perducis facies. 'nam fratres inter aenos, Supersede 60 ex iis vel quod medium ovi simile est auri. 56 Acron tradit quod in porticu quondam Apollinis Palatini fuerint L Danaidum effigies, et contra eas sub divo totidem equestres filiorum Aegypti. autem statuis quaedam dicebantur postulantibus per somnum dare oracula. alii autem fratres aenos Pollucem et Castorem, qui fratres fuerunt et aliquando nocte Persen Macedoniae regem nuntiaverunt victum, in quorum templo somniorum interpretes haberi solent, qui puros a pituita visus hominum exponebant. aliter. cum Romani pestilentia laborarent, Castor et Pollux in somniis populum monuerunt, quibus remediis curarentur, et licet eorum multae essent statuae Romae, tamen paratae sunt illis similes, quas postea Romani deauraverunt. 57 pituita est purgatio cerebri. vel morbus gallinarum qui ex edacitate nascitur. unde evenit ut gravati homines somno non bona somnia videant. 59 Numa Pompilius, rex Romanorum, vasis fictilibus usus est etiam ad religionem deorum. ex quo Numa dictus est eo quod numinibus deserviret. nam primus religiones deorum invenit. Saturno enim in Italia regnante aes in usu fuit, quod etiam postea in aede Saturni condebatur. unde aerarium dictum est. nondum enim fuerat argentum neque aurum. illud autem aes una parte capite Jani notatum erat, altera nave qua Saturnus fugiens ad Italiam vectus est. bene autem in illo nummo geminum erat signum, et hospitalitatis Iani et adventus Saturni. quod aes postea, ut dictum est, in aede Saturni condebatur nondum argento auroque signato, unde aerarium nomen accepit. fuit autem assis libralis, hoc est libra appensus, et dipondius duarum librarum. quod hodieque in usu remansit, et solet pensari potius quam numerari, unde et dispensatores dicti prorogatores. et est sensus: ministeria innocentium ac simplicium vasorum auri caeca removit ambitio. 60 aut Vestae aut Vestalium virginum. virgines Vestales vasis fictilibus in sacrificiis Tuscum fictile, sive quod in Etruria creber usus vasorum fictilium fuerat, sive quod Tusci deorum simulacra fictilia fecerunt. 61 exolevisse dicit in terris spiritum divinum ho usae sunt. Auri α 56 Perducit a 57 purgantissima P 58 sit illis α inst. d. II 2 59 quid iuvat hoc, templis nostros immittere mores haec bacam conchae rasisse et stringere venas 65 minibus natura inditum et intelligentiam summam, animosque nostros originis divinae immemores factos et more pecudum humum spectantes. ut Salustius ait [Cat. 1] 'quae natura prona atque ventri oboedientia finxiť. 62 quid prodest, ut credamus deos cupiditate aliqua vel ambitione sicut homines tangi? ut ex humano corpore credamus deos luxuria vel pompa aut ambitionibus delectari carnalibus et felicitatem deorum in auro positam esse? 63 pulpa est caro sine pinguedine, dicta quod palpitet. haec eadem pulpa id est hoc corpus nostrum omnium vitiorum causa est. quod detractive sceleratum appellavit. 64 casiam, quam in terra orienti proxima homines toto corpore contecto, paulum oculis relictis intectis ad visum propter multitudinem avium infestarum quae sunt vespertilionum similes, ex lacibus colligunt colantes aquarum superficiem in limi modum. haec casia olivo mixta unguentum facit. casia herba vel pigmenti genus, quo oleum meliore odore inficitur. ut Verg. [g. 2, 466] 'nec casia liquidi corrumpitur usus olivi'. 65 Apulam lanam conchylio inficit. ideo in Apulia, quod ibi oves plurimum nascuntur. vellus autem ob hoc dictum, quod primo lanae vellerentur, non tonderentur. 66 radere margaritas de conchis marinis. uniones enim nascuntur in conchis, pro quibus bacas posuit, ut Horatius [epod. 8, 13] 'quae rutundioribus onusta bacis'. 67 bene crudum pul verem dicit, quia coquitur ut metallum fiat, et bene stringere, quia coquendo redigitur in massam. 68 haec faciendo integritate sua mores humani vacillant. in quo tamen crimine possumus hominibus ignoscere eis qui concupiscentiis utuntur. quamvis peccat supervacua reperiendo, habet tamen aliquem usum appetitorum. 69 diis tam sunt opes supervacuae quam Veneri puppae, quas virgines nubentes donant. solebant enim virgines antequam nuberent quaedam virginitatis suae dona Veneri consecrare. hoc et 62 hos 5 63 ex om. α 65 Et P: Haec a uita Alex. Seueri 44 66 uacam P 69 in sanctis Lampridius nempe hoc quod Veneri donatae a virgine pupae. III 'Nempe haec adsidue. iam clarum mane fenestras intrat et angustas extendit lumine rimas. stertimus, indomitum quod despumare Falernum Varro scribit. 