Obrázky na stránke
PDF
ePub

damnato, cum quo eadem justitia fuerat et ipse 15. Qua dementia repulsa a corde atque ore chridamnandus.

stiano, quisquis animam, sicuti est, non esse corpus 12. Tam mullos autem creando nasci voluit, quos sed spiritum confitetur, et tamen in filios ex parenad suam gratiam non pertinere præscivit, ut multitu- tibus duci; in eo quidem nullis coarctaturangustiis, dineincomparabili plures sint illis quos in sui regni quod omnes animas, etiain parvulorum, quos gloriam filios promissionis prædestinare dignatus Ecclesia non utique in falsam, sed in veram pecest; ut etiam ipsa rejectorum multitudine ostende- catorum remissionem baptizat, vera fides prædicat retur, quam nullius momenti sit apud Deum jus- trahere originale peccatum propria primi hominis tum quantalibet numerositas justissime damnato. voluntate commissum, et in omnes posteros generum. Atque ut hinc quoque intelligant qui ex ipsa ratione transmissum sola regeneratione purgandum: damnatione redimuntur, hoc fuisse debitum massæ sed cum considerari et pertractari cæperit quid illi universæ, quod tam magnæ parti ejus reddi- dicatur, mirum si ullus sensus comprehendit hutum cernerent, non solum in eis qui originali pec- manus quonam modo tanquam lucerna accendatur cato multa addunt malæ voluntatis arbitrio, verum et sine detrimento alterius alter inde ignis existat, etiam in tam multis parvulis qui tantummodo vin- sic anima de anima parentis fiat in prole, vel traculo peccati originalis obstricti, sine gratia Media- ducatur in prolem ; utrum incorporeum semen toris ex hac luce rapiuntur. Tota quippe ista massa animæ, sua quadam 'occulta et invisibili via seorjustæ damnationis reciperet debitum, nisi ex ea fa- sum ex patre currat in matrem cum fit conceptus ceret non solum justus, sed etiam misericors figu. in femina ; an, quod est incredibilius, in semine lus alia vasa in honorem secundum gratiam, non corporis lateat. Cum aulem fluunt irrita sine ullis secundum debitum ; dum et parvulis subvenit, conceptibus semina, utrum semen animæ non siquorum nulla merita dici possunt, et majores præ- mul exeat, an summa celeritate atque atomo temvenit, ut habere aliqua merita possint.

poris unde exierat recurrat, an pereat : et si perit, CAPUT IV. – 13. Quæ cum ita sint, si assertio quomodo ipsa cujus mortale semen est, immortalis tua non eo tendit, ut novas animas dicas propter est anima; an immortalitatem tunc accipit, quando innocentiam novitatis suæ,antequam ad peccandum formatur ut vivat, sicut justitiam quando formalibero utantur arbitrio, damnationi originali obno- tur ut sapiat. Et quo pacto eam Deus fingat in xias esse non posse ; sed eas fide catholica confiteris, homine, etiamsi anima seminaliter trahatur ex etiamsi in illa tenera ætate de corpore exierint, in anima, sicut fingit in homine corporis membra, damnationem perditionis ituras, nisi Sacramento quamvis corpus seminaliter trahatur ex corpore. Si Mediatoris, qui venit quærere et salvum facere quod enim non etiam spiritualis creatura fingeretur a perierat (Luc. xix, 10), liberentur : quære ubi, vel Deo, non scriptum esset, Qui fingil spiritum hounde, vel quando ceperint damnationis meritum minis in ipso (Zach. xii, 1) : et in eo quod legitur, habere, si novæ sunt, ita sane ut Deum non facias, Qui fingit singillatim corda hominum (Psal. xXXII, nec aliquam naturam quam non condidit Deus, vel 15); si per corda significatæ sunt animæ, fingi eas peccati earum vel innocentum damnationis aucto- posse quis dubitet ? sed quæritur utrum ex una rem. Et si inveneris quod te quærere admonui, quod anima hominis primi; sicut fingit singillatim facies ipse adhuc,fateor,non inveni,defende quantum po- hominum, ex uno tamen corpore hominis primi. tes,atque assere animarum infantium ejusmodi esse CAPUT V. – 16. Cum hæc atque hujusmodi de novitatem,ut nulla propagatione ducantur;et nobis- hac re multa quærantur, quæ nullo sensu carnis cum quodinveneris fraterna dilectione communica. explorari possunt, et a nostra experientia longe

