Obrázky na stránke
PDF
ePub

fortior eripuit vitam leo? quo nemore umquam
expiravit aper maioris dentibus apri?
Indica tigris agit rabida cum tigride pacem
perpetuam, saevis inter se convenit ursis.
ast homini ferrum letale incude nefanda

produxisse parum est, cum rastra et sarcula tantum
adsueti coquere et marris ac vomere lassi
nescierint primi gladios extendere fabri
aspicimus populos quorum non sufficit irae
occidisse aliquem, sed pectora bracchia voltum

crediderint genus esse cibi. quid diceret ergo

vel quo non fugeret, si nunc haec monstra videret Pythagoras, cunctis animalibus abstinuit qui

tamquam homine et ventri indulsit non omne legumen?

165

170

SATVRA XVI

Quis numerare queat felicis praemia, Galli,
militiae? nam si subeuntur prospera castra,
me pavidum excipiat tironem porta secundo
sidere. plus etenim fati valet hora benigni
quam si nos Veneris commendet epistula Marti
et Samia genetrix quae delectatur harena.

5

163 de India. ut Terentius [Eun. 413] elephantis quem Indicis praefecerat. 168 nescierunt primi. primo tempore qui fuerunt regnante Saturno. 169 Aegyptios., 173 Pythagoras Samius philosophus propter cognationem inter se mundi omnibus abstinuit animalibus, aversatus et fabam quae ex sanguine hominis orta esset. anastrophe: qui abstinuit, sic ponatur. 174 qui et legumina timeret edere.

XVI ista a plerisque exploditur et dicitur non esse Iuvenalis. 3 me pavidum excipiat t. n. p. si sint pericula nulla, quamvis timidus sum, tamen eo ad militandum.

163 rauida Ppr. 165 hominis Ppr. 168 Nescierant (a corr. ex u) floril. Sangall. extundere p excudere Seruius georg. II 539

6 id est Iuno.

166 et P ac superscr. P extendere P: uel 170 uoltu P uultum p 172 monstra] nostra omnes P qui in hoc uerbo desiit,

171 Crediderant floril. Sang. Crediderunt floril. Sang. 174 homini Ppr.

s erasit et legumen add. p

XVI de felicitate militum P in margine galle pw

eantur pw

4 fati** P

1 galli P: uel galle relictum est 2 quod si Priscianus p. 399 et 435 subante 3 lacunam statuerat lahnius 5 epistola P

excipiet p

commoda tractemus primum communia, quorum haut minimum illud erit, ne te pulsare togatus audeat, immo etsi pulsetur, dissimulet nec audeat excussos praetori ostendere dentes et nigram in facie tumidis livoribus offam atque oculum medico nil promittente relictum. Bardaicus iudex datur haec punire volenti calceus et grandes magna ad subsellia surae legibus antiquis castrorum et more Camilli servato, miles ne vallum litiget extra et procul a signis. iustissima centurionum cognitio est igitur de milite, nec mihi derit ultio, si iustae defertur causa querellae. tota cohors tamen est inimica, omnesque manipli consensu magno efficiunt curabilis ut sit

vindicta et gravior quam iniuria. dignum erit ergo
declamatoris mulino corde Vagelli,

cum duo crura habeas, offendere tot caligas, tot
milia clavorum. quis tam procul absit ab urbe
praeterea, quis tam Pylades, molem aggeris ultra
ut veniat? lacrimae siccentur protinus, et se
excusaturos non sollicitemus amicos.
'da testem' iudex cum dixerit, audeat ille
nescio quis pugnos qui vidit, dicere 'vidi',
et credam dignum barba dignumque capillis
maiorum. citius falsum producere testem
contra paganum possis quam vera loquentem
contra fortunam armati contraque pudorem.

12 nil promittente. desperante.

[blocks in formation]

13 centurio. qui quasi inter illos milites militavit habentis stationem apud Bardos. est autem gens Galliae. 16 castra intra urbem erant militum quae Tiberius fecit. 23 mulino corde Vagelli. in alio Mutinensi. rhetor aliquis de Mutina. ignavus d. c. mulino.

