Obrázky na stránke
PDF
ePub

Altera poscit opem res et coniurat amice.

411.

414.

Qui studet optatam cursu contingere metam, 412. Multa tulit fecitque puer; sudavit et alsit, 413. Abstinuit Venere et vino: qui Pythia cantat Tibicen, didicit prius extimuitque magistrum. 415. Nec satis est dixisse: » Ego mira poemata pango: 416. >>Occupet extremum scabies; mihi turpe relinqui est,417. >>Et, quod non didici, sane nescire fateri."

X.

418.

Ut praeco ad merces turbam qui cogit emendas, 419. Assentatores iubet ad lucrum ire poeta

420.

Dives agris, dives positis in foenore nummis. 421. Si vero est, unctum qui recte ponere possit, 422. Et spondere levi pro paupere, et eripere atris 423.

possit prae vulgato prosit. In margine Cod. D'Orvill. etiam annotatum erat possit. Et rude ingenium nunquam prodest.

Qui studet optatam cursu contingere metam. Heinsius ex Cod. Moret. attulit curru. De sententia conferatur Quintil. Instit. Orat. V, x, 122. Sed non magis hoc sat est, quam palaestram didicisse, nisi corpus exercitatione, continentia, cibis ante omnia natura iuvatur, sicut contra ne illa quidem satis sine arte profuerint.

Ego mira poemata pango. Muretus in Orat. XII. Isti non ferendi, qui ab omni eruditione imparati, quasi satis sit dixisse, Ego pulchra poemata pango, audent se cum eis

componere.

Et, quod non didici, sane nescire fateri. In MS. D'Orvill. sane me.

X.

Et tamen, si poeta meus sit dives, laudatur ab adulatoribus. A prudentibus autem et candidis hominibus ridetur.

Assentatores iubet ad lucrum ire poeta. Gronovio teste in Codice Pircheim. Assentatores lucrum iubet ire poeta.

Et spondere levi pro paupere, et eripere atris Litibus implicitum. I. Geelius eleganter coniecit: Et spondere velit pro paupere. Putabat velle propemodum requiri, et optime cum possit coniungi. Non enim satis

Litibus implicitum, mirabor si sciet inter

424.

426.

427.

Noscere mendacem verumque beatus amicum. 425.
Tu seu donaris, seu quid donare voles cui,
Nolito ad versus tibi factos ducere plenum
Laetitiae: clamabit enim, Pulchre! bene! recte!
Pallescet super his; etiam stillabit amicis

428.

429.

431.

Ex oculis rorem; saliet, tundet pede terram. 430.
Ut qui conducti plorant in funere, dicunt
Et faciunt prope plura dolentibus ex animo; sic 432.
Derisor vero plus laudatore movetur.
Reges dicuntur multis urguere culullis

433.

434.

436.

Et torquere mero, quem perspexisse laborant 435. An sit amicitia dignus: si carmina condes, Nunquam te fallant animi sub vulpe latentes. 437. Quinctilio si quid recitares, Corrige, sodes,

438.

est habere pecuniam. Voluntas dandi quam te fallant animi sub vulpe la

accedat oportet.

Noscere mendacem verumque beatus amicum. Hieronymus Suares Barbosa Epistolam ad Pisones edidit Coimbrae a. 1791, hoc titulo: Poetica de Horacio traduzida e explicada. Is post hunc versum collocabat vs. 434, 435, 436, 437. Horatium ergo hoc ordine posuisse arbitratur: Si vero est unctum qui recte ponere possit, Et spondere levi pro paupere, et eripere atris Litibus implicitum; mirabor, si sciet inter - Noscere mendacem verumque beatus amicum. Reges dicuntur multis urguere culullis, Et torquere mero, quem perspexisse laborant, An sit amicitia dignus: si carmina condes, Nun

tentes.

An sit amicitia dignus. In MS. Brenckm. amicitie. Voluisse puto amicitiae. Genitivum cum hoc adie ctivo, ut Graeci faciunt, iungi notum est. Vide v. c. N. Heinsium ad Ovidii Trist. IV, III, 57. Et propter exemplum cogitari debet Virgilianum: Magnorum haud unquam indignus avo

rum.

Nunquam te fallant animi sub vulpe latentes. Qui ita sub aliena forma latent, dicuntur falsi, nempe qui non sunt, quod esse videntur. Iupiter sub olore latens, est falsus olor. Amici isti adeo essent falsae vulpes. Viderentur vulpes, revera essent homines candidi. De vocabulo et re

Hoc, aiebat, et hoc: melius te posse negares, 439. Bis terque expertum frustra, delere iubebat, 440. Et male tornatos incudi reddere versus.

441.

Si defendere delictum quam vertere malles, 442. Nullum ultra verbum aut operam sumebat inanem, 443. Quin sine rivali teque et tua solus amares. 444. Vir bonus et prudens versus reprehendet inertes, 445. Culpabit duros, incomtis allinet atrum

446. 447.

448.

449.

Transverso calamo signum, ambitiosa recidet
Ornamenta, parum claris lucem dare coget,
Arguet ambigue dictum, mutanda notabit;
Fiet Aristarchus; non dicet, Cur ego amicum 450.
Offendam in nugis? Hae nugae seria ducunt 451.
In mala derisum semel exceptumque sinistre. 452.

XI.

454.

Ut mala quem scabies aut morbus regius urguet, 453.
Aut fanaticus error et iracunda Diana,
Vesanum tetigisse timent fugiuntque poëtam, 455.
Qui sapiunt; agitant pueri, incautique sequuntur. 456.

nonnulla annotavit Burmann. ad Anthol. T. I, pag. 143.