70 75 71 feramus, inquit, ad templum dona conscientiam bonam, et sic fiet ut tantum mola salsa litantes exaudiant dii. quod potest et pauper. 72 Cottam Messalinum dicit, qui tam vitiosos oculos in senectute habuit, ut palpebrae eius in exteriorem partem verterentur. fuit enim multis praeditus divitiis. hic ab Aurelio.Cotta adoptatus Marcus Aurelius Maximus vocabatur, originem trahens a Valerio Messala qui septies fuit consul, qui cum a quodam Gallo ad monomachiam vocaretur, corvus super galeam in capite eius sedit, et victo hoste Corvinus appellatus est. 73 et secretas cogitationes et sanctas et honesti tenacitatem, ut erui non possit. 74 incoctum, valde coctum. 75 haec cedo ut admoveam templis. ce in hoc loco adiectio syllabica, nam in cedo verbo producitur. hic quoque sensus ab Horatio sumptus est qui ait [od. 3, 23, 17] immunis aram si tetigit manus, non sumptuosa blandior hostia mollivit aversos penates farre pio et saliente mica'. III 1 hanc satiram poeta ex Lucili libro quarto transtulit castigans luxuriam et vitia divitum. et cum inducit paedagogum obiurgantem scholasticum, increpat omnium segnitiem. 2 mane scilicet vel per rimas fenestrarum se tota lux infundit, ut capi non possit. 3 indomitum Falernum. id est vinum multae virtutis, ut Vergilius ait [g. 4, 102] et durum Bacchi domitura saporem'. et Lucanus [10, 163] 'indomitum Meroe cogens spumare Falernum'. sensus autem iste est: tam diuturno sopore deprimimur, ut possint qui nimia ebrietate gravati sunt, tam longo somno cra nae P 73 animos P animimo B animi 75 admoneam B admoueant sed III satyrarum III loquitur ad desidi B increpatio desidiae huma 1 Sepe A Seppe B sufficiat, quinta dum linea tangitur umbra. en quid agis? siccas insana canicula messes 5 iam dudum coquit et patula pecus omne sub ulmo est' unus ait comitum. 'verumne? itan? ocius adsit huc aliquis. nemon?' turgescit vitrea bilis, findor, ut Arcadiae pecuaria rudere credas. iam liber et positis bicolor membrana capillis inque manus chartae nodosaque venit harundo. 10 tunc querimur, crassus calamo quod pendeat umor. nigra sed infusa vanescit sepia lympha: dilutas querimur geminet quod fistula guttas. 15 pulam Falerni vini discutere. Falerna regio dicitur Campaniae ubi vina optima nascuntur. 4 dum umbra medii stili, qui in horologio est, quintam lineam attigerit. ac per hoc, usque ad horam quintam. 9 Arcadiae pecuaria asinos dicit, qui primum in Arcadia nati sunt. ruditus proprie asinorum est. 10 ambiguitas est. aut enim bicolor membrana, quia quondam capillos habuit, aut quae bicolor facta est, ut posuit capillos. aut merito bicolor, quod pars crocea, pars glutinata apud antiquos erat. membrana de pellibus animalium antiquitus scribebatur in una parte, nunc vero in utraque parte derasis tantum pilis. et notandum feminino genere membrana. 13 sepia pro atramento a colore posuit, quamvis non ex ea, ut Afri, sed ex fuligine ceteri conficiant atramentum. nigra sepia vanescit ex infusa lympha, quia sepia piscis ita nigrum habet sanguinem, ut atramentum inde conficiatur. 14 fistula pro cannali calamo posuit exquisite. 15 voces mutilas imitaris, ut pappare pro comedere vel lallare pro dormire. nam qui parvulas aves nutriunt, commanducatos cibos diducto earum rostro inserunt. hoc genere nutrices etiam infantes delicatos instruunt. 16 columbos melius pueros intellegere est, quos quae nutriunt blandientes columbos et pullos et passeres vocant. aut cur non commanducatos cibos poscis aut cur non nutricis iussu dormire plorando recusas? quae infantibus, ut dormiant, saepe 4 line sine a Ppr. 7 idan α ita nec sed e superne, c inferne 9 oridas P credas 5 Eutyches georg. III 328 374 Aen. VIII 248, cf. Ausoni epigr. 5 p. 313 Peiper. 12 querimus a quaeritur p 13 uanescit P (id est si uanescit, querimur): uanescat α adpunctam P 8 nemo A tigescit α GLK. V p. 471: dicas a Seruius Verg. rimus α quo p palumbo α 15 hunc ine P 14 que 16 aut cur P at cur S et similis regum pueris pappare minutum udum et molle lutum es, nunc nunc properandus et acri est tibi far modicum, purum et sine labe salinum quod quasi et dicere solent 'lalla lalla' id est aut dormi aut lacta, |