Dominus ipse ait, Mulli dicent mihi in illa die : Do- Evangelio, Beati, ait, qui esuriunt et sitiunt justitiam; mine, Domine ; nonne in nomine tuo dæmonia ejecimus, quoniam ipsi salurabuntur (Matth. v, 6). Vult enim et in nomine luo virtutes mullas fecimus ? Et tunc confi- esurire nos hic semper ac sitire justitiam, ut in lebor illis, Amen dico vobis, nescio vos : discedile a me futuro justitiæ retributione satiemur. omnes qui operamini iniquitatem (Id. vn, 22, 23). Tibi CAPUT XII.-- Consideranda visipsa verborum est, vero longe est alia via ingrediendum; quæ, sæculi et ita nobis desideranda est justitia, ut in fame vel amore calcato, semper cogitando quæ Dei sunt, siti cibus desideratur ac potus: et hoc in commune apostolicam te exhibere vis virginem; quæ tam spi- omnibus est dicendum his, qui immortalis vitæ ritu sancta quam corpore. Domini præstolaris ad- præmia desiderant. Jam tuum est æstimare quanventum, et animæ tuæ lampadi sanctorum jugiter ium animo præstare debeas, quæ majoris præmii operum infundis oleum, et sapientibus juncta vir- desiderio plus facere proposuisti, quam vel alios ginibus, in sponsi obviam præpararis. Fugienda necesse est. Apostolus dehpiens Christi virginem, tibi lata illa via est, quam multorum ad mortem longe eam separavit a nupta,et diversis studiis sineuntium comitatus terit, et ad vitam æternam an- gularitatis meritum conjugiique divisit : Innupla, gustiilliusitineris,quod pauci reperiunt,callis tenen- inquit, et virgo cogitat quæ Dei sunt, quomodo placeat dus est. Deposuisti jam impedimenta vel maxima, Deo, ut sit sancta corpore et spiritu; quæ autem nupla et omne quidquid a spiritualis vitæ cursu vel retar- est, cogitat quæ sunt mundi, quomodo placeat viro dat vel revocat; prima statim conversione vicisti. suo (1 Cor. vii, 34). Quæ corpore et spiritu sancta Respuisti conjugii voluptatem, posteritatis curam, est, nec in membris nec in mente delinquit. Delinillecebras deliciarum, sæculi pompam, divitiarum quere autem non in causa castitatis tantum esse cupidinem, et cum Paulo potes dicere, Mihi mundus potest, sed etiam in quacumque parte justitiæ. Quamcrucifi.cus est, et ego mundo (Galat. vi, 14). Cujus tale vis enim virgo corpore, virgosit spiritu,et nibilomiprincipium est, qualis debet esse perfectio? Hanc nus aut manibus, aut oculis, aut oribus peccet, aut mihi tu virtutem, hunc animum etiam in reliquis lingua;quomodo corpore sancta dicenda est? Deinde affer,eaque vi mentis, qua vitiorum occasiones de- si vel odio infecta, vel invidia, vel avaritia, vel irapulisti, vitia nunc ipsa respue. Ornetur morum cundia sit; quomodo spiritu obtinet sanctitatem ? sanctitate virginitas, et perfectum gradum vitæ per- Et si nupta, quæ amore conjugii cogitat quomodo fectio subsequatur. Cerie si sæcularis vita tibi pla- placeat viro suo, quantum liberis relinquat, quæ cuisset, dares operam, ne quis te divitiis, ne quis variis mundi astricta curis, rarius ad voluntatem corporalibus ornamentis, ne quis rerum omnium Dei respicit, tamen de peccatis excusare se non pocopia et honore præcederet: nunc quoniam diversi- test; quid faciet virgo, quæ soluta ab omnibus tas studii diversam vitam desiderat, cura ne quis te hujus mundiimpedimentis ac libera,scholam quamin bene vivendo transcendat, ne quis morum sanc- dain castitatis ingressa est ? titate superet, ne quis tibi in virtutibus præferatur. CAPUT XIII. – Si vis itaque propositi tui magniEt in illis, quæ ante diximus, non erat tuum ut tu tudinem æquare moribus, et per omnia Deo copu. aut omnes vinceres, aut nemo te; cuncta enim illa lari, si leve ac suave jugum Christi suavius tibi le. foris petuntur,et quidquid aliunde speratur,alienum viusque vis facere ; nunc maxime in beata vita est. Hæc vero in tua potestate sunt, et vere propria, curam impende, nunc stude, ut calentem recentis quæ non extrinsecus veniunt, sed in ipso corde ge- fidem conversionis novus semper ardor accendat, nerantur. Illa enim nec omnis qui quærit in venit, et in tenera adhuc ætate facilius sanctæ conversa. nec qui invenerit semper tenet; quia ut ea commo- tionis usus inolescat. Quidquid in te primum insti. dare, ita et eripere casus potest: hæc autem et omnis tueris, hoc manebit; et ad initiorum tuorum reguqui quærit invenit, et qui invenerit, eripi sibi nun- lam reliqua vita decurret. Finis in ipso exordio cogiquam timet; ista enim sola bona sunt, quæ sine tandus est : qualis ad illum ultimum diem pervevoluntate non invenimus aliquando, nec perdimus. nire cupis, talis nunc jam esse conare. Consuetudo CAPUT XI. --Habes ergo hic per quæ merito pre- est, quæ aut vitia aut virtutes alit, quæque in his ponaris aliis; imo hic magis. Nam corporalis nobi- plurimum valet, cum quibus ab ineunte ætale silitas atque opulentia,tuorum intelliguntur esse, non mul creverit. Optimi sunt ad