biliter dicit; et ubi sentitis vos non intelligere, in- sed etiam ipsam bonam voluntatem per Dei graterim credite divinis eloquiis, quia et liberum est tiam consecuti suni.Ac sic impletur quod scriptum hominis arbitrium, et gratia Dei,sine cujus adjuto- est: Ira et indignatio, tribulatio et augustia in rio,liberum arbitrium, nec converti potest ad Deum, omnem animam hominis operantis malum, Judæi nec proficere in Deo. Et quod die creditis, ut etiam primum, et Græci: gloria autem, et honor, et pas sapienter intelligatis orate. Et ad hoc ipsum enim, omni operanti bonum, Judæo primum, et Græco id est, ut sapientier intelligamus, est utique liberum (Rom. 11, 9, 10). arbitrium. Nisi enim libero arbitrio intelligeremus 2. De qua difficillima quæstione, hoc est de volunatque saperemus, non nobis præciperetur dicente tate et gratia, non opus habuietiam in hac epistola Scriptura : Intelligite ergo qui insipientes estis in diutius disputare ; quoniam et aliam jam eis depopulo, et stulti aliquando sapite (Psal. xcni, 8). Eo deram, tanquam citius redituris. Et scripsi ad vos ipso quippe quo præceptum et imperatum est ut etiam librum (a), quem si adjuvante Domino, diliintelligamus atque sapiamus, obedientia nostra re- genter legeritis, et vivaciter intellexeritis, nullas quiritur, quæ nulla potest esse sine libero arbitrio. existimo inter vos de hac re dissensiones ulterius Sed si posset hoc ipsum sine adjutorio Dei gratiæ jam futuras. Portant autem secum et alia, quæ vofieri per liberum arbitrium, ut intelligeremusatque bis dirigenda esse credidimus, quibus cognoscatis saperemus, non diceretur Deo, Damihi intellectum quemadmodum catholica Ecclesia, in Dei miseriet discam mandata tua (Psal. cxvIII, 125) ; neque cordia, Pelagianæ hæresis venena repulerit. Quod in Evangelio scriptum esset, Tunc aperuit illis enim scriptum est ad papam Innocentium Romanæ sensum, ut intelligerent Scripturas (Luc. xxiv,45); urbis episcopum, de concilio provinciæ Carthaginec Jacobus apostolus diceret, și quis autem ves- nensis et de concilio Numidiæ, et aliquanto dilitrum indigel sapienlia, postulet a Deo, qui dat om- gentius a quinque episcopis, et quæ ipse ad tria nibus affluenter, et non improperat ; et dabitur ei ista rescripsit; item quod papæ Zosimo de Africano (Jacobi 1, 5).Potens est autem Dominus qui et vobis concilio scriptum est, ejusque rescriptum ad unidonet et nobis, ut de vestra pace et pia consensione versos totius orbis episcopos missum (6) ; et quod nuntiis celerrimis gaudeamus. Saluto vos, uon so- posteriori concilio plenario (c) totius Africæ contra lum meo nomine, sed etiam fratrum qui mecum ipsum errorem breviter constituimus; et supra me sunt, et rogo ut pro nobis concorditer atque insa moratum librum meum,quem modo ad vos scripsi: tanter oretis. Sit vobiscum Dominus. hæc omnia et in præsenti legimus cum ipsis, et EPISTOLA CCXV (a). per eos misimus vobis. Augustinus Valentino ejusque monachis, de eodem 3. Legimus eis etiam librum beatissimi martyris argumento, simul transmiltens ipsis librum de Cypriani de Oratione Dominica, et ostendimus queGratia et Libero Arbitrio. madmodum docuerit omnia quæ ad mores nostros Domino dilectissimo, et in Christi membris honorando fratri VALENTINO, et fratribus qui tecum pertinent, quibus recte vivimus, a Patre nostro qui sunt, AUGUSTINUS, in Domino salutem. in caulis est, esse poscenda, ne de libero præsu1. Cresconium, Felicem et alium Felicem Dei ser- mentes arbitrio, a divina gratia decidamus. Ubi vos, qui ex vestra congregatione ad nos venerunt, etiam demonstravimus quomodo