Spectator, functusque sacris, et potus et exlex. Verum ita risores, ita commendare dicaces Conveniet Satyros, ita vertere seria ludo; Ne quicunque Deus, quicunque adhibebitur he-
Regali conspectus in auro nuper, et ostro, Migret in obscuras humili sermone tabernas: Aut, dum vitat humum, nubes et inania captet. Effutire leves indigna Tragoedia versus, Ut festis matrona moveri jussa diebus, Intererit Satyris paulum pudibunda protervis. Non ego inornata et dominantia nomina so- lum, Verbaque, Pisones, Satyrorum scriptor amabo: Nec sic enitar tragico differre colore,
Ut nihil intersit, Davus ne loquatur, et audax Pythias, emuncto lucrata Simone talentum; An custos famulusque Dei Silenus alumni. Ex noto fictum carmen sequar, ut sibi quivis Speret idem: sudet multum, frustraque laboret, Ausus idem. Tantum series juncturaque pollet! Tantum de medio sumtis accedit honoris!
Sylvis deducti caveant (me judice) Fauni,
Con qualche grato allettamento e nuovo Chi compiuto il dover de' sacri riti, Scotea, caldo di vin, qualunque freno. Or que' pungenti Satiri e loquaci Render con tal misura altrui graditi, E al giocoso passar dal serio stile Dessi così, che quell' Eroe, quel Nume (Qualunque ei sia) che fu tra l'oro e l'ostro Visto poc'anzi, a favellar non scenda Come un vil bottegaio; o fra le nubi, Per sostenersi, a vaneggiar non vada. Lievi a caso gracchiar versi non merta Melpomene severa: onde per poco (Qual pudica matrona un di solenne În sacra danza a celebrar costretta) Mista si soffra a' Satiri protervi.
Non userei sol voci incolte, e tutto Non col suo nome a dinotar (s'io fossi Di satirici drammi autor) torrei : Nè dal tragico stil tanto, o Pisoni, Studierei di scostarmi, onde parlasse La stessa lingua e il buon Silen, d'un Dio Aio e seguace; e Davo, e la sfacciata Pizia, qualor, nello scroccare accorta, Dall'avaro Simon spreme un talento. Di note voci i versi miei formati Vorrei così, che conseguir l'istesso Speri ciascun; ma se l'istesso ardisce, Sudi e s'affanni in van. Tanto han di forza L'ordine, l'union! Tanto è di nuovo Splendor capace ogni comune oggetto! Scordar non denno, a parer mio, che tratti
Ne, velut innati triviis, ac paene forenses, Aut nimium teneris juvenentur versibus unquam;
Aut immunda crepent, ignominiosaque dicta. Offenduntur enim, quibus est equus, et pater et
Nec, si quid fricti ciceris probat, et nucis emptor,
Aequis accipiunt animis, donantve corona. Syllaba longa brevi subjecta, vocatur iambus. Pes citus; unde etiam trimestris accrescere
Nomen iambeis, cum senos redderet ictus, Primus ad extremum similis sibi. Non ita pri
Tardior ut paulo, graviorque venerit ad Spondaeos stabiles in jura paterna recepit Commodus et patiens; non ut de sede secunda Cederet, aut quarta socialiter. Hic et in Acci Nobilibus trimetris apparet rarus, et Enni. In scenam missos magno cum pondere versus, Aut operae celeris nimium curaque carentis, Aut ignoratae premit artis crimine turpi. Non quivis videt immodulata poemata judex; Et data Romanis venia est indigna poetis. Idcirco ne vager, scribamque libenter; an omnes Visuros peccata putem mea tutus et intra Spem veniae cautus? Vitavi denique culpam,
Furo i Fauni dal bosco, e lor disdice In cittadino stil, come nel foro
Nati e ne' trivi, o folleggiar con troppo Teneri versi, o sempre aver fra' labbri Inguirïosi, osceni detti. Offeso
l'Equestre e il Patrizio, ed ogni onesto Ordin nol soffre; e di corona indegno Lo stima, ancor che d'abbronzati ceci, D'aride noci il comprator l'approvi. Una sillaba lunga ad altra breve Proposta è il iambo. In guisa tal veloce Lubrico piè, che trimetri chiamati Furo i versi iambei, quantunque ei suoni Sempre simile a sè sei volte in essi. Ma, per empir più maestoso e lento L'orecchio altrui, guari non ha che a parte De' suoi dritti natii cortese ammesse Gli stabili spondei: non tollerante Però così, che abbandonare ei voglia La quarta sede o la seconda in pace. Raro è un tal piè ne' decantati tanto Trimetri d'Accio e d'Ennio; e su la scena Cacciato là di sì gran soma onusto Il pigro verso, o negligenza o fretta, O nell'autor brutta ignoranza accusa. Conoscitor de' mal temprati carmi Non è ciascuno; ed a' poeti nostri Diessi enorme licenza. È ver; ma deggio Perciò scrivere a caso? o, con avviso Più saggio assai, suppor che i falli miei Conosca ognuno, e assicurarmi senza Bisogno di perdon? nè tutto ancora
Non laudem merui. Vos exemplaria graeca Nocturna versate manu, versate diurna. At nostri proavi plautinos et numeros, et Laudavere sales: nimium patienter utrumque, Ne dicam stulte, mirati; si modo ego, et vos Scimus inurbanum lepido seponere dicto, Legitimumque sonum digitis callemus-et aure. Ignotum tragicae genus invenisse Camoe-
Dicitur, et plaustris vexisse poemata Thespis, Quae canerent, agerentque peruncti faecibus
Post hunc personae, pallaeque repertor hone
Aeschylus et modicis instravit pulpita tignis, Et docuit, magnumque loqui, nitique cothurno. Successit vetus his Comoedia, non sine multa Laude: sed in vitium libertas excidit, et vim Dignam lege regi: lex est accepta, chorusque Turpiter obticuit, sublato jure nocendi.
Nil intentatum nostri liquere poetae: Nec minimum meruere decus, vestigia Graeca Ausi deserere, et celebrare domestica facta, Vel qui praetextas, vel qui docuere togatas.
« PredošláPokračovať » |