Obrázky na stránke
PDF
ePub

mus: nisi forte jam de salute ipsa, quæ in Domi. nia prænuntiata legimus, ut videmus. Videtis certe no est, per quem me salutare voluisti, tandem multos præcisos a radice christianæsocietatis, quæ prudenti consideratione cogitatis. Nam si non ita per Sedes Apostolorum et successiones episcoporum est, quæso vos, quid læsi quid offendi benevolen- certa per orbem propagatione diffunditur, de sola tiam vestram, ut me titulo epistolæ vestræ irriden- figura originis, sub christiano nomine, quasi aresdum potius quam honorandum esse putaretis, centia sarmenta gloriari, quas hæreses et schismata domini prædicabiles, et dilectissimi fratres. nominamus : prævisa,prædicta, scripta suntomnia.

Videtis certe simulacrorum templa partim sine re2. Quod enim scripsistis, Patri Augustino, in Do

paratione collapsa, partim diruta, partim clausa, mino æternam salutem, cum legerem, tanta spe su- partim in usus alios commutata ; ipsaque simulabito erectus sum, ut crederem vos ad ipsum Domi

cra vel confringi, vel incendi, vel includi, vel num, et ad ipsam æternam salutem aut jam esse

destrui : atque ipsas hujus sæculi potestates, quæ conversos, aut per nostrum ministerium desiderare aliquando pro simulacris populum christianum converti. Sed ubi legi cætera, refriguit animus meus:

persequebantur, victas et domitas, non a repuquæsivi tamen ab epistolæ perlatore utrum jam vel

gnantibus, sed a morientibus Christianis, et contra essetis christiani, vel esse cuperetis. Cujus respon

eadem simulacra pro quibus Christianos occidesione posteaquam comperi nequaquam vos esse

bant, impetus suos legesque vertisse, et imperii nomutatos, gravius dolui quod Christi nomen, cui jam

bilissimi eminentissimum culmen ad sepulcrum totum orbem, subjectum esse conspicitis, non so

piscatoris Petri, submisso diademate, supplicare, lum a vobis repellendum, sed etiam in nobis irridendum esse credidistis. Non enim potui cogitare 4. Hæc omnia Scripturæ divinæ, quæ in manus alterum Dominum, secundum quem posset episco- omnium jam venerunt, ante longissima tempora pus paler a vobis vocari, præter Dominum Chris

futura esse testatæ sunt. Hæc omnia tanto robustum : et si esset hinc aliqua de interpretatione ves- tiore fide lætamur fieri, quanto majore auctoritate træ sententiæ dubitatio, subscriptione epistolæ tol- prædicata esse in sanctis Litteris invenimus. Numleretur, ubi aperte posuistis, Oplamus te, domine, in quidnam, obsecro vos, numquidnam solum judiDeo et Christo ejus, per multos annos semper in clero cium Dei, quod inter fideles atque infidelesfuturum tuo gaudere. Quibus omnibus perlectis atque dis- esse in eisdem Litteris legimus, cum illa omnia cussis, quid mihi aliud occurrere potuit, aut cui- sicut prædicta sunt venerint; numquidnam solum libet homini potest, nisi aut veridico aut fallaci judicium Dei venturum non esse putabimus ? Imo scribentium animo hæc esse conscripta ? Sed veridi- vero veniet, sicut illa omnia venerunt. Nec quisco animoista scribitis, quis vobis ad hanc veritatem quam erit homo nostrorum temporum, qui se in interclusit viam ? quis aspera dumeta substravit ? illo judicio de sua possit infidelitate defendere; quis rupium prærupta inimicus opposuit ? pos- cum Christum cantet et justus ad æquitatem, et tremo quis basilicæ januam ingredi cupientibus perjurus ad fraudem, et rex ad imperium, et clausit, ut in eodem Domino per quem nos salutatis, miles ad pugnam, et maritus propter regimen, et eamdem salutem nobiscum habere nolitis? Si autem uxor propter obsequium, et pater propter præcepfallaciter atque irridenter hæc scribitis,itane tandem tum, et filius propter obedientiam, et dominus propmihi negotia vestra curanda imponitis, ut nomen ejus ter dominationem, et servus propter famulatum, et mihi negotia vestra curanda imponitis, ut nomen ejus humilis ad pietatem, et superbus ad æmulationem per quem aliquid possum, audeatis non veneratione

etdives ut porrigat, et pauper ut sumat, et ebriosus debita attollere, sed insultatione adulatoria venti- ad phialam, et mendicus ad januam, et bonus ut lare?