admonuerit idem nobiscum egisse Paschul, noverit Charitas vestra. gloriosissimus martyr, etiam pro inimicis nostris, Quos ideo tenuimus aliquanto diutius, utinstructio- qui nondum in Christum crediderunt, nos ut cre res ad vos redirent adversus novos hæreticos Pela- dantorare debere : quod utique inaniter fieret, nisi gianos, in quorum errorem cadit qui putat secun Ecclesia crederet etiam malas atque infideles hodum aliqua merita humana dari gratiam Dei , quæ minum voluntates, per Dei gratiam in bonum posse sola hominem liberat per Dominum nostrum Jesum converti. Sed hunclibrum sancti Cypriani, quia di Christum. Sed rursum qui putat, quando ad judi. xerunt etiam illic apud vos esse, non misimus. Meam cium Dominus venerit, non judicari hominem se- quoque epistolam ad Sixtum Romanæ Eoclesiæ cundum opera sua, qui jam per ætatem uti potuit (a) Librum de Gratia et Libero Arbitrio, libero voluntatis arbitrio, nihilominusin errore est. (0) Vid. supra epist. 190, cap. 6, n. 22. (c) Plenarium istud concilium apud Carthaginem in ba. Soli enim parvuli qui nondum solum originale pec- silica Fausti die 1 maii an. 418, babitum fuit ab Aurelio catum damnabuntur, quibus per lavacrum regene Carthaginensi et Donatiano Teleptensi Byzacenæ provid ciæ primate, cum aliis ducentis tribus episcopis ex prorationis non subvenit gratia Salvatoris. Cæteri au vinciis Byzacena, Maruitania utraque Silifensi et Cess. tem omnes qui jam utentes libero arbitrio, sua pro- riensi, ex Tripolitana, Numidia et Hispania, ut præfertur in vetusto libro Gandavensi et in Codice canonum Et pria peccata originali peccato insuper addiderunt, clesiæ Romanæ. Qui libri, eidem concilio assignant cele si de potestate tenebrarum per gratiam Dei non bres octo illos sive novem canones adversus Pelagi eruuntur, nec transferuntur ad regnum Christi, hæresim constitutos, quos nonnulli ad Milevitaquo anni 416 perperam retulere. Assignat etiam Coder canonum non solum secundum originis, verum etiam secun- Eccles. Afric, necnon Photius in cod. 53, et Cælestinos dum propriæ voluntatis merita, judicium reporta in appendice Epist. ad Galliæ episcopos. Enim vero tri bus postremis canonibus sententia Pelagianorum de bunt. Boni vero etiam ipsi quidem secundum suæ Justorum anamartésià proscribitur ; atque hinc fit ut bonæ voluntatis merita præmium consequentur, illam eorum sententiam deinceps, id est post Carthagi nensem synodum, insectetur Augustinus ut hæreticam: Sic Ms. sexdecim. At vulgati habent: Putat aliquo qui tamen antea in aliquot opusculis post Milevitanam merito humano gratiam Dei dari. conscriptis, scilicet in epistola quæ hic est 177, n. 16 et (a) Alias 47 : quæ autem 215 erat, nunc 268. Scripta 17, et in lib. de Gestis Pelagii c. 30, de ista quæstione sie codem anno. post Pascha. loquebatur, tanquam definita nondum fuisset ab Eeclesis IN, 3). presbyterum datam (a), quam secam ad nos attu- 7. Sed respondetur nobis, Cur ergo dixit; Ne delerunt, legimus cum eis; et ostendimus adversus clines in dexteram, neque in sinistras; cum potius dieos esse conscriptam,qui dicunt gratiam Dei secun- cere debuisse videatur, Tene dexteram, et ne declidum merita nostra dari, hoc est adversus eosdem nesin sinistram, si bonæ sunt viæ quæ a dextris sunt? Pelagianos. Cur, putamus, nisi quia ita viæ sunt bonæ quæ a 4. Quantum ergo potuimus, egimus cum istiset dextris sunt, ut in dexteram tamen declinare non sit vestris et nostris fratribus, ut in fide sana catholica bonum ? Declinare quippe ille est intelligendus in perseverent: quæ neque liberum arbitrium negat, dexteram,qui bona ipsa