14. Si autem non inveneris quare vel quomodo remota sunt, atque in abditissimis naturæ sinibus fiantanimæ infantium peccatrices, et nihilin seipsis latent ; non erubescendum est homini confiter; habentes malitiæ, a quo cogantur ex Adam trahere se nescire quod nescit, ne dum se scire mentitur, unde damnentur,cum eas credas non ex illa prima nunquam scire mereatur. Qui autem negat non peccatrice propagatas, sed novas atque insontes unius tantum, sed omnis animæ creatorem Deum includi carne peccati ; nec sic jam temere in aliam atque factorem, nisi qui ejus eloquiis apertissime sententiam tua deflectatur assensio, ut eas ex illa refragatur ? Sine ulla quippe ambiguitate per una credas propagando traduci ; ne forte alius prophetam dicit, Omnem flatum ego feci (Isai. Lvii, invenire possitquod ipse non possis, aut aliquando 16); animas videlicet intelligi volens, quod verba invenias quod nunc non potueris. Nam et illi qui consequentia manifestant. Non itaque unum quem apimas ex una propagari asserunt, quam Deus facto ex terra homini primo inspiravit, sed omnem primo homini dedit, atque ita eas ex parentibus flatum ipse fecit, ipse adhuc facit. Quæritur tamen trahi dicunt, si Tertulliani opinionem sequuntur, utrum omnem flatum ex illo uno flatu, sicut omne profecto eas non spiritus, sed corpora esse conten- corpus hominis ex uno illo corpore, faciat: an vero dunt, et corpulentis seminibus exoriri : quo per- nova quidem corpora faciat ex uno, animas autem versius quid dici potest ? Neque hoc Tertullianum novas ex nihilo. Quis enim congrua suis originibus sompiasse mirandum est,quietiam ipsum creatorem genera rerum etiam de seminibus facit, nisi qui Deum non esse nisi corpus opinatur (a).

ipsa semina sine seminibus fecit ? Sed ubi res na

turaliter obscura nostrum modulum vincit, et aper(a) Tertull. Jib. cont. Praxeam, c. 7. Vide Aug. lib. 10 de Genesi ad litt., c. 25.

9 Mss. septem, animæ suæ, quadam, etc.

ta divina Scriptura non subvenit, temere hinc significatur per id quod continetur illud quod conaliquid definire humana conjectura præsumit. Se- tinet; sicut ait quidam, Vina coronant (Virg. Æneid. cundum vitas autem quas proprias habere inci. 7), cum coronarentur vasa vinaria : vinum enim piunt, novos homines dicimus nasci, sive anima, continetur, et vas continet. Sicut ergo appellamus sive corpore. At vero secundum originale peccatum ecclesiam basilicam, qua continetur populus qui veteres nascuntur; ideo Baptismate renovantur. vere appellatur Ecclesia ; ut nomine ecclesiæ, id

17. Aliquid ergo certum de animæ origine non- est, populi qui continetur, significemus locum qui dum in Scripturis canonicis comperi. Nam ii qui continet : ita quod animæ corporibus continentur, novas sine ulla propagine asserunt animas fieri, intelligi corpora filiorum per nominatas animas inter testimonia quibus id nituntur ostendere, po- possunt. Sicenim melius accipitur etiam illud quod nunt etiam illa duo quæ paulo ante commemoravi, Lex inquinari dicit eum qui intraverit super aniQui fingit spiritum hominis in ipso ; et, Qui finxit mam mortuam (Num. ix, 10), hoc est super defunsingillatim corda hominum ; de quibus vides que- cti cadaver, ut nomine animæ mortuæ, mortuum madmodum possit a resistentibus responderi : corpus intelligatur, quod animam continebat; quia utrum enim cum fingit, ex alio fingat, an ex nihilo et absente populo, id est, Ecclesia, locus tamen ille incertum est. lllud tamen inter cætera testimo. nihilominus ecclesia nuncupatur. Hæc respondenium videtur esse præcipuum, quod in libro Salo- rentur, si, ut dixi, feminino genere positum esset, monis Ecclesiastæ legitur : Et revertetur pulvis in quæ exierunt de femoribus Jacob, id est, quæ aniterram, sicut erat; et spiritus revertetur ad Deum, mæ.Nunc vero cum masculinum genus sit positum, qui dedit eum (Eccle. xii, 7). Sed facillime respon- id est, qui exierunt de femoribus Jacob ; quis non detur, Corpus in terram de qua factum est primum ita intelligere malil, Omnes animæ eorum qui exiehominis corpus, et spiritus ad Deum a quo facta runt de femoribus, id est, animæ hominum : ut est prima hominis anima : sicut enim nostrum etiam sic possint intelligi secundum corpus tantumcorpus, inquiunt, quamvis ex primo illo corpore modo exiisse homines de femoribus patris, quorum propagatum sit, eo tamen redit unde ipsum pri- erant illæ animæ, per quarum numerum intellimum corpus effectum est; sic anima nostra, quam- guntur tot homines ? vis ex illa anima propagata, non ad nihilum, quia CAPUT VI. – 20. Vellem autem legere libellum immortalis est, sed ad illum redit a quo ipsa pri- tuum cujus mentionem fecisti in litleris tuis, ne ma facta est. Ac per hoc illud quod scriptum est

