Obrázky na stránke
PDF
ePub

aetatis eius 13) uxorem ducere, nec matrem ex alio matrimonio factam 14), potest.

L. 6. Cod. de interdicto matrimonio inter pupillam et tutorem s. curator. Impp. VALERIANUS et Gallienus AA. Lucio. Si patris tui pupillam, nondum reddita tutelae ratione, vel post redditam nondum exacto quinto et vicesimo anno, nec non utili anno, uxorem duxisti, nec matrimonium cum ea habuisse, nec filium ex huiusmodi coniunctione procreasse videri potes.

Es kommt auch bei diesem Eheverbote darauf nichts an, ob der Vormund ein tutor administrans, oder blos ein tutor honorarius ist, weil auch dieser subsidiarisch haftet, wenn er dem schlecht verwaltenden Vormund zuviel nachgesehen hat, welchen Grund Paulus L. 60. §. 2. D. h. t. anführt.

Quid ergo, fagt er, si honoris

deffelben beibehalten. Nun heißt es im Senatusconsult : ne uxorem tutor pupillam suam ducat. L. 60. §. 5. D. h. t. Auch die Basiliken a. a. D. haben tǹv dopavýv. Man sehe Jo. Guil. HOFFMANN Meletemat. s. Observation, variar. ad Pand. Diss. XXI. §. 2. 13) Das heißt jezt vor dem 29sten Jahre, weil der Minderjährige, nach dem Eintritt der Großjährigkeit, noch binnen vier Jahren die Wiedereinseßung in den vorigen Stand suchen kann. L. ult. Cod. de temporib. restit. in integr. S. Jac. CUJACIUS Commentar. in libr. IV. Responsor. Papiniani, ad L. 62. D. h. t. (Oper. a Fabroto editor. Tom. I. pag. 156). Die Basilica c. l. haben ἕως οὗ τῶν ἐντελῶν γένηται, donec perfectae aetatis sit. Man sehe auch p. 288. Const. IX.

14) Basilica c. 1. xäv éx étéqov yáμov tétoxɛv i. e. etiamsi ex alio matrimonio liberos ediderit.

causa tutor datus sit? Quatenus 15) nec huiusmodi tutela in numerum computatur, numquid idem sit? Sed ratio in contrarium ducit: quod dictum est, et honorarium tutorem periculum solere pati, si male passus sit administrari tutelam 16).

Der Sohn des Vormunds darf aber weder beim Leben seines Vaters, noch nach desselben Tode die Mündel heirathen, über deren Vormundschaft sein Vater noch Rechnung abzulegen hatte, er mag Erbe seines Vaters ge= worden sein, oder nicht. Denn der Vater konnte vielleicht nur zum Schein seinen Sohn enterbt, oder, wenn er etwa schon emancipirt war, präterirt, und ihm dennoch heimlich und betrüglicher Weise sein Vermögen zugewendet haben, welches also der Vormundschaft wegen in Anspruch genommen werden kann, wie Tryphonin sagt: L. 67. pr. D. h. t. Non solum vivo tutore, sed et post mortem eius, filius tutoris ducere uxorem prohibetur eam, cuius tutelae rationi obstrictus pater fuit. Nec puto interesse, exstiterit ei heres filius, an abstinuerit paterna hereditate, an nec heres fuit, forte exheredatus, aut praeteritus, emancipatus 17): nam et fieri potest, ut per fraudem in

15) Quatenus ist hier soviel als quandoquidem. 16) Eine tutela honoraria fommt zwar nicht bei der Berechnung der drei Tutelen in Anschlag, welche von der Uebernehmung einer neuen Vormundschaft befreien. Dennoch ist sie ein Ehehinderniß nach dem Senatusconsult. Denn auch der tutor honorarius haftet actione tutelae. L. 3. §. 2. D. de administrat. et peric. tutor.

[ocr errors]

17) Ger. NOODT Comm. ad Dig. h. t. (Operum Tom. II., pag. 497.) glaubt, es fehle hier etwas an dem vollkom

eum 18) collocata bona patris propter tutelam revocari oporteat.

Wenn nun gleich das Senatusconsult ausdrücklich nur die Ehe verbietet, so versteht es sich doch von selbst, daß auch die Sponsalien nicht erlaubt sind. Denn Paulus schließt ganz richtig, wenn er L. 60. §. 5. D. h. t. sagt: cum qua nuptiae contrahi non possunt, haec plerumque ne quidem desponderi potest: nam quae duci potest, iure despondetur. Vorzüglich ge= hört hieher

menen Sinn. Er supplirt daher nach praeteritus, suus vel emancipatus. Ihm stimmt auch WESTENBERG Div. Marcus Diss. XLV. §. 12. bei. Allein das emancipatus geht auf praeteritus, und ist soviel als: cum esset emancipatus, so erklären es auch die Basilica Tom. IV. Lib. XXVIII. Tit. 5. const. 33. pag. 293., wo es heißt: εἴτε γέγονεν αὐτοῦ κληρονόμος, εἴτε ἀπόκληρος, ἢ ἀμνημόνευτος, αὐτεξούσιος öv, yéjovev. Das exheredatus begreift also den Fall in sich, wenn der Sohn des Vormundes ein suus heres seines Vaters ist. Ant. FABER Iurisprud. Papinian. Tit. IX. Pr. I. Illat. 11. pag. 343.