opera, quæ ad vias dextesive in vitam malam sive in bonam, nequo tantum ras pertinent, sibi vult assignare, non Deo. Et ideo ei tribuit, ut sine gratia Dei valeat aliquid, sive ut cum dixisset, Vias enim quæ a dexlris sunt, novit Doex malo convertatur in bonum, sive ut in bono per minus: perversæ autem sunt quæ à sinistris sunt; tanseveranter proficiat, sive utad bonum sempiternum quam diceretur ei, Quomodo ergo non vis ut declipervenial, ubi jam non timeat ne deficiat. Vos quo nemus ad dexteram ; secutus adjunxit, Ipse autem que, charissimi, eliam in hac epistola exhortor, rectos faciet cursus tuos ; itinera autem tua in pace quod nos omnes exhortatur Apostolus, non plus sa- producet. Sic ergo intellige, quod tibi præceptum pere quam oportet sapere; sed sapere ad temperantiam, est, Rectos cursus fac pedibus tuis, et vias tuas dirige, sicut unicuique Deus partitus est mensuram fidei (Rom. ut noveris, cum hoc facis, a Domino Deo tibi præs tari ut hoc facias; et non declinabis ad dexteram, 5. Attendite quid per Salomonem moneat Spiritus quamvis ambules in viis dextris, non confidens in sanctus : Rectos cursus, inquit, fac pedibus tuis, et virtute tua : et ipse erit virtus tua, qui rectos faciet vias tuas dirige : ne declines in dexteram, neque in cursus tuos, et itinera tua in pace producet. sinistram; averte autem pedem tuum a via mala. Vias 8. Quapropter, dilectissimi, quicumque dicit, Voenim quæ a dextris sunt, novit Dominus ; perversæ luntas mea mihi sufficit ad facienda opera bona,devero sunt quæ a sinistris sunt. Ipse aulem rectos faciet clinatin dexteram. Sed rursus illi qui putant bonam cursus tuos ; itinera autem tua in pace producet (Prov. vitam esse deserendam, quando audiunt sic Dei gra. IV, 26, 27). In his verbis sanctæ Scripturæ conside tiam prædicari,ut credatur et intelligatur voluntates rate, fratres, quia si non esset liberum arbitrium, hominum ipsa ex malis bonas facere, ipsa etiam non diceretur, Rectos cursus fac pedibus tuis, et vias quas fecerit custodire, et propterea dicunt, Faciaquas dirige; ne declines in dexteram, neque in sinistram. mus mala, ut veniant bona (Rom. in, 8); in sinistram Et tamen sine Dei gratia, si posset hoc fieri, non declinant. Ideo vobis dixit, Non declinetis in dextepostea diceretur, Ipseautem rectos faciet cursus tuos, ram, neque in sinistram, hoc est, non sic defendatis et itinera tua in pace producet. liberum arbitrium, ut ei bona opera sine Dei gratia 6. Nolite ergo declinare in dexteram neque in si tribuatis; nec sic defendatis gratiam, ut quasi de nistram ; quamvis laudentur viæ quæ a dextris sunt, illa securi, mala opera diligatis: quod ipsa gratia et vituperentur quæ sunt a sinistris. Hoc est enim Dei avertat a vobis. Talium quippe verba sibi propropter quod addidit, Averte autem pedem tuum avia ponens Apostolus ait, Quid ergo dicemus? permanemala, hoc est a sinistra: quod manifestat in conse bimus in peccato, ut gratia abundet? atque his verbis quentibus, dicens, Vias enim quæ a dextris sunt, hominum errantium, et Dei gratiam non intelligennovit Dominus : perversæ vero sunt quæ a sinistris sunt. tium, respondit ut debuit, dicens, Absit. si enim morEas utique vias ambulare debemus, quas novit Do tui sumus peccato, quomodo vivemus in eo (Id. vi, 1,2)? minus : de quibus in Psalmo legitur, Novit Dominus Nihil potuit dici brevius et melius. Quid enim nobis viam justorum, et via impiorum peribit (Psal. 1, 6). gratia Dei utilius confert in hoc præsenti seculo maHanc enim non novit Dominus, quia sinistra est ? : ligno, nisi ut moriamur peccato? Ac per hoc