institutionem morum tua ; spirituales vero divitias nullus tibi præter te primi quique anni: habent enim in se lentum quidconferre poterit. In his ergo jure laudanda, in his dam et molle, quod facile formari queat, atque ad merito cæteris præferenda es, quæ nisi ex te et in te arbitrium volentis trahi; et in cunctis fere rebus ciesse non possunt An sola ista vita est,quæ certamen tius assuescitur omne quod tenerum est. Novellas non habeat de profectu, et in qua unusquisque hoc adhuc et vix firmæ radicis arbusculas, dum ad omtantum debeat permanere quod cæpit, nec ullo aug. nem ductum sequaces sunt, in quamlibet partem menti desiderio ad majora contendat ? et cum in flecti facile est; quæ natura plerumque curvata, omnibus mundi studiis profectu non satientur ho- cito ad arbitrium colentis corriguntur.Tenera adhuc mines, hic tantum cæpisse sufficiet? Ferventissimi et primæ ætatis animalia, sine labore domari soin terrenis, frigidissimi in ccelestibus sumus ; et lent, quantoque citius a vagandi libertate desueta summam in rebus parvis exhibentes alacritatem,ad sunt, tanto facilius vel colla jugo, vel frenis ora io. majora torpescimus.Considerare pudet quantus sit suescunt. Ipsa quoque litterarum studia teneris mefervor in sæculo, qua cura singula quæque studia lius inseruntur ingeniis ; idque penitus inhærere hominum quotidie ad perfectiora nitantur. Littera- sensibus solet, quod primitus sederit in mente. Hoc rum ardor nulla prorsus ætate exstinguitur;imo, ut idem plurimum etiam in bene vivendi ratione valet; sæcularis auctoris utar sententia, ipsa magis ætate dum adhuc mobilis est atas, et animus duci facilis, inftammatur: divitiarum amor insatiabilis est; ex- exercenda boni consuetudo, et jugi meditatione pleri nescit honorum cupido; celerem habituræ res firmanda est ; occupandum est optimis rebus ingefinem sine fine quæruntur. Nos divinam sapientiam, nium, et sanctæ conversationis usus altius inserencælestes divitias, immortales honores, pigra qua- dusest. Tunc vero ad perfectionis fastigium adimus dam dissimulatione negligimus, et spirituales divi- ascendit, et longæ consuetudinis beneficio utitur ad tias aut ne attingimus quidem, aut si leviter degu- bene vivendi facultatem ; et virtutes suas etiam staverimus, continuo nos putamus esse satiatos. ipse miratus, secum quodammodo in se putabit Aliter nos divina sapientia ad suas invitat epulas : natum esse quod discit. Qui edunt me, inquit, adhuc esurient ; et qui me bibunt, CAPUT XIV. – Respice, obsecro, quantum a te adhuc sitient (Eccli.xxiv, 29). Nullus unquam talibus sanctitatis avia materque exspectant, quæ cum te expletur epulis, nec aliquando patitur de satietate quasi novum et illustre quoddam lumen generi suo fastidium : tanto unusquisque capacior, tanto avi- natum esse putant, nunc in te solam omnem curam dior erit, quanto inde plus hauserit. Dominus in animi transtulerunt, et propositi tui cursum miris studiis ac favore succendunt. Cumque ipsæ te ad honestatem morum ab ineunte ætate formaverint, nunc a te vinci cupiunt, tuamque victoriam suam laudem esse putant. Quarum egregia erga Deum fides, in professione tua maxime claruit, cum tejam nuptiis præparatam, simul atque aliud velle didicerunt, mira continuo assensus celeritate ad id quod elegeras cohortatæ sunt, et trepidam pro ætate sententiam voluntatis suæ auctoritate firmaverunt, tuumque votum commune fecerunt. Quæ cum multos suorum in altissimo dignitatis gradu viderint, de nullo ita, ut de te, aliquando lætatæ sunt: nihil enim ita magnum,nihil tam præclarum in quoquam viderant. Sola quippe præstitisti generi tuo, quod longa retro ætate non habuit. Licet ediderit virilis sexus memorabiles consulatus, et amplissimi ordinis status illustris familiæ nomina frequens audierit; nihil unquam tamen in genere vestro hoc tuo honore fuit præstantius, qui non corporali albo, sed libro memoriæ immortalis insertus est. Cum exceperint illi theatrales toto orbe plausus, miraque acclamandi conspiratione insignia consulum merita lætum vulgus expresserit; longe tamen tui honoris est gloria major, quæ gaudium in cœlis fecit, Angelisque lætitiam. Per te enim non meretriculæ locupletantur, sed aluntur virgines Christi; non venator et auriga ditantur, sed sustentantur pauperes Christi. Ad consulatum eorum diversæ totius orbis provinciæ, ad quas domus vestræ potentia extendi. tur, peregrinas feras et ignota animalia transmiserunt, quæ crudelis arenæ solum, vel suo, vel hominum sanguine cruentarent; ad te vero electæ quæque virgines mittuntur, quas tu pretiosissimum munus offeras Deo, tuoque exemplo ad perpetuam provoces castitatem, non tibi, sed tecum Deo servituras. Hæc professionis tuæ gloria rumore celebri vulgata est per cunctos; et ita ad conversationem tuam totus exsultavit orbis,ut quod præ ingenti gaudio vix adhuc