Obrázky na stránke
PDF
ePub
[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

cet Deus ventum Orientis. Ventus hic venas siccans seu rivos, quibus Ephraim ceu arbor eximia rigabatur, Salmanasar est, qui populum et omnia totius regionis pretiosissima abstulit.

AUSTER. Conflagrationem hujus seculi prædicit. Nomine deserti, intelligit hunc mundum. Per ventum orientalem, sive Eurum urentem, conflagrationem significat. VENTUS DOMINI, id est, ventus vehementissimus (Vid. Gen. 1, 2, et Jer. 18, 17). SICCABIT FONTEM, siccabitur fons, id est, fontes. IPSE, sub. Eurus, sive ventus orientalis. OMNIUM, etc., vel, omnis supellectilis desiderii, id est, conflagratione illà universali omnia perdet quæcumque sunt in hoc mundo concupiscibilia et expetibilia. (Biblia Vatabli.)

CHAPITRE XIV.

1. Que Samarie périsse, parce qu'elle a provoqué l'indignation de son Dieu que ses habitants soient passés par le fil de l'épée; que ses petits enfants soient écrasés et qu'on fende le ventre aux femmes enceintes.

2. O Israel! convertissez-vous au Seigneur votre Dieu, puisque c'est votre iniquité qui a causé votre chute.

3. Imprimez dans votre cœur les paroles de Dieu, et convertissez-vous à lui; dites-lui: Ötez-nous toutes nos iniquités; recevez le bien que nous vous offrons; et nous vous rendrons les sacrifices de nos lèvres.

4. Nous n'attendrons plus notre salut, ni de l'Assyrie, ni de la vitesse de nos chevaux; nous ne dirons plus aux œuvres de nos mains: Vous êtes nos dieux; parce que vous aurez compassion du pupille qui se repose sur vous.

3. Je guérirai leurs blessures profondes, je les aimerai par une pure bonté; parce que j'aurai détourné ma fureur de dessus eux.

6. Je serai à l'égard d'Israël, comme une rosée : il germera comme le lis; et sa racine poussera avec force, comme les cèdres du Liban.

7. Ses branches s'étendront, sa gloire sera semblable à l'olivier et elle répandra une odeur comme le vin du Liban.

8. On viendra se reposer sous son ombre; ils renaîtront comme le blé, ils germeront comme la vigne; son nom répandra une bonne odeur comme les vins du Liban.

9. Après cela, Ephraim, penserez-vous encore à vos idoles ! C est moi qui vous exaucerai; c'est moi qui vous ferai pousser en haut comme un sapin dans sa force; c'est moi qui vous ferai porter votre fruit.

10. Si quelqu'un est sage, il comprendra ces merveilles; s'il est intelligent, il les connaîtra; car les voies du Seigneur sont droites, et les justes y marcheront, mais les violateurs de la loi y périront.

COMMENTARIUM.

[blocks in formation]

MINI (1). Si victimis aut muneribus illius iram placare vobis non licet, bona saltem verba et preces date,

(1) CONVERTIMINi ad Dominum, et dicite ei: Omnem

AUFER INIQUITATEM ET REDDEMUS VITULOS LABIORUM NOSTRORUM. Posteriora illa verba plerisque figurata videntur, et explicanda ex aliis locis similibus. Est autem in genere sciendum promptissimam et convenientissimam esse regulam interpre andi Scripturam sacram, dum unus locus Scripturæ explicatur per alium similem, sed clariorem. Similia loca dicunt hæc esse in Psalmis Sacrificium laudis honorificabit me; item: Tibi sacrificabo hostiam laudis; et rursùm : Immolavi in tabernaculo ejus hostiam vociferationis. Per vitulos autem generaliter sacrificia intelligunt, tanquàm ex specie genus. Unde et illud de tempore novæ legis

humili animo flagitia vestra fatemini. Hac nimirùm confessio, atque hoc labiorum sacrificium jucundius illis futurum est bobus atque arietibus in altari mactatis : Reddemus vitulos labiorum nostrorum. Exsules, à templo remoti, nihil jam habemus, ut victimarum cruore tibi, ô Deus, litare possimus: oramus igitur, omnem aufer iniquitatem, accipe bonum, quod miseri deferimus. Nisi enim flagitia nostra, o Deus abstuleris, quâ fronte ad te accedemus, munera oblaturi? Aufer iniquitatem, et accipe bonum. Nisi tuleris mala nostra, bonum quod tibi offeramus, habere non possumus, inquit S. Hieronymus. Septuag. Accipite robiscum verba, convertimini ad Deum; dicite illi, ne accipiatis injustitiam, ut accipiatis bona, et reddemus fructum labiorum nostrorum.

