscipitque martyrium. rendam duxit Possidius, c. 30. « Interea reticendum 5. Quid est ergo quod in epistola tua priore po. ( minime est, inquit, cum memorati impenderent hos« tes (Vandali), à sancto virɔ nostro coepiscopo Tbia

suisti ? dicis enim, Si in Ecclesiis persistendum est, « vensis Ecclesiæ Honorato litteris fuisse consultum, quid simus nobis vel populo profuturi non video, « utrumnam illis adventantibus, ex Ecclesiis episcopis « vel clericis recedendum esset, an non ; eique rescrip

nisi ut anteoculos nostros viri cadant, feminæ cons« tis insinuasse quid magis ab illis Romaniæ eversori- tuprentur, incendantur ecclesiæ, nos ipsi in tormen« bus esset metuendum. Quam ejus epistolam huic

tis deficiamus, cum de nobis quæritur quod non ha« scripturæ inserere volui : est enim sacerdotum Dei et « ministrorum moribus valde utilis et necessaria.»

1 Editi omittunt, et laicorum ; quod cx Mss.restituimus. bemus.Potens est quidem Deus audire preces familiæ ritas flagrat, non mundi cupiditas fumat. Charitas suæ, et hæc, quæ formidantur, avertere ; nec ideo enim dicit : Quis infirmatur, et non ego infirmor ? tamen propter ista, quæ incerta sunt, debet nostri quis scandalizatur, et non ego uror (II Cor. xi, 29)? officii esse certa de sertio, sine quo est plebi certa Sed charitas ex Deo est. Oremus ergo ut ab illo pernicies, non in rebus vitæ hujus, sed alterius in- detur, a quo jubetur: et per hanc magis timeamus comparabiliter diligentius sollicitiusque curandæ. ne oves Christi spiritualis nequitiæ gladio in corde, Nam si certa essent ista mala, quæ timentur ne id quam ne ferro in corpore trucidentur, ubi quan. locis in quibus sumus, forte contingant, prius inde documque, quocumque mortis genere, morituri fugerent omnes propter quos ibi manendum est, sunt. Magis timeamus ne sensu interiori corrupto, et nos a manendi necessitate liberos redderent: pereat castitas fidei, quam ne feminæ violenter non enim quisquam est quidicat ministros manere constuprentur in carne : quia violentia non violaoportere, ubi jam non fuerint quibus necesse sit tur pudicitia, si mente servatur ; quoniam nec in ministrare. Ita quidam sancti episcopi de Hispania carne violatur, quando voluntas patientis sua turprofugerunt, prius plebibus partim fuga lapsis, piter carne non utitur, sed sine consensione tolerat partim peremptis, partim obsidione consumptis, quod alius operatur. Magis timeamus ne lapides partim captivitate dispersis : sed multo plures, vivi exstinguantur deserentibus nobis, quam ne illic manentibus propter quos manerent, sub lapides et ligna terrenorum ædificiorum incendaneorumdem periculorum densitate manserunt. Et tur præsentibus nobis. Magis timeamus ne memsi aliqui deseruerunt plebes suas, hoc est quod bra corporis Christi destituta spirituali victu nedicimus fieri non debere : neque enim tales docti centur, quam ne membra corporis nostri oppressa auctoritate divina, sed humano vel errore decepti, hostili impetu torqueantur. Non quia ista non sunt vel timore sunt victi.

