Obrázky na stránke
PDF
ePub

ipsam abbatiam de Fontibus et grangias suas, videlicet, Morker, Sutton, Wartsale, Caiton cum Gollecroft, et cum terris suis de Merkynton et de Merkingfeld. Item grangias de Aldeburg, Birnebem, Dacram, et Burthweith, et logias Beuerley, scilicet, Popelton, Sixford, Dalhagham, Bramlei cum Notewhit. Item Galhagam cum terris suis de Laverton et de Kirkaby et de Brathweit, et totum escambium bosci et pasturæ quæ amiserunt el Su de Dakra,1 per divisas suas plenarias, cum libertate ferarum forestæ suæ de Birnebem, et quicquid habent de feodo Rogeri de Moubray, vel Willielmi de Perceio, seu quorumlibet aliorum, per eorum donationem, vel venditionem, vel confirmationem, sicut in eorum cartis rationabilibus continetur. Grangiam etiam de Marton cum Caldwella, Balderby, Kirkabiswich,2 Hamerton, Cuton, Buscabi, Kilnesei, Bordlei cum Malgemora et Malgewater, cum terris suis et pasturis de Malgum, et de Heton, et de Haukeswhit, et de Arneclif, et de Ketelwella, et de Conyestona, sicut rationabilis carta Herberti de Conyestona púrportat, et præterea, pasturam ad quadraginta equas cum nutrimento trium annorum in Langestrod, ex dono Matildæ comitissæ de Warewyk, et quicquid habent in Langestrete de feodo Agnetis de Perci, sicut rationabilis carta, quam inde habent, testatur. Et forgias suas de Bradlei cum terris et aisiamentis eis rationabiliter acquisitis, et cum omnibus tenementis suis quæ habent de Asmunderby, et de Ingrithorp, et de Stodley, et de Aldefeud, Salleia, Cluderum, Steinley, Hewych, Disford, Hoton, Esebi, Neuby, Ainderby, Magneby, Dromundby, Parvo Buscby, et de Norcouton et Greneberga, et de Midleton, et de Multon, et quicquid præter hæc alicubi habent, sicut cartæ rationabiles, vel scripta dominorum rationabilia, vel donatorum, vel venditorum suorum testantur. Quare volumus et firmiter præcipimus quod prædicti monachi hæc omnia prædicta, libere et quiete et pacifice et integre et honorifice, habeant et teneant, in perpetuam elemosinam, cum omnibus pertinentiis suis in bosco, et plano, in pasturis, terris, et aquis, et in omnibus ubique locis, cum socho, et sacha, et tholl, et theam, et infangenethef, et cum omnibus aliis libertatibus, et quietanciis de assissis, comitatibus, tridingis, wepeltagiis, (sic) danegeldis, pecunia quæ ad murdrum pertinet, auxiliis, scutagiis, cartagiis, pontagiis, pedagiis, theoloniis, quæ ad nos pertinent, et opere castellorum et fossatorum, stallagiis, et om

(1) An expression taken from a charter of Roger de Mowbray dated in 1176, whereby he granted Dalagh to Fountains, in recompence of lands which they had lost "el suth de Dacra."Coucher Book, fol. 53b.

(2) Kirkby-Wiske in Richmondshire.

nibus tallagiis, placitis, et quærelis. Et præcipimus, super forisfacturam nostram, ne quis, super hiis, aut super ulla re, quæ a nobis vel antecessoribus nostris ea concessa fuerit, ipsos inquietare, vel quamcumque molestiam eis inferre, præsumat, quia tam ipsos quam quæ eorum sunt, in manu nostra, sicut propria et dominica, retinemus. Nec portare possumus, si quis eos vel sua vexare, seu quocumque modo minuere, aut libertates eorumdem interdicere vel impedire præsumpserit. Testibus, B[aldwino] Cantuariensi archiepiscopo; Waltero, Rothomagensi archiepiscopo; H[ugone] Dunelmensi, H[enrico] Baiocensi, Johanne] Ebroicensi, Gilberto] Roffensi, episcopis; Comite Johanne, Willielmo de Maundevill, comite Essexiæ; Ranulfo de Glanvill, justiciario Angliæ; R[oberto], comite Leicestriæ; David, fratre regis Scotiæ; G. de Lucy; Huberto, decano Ebor.; P. de Ros, Adam de Bruis, R. de Aubign', Gaufrido Hag[et], R. de Withfeld, W. de Corcy. Data per manum W[illielmi] de Longo Campo, cancellarii nostri, primo anno regni nostri, xvii. die Septembris, apud Gaidington.'