18) Statt in eum will Ant. FABER in Iurispr. Papinian. c. 1. pag. 343. vielmehr in alium lesen, weil der Fall möglich sei, daß der Sohn auch selbst die Güter des Vaters in fraudem Senatusconsulti einem Anderen zuwenden könnte. Allein diese Emendation ist schlech= terdings zu verwerfen, weil dadurch ein ganz anderer Sinn und Fall untergeschoben wird. Die Richtigkeit der Lesart bestätigen auch die Basilica Tom. IV. Lib. XXVIII. Tit. 5. Const. 33. pag. 293. lows yào δεῖ τὰ βλάβην αὐτῷ παρὰ τοῦ πατρὸς δοθέντα ἀναToαлñναι i. e. fortasse enim per fraudem in eum a patre

L. 15. D. de sponsalib. MODESTINUS libro singulari de enucleatis casibus. Tutor factam 19) pupillam suam nec ipse uxorem ducere, nec filio suo in matrimonio adjungere potest. Scias tamen, quod de nuptiis tractamus 20), et ad sponsalia pertinere 21).

Es ist aber die dem Senatusconsult zuwider geschlossene Ehe nicht nur ungültig, sondern sie hat auch noch andere Strafen zur Folge. Hieher gehören folgende Gesetzstellen:

L. 66. D. h. t. PAULUS libro II. Sententiarum. Non est matrimonium, si tutor vel curator pupillam suam intra vicesimum et sextum annum 29)

22

collata revocari oportet. Man sehe auch Jac. CujaCIUS Observation. Lib. XIII. cap. 24. circ. fin.

19) Factam foll wohl soviel heißen als puberem factam

yεvoμévηv, gewesene Mündel. In den Basilicis Tom. IV. Lib. XXVIII. Tit. 1. Const. 13. pag. 215. heißt. e3: Ὁ γενόμενος ἐπίτροπος, ber gemefene Bormuns.

20) Cod. Erlang. tractavimus.

21) S. Jo. Flor. RIVINI Exerc. iuris civ. ad Modestini casus enucleatos. (Lipsiae 1727. 4. §. 16. et 17.)

22) Dieser annus vicesimus sextus ist, wie NooDT Comment. ad Dig. h. t. Oper. Tom. II. pag. 496. bemerkt, der annus utilis, binnen welchem zu den Zeiten des Paulus die Mündel, nach erreichter Volljährigkeit, die Wiedereinsehung in den vorigen Stand suchen konnte, wie auch noch deutlicher aus L. 28. §. 3. D. de lib. et postum. L. 6. Cod. de interd. matr. inter. pupil. et tut. erhellt. Da Justinian nachher diesen

non desponsam a patre, nec testamento destinatam, ducat uxorem, vel eam filio suo iungat: quo facto uterque infamatur 23) et pro dignitate pupillae extra ordinem coercetur: nec interest, filius sui iuris, an in patris potestate sit.

L. ult. D. de legatis I. MARCIANUS libro II. Institutionum. Si tutor pupillam suam contra Senatusconsultum uxorem duxit, illa quidem ex testamento eius capere potest, ipse autem non potest: et merito delinquunt enim hi, qui prohibitas nuptias contrahunt: et merito puniendi sunt, quod imputari non potest mulieri, quae a tutore decepta est.

L. 7. D. ad. Leg. Jul. de adulter. coer. IDEM libro X. Institutionum. Qui pupillam suam duxit uxorem contra Senatusconsultum, nec matrimonium est hoc, et potest adulterii accusari, qui tutor et curator fuit, et infra vicesimum sextum annum duxit uxorem non a patre desponsam, vel, destinatam vel testamento denominatam.

L. 7. Cod. de interd. matrim. inter pupillam et tut. Impp. DIOCLETIANUS et MAXIMIANUS AA. et CC. Paragonio. Si tutor vel curator pupillam vel adultam quondam suam, sibi vel filio suo, nullo di

annus utilis in ein quadriennium continuum verwandelt hat, so heißt es in den Basilicis Tom. IV. pag. 292. Const. 32. εἴσο τοῦ κέ. ἐνιαυτοῦ, καὶ τοῦ τε τραετοῦς χρόνου τὴς ἀποκαταστάσεως.

23) Ueber den Sinn dieser Worte vergleiche man den 5. Th. dieses Commentars §. 379. Not. 85. S. 175.

« PredošláPokračovať »