præstet, et malus ut fallat; et christianus venerator,

et paganus adulator, omnes Christum cantat, et 3. Sciatis me, charissimi, cum ineffabili pro vobis

qua voluntate atque ore cantent, eidem ipsi quem tremore cordis bæc dicere : novienim quanto gravio.

cantaat rationem sine dubio reddituri sunt. rem et perniciosiorem causam sitis habituri apud Deum, si frustra vobis hæc dixero. Omnia quæ præ- 5. Est quiddam invisibile, ex quo Creatore princitestitis temporibus erga humanum genus majores pio suntomnia quæ videmus, summum, æternum, nostri gesta esse meminerunt, nobisque tradiderunt; incommutabile et nulli effabile nisi lantum sibi. omnia etiam quæ nos videmus, et posteris tradimus, Est quiddam, quo seipsa summitas majestatis nar. quæ tamen pertinentad veram religionem quæren- rat et prædicat, nonimpar gignenti atque narranti dam et tenendam, divina Scriptura non tacuit ; sed Verbum, quo ille qui Verbum gigait, ostenditur. ita omnino cuncta transeunt, ut transitura esse præ- Est quædam sanctitas, omnium quæ sancta fiunt dicta sunt. Videtis certe populum Judæorum avul. sanctificatrix, ipsiusincommutabilis Verbi per quod sum a sedibus suis, per omnes fere terras dissemi- narratur illud principium, et ipsius principii quod natum atque diffusum : et origo ejusdem populi, et pari se Verbo narrat, inseparabilis et indivisa comincrementa, et regni amissio, et per cuncta disper- munio. Quis autem hoc totum, quod non dicendo sio, sicut prædicta,ita facta sunt. Videtis certe ex ipso dicere conatus sum, et dicendo non dicere ; quis populo verbum Dei legemque prodeuntem per Chris- hoc possit serenissima et sincerissima mente contum, qui ex illis mirabiliter natus est, omnium gen- tueri, eoque contuitu beatitudinem ducere, atque tium fidem occupasse atque tenuisse : ita hæc om- in id quod intuetur deficiens quodammodo se obli

[ocr errors]

visci, et pergere in illud cujus visio nobis invisibilis est 1, quod est immortalitate indui, et obtinere æternam salutem, per quam me salutare dignamini? Quis hoc possit, nisi qui omnes superbiæ suæ toros inanes, peccata sua confitens, complanaverit, seque substraverit mitem atque humilem ad excipiendum Deum doctorem ?

6. Quoniam ergo a vanitate superbiæ prius ad humilitatem deponendi sumus, ut inde surgentes solidam celsitudinem teneamus; non potuit hoc nobis tanto magnificentius, quanto blandius inspirari, ut nostra ferocitas non vi, sed persuasione sedaretur, nisi verbum illud, per quod se Angelis indicat Deus Pater, quod Virtus et Sapientia ejus est, quod corde humano visibilium rerum cupiditate cæcato videri non poterat, personam suam in homine agere atque ostendere dignaretur, ut magis homo timeret extolli fastu hominis, quam humiliari exemplo Dei. Itaque non Christus regno terreno decoratus, nec Christus terrenis opibus dives, nec Christus illa terrena felicitate præfulgens; sed Christus crucifixus, per totum terrarum orbem prædicatur. Quod riserunt prius populi superborum, et adhuc rident reliquiæ crediderunt autem prius pauci, nunc populi ; quia tunc ad fidem paucorum,et contra irrisionem populorum, cum Christus crucifixus prædicaretur, claudi ambulabant,muti loquebantur, surdi audiebant, cæci videbant, mortui resurgebant. Sic tandem animadvertit terrena superbia, nihil in ipsis terrenis esse potentius humilitate divina (I Cor. 1, 23-25), ut etiam saluberrima humilitas humana, contra insultantem sibi superbiam, divinæ imitationis patrocinio tueretur.