VERS. 4. ASSUR NON SALVABIT NOS, SUPER EQUUM NON ASCENDEMUS. Experti didicimus ex Assyriæ rege non præsidium nobis fuisse, sed tyrannidem et servitutem: frustra in Ægyptiis equitibus fiduciam collocavimus. Sua Ægyptiorum rex interitum nostrum immotus spectavit; Phul, Theglathphalasar, Salmanasar, Assyriorum reges, malis vicissim nos oppressêre, donec in miserrimam captivitatem devenimus.

EJUS QUI IN TE EST, MISEREBERIS PUPILLI. Israel similis pupillo est, parentibus orbato, à patriâ ejecto, ipsique Deo inviso. De Judæis agens Jeremias, Thren. 5,3: Pupilli facti sumus absque patre, matres nostræ quasi viduæ ; et de Hierosolymâ, Thren. 1, 1: Facia est quasi vidua domina gentium : princeps provinciarum facta est sub tributo.

VERS. 5. SANABO CONTRITIONES EORUM, vulnera. Ita respondet Deus precibus Israelitarum. Hebr." Sanabo conversionem eorum : ad me reversos sanabo. Septuag. Sanabo habitationes eorum, ut ibi tutò moram trahant.

prædictum volunt, Psal. 50: Tunc imponent super altare tuum vitulos. Sensus igitur est secundùm illos: Persolvemus tibi sacrificia laudis et confessionis. Talia enim sacrificia labiis persolvuntur; sic tamen ut labia cordi consonent, juxta illud ejusdem Psal. 50: Sucrificium Deo spiritus contribulatus. Et confirmant hane expositionem ex cap. 13 ad Hebr., ubi sic legitur: Per ipsum ergo offeramus hostiam laudis semper Deo ; id est fructum labiorum confitentium nomini ejus. Videtur enim Apostolus ibi respexisse ad hunc ipsum locum, sicut legitur apud Septuaginta. Nam illi pro vitulos reddiderunt fructum hoc modo: Reddemus fructum labiorum nostrorum.

Et est hæc probabilior opinio; sed est et alia, ut apparet, probabilior; utpote simplicior, planiorque; quòd nimirùm, de votis sacrificiorum reddendis sententia hæc accipiatur, isto sensu Reddemus, et offeremus vitulos, et quodcumque aliud sacrificii genus, quod in angustiis constituti labiis nostris, et ore vovimus nos oblaturos. Sic Deuteron. 23 : Quod seme! egressum est de labiis tuis, observabis, et facies, sicut promisisti Deo tuo, et propriâ voluntate et ore tuo locutus es. Sic voluntas et petitio labiorum etiam vocatur, id est, voluntas labiis pronuntiata, et è labiis egressa, Psalmo 20: Voluntate labiorum ejus non fraudâsti eum. Et Psal. 65: Introibo in domum tuam in holocaustis: reddam tibi vota mea, quæ distinxerunt labia mea, et locutum est os meum in tribulatione meâ. Hoc enim totum nihil aliud esse videtur, quàm quod hic paucis verbis dicitur: Reddemus vitulos labiorum nostrorum. Vide dictum locum, Heb. 13. (Estius.)

[merged small][ocr errors][merged small]
[ocr errors]

Quantùm vertice ad curas
Etherias, tantùm radice ad tartara tendit.

ERUMPET RADIX EJUS UT LIBANI, ad verbum, ut Libanus, veluti cedri Libani, quarum proceritas et magnitudo radicum profunditatem ac robur ostendit.

VERS. 7.- ERIT QUASI OLIVA GLORIA EJUS. Olivæ similis futura est illius pulchritudo, fœcunditas, viror. Septuaginta: Erit quasi oliva fructifera. Chaldæus : Micabunt ut lucerna in candelabro templi.