forte aliqua ibi testimonia non ambigua posuisti. de spiritu cujusque hominis quod redeat ad Deum A me autem cum quæsjisset amicus mihi charissiqui dedit eum, non solvit istam obscurissimam mus et divinarum studiosissimus litterarum, quid quæstionem ; quia sive ex illo uno, sive ex nullo de hac quæstione sentirem, eique remola verecunalio, Deus utique dedit eum.

dia,hinc æstus meos etignorantiam fassus essem(a), 18. Itemque illi qui propaginem animarum in- scripsit inde longe trans mare ad doctissimum considerata temeritale defendunt, inter alia testi- virum:cui rescripsit ille ut potius me consuleret (6), monia quæ suæ causæ suffragari arbitrantur, nul- nesciens quod jam fecerat, nec aliquid a me lum quasi manifestius et expressius pro se possunt certum ac definitum audire potuerat. Significavit putare proferendum, quam id quod in Genesi scrip- tamen in eadem brevi epistola sua, se potius fieri tum est : Omnes autem animæ quæ introierunt eum quam propagari animas credere : simul etiam adJacob in Ægyptum, qui exierunt de femoribus ejus monens animarum propaginem (quia ipsein Orien(Gen. xlvi, 26). Hoc enim velut evidentissimo tes- te est) occidentalem Ecclesiam solere sentire. Hac timonio possunt credi animæ in filios ex præsen- ego majore occasione comperta, scripsi ad eum tibus propagari ; quoniam satis aperte dictum vi- non brevem librum, consulens eum, et petens ut detur, animas etiam de femoribus Jacob, non sola prius me doceat, et tunc ad memittatquos doceam(c). exiisse corpora filiorum. Ut eo modo etiam illud 21. Qui liber meus ut non doctoris sed inquisitointelligi velinta parte totum,quod dixit Adam,cum ris, et potius discere cupientis, apud me legi potest: illi mulier ejus ostenderetur, Hoc nunc os ex ossi. mitti vero uspiam non debet, vel cuiquam foras bus meis, et caro de carne mea (ld. 11, 23) : non dari, nisi cum rescripta Domino adjuvante perceenim dixit, Et anima de anima mea ; sed ita fieri pero ; id quod ille sentit, promptissime ac libenpotest ut carne nominata utrumque intelligatur, tissime defensurus, si me docere potuerit quomodo sicut hic animas nominavit, et tamen etiam cor- animæ non ex Adam veniant, et tamen ex illo juspora in filiis intelligi voluit.

tam sortem damnationis inveniant, nisi ad remis19. Sed hoc testimonium certe quasi tam clarum sionem peccatorum renascendo perveniant. Absit atque manifestum enodandæ huic questioni non enim ut credamus vel animas parvulorum in lasufficeret, nec si ita legeretur genere feminino, vacro regenerationis falsam accipere peccatorum quæ exierunt de femoribus ejus, ut animas intelli- mundationem, vel Deum esse, aut aliquam natugeremus quæ exierunt 1. Ideo autem non sufficeret, ram quam non condidit Deus, illius ex qua munquoniam et animæ nomine corpus solum posse si- dantur inquinationis auctorem. Donec ergo aut gnificari, modo quodam locutionis ostenditur quo ille rescribat, aut ego, si Deus voluerit, aliquo mo

(a) in pist. 143e., ad Marcellinum. i Sic Bad. Am. Er. et plures Mss. At. Lov., intellige- (bi Hieron. supra, in epist. 165. remus usqueyuaque exire.

(c) Epist. 166.

do discam, si nullam de illa peccatrice originem cimur spiritualiter, per ipsum crucifigimur mundo. ducit, quæ causa sit animæ subeundi originale Ipsius morte, mortis ab Adam omnibus nobis inpeccatum, quod necesse est esse in omnibus par- troductæ atque transmissæ universæ animæ illud vulis ; et quo eam nec Deus cogit insontem, quia propagine contractum chirographum rumpitur, in peccandi auctor non est, nec ulla mali natura, quia quo nullus omnino nalorum, antequam per Bapnon est ; nihil tale audeo prædicare.

lismum liberelur, non tenetur obnoxius (a). In his 22. Te autem, si libenter vel patienter admittis, verbis apostolicæ Sedis tam antiqua atque fundata, charissime frater, admoneo ne hæresim novam mi- certa et clara est catholica fides, ut nefas sit de illa nus cautus incurras, quæ antiquissimæ fidei stabi- dubitare christiano. lita molitur fundamenta convellere adversus Dei 24. Quoniam ergo morte Christi, non unius aut gratiam disputando, quam Dominus Christus pu- aliquarum, sed universæ animæ propagine consillis et magnis ineffabili bonitate largitur : cujus

tractum mortis chirographum rumpitur : si potes vel auctores vel certe acerrimi notissimique sua- animas sic alienas a propagine defendere, uttamen sores, cum Pelagius et Celestius exstitissent, con- hoc chirographo, quod sola Christi morte rumpenciliorum episcopalium vigilantia in adjutorio Sal- dum est, rectissima ratione demonstrentur obstricvatoris qui suam tuetur Ecclesiam, etiam a duobus tæ, nec sua propagine, sed carnis hoc debito juste venerabilibus antistitibus apostolicæ Sedis, papa appareant obligatæ : non solum nemine prohibente Innocentio et papa Zosimo, nisi correcti etiam ege- defende, verum etiam id nobis quomodo tecum derint pænitentiam, toto christiano orbe damnati fendere possimus ostende. Si autem aliter non sunt. De quibus exempla recentium litterarum, sive potest quod de animarum novitate sentis, asserere, quæ specialiter ad Afros, sive quæ universaliter ad nisi ut eas dicas peccato primi hominis non teneri; omnes episcopos de memorata Sede manarunt, ne aut per propaginem non suam, sed carnis, aucforte ad vestram Sanctitatem nondum pervenerint, tore Deo, vel nescio qua mali natura, innocentissivobis curavimus mitti ab eis fratribus quibus et mas fieri peccatrices : melius origo animæ latet, has litteras, ut tuæ Venerationi dirigerent, dedi- dum tamen eam non dubitemus Dei esse creamus. Hi autem non ideo sunt hæretici, quia dicunt turam, quam vel Deus peccati auctor dicatur, vel animas originem de illa prima peccatrice non du- contra Deum aliena mali natura introducatur, vel cere, quod vel aliqua fortasse ratione vera dici po. baptisma parvulorum irritum ducatur. test, vel sine fidei labe nesciri : sed hinc conantur 25. Ut autem et ametua Dilectio de hæc quæstione efficere (unde omnino apertissimi hæreticijudican- aliquid audiat definitum, non parvi æstimandum, tur) animas parvulorum nihil mali ex Adam tra- imo præcipue necessarium atque retinendum, quohere, quod sit lavacro regenerationis expiandum. modolibet se origo habeat animarum, sive ex illa Nam Pelagii de hac re argumentatio, quæ inter alia una, sive ex nulla alia propagentur ; Mediatoris ejus damnabilia etiam litteris apostolicæ Sedis ad. tamen animam nullum ex Adam traxisse peccajuncta est, ita se habet: Si anima, inquit, ex tra

tum dubitare fas non est. Si enim nulla propagaduce non est, sed sola caro tantum habet traducem tur ex altera, ubi omnes tenentur propagata carne peccati ; sola ergo pænam merelur. Injustum est peccati ? : quanto minus credendum est ex propaenim ut hodie nata animanon ex massa Adæ, tam gine peccatricis animam venire potuisse, cujus caantiquum peccatum porlet alienum ; quia nulla ro venit ex virgine, non libidine concepta sed fide, ratione conceditur ut Deus qui propria peccata di. ut esset in similitudine carnis peccati (Rom. vii, mittit, unum imputet alienum.