7. Expergiscimini aliquando, fratres mei, et parentes mei (a) Madaurenses; hanc occasionem scribendi vobis Deus mihi obtulit. Quantum potui quidem in negotio fratris Florentini, per quem litteras misistis, sicut Deus voluit, adfui et adjuvi; sed tale negotium erat, quod etiam sine opera mea facile peragi posset: prope omnes enim domus ipsius homines, qui apud Hipponem sunt, noverunt Florentinum, et multum ejus orbitatem dolent. Sed epistola mihi a vobis missa est, ut non impudens esset epistola mea, cum, occasione a vobis accepta, idolorum cultoribus de Christo aliquid loqueretur. Sed obsecro vos, si eum non inaniter in ea epistola nominastis, ut non inaniter vobis ista scripserim. Si autem me irridere voluistis, timete illum quem prius judicatum irrisit superbus orbis terrarum, et nunc judicem subjectus exspectat: erit enim testis affectus in vos cordis mei, per hanc, quantum potui paginam expressus; erit testis vobis in judicio ejus qui credentes sibi confirmaturus est, et incredulos confusurus. Deus unus et verus vos ab omni hujus sæculi vanitate liberatos convertat ad se, domini prædicabiles, et dilectissimi fratres.

Bad. Am. et Er., cujus visione invisibilis est. Mss. quinque cujus visione visibilis est.

(a) Quia litteraturam et oratoriam artem apud ipsos didicit, ex lib. 2 Confess., c. 3, ideo fortean vocat parentes.

EPISTOLA CCXXXIII * (a). Augustinus Longiniano pagano philosopho, provocans illum ad scribendum quonam modo Deum colendum credat, quidve de Christo sentiat.

LONGINIANO AUGUSTINUS.

Solere aiunt quemdam veterum dicere,quibus sa. tis persuasum esset ut nihil mallent se esse quam viros bonos, his reliquam facilem esse doctrinam.Hanc sententiam (nam, si rite recolo, Socratica est) longe antiquior prophetica jam præcesserat, præcipiens homini breviter et simul, non tantum ut se nihil malit esse quam bonum, verum etiam unde fiat bonus: Diliges, inquit, Dominum Deum tuum ex toto cordo tuo, et ex tota anima tua, et ex totamente tua (Deut. vi, 5); et, Diliges proximum tuum tanquam teipsum (Lev. xix, 18). Hoc cui persuasum esset, non ei reliquam facilem, sed eam totam esse doctrinam duntaxat utilem ac salubrem.Multæ enim doctrinæ sunt, si tamen doctrinæ dicendæ sunt, vel superfluæ, vel noxia. Veterum Libris Christus attestans: In his, inquit, duobus præceptis tota lex pendet et Prophetæ (Matth. xx11, 40). Proinde, quia mihi videor inspexisse tanquam in speculo sermocinationis mecum tuæ, nihil te esse malle quam virum bonum; Deum, quo nihil est melius, et unde humanus animus haurit ut bonus sit, quonam modo colendum credas, audeo percontari: nam quod eum colendum credas, jam teneo. Quæro etiam quid de Christo sentias. Quod enim eum non parvipendas, adverti: sed utrum ea et sola via quæ ab illo demonstrata est, ac vitam beatam perveniri posse existimes, et aliqua ex causa non eam negligas ire, sed differas; an et aliam vel alias ad tam opimam et præ omnibus appetendam possessionem vias esse arbitreris, et aliquam earum jam te ingredi credas, nosse cupio, ut opinor, non impudenter. Diligo enim te propter id quod supra dixi, meque abs te diligi non temere existimo ; nec ulla de re alia inter eos qui se benevole noverunt, sermo fructuosior, vel impenditur, vel reposcitur, vel accipitur, vel recipitur, quam unde boni beatique sumus.

EPISTOLA CCXXXIV * (b). Longinianus Augustino, ad id respondens juxta Trimegistum et Platonicos, per minores deos perveniri ad summum Deum, sed non sine sacris purificatoriis. Domino venerando, et vere ac merito percolendo sancto patri AUGUSTINO, LONGIANIANUS.