ODOR EJUS UT LIBANI, seu thuris. Hebraica vox Lebanon frequenter thus significat; fortasse arborum pinguium causâ, quæ in Libano proveniunt.

[ocr errors]

VERS. 8. CONVERTENTUR SEDENTES IN UMBRA EJUS, arboris scilicet quam descripsit; vel, sub Dei umbrà et præsidio. In patriam revertentur, ibique tranquillam et beatissimam vitam agent. Hæc ad verbum explicari queunt de Israelitis decem tribuum, è captivitate Babylonicâ reversis; nobiliore autem sensu, de iis, qui ad Christi sacra vel conversi sunt, vel aliquando convertentur. Reddi potest Hebr.: Revertentur qui sessuri sunt sub umbrâ ejus. Ex alienis gentibus, ceu Ammonitis, Moabitis, Idumæis, ethnicis erunt, qui sub Judaicæ gentis umbrâ sedeant, ac Deum venerentur. Id profectò gestum est post Evangelii prædicationem, ingenti ethnicorum numero ad Christianorum

sacra converso.

MEMORIALE EJUS SICUT VINUM LIBAN). ISRAEL coram Deo suo suavissimè olebit, uti vinum eximium, in Domini aris libatum. Benè olere dicuntur ii quos amat Deus, Cant. 1, 2; 4, 2; Eccles 7, 2; malè olere, ii quos odit, Gen. 34, 50; Exod. 5, 21. Maxima vini laus est odor; et non una priscis erat ars vina odoribus condiendi, cùm odore carerent; variis nimirùm aromatibus et palato et naribus jucundiora reddebant. Biblia vina, Sareptana, et è Libano, omnia denique Phoenicum vina plurimi olim æstimabantur; neque minoris adhuc nostrâ ætate habentur. De his narrat Gabriel Sionita, generosa esse, valentissima, palato jucunda, opportuna stomacho; quæ sine inflatione caloris stomachi serviant, concoctionem juvent, noxios humores dissipent, et vires augeant. Fortassè pro vino Libani reddi potest Hebræus: Vinum odoratur, vel suavibus aromatibus herbisque conditurn. Neque ignotæ Hebræis erant hujusmodi mixtiones: vinum

conditum, Cant. 8, 2, et myrrhatum vinum, Mac. 15, prophetam his verbis vaticinii sui obscuritatem signi

23, legitur.

VERS. 9. EPHRAIM QUID MIHI ULTRA IDOLA? Nemo jam idolorum Ephraim meminerit: præteritorum obliviscor nulla deinceps in Ephraimum objurgationes et mine. Sincerus Ephraimi reditus est, absoluta conversio, perfecta pœnitentia. Præterita illius flagitia non recordor. Aliter: Deinceps, Ephraim, animum ad idola convertes. Vel : Dicet Ephraim: Quid mihi alteriùs idola? Quid mihi et idolis commune? Neque novi, neque curo.

DIRIGAM EUM Ego ut abietem VIRENTEM. Hebræus : Ego exaudiam et respiciam eum; ego ero ei sicut abies semper virens: in me fructum tuum invenies. Non umbram modò et præsidium, quæ abiete semper virente significantur, verùm etiam naturam et fructum, quibus abies caret, in me narcisceris. Septuaginta reddunt juniperum; alii pinum sive cupressum. At utraque arbor pari est atque abies sterilitate.

[blocks in formation]

ficare; quasi diceret: Enigma obscurissimum proposui: quæ illius ambages? Quis tam acri ingenio futurus est, ut omnia illius arcana rimetur? Censent alii innuere Oseen, quàm pauci monitis suis usuri sint, ut ad Deum revertantur, iis promissionibus gavisuri, quas cæteri seriò ad sese conversi sortientur.

RECTE VIÆ DOMINI, ET JUSTI AMBULABUNT IN EIS: voluptatem et solatium in iis sentient; indefessis, certis tutisque vestigiis eas percurrent. Non modò non querentur, angustum esse iter et arduum, verùm etiam Deo grates agent, quòd ipsum latiùs et commodiùs effecerit, atque alacri animo illud obibunt : Latum mandatum tuum nimis, ait propheta, Psal. 118, 96.