3), non in carne peccati ! Si autem peccato primæ 23. Si ergo ita potes animarum asserere sine ulla animæ peccatricis ideo cæteræ tenentur obnoxiæ, propagine novitatem, ut ratione justa et a fide quia ex illa sunt propagatæ; profecto illa quam sibi catholica non aliena, etiam sic peccato primi ho- Unigenitus coaptavit, aut peccatum inde non traxit, minis ostendantur obnoxiæ ; assere quod sentis,

automnino inde non tracta est. Neque enim non ut potes. Si autem non eas aliter potes a propaga- potuit animam sibi trahere sine peccato, qui soltione facere alienas, nisi ut simul facias ab omni vit nostra peccata ; aut qui novam creavit ei carni peccati vinculo liberas; cohibe te ab hujusmodi dis- quam sine parente fecit ex terra, non potuit novam putatione omnimodo. Non est enim falsa etiam in creare carni quam sine viro sumpsitex femina. parvulorum baptismate remissio peccatorum, nec 26. Hæc sicut potui, non quidem ad me datis, sed verbo tenus dicitur, sed veraciter agitur. Nam ut tamen ad charissimos nostros Sanctitatis tuæ littejam verbis utar, quæ in ipsa epistola beatissimi ris, non peritia quam desiderasti, sed sollicita dilecantistitis Zosimi leguntur : Fidelis Dominus in ver

1 Mss. septem, propagalæ carne peccali : minus bene, bis suis, ejusque baptismusre acverbis, id est, opere, tametsi vulgata lectio haud satis integra videalur. Forconfessione et remissione vera peccatorum, in omni

tean post tenentur, supplendum est, reæ.

(a) Zosimus Innocentio Pontifici an. 417 succedens, sexu, ælale, conditione generis humani eamdem deluditur aliquandiu a Pelagianis ; verum rescriptis Afriplenitudinem tenet. Nullus enim nisi qui peccati

canorum Patrum, et habito demum severiori examine,

certior factus de ipsorum hæresi, sententiam in eos dicit servus est, liber efficitur, nec redemptus dici potest,

ante medium an. 418, emissa per universum christianisi qui vere per peccatum fuerit ante captivus, num orbem Tractoria, ut vocat Mercator in Commodit. sicut scriptum est : « Si vos Filius liberaverit, vere

c.3: cujus Tractoriæ fragmentum hic habes, præter alte

rum perbreve relatum a Prospero in appendice epistolæ liberi eritis » (Joan. VIII, 36). Per ipsum enim renas- Cælestini ad episcopos Galliæ : cætera non exstant.

tione respondi. Si grate accipis, et admonitionem fraternam et utilem, non errando: sed prudenter considerando cum Ecclesiæ pace conservas, Deo gratias. Si autem me ista nondum nosse miraris, vel etiam nec miraris, et me aliquid certum de origine animarum salva ista fide quæ certissima atque clarissima est, mutua charitate docere non renuis, multo uberius, Deo gratias. Memor nostri, Domino semper vivas, domine beatissime, et sincera dilectione desiderabilis frater.

EPISTOLA CXCI * (a).

Sixto presbytero (postea pontifici Romano) qui contra Pelagianos, quibus favisse rumor fuerat, defensionem gratiæ Dei suscepisset, gratulatur; exhortans ut pergat impudentes cohibere, dissimulantibus mederi.

Domino venerabili et in Christi charitate suscipiendo sancto fratri et compresbytero SIXTO, AUGUSTINUS, in Domino salutem.

