que locorum ratione a se longe diversi in cadem sæpe incide rint, parique modo iisdem rebus affecti, easdem imagines, dictiones et verba adhibuerint, præsertim si ea ejusmodi sint, ut non recens cusa sed consuetudine sermonis jam recepta et in medio posita fuisse videantur. Verum, inquis, iste poëta tam longe ab eo, quem secutus fuerat, relictus, in quo tot tantaque desiderantur, num dignus est, qui legatur? Utique dignus est, et voluptatem ejus lectio suppeditabit et utilitatem. Sunt enim loca quædam in illis satiris satis bene tractata; incidet lector in imagines et similitudines novas et non ineptas; deprehendet mores et ingenia hominum accurate delineata; movebunt ejus animum sententiæ illustres et graves; ostenduntur hic et illic ingenii igniculi, qui desiderium adolescentis præmatura morte erepti excitabunt. Ipseque virtutis amor pietatisque sensus, qui ubique ostenditur, efficiet, ut auctor nobis probetur, etiamsi facultate poëtica minus fuerit instructus. Ac cum Virgilio lecto nec Lucanum nec Silium nec Statium fastidiamus, cur Persium negligamus Venusina Musa delectati; qui, meo quidem sensu, lectorem ab Horatii lectione recentem magis delectabit, quam Statius placere possit, cum Virgilio deposito statim ad eum accesseris. Ceterum antiquitatis studiosis Persii lectionem fructuosam esse, equidem vix monendum esse existimo. 19 Magno plausu etiam satiras editas confestim exceptas esse, memoriæ prodidit vitæ Persii auctor, idemque Martialis testatur et Quintilianus, patribusque ecclesiæ probatum illum fuisse indicant loca, quæ passim ex Persio protulerunt. Etenim vel ea ipsa, quæ nunc scriptoribus vitio vertere jure solemus, multis tum quodammodo probata erant, sententiarum argutiæ, dicendi genus concisum, translationes audaces et obscuritas quædam orationi inducta.11 20 NOTE 19 Editum librum continuo mirari homines et diripere cœperunt.' Et paulo supra: 'Sed Lucanus adeo mirabatur scripta Flacci, ut vix retineret se, illo recitante, a clamore.' 20 E. g. Lactant. I. 16. 15.; VI. 2.11. Augustin. de Civ. D. 11. 7. 21 Quintil. instit. vIII. 2. At pervasit quidem jam multos ista persuasio, ut id jam demum eleganter atque Verum fieri non potuit, quin, cum et res, quarum mentio fit in satiris, coepissent ex parte ignorari, et dicendi genus a vulgari ratione in dies magis magisque discrepare, inter obscuros scriptores Persius referretur, grammaticique ad eum explicandum se accingerent. Fuerunt, qui putarent, Persii satiras a Cornuto scholiis instructas in lucem prodiisse, atque ex iis scholiis decerpta quædam fragmenta iis adhuc inesse scholiis, quæ nunc circumferuntur. A quorum opinione equidem tam longe absum, ut putem, Persium antiquitus nullis scholiis fuisse instructum, cum iis nihil opus esset æqualibus ejus, quibus et cognitæ res et sermonis ratio notior erat. Quin probabile est, ne Hieronymum quidem codicem manu exaratum Persii scholiis ditatum aut ante oculos habuisse aut cognovisse, alioquin tam acerbum de obscuritate illius judicium non tulisset. Neque in scholiis, ut nunc sunt, ullum antiquitatis vestigium apparet; pleraque sunt ejusmodi, ut unusquisque non plane ineptus, lecto aliquo loco, eadem allinere posset, quia nihil iis inest, quod non ipsis auctoris verbis contineatur; pauca tantum ex aliquo grammatico non nimis vetusto temere decerpta videri possunt. Sed nescio quo fato id accidisse dicam, ut nullus locus difficultate aliqua insignis aliquid lucis nactus sit ex illis scholiis; nam vel omnino silent, vel ea explicant, in quibus nemo hæreat. Nihilominus tamen ea scholia utilissima in Persium passim etiam a doctissimis viris vocantur. Verum cum in antiquioribus editionibus scholia proferantur pleniora, quam ea, quæ Casaubonus editioni suæ adjecit, nonnullaque a viris doctis inedita laudentur et in bibliothecis adhuc latentia, tota ista de scholiis disputatio ei, qui melioribus præsidiis instructus est, relinquenda mihi videtur. G. L. KOENIG. Gotting. 1803. NOTE exquisite dictum putent, quod interpretandum sit.' Et 1x. 3. Verborum figuræ et mutatæ sunt semper, et, utcumque voluit consuetudo, mutan tur. Itaque si antiquum sermonem nostro comparemus, pæne jam, quidquid loquimur, figura est.' EDITIONES ET MSS. PERSII, E QUIBUS VARIÆ LECTIONES EXCERPTÆ SUNT. 