ipsi sicut dicturus est etiam illis ad sinistram constitutis, gratiæ invenietur ingratus, qui propter illam vult Non novi vos (Matth. IXV, 12, et Luc. xi, 27), Quid vivere in peccato, per quam morimur peccato. Deus est autem quod ille non novit, qui utique novitom autem qui dives est in misericordia, det vobis et nia sive bona hominum, sive mala ? Sed quid est, sanum sapere, et usque in finem proficienter in Non vos novi, nisi tales vos ego non feci? Quemad bono proposito permanere. Hoc pro vobis, hoc pro modum illud quod dictum est de ipso Domino Jesu nobis, hoc pro omnibus qui vos diligunt, et pro eis Christo, quia non noverat peccatum (II Cor. v, 21); qui vos oderunt, instanter in pace fraterna et vigiquid est non noverat, nisi quia non fecerat ? Ac per lanter orate. Deo vivatis. Si quid de vobis mereor, hoc quod dictum est, Vias quæ a dextris sunt, novit veniat ad me frater Florus. Dominus, quomodo intelligendum est, nisi quia ipse EPISTOLA CCXVI (a). fecit vias dextras, id est vias justorum, quæ sunt Valentinus Augustino, renuntians quæ exstiterit causa utique opera bona, quæ præparavit Deus, sicut di dissidii, quive auctores tumultus in suo cænobio; tum cit Apostolus, ut in illis ambulemus (Eph. 11, 10) ? Vias declarans fidem suam de libero arbitrio et de justitia autem sinistras perversas, id est vias impiorum, Dei remunerantis ; ac denique Florum, quem ipsi non utique novit, quia non eas ipse fecit homini, mittit, ab erroris suspicione liberans. sed homo sibi : propter quod dicit, Odivi autem ego Domino vere sancto, ac nobis venerabiliter super perversas vias malorum, ipsæ sunt a sinistris. * Emendata ad cl. j. sb. v. et Lov. Mss. cl., Dominus, quæ a sinistra est. (a) Alias 256 : quæ autem 216 erat, nunc 85. Scripta (a) Epist. 194, paulo post superiores, omnia præferendo, et pia exsultatione colendo beatissimo papæ AUGUSTINO, VALENTINUS servus tuæ Sanctitatis, et omnis congregatio quæ tris orationibus mecum sperat in Domino, salutem. 1. Venerabilia scripta, et librum tuæ Sanctitatis, ita tremebundo corde suscepimus, ut sicut beatus Elias, cum in speluncæ limine sturet, faciem suam gloria Domini transeunte velavit ; ita nos objurgatos oculos teximus, quia per rusticitatem fratrum nostrorum nostro judicio erubuimus, quorum inordinata profectione tuam meruimus Beatitudinem salutare; quia tempus loquendi, et tempus tacendi, ne dum per dubitantes et de veritate fluctuantes scriberemus, de dictis sapientiæ tuæ, quæ est sicut angeli Dei, dubitare cum dubitantibus videremur. Non enim erat nobis necessarium interrogare de beatitudine, et de sapientia tua, quæ est nobis nota per Dei gratiam. Nam ad librum dulcissimum Sanctitatis tuæ ila sumus alacriter jucundati, ut sicut Apostoli Dominum post resurrectionem prandentem secum non audebant interrogare quis esset; sciebant enim quia Jesus est (Joan. xxi, 12): ita et nos nec voluimus, nec ausi sumus interrogare de libro, utrum tuæ Sanctitatis esset ; cum ipsa fidelium gratia quæ in eo liberaliter commendatur, nobis tuum, domine sancte papa, eloquiis vivacissimis contestetur. 1 2. Incipiamus autem, domine beatissime papa, ipsius ordinem perturbationis exponere. Charissimus frater noster Florus servus Paternitatis tuæ,cum ad Uzalensem patriam fuisset suadente charitate profectus, eulogias monasterii inter suæ civitatis morus, de opusculis nobis tuæ attulit Sanctitatis, uno fratre Felice, qui ad tuam Sanctitatem tarde post comiles suos venisse dignoscitur, eumdem librum devote dictante; ventum est ad monasterium cum eodem libello, fratre Floro ad Carthaginem de Uzalensi civitate profecto. Mihi non monstrato libro, imperitis fratribus recitare cœperunt ; qui quorumdam non intelligentium corda commovit, quia cum diceret Dominus « Qui non manducaverit carnem filii hominis, neque biberit sanguinem ejus,non habebit vitam in semetipso » (Id. v1,54), discesserunt qui 3 impie intellexerunt, npn culpa Domini dicentis, sed duritia impiissimi cordis. 