Is erat tenor cartæ nostræ, in primo sigillo nostro. Quod quia aliquando perditum fuit, et dum capti essemus in Alemannia, in aliena potestate constitutum, mutatum est.2 Hujus autem innovationis testes sunt hii. H[uberto], Cantuariensi archiepiscopo; H[enrico], Cantuariensi archidiacono; magistro Maugero, Ebroicensi archidiacono; Willielmo de Stagno, Roberto de Harecurt. Data apud Rupem Andeliaci, per manum magistri Roscel, tunc agentis vicem cancellarii, nono die Novembris, anno decimo regni nostri.

(1) The seal, at length, having been fractured, an exemplification of the document was obtained from King Edward I.

(2) King Richard was taken prisoner near Vienna, 20th Decr. 1192, and was released Feby. 2nd, 1194.-Ymag. Hist. R. de Diceto, X Script., col. 668, 672. Howden says (p. 746) that the great seal was lost during his absence from England, and after his return, by way of replenishing his exhausted exchequer, he obliged those who held charters sealed with it to have them renewed under the new seal. The King's captivity imposed a great burthen on Fountains; for they not only obtained-no doubt by a heavy fine-a fuller and more comprehensive charter, on the same day when the old one was resealed, but also must have been deprived of the value of one year's wool which the Cistercian monks and Gilbertine canons subscribed towards his ransom.-Diceto, X Script., col. 670.

The whole Cistercian Order, however, was bound in gratitude to the King; for in the first year of his reign, wishing, as Diceto says, "to consecrate the beginning of his elevation" to the Lord, he gave, for the use of its members congregating from different countries at the Chapter General, the annual sum of 100 marks.-X Script., col. 648. Subsequently, and probably in lieu of this pension, he granted to the abbot of Citeaux the church of Scarborough, in Yorkshire, with its chapels, for the maintenance, during three days, of the abbots attending the Chapter General of the Order. The charters by which the church was conveyed and discharged from the jurisdiction of the Archdeacon of Cleveland, and the Papal Bulls confirming the transaction, are recorded in the second part of the Register of the Privileges of Fountains, containing those relating to the Order in general. They have been printed in the "Privilegia Ordinis Cisterciensis, Divione,

IX.- -CARTA REGIS RICHARDI PRIMI DE THELONEO.

Richardus, Dei gratia, rex Angl., dux Normanniæ, Aquitaniæ, comes Andegaviæ, archiepiscopis, episcopis, abbatibus,

1491," and in the "Regula, Constitutiones et Privilegia" of Henriquez, in the year 1630; but, since the existence of the former work was once doubted, and the latter is so very rare that it is not mentioned even by Le Long, in his Bibliotheque de la France, tom. i., pp. 801-815, when treating of works relating to the Order, I think they will find an appropriate place in this collection, especially since they are also important records in Yorkshire topography.

"DOMINUS RICARDUS, REX ANGLIE, MULTA DEVOTIONE AD SANCTUM ORDINEM AFFECTUS, DEDIT CISTERCIO ECCLESIAM PARROCHIALEM DE SCARDEBORG, CUM OMNIBUS CAPELLIS, PERTINENTIIS, LIBERTATIBUS, LIBERIS CONSUETUDINIBUS, TERRIS, DOMIBUS, ET DECIMATIONIBUS, IN TERRA ET IN MARI, SCILICET, IN PISCATIONIBUS, ET MERCANTIIS, CUM POTESTATE INSTITUENDI VICARIUM, NICHIL SIBI AUT SUCCESSORIBUS SUIS RETINENS, CUM MULTIS CONDITIONIBUS, MAGIS IN SPECIALI IN TEXTU DECLARATIS, AD PROCURANDUM ABBATES APUD CISTERCIUM, PER TRES DIES CAPITULI GENERALIS. ET SI ALIQUID SUPEREST USIBUS CISTERCII DEBET APPLICARI."