homines credere poterant, id semper videantur optasse. Multum his initiis, multum famæ tuæ odore suspensi omnes, mirum de te nescioquid audire desiderant ; et qui professionis tuæ cognovere virtutem, nunc conversationis exspectant. In te nunc puta cunctorum ora oculosque conversos, et ad spectaculum vitæ tuæ totum consedisse mundum. Cave ne per te tantorum animi offendantur, nec minus in te inveniant, quam requirunt. Verum quid ego tecum de hominibus ago, eorumque dete exspectationem ad cohortationem tuam traho? Deus ipse omnium rector ac Dominus, cum omni Angelorum militia certamen tuum spectat, tibique contra diabolum dimicanti parat æternitatis coronam, et cœleste præmium incitamentum victoriæ facit. Huic tanto spectaculo vide quem animum, quam debeas offerre virtutem, certaminis magnitudinem de exspectantium dignitate metire. CAPUT XV.Hæc tibi itaque in hoc agone subcundo præcipua cura sit, hic primus accinctus,internecionis bellum virtute devincere, et adversum diaboli castra in omnia præcepta Dei jurare; nec tantummodo declinare vetita, sed jussa complere. Neque enim tibi sufficit a malis otiosam esse, si otiosa fueris a bonis ; cum lex Dei duplici mandatorum genere distincta sit, et mala prohibens bona imperet, atque ab utraque parte contemptum sui vetet. Non ením tantum ille servus contempsit dominum qui prohibita fecerit, sed et qui jussa non fecerit. Dicta a nobis paulo ante sententia est, Omnis arbor quæ non facit fructum bonum, excidetur, et in ignem mittetur (Matth.m,10,et vi, 19); et blandimur nobis si a malis fructibus non gravemur, qui damnandi sumus si a bonis steriles manserimus! Juxta hanc intelligentiam abscindet Pater omnem palmitem fructum non ferentem in Filio; et qui acceptum talentum in sudario abscondit, quasi inutilis servus et nequam damnatura Domino: nec minuisse solum, sed et non auxisse culpabile est. Non ideo aliqua putes contemnenda esse mandata, quia leviora sint: tam enim maxima illa, quam minima, a Deo imperata sunt ; et contemptuscujuscumque præcepti, præcipientis injuria est. Unde beatus Paulus clamat et docet: Omnia facite sine murmuratione et hæsitatione; ut sitis irreprehensibiles et simplices, sicut filii Dei immaculati in medio nationis pravæ et perversæ, inter quos lucetis sicut luminaria in hoc mundo (Philipp. 11, 14, 15). CAPUT XVI. Remoremur hic, virgo,paulisper, et pretiosissimas margaritas, quibus exornanda est sponsa Christi, per singula Apostoli verba pensemus. Omnia, inquit, facite. Non enim quasi ad arbitrium nostrum quædam ex mandatis Dei debemus eligere, sed generaliter universa complere ; nec aliqua præcepta ejus quasi vilia manuscula ac parva contemnere, sed imperantis in omnibus majestatem aspicere. Nullum quippe mandatum Dei contemptibile nobis videri potest, si ejus semper cogitemus auctorem. Sine murmuratione et hæsitatione. Viles et ignobiles dominos palam contemni videmus a servulis, eisque ad minima quæque præcepta in faciem resisti solere. At hoc in personas nobiles jam non admittitur: quantoque potentiores domini, tanto servi ad obedientiam promptiores sunt; cumque difficiliora præcipiunt,libentius audiuntur. Certe ad regis imperium ita omnes parati sunt, et in procinctu obedientiæ constituti, ut etiam optent juberi; et non solum bene merituros esse se credunt si jussa fecerint, sed tanquam jam meruissent quod jussi sunt, ita pro dignitate præcipientis servitium beneficii loco ducitur. Nobis vero Deus ipse, æterna illa majestas, ineffabilis atque inestimabilis potestas, sacras Litteras, et vere adorandos præceptorum suorum apices mittit; et non statim cum gaudio ac veneratione suscipimus,nec pro magno ducimus beneficio tantæ ac tam illustris potestatis imperium; maxime cum non jubentis quæritur commodum, sed utilitas subsequentis: verum e contrario fastidioso ac remisso animo, superborum ac nequam servorum more, in os Domini reclamamus ac dicimus, Durum est, arduum est, non possumus; homines sumus,fragili carne circumdamur. O cæcam insaniam! o profanam temeritatem! Duplici ignorantia accusamus Deum scientiæ, ut videatur nescire quod fecit, nescire quod jussit; quasi oblitus fragilitatis humanæ, cujus auctor ipse est, imposuerit homini mandata quæ, ferre non possit: simulque, proh nefas! ascribimus iniquitatem justo, pio crudelitatem, dum cum primo impossibile aliquid præcepisse conquerimur, deinde pro his damnandum putamus hominem ab eo quæ vitare non potuit ; ut, quod etiam suspicari sacrilegium est,videatur Deus non tam salutem nostram quæsisse, quam pœnam. Itaque Apostolus sciens a Domino justitiæ ac majestatis nihil impossibile esse præceptum, aufert a nobis vitium murmurandi; quod tunc utique nasci solet, cum aut iniqua sunt quæ jubentur,aut jubentis minus digna persona est. Quid tergiversamur incassum, et præcipienti opponimus naturæ fragilitatem? Nemo magis novit mensuram virium nostrarum, quam qui ipsas vires nobis dedit; nec quisquam melius quantum possimus intelligit, quam qui ipsam virtutem nobis nostri posse donavit. Nec impossibile aliquid voluit imperare, qui justus est; nec damnaturus hominem fuit pro eo quod vitare non potuit, qui pius est. CAPUS XVII. Sequitur, Utsilis irreprehensibiles et simplices. Ad omnem morum perfectionem unum hoc sufficere verbum potest; quod etiam in episcopo eligendo Deus quærijubet.Quam enim circumspecta vita est, quam sancta est, quæ nihil reprehensionis incurrit! Quis autem sanctior potest esse, quam qui veræ simplicitatis virtutem tenens, nunquam aliud corde promittit, alind ore vultuque mentitur ? Sicut filii Dei immaculati. Non est exhortatio vehementior, quam qua nos Scriptura divina filios Dei vocat. Quis enim non erubescat et metuat tanto Patre agere aliquid indignum,ut qui dicitur Dei filius,ipse efficiatur vitii servus? Et idcirco adjungit, Utsimus immaculati. nos, proh pudor!quadam delectatione peccati,cum Neque enim convenit in filiis Dei (quia ipse est fons in quibusdam ostendimus quamdam vim naluræ justitiæ), peccati maculam reperiri. In medio nalionis nostræ, in aliis omnino torpescimus; el qui voluppravæ et perversæ. Hoc est dicere, Quamvis infinita tates corporis virtutum amore contempsimus, rurvos cingat peccantium multitudo, et innumera sint sum amore vitiorum tormenta suscipimus, atque exempla viliorum; vos tamen ita coelestis nativitatis ita malis nostris cedimus, utea nec putemus posse memores esse debetis, ut inter malos viventes omne deponi. Quod hoc, quæso, consilium Quænam hæc malum vincatis. Inter quos lucelis, ait, sicut luminaria nova vivendi ratio est? Res difficiles,et laboris plenas in hoc mundo. Et rursum in Evangelio legimus, Tunc securus aggredior, et faciliora non posse fieri credo; justi fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum (Matth. vinco maxima, vincendus a parvis ; excelsa et arX111, 43). Comparatur vita præmio, ut qui in futuro dua indefessus exsupero, et cum venitur ad plana, solis fulgoredonandi sunt, hicjam similijustitiæ cla- deficio ; libenter fugio quod delectat, et nolo vitare ritate resplendeant,et infidelium cæcitatem operibus quod cruciat. Verum hæc eorum sunt, qui, Dei sanctitatis illuminent. Huic locoille sensus aptandus voluntate contempta, id solum petunt quod laudem est, quem ad Corinthios idem apostolus disserens ait, facilius invenit, et cito exitin famam; morum vero Alia claritas solis, alia claritas luna alia claritas stella- bona, quæ secretiora sunt, negligunt. Tu vero quæ rum : stella autem a stella differt in claritate ; sic et calcasti mundum et concupiscentias ejus, ut calresurrectio mortuorum (1 Cor. xv, 41, 42). Dispares cato eo gradum tibi quemdam ascendendi ad sunt in regno cælorum per singulorum merita man- cælum faceres, mundi gloriam ne requiras ; illi siones. Diversitas enim operum diversitatem facit tantum placere stude, cui sæpe displicet quod hopræmiorum ; quantumque aliquis hic in sanctitate minibus placel, et qui ipsa hominum judícia judifulserit, tantúm ibi fulgebitin honore. Nunc ergo ad caturus est. Abstinentia tua et jejunium eo magis omnem morum perfectionem mentis aciem intende, Deo grata sunt, quo cum sanctis moribus offerunet ad cæleste præmium cælestem vitam para. Re- tur ; ut quæ in aliis sunt umbracuta vitiorum, in splendeatomnibus clarissimiin modum sideris san- te sint ornamenta virtutum. clitas virginis, et futuri præmii magnitudinem de no- CAPUT XIX. - Respice, obsecro, ad ipsam, qua vitate conversationis ostendat. Tibi facilior in bonis apud Deum illustrata es, dignitatem,qua per Bapticursusest,quam malorum animi consuetudo nonre- smum iu Dei filiam renata es, rursumque per consetinet. Nec timemus ne te a virtutibus vitia retardent, crationem virginitatis sponsa Christi esse cepisti. et maligna diaboli semina Christi frugem necent.Nam Ex utroque hic tuus honor te ad sollicitudinem tui si etiam illi, qui loco peccandi usu bonum quodam- propositi admoneat.At nullus debet esse ibi negligenmodo obruere naturæ, instaurari per poenitentiam tiæ locus, ubi tam præclara servanda sunt.Pretiosior possunt, et, mutata voluntate vivendi, consuetudi. quæque vestis diligendia timidiore custoditur a manem consuetudine exstinguere,acoptimi quoque de cula ; multo quæsita auro gemma majori sollicitupessimis fieri ; quanto magis tu potes illa superare, a dine possidetur: et generaliter grandi cura magna quibus non superata es ? cui non tam expellenda quæque servantur. Unde et tu si te ipsam bene custosunt vitia, quam refellenda; quæ utique non susci- direcupis,debes honorem tuum semper pretiumque pere facilius est, quam semel suscepta deponere. cogitare. Tanto enim se unusquisque negligentius CAPUT XVIII. Nec vero eorum