1. Ex quo Hipponem litteræ Benignitatis tuæ per sanctum fratrem nostrum Firmum presbyterum directæ me absente venerunt, posteaquam illas cum remeassem, quamvis jam inde profecto earum perlatore,legere potui,hæc prima eademque gratissima rescribendi occurrit occasio per dilectissimum filium nostrum Albinum acolythum. Quod autem quibus simul scripsisti, tunc non eramus simul, ideo factum est ut singulorum singulas, non unam amborum epistolam sumeres. A me quippe digressus est perlator hujus per venerabilem fratrem et coepiscopum meum Alypium,qui tuæ Sanctitati aliam rescriberet, transiturus; ad quem etiam ipsas, quas ego jam legerem, litteras tuas ipse portavit. Quæ nos quanta lætitia perfuderint, quid homo nitatur loqui quod non potest eloqui? nec teipsum satis nosse arbitror, sed nobis crede, quantum boni feceris talia nobis scripta mittendo. Sicut enim tu testis es animi tui, ita nos nostri, quemadmodum sit affectus illarum sinceritate luculentissima litterarum. Si enim brevissimam epistolam tuam, quam de hac ipsa re ad beatissimum senem Aurelium per Leonem (b) acolythum direxisti, exsultanti alacritate descripsimus, et quibus poteramus magno studio legebamus, ubi nobis exposuisti quid de illo perniciosissimo dogmate, vel quid contra de gratia Dei, quam pusillis magnisque largitur, cui est illud inimicissimum, sentias: quanta nos putas ista tua prolixiora scripta vel exsultatione legisse, vel cura, ut legantur, quibus valuimus aliis obtulisse, atque adhuc quibus valemus offerre ! Quid enim gratius legi vel audiri potest, quam gratiæ Dei tam pura defensio adversus inimi. cos ejus, ex ore ejus, qui eorumdem inimicorum magni momenti patronus ante jactabatur ? aut unde uberiores Deo debemus agere gratias, quam quod ejus sic defenditur gratia ab eis quibus datur, adversus eos quibus vel non datur, vel ingratum est *Collata est cum bl. ff. m, r. sb. duobus v. Am. Bad. Er. Lov.

(a) Alias 104: quæ autem 191 erat, nunc in Appendice est 10. Scripta versus finem an. 418.

(b) Arbitrantur hunc ipsum esse Leonem magnum, postea Sixto in Romana sede successit, anno 440. Consule Quesnelianam editionem operum Leonis,tom.2,dissert. 1.

quod datur; quia ut eis gratum sit, occulto et justo judicio Dei non datur?

2. Quapropter, domine venerabilis, et in Christi charitate suscipiende sancte frater, quamvis optime facias, cum de hac re seribis ad fratres, apud quos se illi de tua solent efferre amicitia ; tamen hæc cura major tibi restat, ut non solum salubri severitate plectantur qui errorem illum christiano infestissimum nomini audent garrire liberius, sed etiam ii diligentissime caveantur vigilantia pastorali1, propter infirmiores et simpliciores dominicas oves, qui eum pressius quidem ac timidius, sed tamen insu. surrare non cessant, penetrantes domos, sicut ait Apostolus, et cætera quæ sequuntur exercita impietate facientes (II Tim. 111, 6, et sqq). Nec illi negligendi sunt, qui usque ad profundum silentium supprimunt timore quod sentiunt, sed tamen eamdem perversitatem sentire non desinunt. Nonnulli quippe eorum, antequam ista pestilentia manifestissimo etiam Sedis apostolicæ judicio damnaretur, nobis innotescere potuerunt, quos nunc repente reticuisse perspicitis; nec utrum sanati sint sciri potest, nisi cum non solum dogmata illa falsa tacuerint, verum etiam illis vera contraria, eo quo illa solent studio defensaverint: qui tamen lenius profecto sunt tractandi. Quid enim eos terreri opus est, quos satis territos ipsa taciturnitas monstrat? Nec ideo tanquam sani prætereundi sunt diligentia medicinæ, quorum vulnus in abdito est. Etsi enim terrendi non sunt; tamen docendi sunt ; et quantum existimo, facilius possunt, dum in eis timor severitatis doctorem adjuvat veritatis, ut opitulante Domino, gratia ejus intellecta atque dilecta etiam loquendo expugnent quod jam loqui non audent. EPISTOLA CXCII * (a). Augustinus Cælestio (diacono postea pontifici Romano), de mutua benevolentia. Domino venerabili nimiumque desiderabili, sancto fratri et condiacono COELESTINO, AUGUSTINUS, in Domino salutem.