"Richardus, Dei gratia, rex Angliæ, dux Normanniæ, Aquitaniæ, et comes Andegaviæ, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, justiciariis, vice comitibus, et omnibus ministris et fidelibus suis Francis et Anglis, salutem. Sciatis vos dedisse, et præsenti carta nostra confirmasse, Deo et ecclesiæ sanctæ Mariæ Cistercii, in puram et perpetuam elemosinam, pro anima regis Henrici patris nostri, et pro salute animæ nostræ et matris nostræ, et omnium antecessorum et successorum nostrorum, ecclesiam nostram de Scardeburc, cum omnibus capellis et cum omnibus aliis pertinentiis suis, de qua elemosina volumus abbates procurari apud Cistercium, per tres dies Capituli generalis. Si quid vero, ultra triduanam procurationem Cisterciensis Capituli generalis, de omnibus proventibus jam dictæ elemosinæ nostræ residuum fuerit, in propriis usibus domus Cistercii, sicut abbati et fratribus ejusdem domus visum fuerit, statuimus expendi; quam elemosinam ipsam ab eadem domo Cistercii nullatenus volumus imposterum alienari. Quare volumus et firmiter præcipimus quod prædicta abbatia Cisterciensis percipiat, teneat et habeat, imperpetuum, libere et honorifice, integre et plenarie, quiete, et sine omni molestia, et contradictione, et diminutione, prænominatam ecclesiam de Scardeburg, cum omnibus capellis, tam illa quæ ab antiquo in castello est, quam cæteris tam intra muros villæ quam extra. Et cum omnibus aliis pertinentiis suis, et cum omnibus libertatibus et liberis consuetudinibus suis, et cum omnibus terris suis, domibus, et decimationibus terræ et maris; et ne aliquando occasione vicariæ ecclesiæ de Scardeburg aliqua contentio vel contradictio adversus ecclesiam Cistercii suboriri possit, jus instituendi vicarium et quicquid juris habebamus in vicaria et quicquid circa hoc retinueramus nobis, integre domui Cistercii donamus, nichil penitus de omnibus retinentes. Sed et omnibus successoribus nostris, et aliis quibuscumque personis, factum nostrum perturbandi vel elemosinam immutandi, occasionem omnimodam penitus amputantes. Abbas autem Cistercii, pro arbitrio et voluntate sua, vicarium eligit et archiepiscopo præsentabit, qui vicarius, in præsentatione sua, jurabit super sanctum evangelium quod in omnibus fidelis erit ecclesiæ Cistercii et procuratari ejus, ne unquam damnum vel detrimentum reddituum scienter sustinebit. Quod si in hoc deliquerit, et tertio commonitus non emendaverit, ei vicaria auferatur. Hoc etiam adjiciendum decrevimus quod capellani, qui in ipsa ecclesia vel in capellis adjacentibus pro tempore deservierint, ecclesiæ Cistercii eodem juramento fidelitatis astringantur, et pro voluntate abbatis Cistercii, vel procuratoris ejus, admittantur vel amoveantur. Volumus præterea et præcipimus quod procurator Cistercii, dum ecclesia carebit vicario, serviri faciet ecclesiæ de Scardeburg et redditus omnes recipiat, ad usus domus Cistercii et procurationis capituli Cisterciensis, donec abbas Cistercii alium vicarium eligat, Eboracensi archiepiscopo, sicut prædictum est, præsentandum. Et at hæc omnia imperpetuum quiete et pacifice et sine omni quæstu et exactione, prænominata domus Cistercii possideat, firmiter prohibemus ne aliqua persona, seu sæcularis sive ecclesiastica, præter domum Cistercii, in tota parochia de Scardeburg capellam erigat, aut altare, aut aliud aliquid faciat quod in damnum vel detrimentum domus Cistercii possit aliquando redundare, super forisfacturam decem librarum. His testibus, Gaufrido, Eboracensi archiepiscopo, Philippo,

comitibus, baronibus, justiciariis, vicecomitibus, ballivis, et omnibus ministris et fidelibus suis totius Angliæ et Normanniæ, et præpositis nundinarum et portuum maris, scilicet de Hampton, et de Hastings, et de Dovra, et de Barbeflete, et de Cadamo, et

Dunelmensi, H[erberto,] Saresbiriensi, episcopis, magistro Norm', thesaurario, magistro Rogero de sancto Edmundo, Willielmo Marescallo, Joele de Macua, Gaufrido de Cella, Roberto de Harecourt, Matheo de Gamach', Bricio, camerario nostro. Data per manum E[ustachii] Eliensis episcopi, apud Lyons, (sic) xiiii. die Maii, anno regni nostri nono."