1. Beatus sum, et relucentis puro virtutis tuæ lumine admodum illustratus, qui dignum me divini tui affaminis honore cumulandum esse duxisti. Sed grave mihi onus et difficillimam respondendi provinciam, domine venerande, satis imponis, præcipue tuis percontationibus, et sub hoc tempore in talibus explicandis, per meæ opinionis sententiam, id est, a pagano homine. Quæstionibus

[ocr errors][merged small]

siquidem abundet quod ex parte vel jamdudum inter nos convenerit, vel nunc identidem litteris magis magisque conveniat præceptis, non dicam tantum Socraticis, nec tuis, Romanorum vir vere optime, propheticis, aut paucis Jerosolymiticis ; sed etiam Orpheicis atque Ageticis, et Trimegisticis, longe ante illis antiquioribus, et pene rudibus adhuc sæculis diis auctoribus enatis, et totiorbi terræ certis limitibus partitæ trifariam divinitus ostensis, priusquam nomen aut Europa caperet, aut Asia acciperet, aut Libya possideret virum bonum, ut tu, medius fidius, et eris et fuisti. Siquidem adhuc post hominum memoriam nisi Xenophontis figmentis compositæ fabulæ schema concedas, adhuc audierim, legerim, viderim neminem, aut certe post unum, nullum, quod, Deo teste, bono periculo certoque dixerim, nisi te, Deum et conniti semper agnoscere, et posse puritate animi, corporisque projecta gravedine sectari facillime, el spe perfectæ conscientiæ, non dubia credulitate tenere.

2. Verum qua via effici possit, magis est ut tu non nescias, et mihi non insinuato extrinsecus aliquo dissertes, quam ut a me, domine percolende, scias. Quia tunc, fateor, hujus boni in sedem profecturus sufficiens, ut mea expetunt sacerdotia, minime necdum, et si tamen potuero, viaticum colligo. Verum quid traditum sancle atque antiquitus teneam atque custodiam, ut potuero paucis edicam. Via est in Deum melior, qua vir bonus, piis, puris, justis, castis, veris dictis factisque, sine ulla temporum mutatorum captata jactatione probatus, et deorum comitatu vallatus, Dei utique potestatibus emeritus; id est, ejus unius, et universi, et incomprehensibilis, et ineffabilis, infatigabilisque Creatoris impletus virtutibus, quos, ut verum est, Angelos dicitis, vel quid alterum post Deum vel cum Deo, aut a Deo, aut in Deum intentione animi mentisque irelfestinat. Via est, inquam, qua purgati antiquorum sacrorum piis præceptis expiationibusque purissimis, et abstemiis observationibus decocti, anima et corpore constantes deproperant.

3. De Christo autem tuæ jam credulitatis carnali et spiritu Deo 2, per quem in illum summum, beatum, verum, et patrem omnium ire securus es, domine pater percolende, non audeo nec valeo quid sentiam exprimere ; quia quod nescio, difficillimum credo definire. Ut autem me cultorem tuarum virtutum dignatus es jam olim scienti insinuare quod diligas, satis ad bonæ vitæ testimonium habeo, quod cum ne tibi displiceam, qui Deo te animamque tuam quotidie insinuas, custodio: intelligis procul dubio quod et ego te delectabiliter diligam, cum tui judicii de me habiti normam lineamque accipiens teneam. Sed ante omnia, quæso te, ut exiguissimæ opinioni meæ veniam concedas, et sermoni meo ad te, quia coegisti, remisso forte, incongruo facile indulgeas, et me quid de his existimes, vel tu quid sentias, sanctis scriptis tuis, ut ille ait, jam non melle, sed nectare dulcioribus (Ovid. Trist. 5, Eleg. 5), si mereor, informare digneris. Dei pietate perfruaris, domine pater, ac perpetua sanctitate Deo placeas, quod necesse est.

In Mss. aliquot, temporum nominum mutatorum, etc. Bad. Er., et spiritu Dei. Lov., et spiritus dono. At Mss., et spiritu Deo.

EPISTOLA CCXXXV (a). Augustinus Longiniano, explanari quærens cur putari opus sacrificiis purificatoriis ei qui jam divinis virtutibus sit circumvallatus.

LONGINIANO AUGUSTINUS.