3. Cæperunt memorati fratres, qui omnia subverterunt, innocentum animas commovere, mea parvitate penitus ignorante ; in tantum conventus illorum murmurantis nescii, ut nisi frater Flor us de Carthagine repedans, eorum perturbationes agnoscens, mihi sollicite nuntiasset, furtiva et tanquam servilis erat inter eos de non intelligenda veritate contentio. Proposui ad auferendus impias quæstiones, ut ad dominum sanctum patrem Evodium mitteremus, ut ipse nobis de hoc sacrosancto libro propter ignaros aliquid certius rescripsisset (a). Nec hoc patientius accipere voluerunt; sed arripuerunt profectionem nobis taliter non optatam: fratre Floro furore illorum propemodum conturbato 3, in quem sæ Sic Gallic. Mss. At editio Lov. omittit, quæ, et habet, nobis tuis, domine, etc. Ms. Jolianus, monasterio. Et mox idem codex cum uno e Vatic. habet, nostris tuæ altulit, etc. Sic Ms. cl. [quoniam]. Lov., repetitas, sed melius Gallic. Mss., repedans. (a) Rescripsit sane Evodius; ejusque super hac ipsa re viebant, quia ipse illis, ut putabant, vulnera libri hujus attulisset; in quo poterant medicinam infirmi cognoscere. Unde et sanctum presbyterum Sabinum ad majorem auctoritatem rogavimus, et ipsius Sanctitas librum cum liquidis interpretationibus legit; nec sic anima sauciata curata est. Quibus propter ipsam pietatem sumplus dedimus, ne vulnera ipsorum cumularemus, quæ posset sanare libri hujus gratia, in qua refulget tua sancta præsentio. Quibus profectis, quies et pax per omnes fratres exsultavit in Domino. Quinque enim, vel amplius fratrum animositate ista est innata contentio. 4. Sed quia interdum, domine papa 1, provenit gau- Sic Ms. cl. contundimus pectora nostra]. ad Valentium epistola in codice S. Maximi Treverensis re- tia? Hoc clamanus, pater, hoc te docente canimus, non securi, sed trepidi: « Domine, ne in furore tuo arguas me, neque in ira tua corripias me » (Psal. vı, 2). Hoc dicimus: emenda nos, Domine, et de lege tua erudi nos, ut mitiges nos a diebus malis (Psal, xcm, 12, 13). Hoc credimus docente te, venerabilis pater, quia Deus interrogat justum et impium, quia a dexteris et a sinistris positis bonis et malis, imputat remuneranda opera pietatis, enumerat puniendam tenacitatem impietatis. Ubi erit gratia, quando pro sui qualitate dispungentur opera, sive bona, sive mala ? 5. Sed cur non directum non timet proferri mendacium? Liberum arbitrium Dei gratia curatum 1 non negamus; sed per Christi quotidianam gratiam proficere credimus, adjuvari confidimus. Quid homines dicunt, In mea est potestate ut faciam bonum? si tamen homines facerent bonum. O inanis gloriatio miserorum ! quotidie peccata arguunt, et ipsi sibi assumunt nudum liberum jactantes arbitrium; non discutientes conscientiam suam, quæ non potest curari nisi per gratiam, ut dicerent : « Miserere mei ; sana animam meam, quia peccavi tibi (Psal, XL, 5). Quid facerent qui de libero sibi gloriantur arbitrio (quod non negatur cum Dei duntaxat adjutorio), si jam absorpla esset mors in victoriam, si jam mortale nostrum indueret immortalitatem, et corruptibile nostrum indueret incorruptionem (I Cor. xv, 53, 54)? Ecce fœtent vulnera, et superbe petitur medicina. Non dicunt sicut justus, « Nisi Dominus adjuvisset me, paulo minus habitasset in inferno anima mea » (Psal. xc, 17): non dicunt sicut sanctus, « Nisi Dominus custodierit civitatem, frustra vigilat qui custodit eam (Psal. cxxvi, 1). . 