"G[aufridus,] Eboracensis electus, omnibus Christi fidelibus qui præsens scriptum viderint, salutem. Sciatis nos concessisse, imperpetuum, Deo et sanctæ Mariæ Cistercii, pro salute animæ nostræ et pro anima regis Henrici patris nostri, elemosinam quam dominus rex Richardus, frater noster, fecit, de assensu nostro, de ecclesia de Scardeburgo cum omnibus pertinentiis suis, ad procurationem abbatum Capituli Cistercii. Quam elemosinam plene et integre concedimus, sicut in domini regis carta plenius continetur, et præsens scriptum sigilli nostri impressione communimus. Quare volumus et firmiter præcipimus quod abbatia Cistercii habeat, teneat, et percipiat libere, integre, honorifice et quiete, et sine molestia et contradictione, prædictam ecclesiam de Scardeburgo cum omnibus capellis et pertinentiis suis, et cum omnibus libertatibus et liberis consuetudinibus suis, secundum quod in carta regia continetur, nec super his omnibus diminutionem aliquam sustineat vel gravamen. Præterea, sciatis quod G[aufridus,] archidiaconus Chuel[andiæ], resignavit in manu nostra, et nos in manu abbatis Cistercii, quicquid juris clamabat in ecclesiæ prædictæ vicaria. Testibus, J[ohanne,] episcopo Casa Candidæ, Magistro Sy', cancellario Ebor. ecclesiæ, G[aufrido,] archidiacono Chuel[andiæ], V. de sancto Quintino."

"Clemens episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis abbati et conventui Cistercii, salutem et apostolicam benedictionem. Justis petentium desideriis, dignum est nos faciliter præbere consensum, et vota quæ a rationis tramite non discordant, effectu prosequente complere. Ea propter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus grato concurrentes assensu, ecclesiam de Scardeburg cum omnibus pertinentiis et libertatibus suis, sicut scripta auctentica Ricardi illustris Anglorum regis inde facta testantur, qui vobis eandem ecclesiam pia largitione in perpetuam elemosinam concessit, ad procurationem abbatum Capituli generalis, devotioni vestræ auctoritate apostolica confirmamus, et præsentis scripti patrocinio communimus. Statuentes ut nulli omnino hominum liceat hanc paginam nostræ confirmationis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare præsumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus, se noverit incursurum. Datum Laterani, v. Idus Februarij, pontificatus nostri anno tertio."

"Celestinus episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis abbati et conventui Cisterciensi, salutem et apostolicam benedictionem. Nostris petentium &c. ut supra. Ea propter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus grato concurrentes assensu, ecclesiam de Scardebourg cum omnibus pertinentiis suis et libertatibus, sicut auctentica scripta charissimi in Christo filii nostri, Richardi illustris regis Anglorum, exinde facta testantur, qui vobis ad procurationem abbatum Capituli generalis eandem ecclesiam pia largitione donavit, de voluntate et assensu venerabilis fratris nostri, Gaufredi, Eboracensis archiepiscopi tunc electi, sicut ejusdem auctenticum scriptum testatur, et sicut in literis venerabilis fratris Johannis Anagniensis, Prænestini episcopi, tunc legati in Anglia, continetur, devotioni vestræ auctoritate apostolica confirmamus, et præsentis scripti patrocinio communimus. Statuentes ut nulli, &c. Si quis, &c. Datum Laterani, ii. kal. Octobris, pontificatus nostri anno secundo.

