Inclyti Magistratus Academici, Regiae Scientiarum Universitatis Pestiensis. Expetiit xpetiit a Nobis Dominus Professor Linguae, et Litteraturae Hungaricae, Andreas Vályi, ut opus, quod sub titulo: Vályi András' Lekszikonnya, Magyar Országról, edere intendit, quodve ad septimum usque Tomum jam perduxit, revideri curaremus. Cujus igitur aequo deferentes desiderio, opus memoratum tribus e gremio Professorum Regiae hujus Universitatis Linguae non minus, quam Geographiad Patriae peritis, dijudicandum commisimus ut horum acceptis judiciis, noftram authoris conatui ipsique adeo operi adjungeremus commendationem. Delecti ejusdem operis Censores tribus potissimum e capitibus dijudicandum illud exiftimarunt, nem, pe: Imo. spectato illius Scopo. Ido. Qualitate. Illtio, Utilitate. Quae quidem ab Authore ita omnia praestita esse animadverterunt, ut conatum illius diligentem non minus, quam operis ipsius in Publicum redunda, turam utilitatem satis perspexerint. Quod enim scos pum adtinet, eum Authorem, per hoc abunde assecutum exiftimant, quod hic Descriptionem Locorum omnium Hungariae, eorumque situm, hiftoriam, procreationem deserta libera, dotes peculiares, Dominia terrestralia Religionem, circumvicinias, fluvios, commoda, et incommoda, limites, amplitudinem territoriorum, producta peculiaria, celebriora emporia, aliaque adjuncta accuratius, quam a quocunque alio hactenus scriptore prae ftitum eft, exhibeat, adjectis fortalitiis: quorum nominis originem quantum erui poteft, eorum initia, et historiam rerum ibi actarum, succincte enumerat. Spectando porro operis qualitatem, hanc, Planum, quod in eo perficiendo adhibuit, ipsumque idioma, quo utitur non agrefte, sed cultum, praeterea interessentiae conscientia, adeo absolvunt, ut nuspiam Lectori difficile fuerit, quid quid voluerit, Arcem, Urbem, Pagum, Dominium, Desertum, fluvium, lacum memorabi lem, montém, sylvam, suis cum adjunctis, et proprie. tatibus illico reperire. Quod Authoris quidem Planum et id commendabit, quod is ad singulos Comitatus, Arces, urbesque notabiliores Mappas, et cupra adjicere meditetur, quam fieri poteft accurata, recensendo Familias Nobiles cujusvis Comitatus, bona praesertim possidentes. Utitur ad haec sua hac in elucubratione scriptoribus Patriae probatae fidei, praesertim Mathia Belio, ea since ritate, ut nulli quidquam e laude, quam ut veri studiosus promeruit, detractum esse velit. Sermonis autem ea eft indoles, ut vitatis quibusvis verborum lenociniis, is planus, et cujus vis captui perquam accomodus sit. Quod ad operis utilitatem attinet, ea quamvis cuivis illico rerum patriarum ftudioso occurrere poterit, inde tamen magis elucescit, quod accuratius loca omnia habitata hoc opere exhibeantur, quam hactenus ab aliquo factum sit, dum montes quoque, fluvii, lacus, aliaque complura, quae passim in aliis Lexicis desiderentur, adjiciuntur, denique totius Regni notitiam, in eo quo actu eft Geographico. Politico-Oeconomico ftatu, qui caeteroquin a priore, quem alii antea exhibuerunt, per subsecutas mutationes non poteft non discrepare, ob ocu los sistere Author conatur. Quae Quae cum ita sint, clarum eft, praenotatum opus non utile modo Patriae, et honorificum futurum, verum ipsum Authorem, poftquam idem opus limatum, et ad majorem perfectionem deductum absolverit, ob laborem adeo improbum non minus ac sumptuosum, publicam omnino mereri attentionem, omniumque favores, quibus res Patriae cordi sunt, excitare debere. Ex quo igitur eundcm dignum profecto censuimus, quem Gratiis, et omnium favoribus impense commendemus. Datum ex Consessu noftro Academico Die 9na Junii 1795. Pestini celebrato. Mint a' kaszátol megkapott, 's szörnyű sebet Vett, szép virág szál lankad, és tsüggő fejét Nyavalyádnak, hogyan epedtek; hogy könyörög vala Ez így kesergett: VÁLYI! bútsúzol? nem is Hazád. Hazádnak áldozattya! nem szántad magad, Így szólltak ők, mind egyre rettegvén, ne hogy Hajtsd végre. Mire van a' szabott Törvény, ha nints Az Oskolákban sürgetője? jobb vala Nem hozni, mint által ugrásit tovább VIRTEN. Mindszent havának 9dik napján. Ad Lexicon Clariss. Domini Andreae Vályi. Quae, Sacra Pestana colitis pe Sacra Pestana colitis penetralia Musae, Quive sedet mediâ Delius Urbe Deus; Dicite, cur tantum sero genuiftis Alumnum, Forsitan et Superûm pectora Livor habet? Hoc ftatuêre suum Tempore ferre Virum! O salubres cursus Nile jocose tuos! Sed tamen et Nilus, pariterque Arethusa dehiscit; Ut fluvii rivis, augetur flumine pontus, Donec in immensum confluat unda maris : Lexica sic currunt adjectis nomina rebus; ; Dum peragit numeros aucta sibilla suos. Magnum opus; unius complecti munere libri, Tot loca, tot fluvios, tot juga celsa, Viros; Nomina florilegae colligis inftar apis; Condere * Exemplo Ursi plantam saepius relambentis. ній |