Obrázky na stránke
PDF
ePub

Illa petit Nilum cymba male nixa fugaci,
Hoc unum, jusso non moritura die.

Dî melius! Quantus mulier foret una triumphus,
Ductus erat per quas ante Jugurtha vias!
Actius hinc traxit Phoebus monumenta, quod ejus
Una decem vieit missa sagitta rates.
Bella satis cecini: citharam jam poscit Apollo
Victor, et ad placidos exuit arma choros.
Candida nunc molli subeant convivia ludo,
Blanditiæque fluant per mea colla rosæ :
Vinaque fundantur prælis elisa Falernis,

Terque lavet nostras spica Cilissa comas.
Ingenium potis irritet Musa poetis :

Bacche, soles Phobo fertilis esse tuo.
Ille paludosos memoret servire Sicambros:
Cepheam hic Meroen fuscaque regna canat.
Hic referat sero confessum foedere Parthum:

Reddat signa Remi: mox dabit ipse sua.
Sive aliquid pharetris Augustus parcet Eois,
Differat in pueros ista tropæa suos.
Gaude, Crasse, nigras si quid sapis inter arenas;
Ire per Euphraten ad tua busta licet.

Sic noctem patera, sic ducam carmine, donec
Injiciat radios in mea vina dies.

65

70

75

80

85

V.-11.

DESINE, Paulle, meum lacrimis urgere sepulcrum:
Panditur ad nullas janua nigra preces.

Quum semel infernas intrarunt funera leges,
Non exorato stant adamante viæ.

Te licet orantem fuscæ deus audiat aulæ,
Nempe tuas lacrimas litora surda bibent.
Vota movent superos,-ubi portitor æra recepit,
Obserat herbosos lurida porta rogos.

Sic mostæ cecinere tubæ, quum subdita nostrum
Detraheret lecto fax inimica caput.

Quid mihi conjugium Paulli, quid currus avorum
Profuit, aut famæ pignora tanta meæ ?
Num minus immites habui Cornelia Parcas?
En sum, quod digitis quinque levatur, onus!
Damnatæ noctes, et vos vada lenta paludes,

Et quæcunque meos implicat unda pedes,
Immatura licet, tamen huc non noxia veni.
Det pater hinc umbræ mollia jura meæ.
Aut, si quis posita judex sedet Æacus urna,
In mea sortita vindicet ossa pila.
Assideant fratres: juxta Minoïa sella, et
Eumenidum intento turba severa foro.

Sisyphe, mole vaces: taceant Ixionis orbes:
Fallax Tantaleo corripiare liquor.

Cerberus et nullas hodie petat improbus umbras,
Et jaceat tacita lapsa catena sera.
Ipsa loquor pro me. Si fallo, pœna sororum,
Infelix humeros urgeat urna meos.
Si cui fama fuit per avita tropæa decori,
Afra Numantinos regna loquuntur avos.
Altera maternos exæquat turba Libones,

Et domus est titulis utraque fulta suis.
Mox, ubi jam facibus cessit prætexta maritis,
Vinxit et adspersas altera vitta comas;
Jungor, Paulle, tuo, sic discessura, cubili:
In lapide huic uni nupta fuisse legar.

[blocks in formation]

Testor majorum cineres tibi, Roma, verendos,
Sub quorum titulis Africa tonsa jaces,
Et Persen, proavi simulantem pectus Achillis,
Quique tuas proavo fregit Achille domos :
Me neque censuræ legem mollisse, nec ulla
Labe mea vestros erubuisse focos.
Non fuit exuviis tantis Cornelia damnum :
Quin erat et magnæ pars imitanda domus.
Nec mea mutata est ætas; sine crimine tota est:
Viximus insignes inter utramque facem.

Mî natura dedit leges a sanguine ductas,
Ne possem melior judicis esse metu.
Quælibet austeras de me ferat urna tabellas,
Turpior assessu non erit ulla meo.

Vel tu, quæ tardam movisti fune Cybellen,
Claudia, turritæ rara ministra deæ :

Vel cui, commissos cum Vesta reposceret ignes,

Exhibuit vivos carbasus alba focos.

Nec te, dulce caput, mater Scribonia, læsi.
In me mutatum quid, nisi fata, velis?
Maternis laudor lacrimis, urbisque querelis,
Defensa et gemitu Cæsaris ossa mea.
Ille, sua nata dignam, vixisse sororem
Increpat et lacrimas vidimus ire deo.

Et tamen emerui generosos vestis honores,

Nec mea de sterili facta rapina domo.

[blocks in formation]

Tu, Lepide, et tu, Paulle, meum post fata levamen,
Condita sunt vestro lumina nostra sinu.

Vidimus et fratrem sellam geminasse curulem,
Consule quo facto tempore rapta soror.

Filia, tu specimen Censuræ nata paternæ,
Fac teneas unum, nos imitata, virum.

G

60

65

Et serie fulcite genus. Mihi cymba volenti
Solvitur, aucturis tot mea fata meis.
Hæc est feminei merces extrema triumphi,
Laudat ubi emeritum libera fama rogum.
Nunc tibi commendo, communia pignora, natos.
Hæc cura et cineri spirat inusta meo.
Fungere maternis vicibus, pater. Illa meorum
Omnis erit collo turba ferenda tuo.

Oscula cum dederis tua flentibus, adjice matris.
Tota domus cœpit nunc onus esse tuum.
Et, si quid doliturus eris, sine testibus illis;
Cum venient, siccis oscula falle genis.
Sat tibi sint noctes, quas de me, Paulle, fatiges:
Somniaque in faciem credita sæpe meam.
Atque, ubi secreto nostra ad simulacra loqueris,
Ut responsuræ singula verba jace.

Seu tamen adversum mutarit janua lectum,
Sederit et nostro cauta noverca toro,
Conjugium, pueri, laudate et ferte paternum;
Capta dabit vestris moribus illa manus.

Nec matrem laudate nimis: collata priori
Vertet in offensas libera verba suas.

70

75

80

85

90

Seu memor ille mea contentus manserit umbra,
Et tanti cineres duxerit esse meos:

Discite venturam jam nunc sentire senectam,

Colibis ad curas nec vacet ulla via.

Quod mihi detractum est, vestros accedat ad annos:
Prole mea Paullum sic juvet esse senem.

95

Et bene habet: nunquam mater lugubria sumsi ;
Venit in exsequias tota caterva meas.
Causa perorata est. Flentes me surgite, testes,

Dum pretium vitæ grata rependit humus.

100

Moribus et cœlum patuit; sim digna merendo,
Cujus honoratis ossa vehantur aquis.

EXCERPTA E CATULLO.

I. AD CORNELIUM NEPOTEM.

Quor dono lepidum novum libellum,
Arida modo pumice expolitum?
Corneli, tibi: namque tu solebas
Meas esse aliquid putare nugas

Jam tum, quum ausus es unus Italorum
Omne ævum tribus explicare chartis,

Doctis, Jupiter! et laboriosis.

Quare habe tibi, quidquid hoc libelli est,
Qualecunque: quod, o patrona Virgo,
Plus uno maneat perenne sæclo.

III. LUCTUS IN MORTE PASSERIS.

LUGETE, O Veneres Cupidinesque,
Et quantum est hominum venustiorum.
Passer mortuus est meæ puellæ,
Passer, deliciæ meæ puellæ,
Quem plus illa oculis suis amabat.
Nam mellitus erat, suamque norat
Ipsam tam bene, quam puella matrem :
Nec sese a gremio illius movebat,
Sed circumsiliens modo huc, modo illuc,

5

10

5

« PredošláPokračovať »