6. Sed ora, piissime pater, ut jam non curam geramus, nisi pro peccato nostro lacrymis expiando, et Dei gratia commendanda. Ora, domine pater, ut non urgeat super nos putens os suum (Psal. LXVII, 16), ut salvemur a descendentibus in lacum (Psal. xxix, 4), ut non pereat cum impiis anima nostra (Psal.xxv, 9) per superbiam nostram, sed sanetur per Domini gratiam. Sicut ergo præcepisti, domine papa, frater noster Florus, servus Sanctitatis tuæ, omni alacritate perrexit, cui non impedit, sed proficit fatigatio, ut accedat ei dilucidata cordis instructio ; quem tuæ Sanctimoniæ suppliciter commendamus, pariterque deposcimus, ut et ignaros tuis orationibus Domino commendes mansuetissime componendos. Ora, domine et dulcissime pater, ut fugiat diabolus de congregatione nostra, et amota omni alienarum quæstionum procella, navis propositi nostri epibatis (a) quietis onusta intra stationem tutissimi portus secure consistat, dum navigat per hoc mare magnum et immensum, et in illo portu, intra quem jam non erit metuendum vitæ navigium, mercium indiscrepans accipiat pretium placitarum. Hoc tuæ Sanctitatis impetraturos nos confidimus adjutorio, per gratiam quæ est in Christo Jesu Domino nostro. Omnes filios apostolatus tui dominos nostros clericos, ac sanctos in congregatione Lov. omittit, curatum : quam vocem habent Gallic. (a) Epibatat dicuntur milites classiarii, qui in navibus merentur. propositi servientes deprecamur ut digneris nostro offi cio salutare, ut cum tua Beatitudine omnes pro nobis orare dignentur. Indiscrepans Trinitas Domini Dei nostri apostolatum tuum, quem elegit per gratiam, conservet nobis in Ecclesia sua, et nostri memorem coronet in Ecclesia magna; quod optamus, domine. Si quid autem famulus tuæ Sanctitatis frater suggesseril Florus, pro regula monasterii, digneris pater, petimus, libenter accipere, et per omnia nos infirmos instruere. EPISTOLA CCXVII* (a). Augustinus Vitali Carthaginensi, delato quod doceret initium fidei non esse donum Dei, reclamat fortiter, ipsumque ex precibus Ecclesiæ confutat; ac duodecim regulas proponit ad fidem Ecclesiæ pertinentes circa quæstionem de gratia Dei. AUGUSTINUS episcopus servus Christi, et per ipsum servus servorum ipsius, VITALI fratri, in ipso salutem. CAPUT PRIMUM. -1. Cum de te mihi essent nuntiata non bona, et rogavi Dominum, et donec mihi bona nuntientur, adhuc rogo ut litteras meas nec aspernanter sumas, et salubriter legas. Si hanc exaudit pro te orationem meam, etiam de te gratiarum actionem donat ut offeram. Quod si impetro, procul dubio non contradices huic ipsi principio epistolæ meæ. Hoc enim pro te oro, ut sis rectæ fidei. Si hoc ergo pro charis nostris non tibi displicet ut oremus, si hanc orationem recognoscis esse christianam, si et tu pro charis tuis talia vel orare te recolis, vel orare te debere cognoscis ; quomodo dicis quod te audio dicere, Utrecte credamus in Deum et Evangelio consentiamus, non esse donum Dei, sed hoc nobis esse a nobis, id est ex propria voluntate; quam nobis in nostro corde non operatus est ipse ? Et ad hoc, cum audieris, Quid est ergo quod ait apostolus, Deus in vobis operatur et velle, et perficere (Philipp II, 13)? respondes, Per legem suam per Scripturas suas, Deum operari ut velimus,quas vel legimus vel audimus: sed eis consentire vel non consentire ita nostrum est, ut, si velimus, fiat; si autem nolimus, nihil in nobis operationem Dei valere faciamus. Operatur quippe ille, dicis, quantum in ipso est ut velimus, cum nobis nota fiunt ejus eloquia : sed si eis acquiescere nolumus, nos ut operatio ejus nihil in nobis prosit efficimus. Quæ si dicis, profecto nostris orationibus contradicis. 