ODE XVI.

AL

AD POPULUM ROMANUM.

LTERA jam teritur bellis civilibus ætas ;
Suis et ipfa Roma viribus ruit.

Quam neque finitimi valuerunt perdere Marfi,
Minacis aut Etrufca Porfene manus,
Amula nec virtus Capua, nec Spartacus acer,
Novifque rebus infidelis Allobrox,
Nec fera cæruleâ domuit Germania pube,
Parentibufque abominatus Annibal;
Impia perdemus devoti fanguinis ætás:
Ferifque rurfus occupabitur folum.
Barbarus, heu, cineres infiftet victor, et urbem
Eques fonante verberabit ungulâ ;

Quæque carent ventis et folibus offa Quirini
(Nefas videre) diffipabit infolens.

Fortè, quid expediat, communiter, aut melior pars,
Malis carere quæritis laboribus.

Nulla fit hâc potior fententia: (Phocæorum
Velut profugit exfecrata civitas,

Agros atque Lares patrios, habitandaque fana
Apris reliquit et rapacibus lupis)

Ire pedes quocunque ferent, quocunque per undas
Notus vocabit, aut protervus Africus.

Sic placet an melius quis habet fuadere fecundâ
Ratem occupare quid moramur alite?

Sed juremus in hæc: fimul imis faxa renârint
Vadis levata, ne redire fit nefas:

Neu converfa domum pigeat dare lintea, quando
Padus Matina laverit cacumina;

In mare feu celfus procurrerit Apenninus,
Novâque monftra junxerit libidine

Mirus amor; juvet ut tigres fubfidere cervis,

Adulteretur et columba milüo;

ΤΟ

16

20

25

30

Credula nec flavos timeant armenta leones;
Ametque falfa levis hircus æquora.

Hæc, et quæ poterunt reditus abfcindere dulces,
Eamus omnis exfecrata civitas,

Aut pars indocili melior grege: mollis et exfpes
Înominata perprimat cubilia.

Vos quibus eft virtus, muliebrem tollite luctum,
Etrufca præter et volate litora.

35

40 Nos

Nos manet Oceanus circumvagus: arva, beata
Petamus arva, divites et infulas,
Reddit ubi Cererem tellus inarata quotannis,
Et imputata floret ufque vinea;
Germinat et nunquam fallentis termes olivæ,
Suamque pulla ficus ornat arborem ;
Mella cava manant ex ilice; montibus altis
Levis crepante lympha defilit pede.
Illic injuffæ veniunt ad mulera capella,
Refertque tenta grex amicus ubera;
Nec vefpertinus circumgemit urfus ovile,
Nec intumefcit alta viperis humus:
Pluraque felices mirabimur; ut neque largis
Aquofus Eurus arva radat imbribus,
Pinguia nec ficcis urantur femina glebis;
Utrumque Rege temperante cœlitum.
Non huc Argoo contendit remige pinus;
Neque impudica Colchis intulit pedem:
Non huc Sidonii torferunt cornua nautæ,

Laboriofa nec cohors Ulyffeï.
Nulla nocent pecori contagia: nullius aftri
Gregem aftuofa torret impotentia,
Jupiter illa piæ fecrevit litora genti;

Ut inquinavit are tempus aureum :
Are, dehinc ferro duravit fecula, quorum
Piis fecunda, vate me, datur fuga,

J

AD CANIDIAM. ODE XVII.

A M jam efficaci do manus fcientiæ;
Supplex et oro regna per Proferpinæ,
Per et Dianæ non movenda numina,
Per atque libros carminum valentium
Refixa cœlo devocare fidera,
Canidia, parce vocibus tandem facris,
Citumque retro folve, folve turbinem.
Movit nepotem Telephus Nereïum,
In quem fuperbus ordinârat agmina
Myforum, et in quem tela acuta torferat.
Unxere matres Iliæ addi&tum feris

Alitibus atque canibus homicidam He&torem;
Poftquam reltis moenibus rex procidit,
Heu, pervicacis ad pedes Achilleï.

Setofa

Setofa duris exuere pellibus

Laboriofi remiges Ulyffeï,

Volente Circe, membra: tunc mens et fonus
Relatus, atque notus in vultus honor.
Dedi faris fuperque poenarum tibi,
Amata nautis multùm et inftitoribus.
Fugit juventas, et verecundus color
Reliquit offa pelle amicta luridâ :
Tuis capillus albus eft odoribus.
Nullum à labore me reclinat otium:

Urget diem nox, et dies noctem: neque est

Levare tenta fpiritu præcordia.

