Imperet bellante prior, jacentem Lenis in hoftem.
Jam mari terrâque manus potentes Medus, Albanáfque timet fecures : Jam Scythæ refponfa petunt, fuperbi Nuper, et Indi.
Jam fides, et pax, et honor, pudórque Prifcus, et neglecta redire virtus Audet; apparétque beata pleno
Augur, et fulgente decorus arcu
Phoebus, acceptúfque novem Camœnis, Qui falutari levat arte feffos Corporis artus,
Si Palatinas videt æquus arces,
Rémque Romanam, Latiúmque felix, Alterum in luftrum, meliúfque femper Proroget ævum.
Quæque Aventinum tenet, Algidúmque, Quindecim Diana preces virorum Curet; et votis puerorum amicas
Hæc Jovem fentire, Deófque cunctos, Spem bonam certámque domum reporto, Doctus et Phoebi chorus, et Diana Dicere laudes..
Q. HORATII FLACCI SATYRARUM
LIBER PRIMUS.
UI fit, Mæcenas, ut nemo, quam fibi fortem, Seu ratio dederit, feu fors objecerit, illâ Contentus vivat: laudet diverfa fequentes? O fortunati mercatores, gravis annis
Miles ait, multo jam fractus membra labore.
Contrà, mercator, navim jactantibus Auftris, Militia eft potior. quid enim? concurritur: horæ Momento cita mors venit, aut victoria læta. Agricolam laudat juris legúmque peritus, Sub galli cantum confultor ubi oftia pulfat. Ille, datis vadibus, qui rure extractus in urbem eft, Solos felices viventes clamat in urbe. Cætera de genere hôc (adeò funt multa) loquacem Delaffare valent Fabium. ne te morer, audi, Quò rem deducam. fi quis Deus, en ego, dicat, Jam faciam quod vultis. eris tu, qui modò miles, Mercator: tu confultus modò, rufticus. hinc vos, Vos hinc mutatis difcedite partibus. eia, Quid ftatis nolint. atqui licet effe beatis. Quid caufæ eft, meritò quin illis Jupiter ambas Iratus buccas inflet, neque fe fore pofthac Tam facilem dicat, votis ut præbeat aurem? Præterea, ne fic, ut qui jocularia, ridens Percurram: (quanquam ridentem dicere verum
Quid vetat ut pueris olim dant cruftula blandi Doctores, elementa velint ut difcere prima. Sed tamen amoto quæramus feria ludo.) Ille gravem duro terram qui vertit aratro, Perfidus hic caupo, miles, nautæque per omne Audaces mare qui currunt, hâc mente laborem Sefe ferre, fenes ut in otia tuta recedant, Aiunt, cùm fibi fint congefta cibaria: ficut Parvula (nam exemplo eft) magni formica laboris Ore trahit quodcumque poteft, atque addit acervo, Quem ftruit, haud ignara, ac non incauta futuri. Quæ, fimul inverfum contriftat Aquarius annum, Non ufquam prorepit, et illis utitur antè Quæfitis patiens: cùm te neque fervidus æftus Demoveat lucro, neque hyems, ignis, mare, ferrum; Nil obftet tibi, dum ne fit te ditior alter.
Quid juvat immenfum te argenti pondus et auri Furtim defofsâ timidum deponere terrâ?