1. Quamvis longe absens fuerim, quando per Projectum clericum ad me directa Hipponem Sanctitatis tuæ scripta venerunt; tamen posteaquam veni, eisque lectis rescriptorum debitorem me factum esse cognovi, reddendi tempus opperiebar et ecce subito profecturi a nobis charissimi fratris nostri Albini acolythi gratissima occurrit occasio. De tua igitur quæ mihi exoptatissima est salute lætatus, Sanctitati tuæ salutationem debitam reddo. Semper autem debeo charitatem, quæ sola, etiam reddita, semper detinet debitorem. Redditur enim cum impenditur, debetur autem etiamsi reddita fuerit; quia nullum est tempus quando impendenda jam non sit. Nec cum redditur amittitur, sed potius reddendo multiplicatur habendo

1 Mss. quinque li vigilantissime caveantur diligentia pastorali.

In Mss. quatuor Gallic., Prolectum. In iisdem paulo post, necnon in duobus Vatic. pro Albini. scribitur Alvini. Recensita ad bl. cb. ff. gg. r. duos sb. duos t. duos v. Am. Bad. Er. Lov.

(a) Alias 62: quæ autem 192 erat, nunc in Appendice est 11. Scripta eodem tempore.

enim redditur, non carendo. Etcum reddi non pos- me acceperim. Ipsa quippe indignatio tua non erat sit nisi habeatur, nec haberi potest nisi reddatur : simultatis initium, sed indicium charitatis.Utautem imo etiam cum redditur ab homine, crescit in ho- a Carthagine non rescriberem, non occasio defuit mine; et tanto major acquiritur, quanto pluribus perlatorum, sed alia magis urgentia, donec inde redditur. Quomodo autem negetur amicis, quæ proficisceremur, nos occupatissimos et intentissidebetur et inimicis Sed inimicis cauta impendi- mos continebant. Cum vero inde digressi sumus, tur, amicis secura rependitur. Agit tamen quantum perreximus usque ad Mauritaniam Cæsariensem potest, ut ab his etiam quibus pro malis bona re- (a), quo nos ecclesiastica necessitas traxit ; per tribuit, id recipiat quod impendit. Optamus quippe quas totas terras cumintentionem nostram huc atfieri amicum, quem veraciter diligimus inimicum: queilluc, quæ ingerebantur sensibus diversa raptaquia non eum diligimus nisi velimus bonum; quod rent, nullius ut tibi rescriberem adfuit admonitoris utique non erit, amiserit inimicitiarum malum. instantia, nulla occurrit opportunitas perlatoris.

2. Non ergo sic impenditur charitas, ut pecunia. Deinde remeans, alias apud nostros jam querela Excepto enim quodimpendendo illa diminuitur,hæc exasperatas litteras tuæ Sinceritatisinveni, et alium augetur; etiam illo inter se differunt,quod pecuniam adversus novos hæreticos librum refertum sanctacui dederimus,tunc ei benevolentiores erimus, sire- rum testimoniis Scripturarum; quibus lectis excurcipere non quæramus: non autem potest esse verus sisque, etiam illis quæ primum miseras, quia etchacharitatis impensor, nisi fuerit benignus exactor. rissimi fratris nostri Albini (6) Ecclesiæ Romanæ Quoniam pecunia cum recipitur, acceditcuidatur, acolythi opportunissima se offerebat occasio, ressed recedit a quo datur : charitas vero non solum cribendum fuit. apud eum crescit,qui hanc ab eo quem diligit,exigit, 2. Ego itaque te, fili dilectissime, scribentem mihi, etiamsi non recipit; sed etiam ille a quo eam recipit, vel ad me consideranda tua scripta inittentem,absit tunc incipit habere cum reddit.Proinde, domine fra. ut negligenter accipiam, vel superba vanitate con. ter, mutuam tibi charitatem libens reduo, gaudens- temnam, præsertim cum mihi de te gaudium tanto que recipio:quam recipio, adhuc repeto: quam red.. majus sit, quanto magis inopinatumimprovisumque do, adhuc debeo. Unum enim magistrum, apud provenit: fateor enim, tantum te profecisse nesciequem condiscipuli sumus,per ejus Apostolum doci- bam. Et quid nobis esse debet optatius, quam ut les audire debemus præcipientem ac dicentem : abundent qui errores infestantes catholicam fidem Nemini quidquam debeatis, nisi ut invicem diligatis et insidiantes infirmisineruditisque fratribus usque(Rom. Xili, 8).