tanta dulcedo utitur, quanto se existimat viliorem. Non ob causam est, ut ea debeamus præferre virtutibus;cum necin aliam magis nobisin Scripturis divinis tam frequen. omnibus sit delectationis illecebra,et a plerisqueea ter filiorum Dei nomen imponitur, ut illud quod etiam quæ videntur dulcissima, respuantur. Duo dicitur per prophetam, Et ego ero vobis in patrem, et namque sunt ex omnibus vitia, quæ maxime homi- vos eritis mihi in filios, dicit Dominus omnipotens (Je. nes decipiunt sui voluptate, gula scilicet ac libido; rem. xxxi, 9, et II Cor. vi, 18). Et Apostolus, Estole quæ deponere eo difficilius est, quo eis uti dulcius imitalores Dei, sicut filii charissimi (Ephes. V, 1). Et est:et tamen hæc vitia tam molesta, tamque delec- beatus Joannes inquit, Charissimi nunc filii Dei sutatione sui periculosa, isla a multis calcari vidi- mus, et nondum apparuit quid erimus. Scimus quoniam mus, ut tota ætate virgines permanserint in summa cum apparuerit, similes ei erimus ; quoniam videbimus abstinentia; ut de illis taceam,quæ post deliciarum eum sicuti est (1 Joan.11, 2) : ut qui habet hanc spem longum luxum, et inveteratum usum libidinis, cas- in eo, sanctificet se, sicut et ille sanctus est. Valt titati ac temperantiæ se dederint, et utrumque vi. nobis doctrinæ cælestis dignitatem qua donati su: tium contraria sibi virtute mutaverint. Aliorum vero mus, frequenter ingerere, et honorem nostrum pecvitiorum est longe diversa ratio, quæcum nihil ha. candi pudorem facere. Unde etiam Dominus ipse ad beant jucunditatis, tam multum amaritudinis ha- perfeciam nos benignitatem vocans ait: Diligite bent; quæquecum ad vitandum multo sint faciliora, inimicos vestros, benefacite iis qui oderunt vos, et orale raro a quibus vitenturinvenias. Quid, oro te, in vido pro persequentibus et calumniantibus vos ; ut sitis filii delectationis præstat invidia ; quem secretis qui- Patris vestri, qui in cælis est. Non est enim quod sic busdam conscientiæ ungulis livor ipse decerpit, et homines Deo faciat amabiles, ut pietas mentis et boalienam felicitatem tormentum ejus facit ? Quid nitas ; quæ tanta in christiano esse debet, ut etiam vero alter ab odio mercedis accipit, nisi horribiles in malis abundet, Deique imitetur benevolentiam, animæ tenebras, et confusæ mentis horrorem, qui qui solem suum oriri facit super bonos et malos, et vultu semper animoque mærente, voto quo alteri pluit super justos et injustos (Matth. v, 44, 45). Hoc vult nocere, seipsum cruciat? Quid autem iracundo itaque vel in primis absit, ut nemini vel in verbo furor suus confert, quem sævissimis exagitatum etiam noceas, ut in omnibus quibuscumque poteris stimulis conscientiæ ita ab omni consilio ac mente prodes se studeas, et, ne vicem quidem mali reddens, deturbat, ut, dum irascitur, insanire credatur? Si bona pro malis (A postolo dicente (Rom. xi, 17, 20, militer curre per singula, invenies tot animæ tor- 21]) restituas. Nunquam detractio ex ore virginis menta, quot vitia : quæ utique eo facilius vinci pos- procedat. Vilium satis hominum est,et suam laudem sunt, quo nulla illiciunt nos voluptate. Qnanto illud quærentiun, alios viles facere, quia alterius vitupe. difficilius, quanto durius, ut de castitatis labore ratione se laudari putant ; et qui suo merito placere taceam, abstinere a vino carpibusque, ipso quoque non possunt, placere volunt in comparatione pejoetiam oleo, et vilem sine his cibum post biduum rum. Parum diximus: non solum ipsa non detrahas, interdum triduumque vix capere, fracta jejunio sed ne detrabenti quidem aliquando credas. Pessimembra vigiliisque, fomenta balnei contemnere, mum est hoc vitium,quod alterum vilem facit videri. necessarias res negare corpori, et vim quamdam Non minus auribus quam lingua fugias detractio. inferre naturæ ? Da tantam in cæteris magnitudi- nem. Scripture memor esto, quæ dicit, Non eris connem animi, et vide quid non possis efficere. Sed senlaneus cum derogantibus adversus proximum tuum, et non accipies super illo peccatum. Et alibi, Sepi aures animus, quod est seminarium odii. Tantus mentem tuas spinis, et noli audirelinguam nequam (Eccli.xxvIII, tuam repleat timor Dei, ut indignari omnino non 28). Accusator est enim auditor, qui facit detracto- audeas, et iram metu vincas.Beatus apostolus mun. rem : qui si avertat aures, et vultum contrahat, ac dans animam nostram, eamquein habitaculum Dei oculos abouendo contineat, male loquentem etiam pra parans, clama et dicit:Omnis amariludo, et ira, tacens arguit ; ut discat non libenter dicere, quod et indignatio, et clamor, et blasphemia auferatur a vobis didiceritnon libenter audiri. Sollicitam satis ori tuo cum omni malitia (Ephes. iv, 31). custodiam pone. Non est quidquam enim in nobis, CAPUT XXI. Adulatores ut inimicos cave, quoquo facilius peccare possimus, quam lingua. Unde