1. Cepi fructum scripti mei, rescriptum scilicet Benevolentiæ tuæ. Unde jam video exortum et exorsum inter nos magnæ hac de re magna disputationis quasi sementem: hoc est quod volebam prius,deinde quod adhuc volo, Deus adjuvabit.Id autem est, ut hoc cœptum debito ac salubri fine claudatur. Proinde, quod de Christo nihil temere tibi negandum vel affirmandum putasti,hoc in pagani animo temperamentum non invitus acceperim. Quod vero etiam scriptis meis doceri te cupis de hac re, nequaquam abnuam, neque desistam huic tam bonæ mihique charissimæ servire voluntati tuæ. Sed prius opus est eliquare quodammodo, perspicuamque sumere sententiam tuam de antiquis sacris. Cum enim dixisses eam viam in Deum esse meliorem, qua vir bonus, piis, justis, puris, castis, veris dictis factisque sine ulla temporum mutatorum captatajactatione probatus,et deorum comitatu vallatus, Dei utique potestatibus emeritus ; id est, ejus unius,et universi, et incomprehensibilis,et infatigabilis, ineffabilisque Creatoris adimpletus virtutibus, quos, ut verum est, Angelos dicitis, vel quid alterum post Deum, vel a Deo, vel cum Deo, aut in Deum intentione animi mentisque ire festinat (quæ verba ex epistola tua recognoscis); cum addidisti, et aisti: Via est, inquam, qua purgati antiquorum sacrorum piis præceptis, expiationibusque purissimis, et abstemiis observationibus decocti, anima et corpore constantes deproperant.

2. In his verbis sentio, ni fallor, videri tibi non sufficere ad viam qua itur ad Deum, uti vir bonus, piis, justis, puris, castis, veris dictis factisque promereatur deos, quorum comitatu vallatus in illum summum Deum omnium creatorem ire festinet, nisi etiam sacrorum antiquorum piis præceptis expiationibusque purgetur. Quamobrem velim scire quid arbitreris esse per sacra purgandum in eo qui pie, juste, pure, veraciterque vivendo promeretur deos, et per eos unum illum deorum Deum. Si enim adhuc sacris purgandus est, utique mundus non est: et si mundus non est, pie, juste, pure casteque non vivit. Si enim jam ita vivit, jam mundus est : porro jam mundum atque purum,quid opus est sacris expiando purgari? Itaque hic nodus est disputationis nostræ,quo soluto consequentia videbimus: vivatne homo bene, ut sacris purgetur; an sacris purgetur, ut bene vivat: an ipse quantuscumque bene vivendi in homine modus nondum sit idoneus ad beatam vitam, quæ ex Deo capitur, nisi accedant adjumenta sacrorum; an bene vivendi quædam velut portio sit etiam sacra percipere, scilicet ut non aliud sit bene vivere, aliud sacrate vivere, sed bene vivendi terminis etiam sacrata vita claudatur. Horum quatuor quæ proposui, quod potissimum probes, quæso te litteris aperire non pigeat. Plurimum quippe interest ad id quod suscepi

(a) Alias 22: quæ autem 235 erat, nunc 64.

mus inter nos colloquendo peragere, ne cum multa suorum, ac per solem et lunam purgari assevenon necessaria, tanquam ea sentias quæ forte non rant : et quod purgari de ipsa parte Dei non potuesentis, refellere molior, tempus necessarium in su- rit, in fine sæculi æterno ac poenali vinculo colli. perfluis insumatur. Onerare te itaque epistola no- gari ; ut non solum violabilis et corruptibilis et con. lui, ut te cito rescribente cætera contexamus. taminabilis credatur Deus, cujus pars potuit ad mala EPISTOLA CCXXXVI* (a).

tanta perduci, sed non possit saltem totus a tanta Augustinus Deuterio episcopo, significat se Victo- coinquinatione et immunditia et miseria vel in fine

rinum hypodiaconum qui clam docuerat hære- sæculi purgari. sim Manichæorum, deprehensum e clericorum 3. Has cum illis intolerabiles blasphemias, subordine subinovisse; admonens ne illic recipiatur diaconus iste quasi catholicus, non solum credead pænitentiam, nisi prodat quotquot novit bat, sed quibus viribus poterat, edocebat. Nam doeodem infectos errore. Docet autem qui apud cens patefactus est, cum se quasi discentibus cre.