'PERSIUS (edit. Rob. Steph. Lut. 1544) collatus est a Richardo Bentleio, cum Codice Msto, ann. 300, in Bibliotheca Regia, Londini.' In variarum Lectionum enumeratione, hæc editio designatur Edit. Steph., et Codex, Ms. R. Codex Galeanus Mstus, cum libris editis collatus, designatur Gal. Ms. Editio, Heidelbergis impressa, 1590, cum VV. LL. Mss. a Richardo Bent. leio; e Museo Britannico: quæ designantur B. "Var. aliquot lectiones ex antiquo splendidissimæ Bibliothecæ Ebnerianæ Codice Membraneo collectæ;' ex Edit. Georg. Frid. Sebaldi. Norimberg. 1765; designantur C. Editio Isaac. Casaubon. 4to, Lug. Bat. 1590, cum edd. vulgatis et Koenig. collata est: quarum variæ lectiones passim annotantur, A. PERSII FLACCI SATIRE. PROLOGUS. ARGUMENTUM. FORSAN jam Persii ætate more erat receptum, peculiari aliquo carmine reliquis carminibus præludere, illudque diverso metri genere enuntiare. A poëtis Persio recentioribus hæc ratio magis etiam frequentata esse videtur; in primis eam adhibuit Claudianus. Fuerunt, qui statuerent, hunc prologum ad primam satiram pertinere, in quo quid secuti sint, equidem videre non possum. Ceterum sententiam prologi ratione vulgari expressam hanc esse existimo: quanquam talia de me prædicare non possum, qualia nostri poëtæ de se prædicant, neque ullo Musarum commercio nsus sum, quo illi usos se esse gloriantur, quos nostra ætas tantopere amplexatur et in pretio habet: tamen carmen meum illorum sacris (divinis illis carminibus) addere audeo. Potest enim fieri, quemadmodum usus docet, ut aliquis carmina scribat, longe alia re, quam a Musis instinctus; nam fames, ut hoc utar, quæ aves ipsas humanam vocem imitari docet, mirus est artifex, et auri spes non dici potest quam præclaros versus interdum extorqueat. NEC fonte labra prolui caballino, Neque immersi labia in fonte equino, neque recordor me indormiisse in monte NOTE 1 Nec fonte labra prolui, &c.] Irridet Persius vanitatem eorum Poëtarum, qui sese jactant afflatos ab Apol line et Musis, imitari volentes Hesiodum, qui Theogoniæ initio ait se a Musis divina canendi facultate dona Neque in bicipiti somniasse Parnasso 5 Parnasso bivertice, ut subito fierem ita Vates. Et Musas et Pirenen pallidam relinquo illis quorum statuas ambiunt hederæ tenaces. Ego subrusticus defero meos versus ad sacra Poëtarum. Quis docuit psittacum suum illud xaîpe; et picas eniti 4 Heliconiadasque Ms. R.-5 Meliores libri, et Puteani membranæ, remitto: alii Codices, relinquo: ut in affini sententia, satira quinta, Mensasque relinque Mycanis: non aliter perantiquæ clarissimi viri Jacobi Bongarsii membranæ. Casaubon.-6 ipse ego semipaganus C.-8 Kere Ms. R.-9 Legitur in nonnullis tum. NOTE Hunc locum imitatus Sidonius Apollinar. Lib. VIII. Epistola ultima, ita scribit: Non hic ego commentitiam Terpsichoren more studii veteris adscivi: nec juxta scaturiginem fontis Aganippici per roscidas ripas, et pumices muscidos stylum traxi. Atque utinam nihil molle, nihil fluidum, nil de triviis compitalibus mutuatum reperiatur,' &c. Prolui] Id est, leviter delibavi, non autem immersis labiis ad satietatem hausi. Caballino fonte] Pegasus alatus equus ungula percutiens radicem montis Parnassi, elicuit fontem qui inde dictus est Hippocrene: e quo bibentes statim Poëtas fieri, fabulantur. Vide Ovid. Metam. 1. v. fab. 4. 2 Nec in bicipiti somniasse, &c.] Neque, ut Ennius, somniavi, immigrasse in me animam Homeri, aut alterius eximii Poëtæ. Vide infra Sat. vi. ad hæc verba, Cor jubet hoc Ennî,' &c. Parnasso] Mons est Phocidis in Achaia, Apollini sacer ac Musis; sicut et Helicon mons alter in Bœotia. 6 4 Pirenen] Fous erat Musis dica tus in Acrocorintho monte, juxta urbem Corinthum in Peloponeso. Pallidam autem vocat Persius, eo quod qui plurimum student pallidi fiunt. Vide postea Sat. v. 62. Vel spectat Fabulam de Pirene muliere, cujus e lacrymis fons iste emanasse fertur. 6 Hedera] Boni Poëtæ hedera coronabantur. Vide Horat. Od. 1. 1. Sequaces; vel quod facile adhærescant: vel quod sequantur eximios Poëtas velut præmium: quemadmodum ante dixi. Semipaganus] Prope rusticus et agrestis: fere tam imperitus ac rudis, quam paganus. Vide Juvenal, Sat. xiv. 154. Annotat. ad vocem, Pago. Item Sat. xvI. 33. ad vocem, Paganum. 7 Ad sacra vatum, &c.] Augustus in suo palatio sacraverat ædem Musis et Apollini; teste Suetonio, Octav. c. 29. Eo docti conveniebant scriptaque deferebant sua. Hinc Horat. Epist. 1. 3. 'Scripta Palatinus quæcumque recepit Apollo.' Vide infra, ad eas voces, 'Sede leges celsa.' 8 Quis expedivit, &c.] Sunt qui de |