rum sermones super oleum molles, et ipsi sunt jasanctus Jacobus illum esse perfectum dicit, quinon cula. Corrumpunt fictis laudibus leves animas, et offendit in verbo (Jocobi M. 2) : et Scriptura dicit, male credulis mentibus blandum vulnus infligunt. Mors et vita est in manibus linguæ (Prov. XVIII, 21). Crevit hoc in nostra ætate vitium, et in ultimo fine Mentiri autem, maledicere et jurare lingua tuanes- stetit, necjam augeri potest.In hancomnes nos schociat:quia etos quod mentitur, occidit animam (Sap. lam studiumque dedimus, ut officium putemus illu1,11); et quimaledicunt, regnum Dei non possidebunt, dere; quodque ipsi ab aliis libenter accipimus, id juxta Apostolum (Galat. v, 20, 21): el jurare ipse aliis quasi quoddam munus offerimus, et spe reciChristus prohibuit, qui dixit, Ego autem dico vobis piendæ laudis, eos a quibus laudari volumus, ante non jurare omnino: et rursum, Sit autem sermo vester, laudamus. Sæpe adulantium resistimus verbis ad Est est, non non : quod autem amplius est, a malo est faciem, etin secreto mentis favemus, maximumque (Matth. v. 34,37). Apostolus breviter oris vitia rese- fructum cepisse nos ducimus, si vel fictis laudibus cans, ait, Omnis sermo malus ex ore vestro non proce- prædicamur. Nec cogitamus quid ipsi simus, sed dat ; sed si quis bonus ad ædificationem fidei, ut det gra- guid alteris esse videamur. Unde eo perducta res tiam audientibus (Ephes. iv, 29). Sit autem sermo est, ut neglecta veritate meriti, de sola opinione cuvirginis prudens?, modestus et rarus, nec tam elo- remus, qui testimonium vitæ nostræ non a conscienquentia pretiosus quam pudore. Mirentur omnes tia nostra, sed a fama petimus. Beata mens est, quæ tuam, te tacente, verecundiam ; loquente, pruden- perfecte hoc vitium vincit, nec adulatur aliquando, tiam. Mite ac placidum semper eloquium tuum or- nec adulanti credit ; quæ nec decipit alterum, nec net mixta cum gravitate suavitas, cum pudore sa- ipsa decipitur, tantumque hoc malum nec facit alipientia : sit certa atque librata suique opportuni- quando, nec patitur. Nihil unquam in te fictum sit, tate gratissima silentii verbique ratio. Nec unquam nihil omnino fucatum. Conscientiam tuam, quæ omnino virginis os loquatur, ut tacuisse melius certe Deo semper patet, in multitudine versari puta. sit. Cum ingenti cautione debet loqui, cui non so. Nunquam aliud corde, aliud ore prælendas. Quidlum malus, sed etiam otiosus sermo vitandus est. quid pudet dicere, pudeat etiam cogitare. Illud vero CAPUT XX. - Summa tibi scientia sit, notitia notum jam omnibus atque divulgatum est, quam summa, vitia virtutesque distinguere: quæ quan- utilis quamque huic proposito necessaria est jejuquam semper contraria sibi sint, aliqua tamen ex eis niorum et abstinentiæ virtus, maxime in his annis, tanta junguntur similitudine, ut discerniomnio vix in quibus corpori majoræstusinest.Non manducare possint. Quam multi enim superbiam libertatis loco itaquecarnem, neque bibere vinum,apostolica voce ducunt, adulationem pro humilitatesuscipiunt, ma- laudatum est. Quidquid illud est quod inflammare litiam prudentiæ amplectuntur vice, et stultitiæ sim- corpus potest, quod fomentum suggerit voluptati, plicitatis nomen imponunt, atque fallaci ac pessima castitatis amorefugiendum est. Nec tamenita magno decepti simulitudine, vitiis pro virtutibus glorian- hujus reilabore gravari te volumus, ut sub ipso statur ? Et quanquam hæc omnia subtilissima intelli- tim onere succumbas: per quod multi, dum nimio gentia debeas separare, cunctasque virtutes cum fervore mentis rationem suarum virium non habesuis lineisinsequendo nusquam prorsus abscedere; rent, subito conciderunt, et pene ante debilitatem, præcipue tamen fictam humilitatem fugiens, illam quam sanctitatem de proposito suo consecuti sunt. sectare quæ vera est, quam Christus docuit humili- Optimus est in omni re modus, et laudabilis ubique tatem, in qua non sit superbia inclusa. Multi enim mensura. Corpus non frangendum, sed regendum hujus virtutis umbram, veritatem ejus sequuntur est. Sint ergo moderata sancta, et simplicia in omni pauci.Perfacile est enim aliquem vestem habere con- mentis humilitate jejunia, quæ ita attenuent corpiis, templam,salutare submissius,manuset genua deos- ne animum elevent; ne res humilitatis gignat silculari, inclinato in terram capite oculisque dejectis perbiam, et vitia de virtute nascantur. Ego, inquit, humilitatem ac mansuetudinem pollicerí,lenta voce cum mihi molesti essent, inducbar cilicic, et humiliatenuique sermones infringere, suspirare crebrius, bam in jejunio animam meam (Psal. xxxiv, 13). Vestis et ad omne verbum peccatorem ac miserum se cla- abjectio, cibi vilitas, jejunii lassitudo, exstinguere mare ; et si vel levi sermone offensus sit, continuo debent, non nutrire superbiam. Quis rem medicinæ attollere supercilium, levare cervicem, et delicatum vulnus faciat, et inde sana lædat quæque, idejam illum oris sonum insano repente clamore mutare. læsa curanda sunt? autquæ supererit spes salutis, Aliam nos humilitatem Christus docuit, qui nos ad si ista animæ remedia ipsa sint venena ? exemplum suum hortatur, dicens, Discite a me, quia CAPUT XXII. — Laborem jejunii tui misericordiæ mitis sum, et humilis corde (Malth. xi, 29). Qui cum opera commendent,et abstinentia tua pauperum re. malediceretur, non maledicebat ; cum pateretur, fectionesit gratior.Dominus loquitur per prophetam, non comminabatur (1 Petr. 11. 