Quinctilio si quid recitares. Horatius Quinctilium Varum laudat Carm. I, 24. ita, ut nudam veritatem nullum ei unquam parem esse inventuram dicat.

Delere iubebat. Error in MS. Duk. dolere.

Et male tornatos incudi reddere versus. Eldikius coniecit: Et male adornatos incudi reddere versus.

Si defendere delictum quam vertere malles. Si verum sit perdere, accipi etiam potest, quo modo Horatius dicit Epist. II, 1, 85. Quae Imberbi didicere, senes perdenda fateri.

Operam insumebat inanem. Dicitur et operam consumere. Vide Cortium ad Sallust. Iugurth. 25.

Versus reprehendet inertes. Ad haec et sequentia explicanda facit Cuperi Observ. I, 15.

Hic, dum sublimis versus ructatur et errat, 457. Si veluti merulis intentus decidit auceps

458.

In puteum foveamve, licet »Succurrite" longum 459. Clamet, »> Io cives"; non sit qui tollere curet. 460. Si curet quis opem ferre et demittere funem, 461. Qui scis an prudens huc se deiecerit, atque 462.

XI.

Et risu dignus est, Nam, dum se valde intelligentem et magni ingenii putat, insanit.

Hic, dum sublimis versus ructatur. Similis sententia invenitur in Tatiani Oratione ad Graecos pag. 92. Κεχηνότες δὲ εἰς οὐρανὸν, κατὰ βαράθρων πίπτετε.

Atque ita Horatii Epistola ad Pisones aptissime connexa sibi per has partes cohaerere videtur. Omnia iam aequo et facili tramite decurrunt. An et aliis sic videatur, non scio. His, ut de vinculo disputationis melius iudicare possint, singula argumenta propono coniuncta:

Carmen sit varium, et tamen unum. Multi illud varium in primis affectant, sed propterea saepe fiunt ridiculi. Nimirum artem universam non tenent. Ita carmen locis quibusdam, sane pulchris, distinguunt, sed alienis. Et particulae nonnullae elegantiores totum carmen non elegans faciunt. Prius quam igitur aliquis opus aggrediatur, suas vires consulat. Tum nec bona carminis dispositio nec verborum delectus desiderabuntur. Quid sit bona dispositio, ostendit Homerus.

In verbis pulchrum est alia novare, alia ex antiquo tempore quasi in viDixi praesertim de

tam revocare. carmine Heroico. Metrum assignavit Homerus. Sunt et alia carmina suum quodque metrum et argumentum habentia, Elegiacum, Lyricum, Iambicum. Metrum Iambicum regnat in Carmine Dramatico. Ratio metri Iambici apud Graecos et Romanos. Romani in eo negligentiores. Ea negligentia exemplis Graecorum est corrigenda. Origo et progressus Tragoediae et Comoediae apud Graecos et Romanos. Romani hic etiam non satis curae adhibuerunt. Ex Tragico carmine ortum est Satyricum. Quid in eo, quod ad dicendi ge

[blocks in formation]

Servari nolit? dicam, Siculique poetae

463.

Narrabo interitum: Deus immortalis haberi 464.
Dum cupit Empedocles, ardentem frigidus Aetnam 465.
Insiluit; sit ius liceatque perire poetis:
Invitum qui servat, idem facit occidenti:

466.

467.

Nec semel hoc fecit; nec, si retractus erit, iam 468. Fiet homo, et ponet famosae mortis amorem. 459. Nec satis apparet cur versus factitet: utrum 470. Minxerit in patrios cineres, an triste bidental 471. Moverit incestus; certe furit, ac velut ursus 472.

aetatibus spectet. Argumentum est vel vetus vel novum. Nova persona sibi ubique constet. Argumentum, iam ab aliis tractatum, est facilius quam nondum tractatum. Omnia in scena ne oculis spectatorum exponantur. De numero actuum et personarum. De officio Chori. Atque his de Heroico et Dramatico carmine dictis, communes quaedam subiunguntur animadversiones, veluti: de Natura et Arte iungenda. Graecos in utraque excelluisse, Romanos minus, idque propter perversam puerorum educationem. Poeta utile dulci misceat. Nemo poeta est quidem perfectus; studeat tamen, quantum possit, perfectioni. Carmen undique et intus spectari non reformidet. Nam mediocris poeta est negotium intolerabile. Et tamen unusquisque versus facit, quamvis non didicerit; neque aliorum iudicium cognoscit. Miseri homines, qui poesin sic tractent, cum praesertim ea sit res tam vetus, utilis et venerabilis. Sed facultas poe

tica non sine magno labore comparatur. Sine eo poetae fiunt inepti, quales hodie sunt multi. Et tamen, si meus poeta sit dives, laudatur ab adulatoribus, sed a prudentibus ridetur. Isque risu dignus est. Nam, dum se intelligentem et magni ingenii putat, insanit.

Absoluto iam hoc meo opere, aliorum dispositionem inspexi. Verebar enim ne, si prius inspexissem, vinculis quibusdam me ipse impediturus fuissem, quae integro iudicio obesse potuissent. Hanc a mea longe esse diversam, non sine magna animi laetitia cognovi. Auctores novae dispositionis sunt Antonius Riccobonus, Daniel Heinsius, Ludovicus Desprezius, Petrus Antonius Petrinius et Bouhierius. Editio Antonii Riccoboni prodiit Patavii a. 1591; Danielis Heinsii Leidae a. 1610; Ludovici Desprezii (Desprez) Parisiis a. 1712; Petri Antonii Petrinii Romae a. 1777, hoc titulo: La poetica di Q. Orazio Flacco restituita all' ordine suo

« PredošláPokračovať »