"Cujus donationis intuitu, patres Ordinis, omnem ingratitudinis maculam vitare cupientes, .eidem devotissimo regi, anniversarium solenne singulis annis, in quolibet Ordinis monasterio, feria tertia post Octavas Paschæ, celebrandum concesserunt; prima collecta, Præsta Dominus, secunda, Fidelium Deus. Quam quidem ecclesiam dicta donatione, usque circiter ad annum Domini M.CCC.LXXX., rexerunt monachi de Cistercio, illuc ab abbate suo transmissi, quorum plures ibidem sepulti miraculis florere dicuntur, et ad eorum sepulcra populus devote recurrit. Interim valde multi tractatus et literæ super his fuerunt confectæ, quæ in Cistercio servantur, singulisque annis ex fructibus dictæ ecclesiæ plura dona ad Cistercium mittebantur. Ingravescentibus autem bellis inter Franciam et Angliam, dicta ecclesia fuit de manibus Cisterciensium sublata, quamquam dictis guerris nullam dedissent causam, et Prioratui de Bridlingtona, Ordinis canonicorum beati Augustini, vicino, in custodiam commissa. Sed non obstantibus diligentiis expensis magnis Cisterciensium, necdum recuperari potuit, licet inclitæ memoriæ dominus Ricar

de Estreham, et de Deopa, et de omnibus aliis portubus, salutem. Præcipimus quod monachi et fratres abbatiæ nostræ de Fontibus, et equi et homines, et omnes res eorum sint quieti de theloneo, et passagio, et pontagio, et stallagio, et pedagio, et de omni alia consuetudine et sæculari exactione, de se et suis omnibus quocumque venerint, et de omnibus rebus quas emerint vel vendiderint, vel deportari fecerint in nundinis vel mercatis, et in omni loco potestatis nostræ, per terram vel aquam, ad usus proprios. Et prohibemus, ne aliquis eos, vel homines vel res eorum, in aliquo vexet vel disturbet; quia tam ipsos, quam omnia quæ illorum sunt, sicut res nostras proprias et dominicas, in manu nostra et protectione et custodia retinemus. Nec ullatenus sustinere possemus, si quis eos vel bona eorum vexaret, turbaret, vel quolibet modo minueret, aut libertates a nobis aut predecessoribus nostris illis concessas interdiceret. Prohibemus etiam, ne de ullo tenemento suo ponantur in placitum, nisi coram nobis. Teste, Comite Willielmo de Mandevilla, xxo die Septembris, apud Gaitington.'

Fol. 10.

X.-CARTA REGIS RICHARDI PRIMI, DE CONFIRMATIONE OMNIUM LOCORUM, ET POSSESSIONUM NOSTRARUM, ET DE LIBERTATIBUS NOSTRIS.

Ricardus, Dei gratia, rex Angl., dux Normanniæ, Aquitaniæ, et comes Andegaviæ, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, justiciariis, vicecomitibus, ballivis, ministris, et

dus rex, qui non est diu, ut dicitur, in bello fuit occisus, multa devotione accensus, sollicitatoribus nostris promississet, aut ecclesiam illam Ordini restituere, aut aliam ejusdem valoris Ordini liberaliter dare, ut dicti anniversarii bonorumque spiritualium quæ fiunt in toto Ordine particeps redderetur."-Reg. Priv. de Fontibus, fol. 142b

It would appear from this, "ut dicitur," with reference to King Richard III., that although he had been dead five years when this Register was compiled, the recording abbot of Citeaux was not entirely assured of the fact. I have not been able to discover any particulars relating to those monks of Scarborough who are said to have worked miracles, and whose places of burial were objects of popular resort; indeed probably this has become the only record on the subject.

It appears from the Royal Letters in the Public Record office that, in the reign of Edward I. "J. the abbot and the Convent of Albin," wrote to him begging that, "as the church of Scartheburche, which had been for the support of the general chapter, was too distant for personal superintendence, the Abbot of Rievall might be permitted to look after it."-Seventh Rep. D. K. Pub. Rec., App. ii. p. 249.

[ocr errors]

(1) Geddington is about five miles N.E. of Kettering, and three miles from Pipewell Abbey in Northamptonshire. The King had a house there, the site of which is still called "Hall close,' and a Chace; so that the mere fact of this Charter or Precept having been granted here cannot afford absolute proof of its date. There can, however, be no reasonable doubt but that it was issued three days after the last recited charter in the text (No. viii.), and, probably, for the purpose of exhibition to bailiffs and others engaged in the collection of tolls, upon occasions when the production of the charter upon which it was based, might have been unsafe or inconvenient.

« PredošláPokračovať »