Ergo negatum vincor ut credam mifer,

Sabella pectus increpare carmina,

Caputque Marsâ diffilire næniâ.

Quantùm neque atro delibutus Hercules
Neffi cruore, ec Sicana fervidâ

Quid ampliùs vis? ô mare et terra! ardeo,

Virens in Ætnâ flamma. tu, donec cinis
Injuriofis aridus vencis ferar,

Cales venenis officina Colchicis.

Que finis aut quod me manet stipendium?
Effare: juffas cum fide poenas luam ;
Paratus expiare, feu popofceris
Centum juvencos, five mendaci lyrâ
Voles fonari: tu pudica, tu proba
Perambulabis aftra fidus aureum.
Infamis Helena Caftor offenfus vice,
Fraterque magni Caftoris, victi prece,
Ademta vati reddidere lumina.
Et tu (potes nam) folve me dementiâ,
O nec paternis obfolera fordibus,
Nec in fepulcris pauperum prudens anus
Novendiales diffipare pulveres.
Tibi hofpitale pectus, et pure manus:
Tuufque venter partumeius; et tuo
Cruore rubros obftetrix pannos lavit;
Utcunque fortis exfilis puerpera.

30

35

40

45.

CANIDIA

CANIDIE RESPONSIO.

Quid obferatis auribus fundis preces ?
Non faxa nudis furdiora navitis
Neptunus alto tundit hibernus falo.
Inultus ut tu riferis Cotyttia
Vulgata, facrum liberi Cupidinis?
Et Efquilini Pontifex venefici

Impune ut Urbem nomine implêris meo?
Quid proderit ditâffe Pelignas anus
Velociufve mifcuiffe toxicum,
Si tardiora fata te votis manent?
Ingrata mifero vita ducenda eft, in hoc,
Novis ut ufque fuppetas doloribus.
Optat quietem Pelopis infidus pater,
Egens benigna Tantalus femper dapis;
Optat Prometheus obligatus aliti:
Optat fupremo collocare Sifyphus
In monte faxum: fed vetant leges Jovis.
Voles modò altis defilire turribus,
Modò enfe pectus Norico recludere;
Fruftraque vincla gutturi innectes' tuo,
Faftidiosâ triftis ægrimoniâ.

Vectabor humeris tunc ego inimicis eques;
Meæque terra cedet infolentiæ.

75

An que movere cereas imagines,

(Ut ipfe nôfti curiofus) et polo

Deripere Lunam vocibus poffum meis,
Poffum crematos excitare mortuos,
Defiderique temperare poculum;
Plorem artis in te nil agentis exitum?

CARMEN SECULARE.

P

HOEBE, filvarumque potens Diana,
Lucidum cœli decus, o colendi

Semper, et culti, date quæ precamur
Tempore facro ;

Quo Sibyllini monuere verfus,

Virgines lectas puerofque caftos,

Dis, quibus feptem placuere colles,
Dicere carmen.

Alm

Alme Sol, curru nitido diem qui
Promis et celas, aliúfque et idem
Nafceris; poffis nihil urbe Româ
Vifere majus.

Rite maturos aperire partus
Lenis Ilithyia, tuere matres:
Sive tu Lucina probas vocari,
Seu Genitalis.

Diva, producas fobolem, patrúmque
Profperes decreta fuper jugandis
Fœminis, prolífque novæ feraci
Lege maritâ:

Certus undenos decies per annos
Orbis ut cantus referátque ludos
Ter die claro, totiéfque gratâ

Nocte frequentes.

Vófque veraces ceciniffe Parcæ,

Quod femel dictum eft, ftabilífque rerum

Terminus fervet, bona jam peractis

Jungite fata.

Fertilis frugum pecorífque tellus
Spiceâ donet Cererem coronâ :
Nutriant foetus et aquæ falubres,
Et Jovis auræ.

Condito mitis, placidúfque telo
Supplices audi pueros, Apollo:
Siderum regina bicornis audi,
Luna, puellas.

Roma fi veftrum eft opus, Iliæque
Litus Etrufcum tenuere turma,
Juffa pars mutare Lares, et urbem
Sofpite curfu:

Cui per ardentem finè fraude Trojam
Caftus Eneas patriæ fuperftes

Liberum munivit iter, daturus

Plura relictis:

Di probos mores docili juventa,
Di fenectuti placide quietem,

Romulæ genti date, rémque, prolémque,
Et decus omne.

Quíque vos bobus veneratur albis

Clarus Anchife Venerífque fanguis,

F