quaque redarguant, et Ecclesiam Christi adversus EPISTOLA CXCIII' (a).

profanas vocum novitates (I Timoth. vi, 20) acriter Augustinus Mercatori, excusans cur ad ipsius priores fideliterque defendant; quandoquidem sicut scrip

litteras nondum responderit, ostendensque Pelagianos tum est, Multitudo sapientium sanitas est orbis terrain quæstione de baptismo parvulorum hoc ipso esse rum (Sap. vi, 26)? Inspexi ergo cor tuum in scriptis prope convictos, quod fatentur parvulos quodammodo tuis quantum potui, et inveni amplectendum, et credere per eos a quibus buptizandi offeruntur:deinde hortandum ut perseverantissima diligentia in anteeosdem ex Enochi et Eliæ ante obitum translatione, riora te extendas, adjuvante Domino vires tuas, sive ex fidelium vivorum ad Christi adventum raptu, qui tibi eas quas nutriret dedit.

frustra contendere mortem non esse pænam peccati. CAPUT II. · 3. Non autem parum veritati proDomino dilectissimo, et in Christi membris since- pinquarunt in questione de baptismo parvulorum,

rissima charitate prædicando filio MERCATORI (6), qnos devios in viam revocare conamur,cuminfanAUGUSTINUS, in Domino salutem.

tem quamlibet recenti partu matris effusum, tamen CAPUT PRIMUM. – 1. Litteræ Dilectionis tuæ, per eos a quibus baptizandus offertur, credere quas prius abs te missas apud Carthaginem accepi, confitentur (c). Cum enim dicunt, sicut scribis, non tanto me affecerunt gaudio, ut etiam in posterioribus infantes ita credere in remissionem peccatorum, te succensentem quod tibi non rescripserim,gratissi- tanquam et illis remitlantur, quos nullum putant . Hic primum prodit ex Ms. monasterii S. Bertini in

habere peccatum ; sed (quia ipsi quoque idem laBelgio.

vacrum percipiunt, quo fit, in quibuscumque fit, (a) Prodit nunc primum ex pervetusto codicemonas. terii S. Bertini in Belgio. Quæ porro 193 erat, nunc in

remissio peccatorum) hanc fieri credere in aliis, Appendice est 12. Scripta eodem tempore.

quæ non fit in eis : cum ergo dicunt, Non ita cre1b) Hic ipse est dubio procul, cui Mario prænomen fuit, dunt, sed ita credunt; profecto eos non ambigunt auctor vulgatorum recens opusculorum contra Pelagianos. Porro epistolam hanc recensuit Possidius in Indi- credere. Audiant itaque Dominum : Qui credit in culo, c. 4; ejusdemque tertiam partem transtulit Augus- Filium, habet vitam æternam; qui autem incredulus est tinus in librum de Octo Dulcitii Quæstionibus, proxime ad hæc verba quæst. 3 : « De illis autem qui rapientur in

Filio, non videbit vitam, sed ira Dei manet super eum « nubibus, in quadam epistola, quam scripsi ad filium « meum nomine Mercatorem, procul dubio notissimum (a) Suscepti a se in Mauritaniam Cæsariensem itineris « vobis (sic porro legitur in omnibus Mss., non autem meminit Augustinus supra, initio epist. 190, et in lib. 2, « sicuti hactenus excusi habuerunt, « quæ incipit : Pro- Retract., c. 51; nec non Possidius. c. 14 : quibus ex locis ( cul dubio notissimum vobis, etc.), cum me consu. constare potest hanc epistolam datam fuisse sub finem a luisset de quibusdam quæstionibus Pelagianorum, qui an. 418. « negant mortem peccato esse retributam, quatenus (b) Hic ipse perlator fuit superiorum Litterarum ad Six « disputaverim, in subditis lege. Illi autem, inquam,

tumet ad Coelestinum : unde conjecturam capere licet « de quibus, » et cætera quæ hic repræsentantur a cap. Mercatorem id temporis apud Romam cum illis egisse. 4 usque ad finem epistolæ.

(c) Vid. infra in epist. 194, cap. 10, n. 45.

« PredošláPokračovať »