Manichæos fuerint auditores, qui electi. didit. Rogavit me quidem, posteaquam se ManiDomino beatissimo, et venerabiliter charissimo chæorum auditorem esse confessus est, ut eum in

fratri et coepiscopo DEUTERIO, AUGUSTINUS, in viam veritatis doctrine catholicæ revocarem : sed, Domino salutem.

fateor, ejus fictionem sub clerici specie vehementer 1. Nihil melius me facere posse arbitratus sum, exhorrui, eumque coercitum pellendum de civitate quam ut tuæ Sanctitati potissimum scriberem, ne curavi. Nec mihi hoc satis fuit, nisi et tuæ Sanctiper negligentiam in vestra ? provincia Domini nos- tati cum meis litteris intimarem, ut a clericorum tri Jesu Christi ovile vastet inimicus, qui non desi- gradu congrue ecclesiastica severitate dejectus, nit insidiari, ut perdat animas tam magno pretio cavendus omnibus innotescat. Petenti autem penicomparatas. Mallianensem quemdam subdiaco- tentiæ locum, tunc credatur, si et alios quos illic num Victorinum ', apud nos constitit esse Mani- novit esse, manifestaverit vobis, non solum in Malchæum, et in tam sacrilego errore sub nomine liana, sed in ipsa tota omnino provincia. clerici latitabat : nam est etiam ætate jam senex.

EPISTOLA CCXXXVII '(a). Ita est autem manifestatus, ut etiam ipse a me interrogatus, antequam a testibus coargueretur, ne

Augustinus Ceretio, de Priscillianistarum fraude gare non posset. Tot enim et tales esse jam scie

in Scripturis, cum sacris, tum apocryphis ex pobat, quibus se incautus effuderat, ut nihil aliud, nendis; deque hymno quem a Christo dictum esse si negare tentaret, quam, non dico impudentissi- fingentes præferebant canonicis Litteris. mus, sed insanissimus appareret. Auditorem sane Domino beatissimo, et merito venerabili fratri et Manichæorum, non electum se esse confessus est.

coepiscopo CERETIO, AUGUSTINUS, in Domino sa2. Auditores autem qui appellantur apud eos, et lutem. carnibus vescuntur, et agros colunt, et, si volue

1. Lectis his quæ misit Sanctitas tua, videtur rint, uxores habent ; quorum nibil faciunt qui vo

mihi Argirius in Priscillianistas aut nesciens irruisse, cantur electi. Sed ipsi auditores ante electos genua

ita ut omnino utrum ipsi essent Priscillianislæ figunt, ut eis manus supplicibus imponantur : non

ignoraret, aut jam ejusdem hæresis retibus impli. a solis presbyteris, vel episcopis, aut diaconibus

catus. Nam scripturas illas Priscillianistarum esse eorum, sed a quibuslibet electis. Solem etiam et

non dubito. Six autem mihi vacare utcumque polunam cum eis adorant et orant*. Die quoque do

tuit, aliis atque aliis sine intermissione necessitatiminico cum illis jejunant, et omnes blasphemias

bus superantibus, ut unus mihi saltem totus ex cum illis credunt, quibus Manichæorum hæresis

duobus ipsis codicibus legeretur. Nescio quo enim detestanda est ; negantes scilicet Christum natum

modo alius aberravit, et diligentissime inter nostros esse de virgine, nec ejus carnem veram confi

requisitus nullo modo potuit inveniri, domine beatentes fuisse, sed falsam : ac per hoc et falsam

tissime, et merito venerabilis pater, ejus passionem, et nullam resurrectionem fuisse