2. Dic ergo apertissime nos pro iis quibus Evangelium prædicamus, non debere orare ut credant, sed eis tantummodo prædicare. Exsere contra orationes Ecclesiæ disputationes tuas : et quando audis sacerdotem Dei ad altare exhortantem populum Dei orare pro incredulis, ut eos Deus convertat ad fidem, et pro catechumenis, ut eis desiderium regenerationis inspiret, et pro fidelibus, ut in eo quod esse cœperunt, ejus munere perseverent; ab. sanna pias voces; et die te non facere quod hortatur 1 Edd., exerce. At Mss. præstantiores, exsere. Hanc correximus ad a. bl ff, sb, 2 vc. 4 v. Am. Bad. Er. Lov. (a) Alias 107, quæ autem 217 erat, nunc 59. Scripta circa an. 427. id est, Deum pro infidelibus, ut eos fideles faciat mus, quam pectore quidem ficto, sed tamen cathonon rogare, eo quod non sint ista divinæ miseratio- licos judices timens Pelagius ipse damnavit ! nis beneficia, sed humanæ officia voluntatis. Et 5. Etquomodo, inquies, respondebitur ? Quomodo homo in Carthaginensi eruditus Ecclesia, etiam senses facilius et apertius, quam ut illud quod de beatissimi Cypriani librum de Dominica Oratione orando Deo superius egimus, sic amplectamur, ut condemna ; quam doctor ille cum exponeret, ea hoc menti nostræ nulla subtrahatoblivionis irreptio, petenda esse ostendit a Deo patre, quæ tu dicis nulla calliditas argumentationis extorqueat?Sienim esse homini ab homine, hoc est a seipso. quod scriptum est, A Domino gressus hominis diri3. Quod si de precibus Ecclesiæ et de martyro guntur, et viam ejus volet ; et, Præparatur voluntas a Cypriano parum putas esse quod dixi,aude'majora, Domino (Prov. vin, 35, sec. LXX); et, Deus est enim qui reprehende Apostolum, qui dixit, Oramus ad Deum, operatur in vobis et velle : et multa bujusmodi, quine quid faciatis mali (II Cor. XIII, 7). Neque enim die bus commendatur vera Dei gratia, hoc est, quæ cturus es nihil mali eum facere qui non credit in non secundum merita nostra datui, sed dat merita Christum, aut qui fidem deserit Christi ; ac per hoc ipsa cum datur; quia prævenit hominis voluntatem qui dicit, ne quid faciatis mali, nec ista vult fieri : bonam, nec eam cujusquam invenit in corde, sed satisque illi non est præcipere, sed confitetur se facit : si ergo ita præpararet atque ita operaretur Deum rogare ne fiant, sciens hominis voluntatem Deus hominis voluntatem, ut tantummodo legem corrigi ac dirigi, ut ista non faciat. A Domino enim suam atque doctrinam libero ejus adhiberet arbitrio, gressus hominis diriguntur et viam ejus volet (Psal. nec vocatione illa alta atque secreta sie ejus ageret XXXVI, 23) ; non dixit, Et viam ejus discet, aut, tene sensum, ut eidem legi atque doctrinæ accommobit, aut, ambulabit,aut aliquid hujusmodi quod pos- daret assensum ; procul dubio eam legere, vel inses dicere a Domino quidem dari, sed homini jam telligere legendo, vel etiam exponere ac prædicare volenti: ut scilicet beneficium Deiquo gressus homi sufficeret, nec opus esset orare ut Deus ad fidem nis dirigit, ut viam ejus discat, teneat, gradiatur, sua suam infidelium corda converteret, et conversis prohomo voluntate præcedat, et hoc Deidonum præce- ficientem perseverantiam ejusdem gratiæ suæ lardente sua voluntate mereatur. Sed ideo dixit, A Do. gitate donaret. Si ergo hæc a Domino poscenda esse