Quod fi comminuas, vilem redigatur ad affem. At, ni id fit, quid habet pulchri conftructus acervus? Millia frumenti tua triverit area centum:
Non tuus hoc capiet venter plùs quàm meus: ut fi Reticulum panis venales inter onufto
Fortè vehas humero; nihilo plus accipias, quàm Qui nil portârit. vel dic, quid referat intra Naturæ fines viventi, jugera centum, an
Mille aret? at fuave eft ex magno tollere acervo. Dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquas, Cur tua plùs laudes cumeris granaria noftris? Ut, tibi fi fit opus liquidi non amplius urnâ, Vel cyatho: et dicas, magno de flumine mallem Quàm ex hoc fonticulo tantundem fumere. eò fit, Plenior ut fi quos delectet copia justo,
Cum ripâ fimul avulfos ferat Aufidus acer. At qui tantuli eget, quanto eft opus, is neque limo Turbatam haurit aquam, neque vitam amittit in undis., At bona pars hominum decepta cupidine falfo, Nil fatis eft, inquit: quia tanti, quantum habeas, fis. Quid facias illi? jubeas miferum effe, libenter Quatenus id facit. ut quidam memoratur Athenis Sordidus ac dives, populi contemnere voces Sic folitus: populus me fibilat; at mihi plaudo
Ipfe domi, fimul ac nummos contemplor in arcâ. Tantalus à labris fitiens fugientia captat Flumina. quid rides? mutato nomine, de te Fabula narratur. congeftis undique faccis Indormis inhians, et tanquam parcere facris Cogeris: aut pictis tanquam gaudere tabellis. Nefcis quò valeat nummus, quem præbeat ufum ? Panis ematur, olus, vini fextarius : adde, Queis humana fibi doleat natura negatis. An vigilare metu exanimem, noctéfque diéfque Formidare malos fures, incendia, fervos, Ne te compilent fugientes; hoc juvat? horum Semper ego optârim pauperrimus effe bonorum. At fi condoluit tentatum frigore corpus, Aut alius cafus lecto te affixit: habes, qui Affideat, fomenta paret, medicum roget, ut te Sufcitet, ac reddat gnatis carífque propinquis. Non uxor falvum te vult, non filius: omnes Vicini oderunt, noti, pueri atque puellæ. Miraris, cùm tu argento poft omnia ponas, Si nemo præftet, quem non merearis, amorem? At fi cognatos nullo natura labore
Quos tibi dat, retinere velis, fervaréque amicos; Infelix operam perdas: ut fi quis afellum In campo doceat parentem currere frenis. Denique fit finis quærendi: cúmque habeas plus, Pauperiem metuas minùs; et finire laborem Incipias, parto quod avebas: nec facias, quod Umidius quidam (non longa eft fabula) dives Ut metiretur nummos, ita fordidus, ut fe Non unquam fervo meliùs veftiret: ad ufque Supremum tempus, ne fe penuria victûs Opprimeret, metuebat. at hunc liberta fecuri Divifit medium, fortiffima Tyndaridarum. Quid mi igitur fuades? ut vivam Manius aut fic, Ut Nomentanus? pergis pugnantia fecum Frontibus adverfis componere. non ego avarum Cùm veto te fieri, vappam jubeo ac nebulonem. Eft inter Tanaïm quiddam, focerúmque Vifelli. Eft modus in rebus: funt certi denique fines, Quos ultra, citráque nequit confiftere rectum. Illuc, unde abii, redeo. nemón' ut avarus F 3
Se probet: ac potiùs laudet diversa sequentes : Quodque aliena capella gerat diftentius uber, Tabefcat: neque fe majori pauperiorum
Turbæ comparet: hunc atque hunc fuperare laboret. Sic feftinanti femper locupletior obftat:
Ut cùm carceribus miffos rapit ungula currus ; Inftat equis auriga fuos vincentibus, illum Præteritum temnens extremos inter euntem. Indè fit, ut rarò, qui fe vixiffe beatum Dicat, et exacto contentus tempore, vitâ Cedat, utì conviva fatur, reperire queamus. Jam fatis eft; ne me Crifpini ferinia Lippi Compilâffe putes, verbum non ampliùs addam.
AMBUBAIARU M collegia, pharmacopolæ, Mendici, mimæ, balatrones, hoc genus omne Moftum, ac follicitum eft cantoris morte Tigelli: Quippe benignus erat. contrà hic, ne prodigus effe Dicatur, metuens, inopi dare nolit amico, Frigus quo durámque famem depellere poffit. Hunc fi perconteris, avi cur atque parentis Præclaram ingratâ ftringat malus ingluvie rem, Omnia conductis coëmens obfonia nummis ; Sordidus, atque animi quòd parvi nolit haberi, Refpondet. laudatur ab his, culpatur ab illis. Fufidius vappa famam timet, ac nebulonis, Dives agris, dives pofitis in fœnore nummis. Quinas hic capiti mercedes exfecat; atque Quanto perditior quifque eft, tanto acrius urget: Nomina fectatur, modò fumptâ vefte virili, Sub patribus duris, tironum. maxime, quis non, Jupiter, exclamat, fimul atque audivit at in fe Pro quaftu fumtum facit. Hic? vix credere poffis Quàm fibi non fit amicus: ita ut pater ille, Terentî 20 Fabula quem miferum nato vixiffe fugato
Inducit, non fe pejùs cruciaverit, atque hic. si quis nunc quærat, quò res hæc pertinet. illuc ; Dum vitant ftulti vitia, in contraria currunt. Malthinus tunicis demiffis ambulat: eft qui Inguen ad obfcoenum fubductis ufque facetus. Paftillos Rufillus olet, Gorgonius hircum. Nil medium eft, funt qui nolint tetigiffe, nifi illas,
« PredošláPokračovať » |