2. Hymnus sane quem dicunt esse Domini nostri contendunt. Patriarchas Prophetasque blasphe

Jesu Christi, qui maxime permovit Venerationem mant. Legem per famulum Dei Moysen datam, non

tuam, in scripturis solet apocryphis inveniri. Quæ a vero Deo dicunt, sed a principe tenebrarum. Ani

non propriæ Priscillianistarum sunt, sed alii quomas non solum hominum, sed etiam pecorum, de

que hæretici eis nonnullarum sectarum impietate Dei esse substantia, et omnino partes Dei esse ar

vanitatis utuntur; inter se quidem diversa sentien. bitrantur. Deum denique bonum et verum dicunt

tes, unde suas quisque varias hæreses sunt secuti, cum tenebrarum gente pugnasse, et partem suam

sed scripturas istas habent in sua diversitate comtenebrarum principibus miscuisse, eamque toto

munes, easque illi præcipue frequentare assolent, mundo inquinatam et ligatam per cibos electorum

qui Legem veterem et Prophetas canonicos non · Bad. Am. Er., nostra.

accipiunt. Negant enim hæc ad Deum bonum et ad * Mss. quatuor, Victorianum.

Christum ejus Filium pertinere ; sicut Manichæi, 3 Bad. Am. Er., et plerique Mss., imponatur.

sicut Marcionistæ, et cæteri quibus hæc blasphe. Apud Lov. omittitur, et orant, quod in aliis editionibus et in Mss. reperitur.

mia damnabilis placuit. Qui etiam in Scripturis Hanc correximus ad bl. cb. ff. gg. r. sb. vc. duos t. tres v. et ad Edd.

* Incassum quæsita in Gallic. Mss. Ad Vatic. correcta. (a) Alias 74 : quæ autem 236 erat, nunc 65.

(a) Alias 253, prima ; quæ autem 237 erat, nunc 56. PATROL, XXXIII.

(Trente-Trois.)

4

canonicis Testamenti Novi,hocestin veris evangelicis hymnus non sit in canone, quia velut sacramenet apostolicis Litteris, non accipiunt omnia, sed tum regis abscondendum fuit his qui secundum quod volunt, et libros eligunt quos accipiant, aliis carnem sentiunt, et non secundum spiritum et veimprobatis. Sed et in singulis quibusque libris loca ritatem Dei. Ergo Scripturæ canonicæ non pertidistinguunt quæ putant suis erroribus convenire : nentad sacramentum regis, quod istis absconden. cætera in eis pro falsis habent. Nam quidam Ma- dum videtur; et eis conscriptæ sunt, qui secundum nichæi canonicum librum, cujus titulus est Actus carnem sentiunt, et non secundum spiritum et veA postolorum, repudiant. Timent enim evidentissi- ritatem Dei. Quod quid est aliud, quam dicere Scripmam veritatem, ubi apparet sanctus Spiritus mis- turas sanctas eanonicas nec secundum spiritum sus, qui est a Domino Jesu Christo in evangelica Dei sapere, nec pertinere ad veritatem Dei ? Quis veritate promissus (Act. ii, 2-4). Sub ejus quippe hoc audiat ? quis valeat sustinere tantæ impietatis Spiritus nomine, a quo penitus alieni sunt, indocta horrorem ? Aut si Scripturæ canonicæ spiritualiter hominum corda decipiunt, mira cæcitate asserentes a spiritualibus, carnaliter a carnalibus sentiuntur; eamdem Domini promissionem in suo hæresiarcha cur non est et iste hymnus in canone, si et ipsum Manichæo esse completam. Quod et illi hæretici spirituales spiritualiter,carnales carnaliter sentiunt? faciunt, qui vocantur Cataphryges, dicentes, per 5. Deinde quid causæ est ut eumdem hymnum nescio quos insanos, Montanum scilicet et Priscil- isti secundum Scripturas canonicas conentur expo lam, quos et proprios suos prophetas habent, ve. nere ? Si enim propterea non est in Scripturis ca. nisse Spiritum sanctum, quem Dominus missurum nonicis, quia illæ Scripturæ carnalibus, hymnus se esse promisit.