mino gressus hominis diriguntur, et viam ejus volet, non renuis, quid restat, frater Vitalis, nisi ut ab illo ut intelligeremus ipsam voluntatem bonam qua in ea dopari fatearis, a quo poscenda esse consentis ? cipimus velle credere (quoniam Dei via quid est, nisi Si autem negas ab illo nos poscere ista debere,eidem fides recta ?) illius esse donum qui gressus nostros doctrinæ ipsius contradicis ; quia et hoc in ea dipropterea dirigit primitus ut velimus. Non enim dicimus, ut ab illo ista poscamus. ait Scriptura, A Domino gressus hominis diriguntur, 6. Orationem dominicam nosti, nec dubito te Deo quia viam ejus voluit; sed, diriguntur inquit, et volet. dicere : Pater noster , qui es in cælis, etc. Sege expoNon igitur quia voluit, diriguntur ; sed quia diri sitorem ejus beatissimum Cyprianum, et quemadguntur, volet. modum exposuerit quod ibi dicitur, Fiat voluntas tua, CAPUT II. - 4. Hic tu rursus fortasse dicturis es sicut in cælo, et in lerra (Matth. vi, 9,10), diligenter hoc fieri a Domino, dum doctrina ejus legitur vel attende, et obedienter intellige : profecto docebit te auditur, si homo veritati quam legit vel audit, sua orare pro infidelibus inimicis Ecclesiæ, secundum consentiat voluntate. Si enim lateret eum, inquis, præceptum Domini,dicentis, Orate pro inimicis vestris doctrina Dei, non dirigerentur gressus ejus, quibus di (Id. v, 44) ; et hoc orare. ut fiat voluntas Dei, sicut rectis vellet viam Dei. Ac per hoc sic tantum putas in eis qui jam fideles sunt et portant imaginem cælea Domino gressus hominis dirigi ad eligendam viam stis hominis, et propterea cæli nomine digni sunt;ita Dei, quia sine doctrina Dei non ei potest innotes et in eis qui per infidelitatem nonnisi imaginem tercere veritas, cui propria voluntate consentiat.Cui si reni hominis portant (1 Cor. xv, 47-49), et ob hoc consentit, inquis (quod in ejus libero arbitrio consti terra merito nuncupantur.Nempe isti pro quibus initutum est), recte utique dicuntur ab illo dirigi gressus micis Dominus nos jussit orare, et gloriosissimus ejus ut viam ejus velit, cujus doctrinam, suasione pre martyr sic exposuit quod in oratione dicimus, Fiat cedente, subsequente consensione sectatur : quod liber voluntas tua, sicut in cælo, et in terra, ut ipsis etiam tate naturali, si vult, facit, si nec ' vult, non facit ; poscamus fidem quam fideles habent; nempe ergo pro eo quod fecerit, præmium, vel supplicium receptu isti christianæ pietatis inimici, legem Dei atque dorus. Hæc est illa Pelagionorum mala, male diffamata ctrinam qua Christi prædicatur fides, velomnino aumeritaque reprobata, et ab ipso etiam Pelagio, ti dire nolunt: vel ad hoc audiunt sive etiam legunt ut mente damnari in orientalium episcoporum judicio irrideantet detestentur, et quanta possunt contradidamnata sententia (a), qua dicunt gratiam Dei non ctione blasphement. Inaniter igitur et perfunctorie ad singulos actus dari, sed in libero arbitrio esse, potius quam veraciter pro eis, ut doctrinæ cui ad vervel in lege atque doctrina : et usque adeo, frater, santur, credendo consentiant, Deo fundimus preces, erimus graves corde, ut de gratia Dei, imo adver. si ad ejus non pertinet gratiam convertere ad fidem sus gratiam Dei, eam pelagianam sententiam tenea suam ipsi fidei contrarias hominum voluntates. Ina. niter etiam et perfunctorie potius quam veraciter maAntiquiores Edd., adde Lov., audi. * Mss. duo Vatic, et unus e Gallic., si vult, non facit. gnascum exsultatione agimus Deo gratias, quando (a) Vid. lib. de Gestis Pelag., c. 14. aliqui eorum credunt, si hoc in eis ipse non facit 1 |