PRÆVARICATOREs vero corruent IN EIS. Qui æquitatem bonamque fidem ignorant, qui languido ac reluctante animo Dei vias percurrunt, hypocritæ et impii exitium, offendicula et præcipitia in iis invenient. Dei jugum, bonis suavissimum atque jucundum, malos opprimit et neeat.

PROLEGOMENON.

(AUCTORE CALMET.)

Joel filius Phatuclis (1), è tribu Ruben (2), uti ferunt, seu potiùs Gad, Josue, 13, 27, Num. 32, 36, ex urbe sive regione Betharan trans Jordanem. Appellatur etiam Betharamphta; et ab Herode demùm Livias, seu Julias dicta est. Vaticinia sua in regnum Israelis edidisse, S. Hieronymus (3), aliique plures censuerunt. Sed ejus vaticinii unicum argumentum, id quod certum exploratumque est solà libri lectione, regnum Juda statuendum est; quemadmodùm sanior Commentatorum pars ultrò fatetur.

Quo tempore vixerit, et munus iniverit, dissident interpretes. Fames atque locustarum pestis, quod tanquàm malum præsens deplorat, unica conjectura est, unde duci queat de tempore prophetæ argumentum. Verùm, cùm ea de re nihil habeatur in sacrâ Scripturâ expressum, nihilo minori negotio certa ejus rei epo

(1) Judæorum nonnulli, innixi incertæ suæ regulæ, quod ubique unà cum prophetâ nominetur ejus pater, hic non vir tantùm bonus, sed et propheta fuerit, Pethuelem Samuelemque pro uno codemque habuêre. Habuit sanè Samuel filium, qui vocabatur Joel, 1 Sam. 8, 2; at, uti neque tempus, quo hic vixit, admittere videtur, ut cum nostro eumdem esse opineris; ita nec id, quod de Joele, Samuelis filio, memoriæ proditum legimus, vero esse sinit simile, prophetam fuisse hunc hominem pessimæ vitæ et morum insimulatum, ibid. vers. 3. Quin nec ulla præterea possit dari ratio, cur Pethuel iste Samuel esse existimetur. Illa enim, quam affert Jarchi, ratio nullius momenti esse videtur, nempe quòd sic appellatus sit, quia persuadebat, vel flectebat Deum precibus suis. Nam ea ratione quilibet propheta, vel alius vir probus non minùs atque Samuel sic nominari possit. Hoc tamen magnâ veri specie dici potest, Joelem in regno Jude vixisse. Que enim apud eum ad pœnitentiam sacerdotum adhortatio legitur, 1, 13; 2, 15, quæ domus Dei et montis Sion, que Jude et Hierosolymæ frequentissima fit mentio, 1, 14; 2, 1, 15, 17; 3, 5, disertè ad regnum Juda spectant, et universus id loquitur prophete contextus. Rectè igitur Hieronymus:

Quomodò, inquit, in Osee prophetâ sub nomine Ephraim ad decem tribus confertur vaticinium, quæ vel Samaria, vel Israel sæpè memorantur; sic in Joel omne quod dicitur ad tribum Juda et ad Hierusalem pertinere credendum est, et nullam omninò Israelis, id est, decem tribuum, in hoc fieri mentionem. Etsi verò Israelis nomen quoque vice una alterâve occurrat, non tamen decem tribus et diversum à Judå regnum, sed quoscumque propheta intelligit veros Israelis posteros, tritâ aliàs quoque vocis significatione. (Rosenmuller.)

(2) Ita Ephiph. de vità Prophetarum; Doroth. in Synops.; Isidor. de Ortu et Obitu Proph., c. 40. Ita et Hebræi.

(3) Hieron. ad Paulin.: Joel filius Phatuel describit terram 12 tribuum, erucâ, brucho, locustâ, erugine vastante consumptam, etc. Ita Theodoret., Præfat. in Joel, et Amos; Remig., Lyr., Haimo, Burg., Rabb. quidam.

cha statui poterit. Famem descripsit Jeremias, c. 12, 4, 13; 14; 1, 2, etc.; alteram Amos, c. 4, v. 7, 8, 9; altera sub Joram legitur, 4 Reg. 8, 1.