23). Quam nobis hu- Misericordiam volo, et non sacrificium (Osee vi, 6): in militatem beatus Petrus insinuat : Misericordes, in- Evangelio Christi verba legimus, Beati misericordes, quit, et humiles, non reddentes malum pro malo, nec quoniam ipsi misericordiam consequentur (Matth. v, 7). maledictum pro maledicto (Id. 111, 8, 9). Auferantur Sed,quæso, hanc curam vice tua avia materque suisomnia figmenta verborum. cessentsimulati gestus, cipiant;illæ has partes pro le agant, illæ thesaurum etante occasionem sermo placidus.Verum humilem tuum in cælum levent. Ullarum sit esurientes alere patientia ostendit injuriæ. Nullus ergo unquam in cibo, vestire nudos, visitare infirmos, peregrinos mente tua ullius sit vitii locus; nihil in tesuperbum, tecto suscipere, et æterni spe præmii Christo in paunihil arrogans, nihil denique fastidiosum. Apud peribus fenerari, qui dixit, Quodcumque fecistis uni ex Deuin non est quidquam humilitate sublimius. Ipse his fratribus meis minimis, mihi fecistis (Idem. xxv. loquitur per prophetam, Surer quem alium respiciam, 40). Tibi vero maxime dum in proposito maturescat, nisi super humilem et quietum, et trementum sermones animus, ab omnibus occupationibus recedendum meos ? ( Isai. lxvi, 2.) et nunquaminiram exardescat est, et omne studium, omnisque cura in ordinandi, moribus exhibenda. Quibus ita vacare debes, et to1 Alius Cod., pudens. tam occupare menlem utuon divitem te sentias esse, nem intemperans cadit, quodque laudabile est in tempore suo, fit de nimietate sui culpabile. CAPUT XXIV. · Generaliter quidem strictimque, sed breviter dicendum est. In bonis quoque rebus, quidquid modum excesserit, vitium est. Magna est, magna, inquam, et quæ grandi studio constat, perfectæ vitæ ratio; consummatæque sapientiæ est scire, quid, quo insequaris modo, et adomnem actum præferendo consilium, nihil facere quod fecisse pænireat. Intra unius horæ spatium mutatur habitus; jejunare, abstinere, psallere, vigilare, non tam studio opus habent quam voluntate. Quilibet incipiens statim ut voluerit ad ista perfectus est; imo illi hoc facilius facere possunt, qui recentis corporis vires de sæculo ad propositum afferunt: mores vero mutare, singulasque virtutes animi formare in se atque perficere, grandis studii est, et longæ consuetudinis. Itaque multi in hoc proposito senescimus, et ea propter quæ ad ipsum propositum venimus non habemus. Tua vero conversatio nova esse debet, mira gravitas, patientia, mansuetudo,pietas. Quidquid sanctius est atque perfectius, quidquid magis Deo te commendare potest, et majorem in cœlo facere ; id semper sequere, id semper amplectere. Sponsa Christinihil debet esse ornatius. Tanto majore placendi studio opus est, quanto major est ille cui placendum est. Sæculi vero virgines, quæ se nuptiis præparant, et indulgentiam magis Apostoliquam consilium sequi malunt, magisque amplectuntur incontinentiæ remedium, quam præmium continentiæ; utsponsis placeant, eosque in amorem sui magis incitent, mira se sollicitudine formare student,et naturalem corporis pulchritudinem ornandi arte commendant. Hæc est illis per dies singulos cura præcipua, decentibus fucis colorare faciem, implicare auro crinem,etardentes concharum lapides capitis honorem facere; suspendere ex auribus patrimonia, brachia ornare monilibus ac latera, et inclusas auro gemmas a collo pectus demittere. Non minorem sponsus tuus requirit ornatum, qui cum universam Ecclesiam salutaris aquæ lavacro purificatam sine macula rugaque reddiderit (Ephes. v, 26, 27), quotidie cupit eam fieri pulchriorem, ut semel a vitiis peccatisque mundata, semper ornetur decore virtutum. Et si hoc a tota requirit Ecclesia, in quo et viduæ continentur et nuptæ; quantum putasexspectat a virgine, quæ ex pulcherrimo hoc quodam Ecclesiæ prato, velut augu-tior quidam flos videtur electa? Assume ergo omnem illum ornatum, per quem placere Christo potes.Satis placere1 Deo crede tuam faciem, si hominibus pulchra apperere non studeas. Istud ornamentum serva capitis, quod acquisivisti chrismatis sacramento, cum tibi in cæles. tis regni mysterium diadema quoddam regalis unetionis impositum est. Optima ornamenta sunt aurium verba Dei: ad ea sola paratus esse debet