autem iste spiritualibus scriptus est ; quomodo de 3. Priscillianistæ vero accipiunt omnia, et cano- Scripturis ad carnales homines pertinentibus expo. nica et apocrypha simul. Sed quæcumque quæ nitur hymnus, qui non pertinet ad carnales 9 Si contra eos sunt, in suæ perversitatis sensus ali- enim, verbi gratia, propterea ' in isto hymno canquando callida et astuta, aliquando ridicula et he- tatur et dicitur, Solvere volo, et solvi volo, quia, beti expositione pervertunt. Nec saltem ita ut ea sicut isti hæc verba exponunt, solvit nos Dominus ipsa, quæ exponunt ab suæ sectæ hominibus alie- Christus a conversatione sæculi, ut non iterum nis, vera esse credant; alioquin aut catholici essent, ligemur in eo ; hæc in Scripturis canonicis utique aut non multum a veritate alieni, qui et in ipsis didicimus, quod solvat nos Dominus a conversascripturis apocryphis sensus catholicos invenirent, tione sæculi, et quia in eo non debemus iterum colautinvenire velle viderentur: sed cum ipsi alia cum ligari. Nam quid est aliud, Dirupisti vincula mea suis sentiant, atque inter suos doceant, sive dis- (Psal. cxv, 16) ? quid est aliud, Dominus solvit cant, quæ non audent prodere, quoniam re vera comredilos (Psal. cxlv, 7) ?. Jam solutos autem nefaria sunt et detestanda ; tamen fidem catholi- Apostolus admonet dicens, State ergo, et ne iterum cam eis quos timent, prædicant, non quam teneant, servitutis jugo detineamini (Galal. v, 1): et apossed sub qua lateant. Possunt enim aliqui hæretici tolus Petrus dicit, Si enim refugientes coinquina. reperiri fortasse immundiores, sed nullus istis fal- tiones mundi in cognitione Domini nostri et Salvalacia comparatur. Alii quippe, ut sunt hominum toris Jesu Christi, his rursus impliciti superanvitia, de hujus vitæ consuetudine vel infirmitate tur ; facta sunt eis posteriora deteriora prioribus mentiuntur : isti aulem in ipsa nefaria doctrina (Il Petr. 11, 20); sic ostendens, cum soluti fuerimus, hæresis suæ præceptum habere perhibentur, ut alligari nos mundo iterum non debere. Cum itaque occultandorum dogmatum suorum causa, etiam ista in canone, sive ex his testimoniis quæ comcum falsa juratione mentiantur. Hi qui eos experti memorari, sive ex aliis plurimis manifesta sint, et sunt, et ipsorum fuerant, atque ab eis Dei miseri- legi et prædicari non cessent ; quid est quod isti cordia liberati sunt, etiam verba ipsa præcepti hu

hunc hymnum, ubi, ut secundum ipsos loquar, jus ista commemorant :

verba obscurissime sunt posita, propterea dicunt Jura, perjura, secretum prodere noli.

in canone non esse, ne velarentur carnalibus ? cum 4. Proinde ut sine ulla difficultate videatur quam

potius ea videamus in canone revelata, in hoc au. non hoc sentiunt de scripturis apocryphis, quod

tem hymno omnino velata, sicut ipsi asserunt ; se exponere simulant, ratio consideranda est quam

nam sicut magis credendum est, prorsus non sunt reddere videntur, ut eisdem scripturis tanquam

ipsa, sed nescio quæ alia, quæ tali expositione divina tribuatur auctoritas, ut quod scelestius est,

multo amplius velant, el revelare formidant. etiam canonicis præferant. Habes verba eorum in

6. Nam utique si hoc illis verbis significatur, quod illo codice ita posita : Hymnus Domini, quem dixit

nos solvit Dominus a conversatione sæculi, et of secrete sanctis Apostolis discipulis suis, quia scrip

non iterum ligemur in eo ; non diceretur, Solvero tum est in Evangelio, a Aymno dicto, ascendit in

volo, el solvi volo, sed, Solvere volo, et eos quos montem » (Matth. xxvi, 30) ; el qui in canone non

solvero, ligari nolo. Aut si membra sua, id est,

fideles suos in se transfigurat, quemadmodum ait, est positus, propter eos qui secundum se sentiunt, et non secundum spiritum et veritatem Dei, eo quod

Esurivi, et dedistis mihi manducare (Matth. XXV, scriptum est, « Sacramentum regis bonum est abs.

35); diceret potius, Solvi volo, et ligari nolo. Aut condere ; opera autem Dei revelare honorificum est

si propterea ipse solvit, et ipse solvitur, quia solo (Tob. xii, 7). » Ista est magna eorum ratio cur is te

1 Alias, propre.

[ocr errors]
« PredošláPokračovať »