Viri quidam docti opinantur, famem apud Joelem ipsam esse, quam Amos deplorat, questus, nihilo ex eâ re sapientiores factos esse Israelitas. Inde verò colligunt Joelem aliquantò seniorem fuisse Amos; cùm postremus hic propheta malum illud tanquàm præteritum, Joel verò tanquàm præsens commemoret. Sed quid facient? quòd Amos, cùm sub Oziâ rege Juda, et Jeroboamo II, filio Joas regis Israelis, vixerit, Amos 1, 1, multò proinde senior est Joele, qui extincto jam regno Israelis, quantùm ex ejus scriptis colligimus, munus prophetæ gerebat, 4 Reg. 8, 3. Quod ad famem sub Joramo, septenne flagellum fuit; cùm fames sub Joele uno vel altero anno sævierit. Non est igitur altera cum alterâ miscenda.

Fames, de quà Jeremias capp. 14, 15, sub Josiâ facilè, seu potiùs Sedecià, expeditione Nabuchodonosoris in Judæos ineunte, contigit. Cùm verò nihil de certo ejus anno in Scripturis designetur, nihil exinde pro adstruendâ Joelis ætate doctiores efficimur.

S. Hieronymus, Præfat. in omnes prophetas, et plcrique tum veterum tum recentiorum, prophetas Joelem et Oseen coævos statuunt, juxta solemne interpretibus S. Hieronymum secutis, effatum: In quibus tempus non præfertur in titulo, sub illis eos regibus prophetâsse sub quibus et hi qui ante eos habent titulos,prophetaverunt. Quæ illorum regula non usque adeò asserta reputanda est, quin sæpiùs fallatur, utì certo exemplo Jonæ apertissimè demonstratur; vetustior est enim is quàm Amos, quanquàm in censu prophetarum inferior ordine statuitur. Græci quin etiam alium in recensendis minoribus prophetis ordinem ab Hebræo secuti, persuasum planè non habebant, Biblia Hebraica, que nos in Vulgatâ sequimur, temporum ordinem tenuisse, neque enim aliter mutare illum ausi fuissent. Tandem si effatum illud semel statuatur, alias Græci, alias Latini consecutiones ducent; quorum proinde alterutri errare cogentur. Nutat ergo hujus effati fides.

Judæi persuasum habent Joelem munus suum exercuisse sub Manasse, post dispersionem decem tribuum; quorum sanè opinio multùm abludit à vero; siquidem vera sint ea, que de fame apud hunc prophetam leguntur, cum fame apud Jeremiam convenire: Deus enim Jeremiæ roganti, ut tandem oppressum malis populum levet, testatur se criminibus à Manasse in urbe patratis offensum, dispersurum tandem illos er gentes et populos. Jerem. 15, 4.

Primum et secundum caput Joelis acri descriptione prosequitur famem in Juda æstu solis, locustarum et bruchorum vastatione inductam. Locustarum turbam veluti exercitum regiones vastantem, obsidentem urbes, ædesque ipsas infestantem describit. Ventorum è plagâ maris Mortui et Mediterranei furentium turbine excussum est in Judam malum, quod acerbitate sui ad luctum demissionemque animi populum ducens, id tandem effecit ut calamitate pulsâ largior bonorum imber arva perfunderet. Hæc omnia ipsa Joelis ætate eodemque spectante contigerunt.

Ad sublimiora deinde argumenta versus propheta, diem Domini prædicit, diem ultionis, à summo Judice in valle Josaphat exigendæ ; quibus oraculis speclatum credimus exercitum Cambysis, in valle Jez

raelis, sive in magno campo castrametatum; quem exercitum subito turbine dispersum fugatumque Ezechiel 38, 22, expressit, et Joel 2, 30, tantùm innuit. Plura identidem subdit, ad litteram nonnisi in Jesu Christo et Ecclesià numeris omnibus impleta, utì cùm de doctore justitiæ à Deo mittendo agit, Joel 2, 23; de Spiritu sancto super omnem carnem effundendo, ibid. 28, 29; de salute omnibus romen Domini invocantibus concedendâ, ibid. 32; de Hieroso lyma perpetuo habitatore colenda, Joel. 3, 20; ac demùm de salute pariter inde proventurâ, Joel 2, 32.

Stylo oritur magnifico et figurato: allegoriam locustarum snb exercitûs specie egregiè prosequitur. Res vividis coloribus ita pingit, ut non descriptæ, sed ipsis oculis subjectæ videantur.