auditus virginis, eaque pretiosissimis lapidibus anteferre. Omnia prorsus membra decorentur operibus sanctitatis, totaque virginalis anime pulchritudo gemmati monilis instar vario virtutum fulgore resplendeat. Tunc vere concupiscet rex decorem tuum, dicetque tibi, Tota formosa es, proxima mea, et macula non est in te (Cant. iv, 7). Et hæc tibi ornamenta, quæ dixi, etiam erunt munimenta maxima, et quæ te ipsam ornare Deo et contra diabolum armare possint, qui per leve interdum quodcumque vitium ad animam ingreditur; et si virtutum propugnacula non resistant, nostro nos repellit loco, et continuo de hoste fit dominus. Propter quod Scriptura nos adhortatur, et dicit: Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te locum tuum ne demiseris (Eccle, x, 41. nec dominam.Nobilitatis ad hoc tantum memineris, ut cum claritate generis morum sanctitate conten. das; et cum nobilitate corporis animi virtute nobilier proficias; magisque illa nobilitate glorieris,quæ filios Dei et cohæredes Christi facit. Ad quam si sem. per inspicias, dum credis gaudium te habere quod majus est, desinis de eo quod minus est gloriari. Omnis ista præclari generis dignitas,et illustre Anicii sanguinis decus, ad animam transferantur. Ille clarus, ille sublimis, ille sit nobilis ; ille tunc integram nobilitatem suam servare se putet, si dedigetur servire vitiis, ab eisque non superari: a quo enim quis superatur, hujus et servus est (II Petr. 1, 19). Quid enim hæc servitute animi indignius, quidve turpius, quam cum in eo aut dominatur odium aut regnat invidia? quam cum eum autavaritia possidet, aut captum ira tenet, vel certe cætera sibi vitia vindicant? Non est quod sibi aliquis de nobilitate generis blandiatur, si ex meliore parte fit famulus multo est indignius mente servire, quam corpore.Superfluum arbitror te monere,quam parca in procedendo debeas esse, quam rara; cum te hoc etiam sæcularis ab infantia honestas docuerit, et facile intelligas, id tibi multo magis in hac vita esse servandum, quam maxime secretum decet. Illud admoneo,utipsis quoque salutationibus,quæ tibi in cubiculo tuo exhibendæ sunt, certissimum modum ponas: non sint nimiæ, neque quotidianæ, ne non tam officium quam inquietudinem præstare videantur. CAPUT XXIII. Et quanquam omne vitæ tuæ tempus divino debeas operi consecrare, et nullam prorsus horam a spirituali profectu vacuam esse conveniat,cum tibi in lege Domini die ac nocte meditandum sit (Psal. 1, 2); debet tamen aliquis esse determinatus et constitutus horarum numerus, quo plenius Deo vaces, et qui te ad summam animi intentionem velut quadam lege contineat. Optimum est ergo huic operi matutinum deputari tempus,id est meliorum diei partem, et usque ad horam tertiam animam quotidie in cælesti agone certantem, hoc velut spiritualis quodam palæstræ exerceri gymnasio. His tu per singulos dies horis in secretiori domus parte ora, clauso cubiculo tuo. Adhibe tibi etiam in Urbe solitudinem, et remota paulisper ab omnibus, propius Deo jungere ; aspectuique tuorum reddita, lectionis fructum et orationis ostende. Nihil enim in hoc secreto magis agere debes, quam animam divinis eloquiis pascere, et quantum ei per totam sufficere possit diem, hoc eam veluti cibo pinguiore satiare. Ita Scripturas santas lege, ut semper memineris Dei illa verba esse, qui Legem suam non solum sciri, sed etiam impleri jubet. Nihil enim prodest facienda didicisse et non facere. Optime uteris lectione divina, si tibi eam adhibeas speculi vice, ut ibi velut ad imaginem suam anima respiciat, et vel foeda quæque corrigat, vel pulchra plus ornet. Lectionem fre quenter interrumpat oratio, et animam jugiter adhæ rentem Deo grata vicissitudo sancti operis accendat. Nunc te igitur ordo instruat coelestis historiæ ; nunc sanctum David oblectet canticum; nunc Salomonis erudiat sapientia; nunc ad timorem Domini increpationes incitent Prophetarum; nunc evangelica et apostolica perfectio te Christo in omni morum sanctitate conjungat. Quæ paranda sunt, memoriæ penitus insere, eaque jugi meditatione conserva; quæ maturanda sunt, frequenter revolve, ut divinum hoc studium et cælestis schola, et mores simul virginis ornent et sensum, tradantque tibi cum sapientia sanctitatem. Unde Scriptura dicit: Qui quærunt Deum, inveniunt sapientiam cum justitia. Sit autem ipsa lectio temperata, cui finem consilium, non lassitudo imponat. Nam ut immoderata jejunia,et ardor abstinentiæ, et enormes inordinatæque vigiliæ, intemperantiæ coarguuntur, idque nimietate sui pariunt, ut hæc ipsa postea nec mediocriter quidem fieri possint; ita studium lectionis in reprehensio CAPUT XXV. Ab eojam tempore quo primum per virginitatis professionem Domino consecrata es, adversarii in te crevitodium, et qui aliena lucra pro suis damnis habet, se amisisse ducit quidquid te 1 Alius Cod., pulchram. |