vitanda cum possunt ; sed quia potius ferenda 6.Cur enim sibi putantindifferenter obtemperan

sunt, quando vitari sine impietate non possunt : dum esse præcepto, ubi legunt de civitate in civita

nisi forte quisquam contenderit non esse ministrum tem esse fugiendum ; et mercenarium non exhor- impium, qui lunc subtrahit ministerium pietati rent, qui videt lupum venientem et fugit, quoniam

necessarium, quando magis est necessarium. non est ei cura de ovibus (Joan.x,12,13) ? Cur non 8. An non cogitamus, cum ad istorum periculoistas duas dominicas verasque sententias, unam sci- rum pervenitur extrema, nec est potestas ulla fulicet ubi fuga sinitur aut jubetur, alteram ubi ar- giendi, quantus in Ecclesia fieri soleat ab utroque guitur atque culpatur, sic intelligere student,utinter sexu, atque ab omni ætate concursus ; aliis Bapse reperiantur non esse contrariæ, sicut non sunt? tismum flagitantibus, aliis reconciliationem, aliis Et hoc quomodo reperitur, nisi attendatur quod etiam pænitentiæ ipsius actionem, omnibus conjam superius disputavi, tunc de locis in quibus su- solationem et sacramentorum confectionem et eromus, premente persecutione fugiendum esse Christi gationem ? Ubi si ministri desint, quantum exitium ministris, quando ibi aut plebs Christi non fuerit cui sequitur eos, qui de isto sæculo vel non regenerati ministretur ; aut etiam fuerit, et potest impleri per exeunt vel ligati ! quantus est etiam luctus fidelium alios necessarium ministerium, quibus eadem non suorum, qui eos secum in vitæ æternæ requie pon est causa fugiendi: sicut in sporta submissus,quod habebunt ! quantus denique gemitus omnium, et supra memoravi, fugit Apostolus, cum a persecu- quorumdam quanta blasphemia de absentia mitore proprie ipse quæreretur, aliis utique necessi- nisteriorum et ministrorum ! Vide quid faciat matatem similem non habentibus, a quibus illic mi- lorum temporalium timor, et quanta in eo sit acquinisterium absit ut desereretur Ecclesiæ ; sicut fugit sitio malorum æternorum. Si autem ministri adsint, sanctus Athanasius Alexandrinus episcopus, cum pro viribus quas eis Dominus subministrat, omni. eum specialiter apprehendere Contantius cuperet bus subvenitur ; alii baptizantur, alii reconcilianimperator, nequaquam a cæteris ministris deserta tur, nulli Dominici corporis communione fraudanplebe catholica quæ in Alexandria commanebat. tur, omnes consolantur, ædificantur, exhortantur, Cum autem plebs manet, et ministri fugiunt, minis- ut Deum rogent, qui potens est omnia quæ timenteriumque subtrahitur;quid erit nisi mercenariorum tur, avertere ; parati ad utrumque, ut si non poilla fuga damnabilis,quibus non est cura de ovibus ? test ab eis calix iste transire, fiat voluntas ejus Veniet enim lupus ; non homo, sed diabolus, qui (Matth. xxvi, 42) qui mali aliquid non potest velle. plerumque fideles apostatas esse persuasit, quibus 9. Certe jam vides quod te scripseras non videre, quotidianum ministerium dominici corporis de.

quantum boniconsequantur populi Christiani, si in fuit ; et peribit infirmus in tua non scientia, sed

præsentibus malis non eis desit præsentia ministroignorantia frater, propter quem Christus mortuus

rum Christi : quorum vides etiam quantum obsit abest (I Cor. viii, 11).

sentia, dum sua quæruntnon quæ Jesu Christi (Phi7. Quod autem ad eos attinet, qui in hac re non lipp. 11, 21); nec habent illam de qua dictum est, falluntur errore, sed formidine superantur ; quare Non quærit quæ sua sunt (I Cor. x1,5); nec imitannon potius contra suum timorem Domino mise- tur eum qui dixit, Non quærens quod mihi utile, sed rante atque adjuvante fortiter dimicant, ne mala quod multis, ut salvi fant (Id. x, 33). Qui etiam sine comparatione graviora, quæ multo amplius persecutoris principis illius insidias non fugisset, , sunt tremenda, contingant ? Fit hoc ubi Dei cha- nisi se aliis quibus necessarius erat, servare voluis

« PredošláPokračovať »