PREFACE SUR JOEL. (BIBLE DE VENCE.)

1. Réflexions sur la prophétie de Joël. Instructions et mystères qui y sont renfermés. La promesse de l'effusion de l'Esprit de Dieu a été accomplie sur les disciples de Jésus-Christ, qui est lui-même le docteur de justice annoncé par Joël.

La prophétic de Joël se réduit à quatre objets prin cipaux La plaie des insectes, l'irruption d'un peuple nombreux et formidable, les miséricordes du Seigneur sur son peuple, le jugement terrible du Seigneur sur les ennemis de son peuple. Ces quatre points peuvent avoir été en partie vérifiés sur les enfants de Juda même, affligés d'abord par une plaie sensible d'insectes réels sous l'un des derniers rois de Juda, livrés entre les mains des Chaldéens au temps de Nabuchodonosor, rétablis ensuite dans leur patrie au temps de Cyrus, et vengés par la défaite de leurs ennemis, peut-être au temps de Cambyse. Mais l'Esprit-Saint, par la bouche de saint Pierre, nous découvre un nouvel accomplissement des promesses que le Seigneur avait faites à son peuple par la bouche du prophete Joël. A peine l'Esprit de Dieu fut-il descendu sur les Apôtres et sur les disciples qui se trouvèrent assemblés avec eux au jour de la Pentecôte, lorsque le bruit de cette merveille s'étant répandu dans Jérusalem, les uns, frappés d'étonnement s'entredisaient : Que veut dire ceci? Les autres s'en moquaient et disaient : Ce sont des gens ivres et pleins de vin nouveau. Alors Pierre se présentant avec les onze apôtres, éleva su voix et leur dit : 0 Juifs, et vous tous qui demeurez dans Jérusalem, considérez ce que je vais vous dire, et soyez attentifs à mes paroles. Ces personnes ne sont pas ivres, comme vous le pensez, puisqu'il n'est encore que la troisième heure du jour. Mais c'est ce qui a été dit par le prophète Joel: Dans les derniers temps, dit le Seigneur, je répandrai mon Esprit sur toute chair. Vos fils et vos filles prophétiseront; vos jeunes gens auront des visions,

et vos vieillards auront des songes. En ces jours-là, je répandrai mon Esprit sur mes serviteurs et sur mes seryantes, et ils prophétiseront. Je ferai paraître des prodiges dans le ciel et des signes sur la terre, du sang, du feu et une vapeur de fumée. Le soleil sera changé en ténèbres, et la lune en sang, avant que le grand et terrible jour du Seigneur arrive. Et alors quiconque invoquera le nom du Seigneur sera sauvé. En effet, jamais la prophétie de Joël, touchant l'effusion de l'Esprit de Dieu, n'avait eu un accomplissement aussi sensible, aussi entier; jamais on n'avait vu une effusion de l'Esprit de Dicu, ni si abondante, ni si prodigieuse. Mais saint Pierre ne s'arrête pas là; il rappelle même ce que Joël avait prédit des signes et des prodiges qui devaient paraître dans le ciel et sur la terre, avant le grand et terrible jour du Seigneur. Et en effet ceux mêmes à qui il parlait savaient quels signes et quels prodiges avaient éclaté cinquante-deux jours auparavant, lorsque, Jésus-Christ étant en croix, les ténèbres se répandirent sur la face de la terre, et la couvrirent pendant trois heures; et au moment de sa mort le voile du temple se déchira, la terre trembla, les pierres se fendirent, les sépulcres s'ouvrirent. Déjà les Juifs avaient répandu le sang du juste et de l'innocent en la personne de Jésus-Christ, et bientôt après ils allaient répandre celui de ses disciples. Le feu de la colère du Seigneur devait ensuite s'allumer contre eux et les consumer. Une vapeur de fumée dcvait s'élever du milieu des ruines de Jérusalem et du temple réduit en cendres. L'obscurcissement des astres à la mort de Jésus-Christ reprochait aux Juifs incrédules l'énormité de leur crime, et leur annonçait le grand et terrible jour où le Seigneur devait exercer sur eux ses vengeances par les armes des Romains. Enfin saint Pierre insiste encore sur ce que Joël avait dit qu'alors quiconque invoquerait le nom du Seigneur

« PredošláPokračovať »