31 dico illum ex illis esse

12 oculum P: uel oculos p

add. p ac deinde correxit relictos

in promitte desiit P nte relicto 13 Vard- antiqui et Martialis

21 offi

18 Cognito Ppr. 20 cohors tamen w: tamen cohors P quod seruare uolueram scribendo chors sed cf. X 18 XIII 173 ciunt p curabitis p

22 et P conexis litteris quarum posteriorem
23 mulino P: muti-
do P duo p

expunxit p (fecit ergo Vindictae), et om. W
nensi margo mutinensi aut mutinensis w
ligas tot Dempster et Mercerius: caligatos Pw
duxerit Ppr. illi Ppr.
33 loquente et

24

ca

29 cum P: quem p 34 pudore P corr. p

praemia nunc alia atque alia emolumenta notemus
sacramentorum. convallem ruris aviti
improbus aut campum mihi si vicinus ademit
et sacrum effodit medio de limite saxum,
quod mea cum patulo coluit puls annua libo,
debitor aut sumptos pergit non reddere nummos
vana supervacui dicens chirographa ligni,
expectandus erit qui lites inchoet annus
totius populi. sed tunc quoque mille ferenda
taedia, mille morae; totiens subsellia tantum
sternuntur, iam facundo ponente lacernas
Caedicio et Fusco iam micturiente parati
digredimur, lentaque fori pugnamus harena.
ast illis quos arma tegunt et balteus ambit,

quod placitum est ipsis praestatur tempus agendi,
nec res atteritur longo sufflamine litis.
solis praeterea testandi militibus ius

35

40

45

50

vivo patre datur. nam quae sunt parta labore

militiae, placuit non esse in corpore census,

omne tenet cuius regimen pater. ergo Coranum

signorum comitem castrorumque aera merentem

55

quamvis iam tremulus captat pater; hunc favor aequus
provehit et pulchro reddit sua dona labori.
ipsius certe ducis hoc referre videtur

ut qui fortis erit, sit felicissimus idem,
ut laeti phaleris omnes et torquibus, omnes

[blocks in formation]

60

antiquis, si testimonium tibi praebeat.

36 id est militiae. quia iurabant. 37 si egeris contra aliquem, quod terminos effoderit et transtulerit. 51 qui castrense peculium liberum habent.

35 adque molumenta P alię superadd. tum atq; emol- corr. p 38 Et P: At p Aut w effodi Ppr. medio P: uel sao sic superscr. p pro sancto? sacro et superscriptum medio Leidensis habet 39 uetulo w puls P: puis ut uidetur p plus S 40 pergit paene totum in litura P, git ex c* 41 cf. XIII 137 42 inchoet] e ex 45 lucernas p fusco iam ex fuscolam P 50 subflamine P 52 labore ex lau*re P

a? P

w: illi P

Ppr.

46

48 illis 53 esset

56 fauor Rupertius: labor PW 60 in P extremi quaternionis extremae paginae uersus extremus.

celera desunt

TITVLVS AQVINAS CIL. X 5382 (Henzen Or. 5599) C[ere]ri sacrum | [D. Iu]nius Iuvenalis | trib. coh. [1] Delmatarum ↑ IIvir quinq. flamen | divi Vespasiani | vovit dedicav[itq]ue | sua pec. MARTIALIS VII 24 (anno 91 vel 92)

Cum Iuvenale meo quae me committere temptas,
quid non audebis, perfida lingua, loqui?

te fingente nefas Pyladen odisset Orestes,
Thesea Perithoi destituisset amor,

tu Siculos fratres et maius nomen Atridas
et Ledae poteras dissociare genus.
hoc tibi pro meritis et talibus inprecor ausis,
ut facias illud, quod, puto, lingua, facis.
idem VII 91

De nostro, facunde, tibi, Iuvenalis, agello
Saturnalicias mittimus ecce nuces.
cetera lascivis donavit poma puellis
mentula custodis luxuriosa dei.
idem XII 18 (circa annum 100)

Dum tu forsitan inquietus erras
clamosa, Iuvenalis, in Subura
aut collem dominae teris Dianae,
dum per limina te potentiorum
sudatrix toga ventilat vagumque
maior Caelius et minor fatigant,
me multos repetita post decembres
accepit mea rusticumque fecit
auro Bilbilis et superba ferro.
hic pigri colimus labore dulci
Boterdum Plateamque Celtiberis
haec sunt nomina crassiora terris.
ingenti fruor inproboque somno,
quem nec tertia saepe rumpit hora,
et totum mihi nunc repono quidquid
ter denos vigilaveram per annos.
ignota est toga, sed datur petenti
rupta proxima vestis a cathedra.
surgentem focus excipit superba
vicini strue cultus iliceti,

multa vilica quem coronat olla.

5

10

15

20

venator sequitur, sed ille quem tu
secreta cupias habere silva.
dispensat pueris rogatque longos
levis ponere vilicus capillos.

sic me vivere, sic iuvat perire.

15

25

VITA D. IVNII IVVENALIS. Iunius Iuvenalis, libertini locupletis incertum est filius an alumnus, ad mediam fere aetatem declamavit animi magis causa quam quod se scholae aut foro praepararet. deinde paucorum versuum satura non absurde conposita in Paridem pantomimum poetamque eius semenstribus 5 militiolis tumentem genus scripturae industriose excoluit. tamen diu ne modico quidem auditorio quicquam committere est ausus. mox magna frequentia magnoque successu bis ac ter auditus est, ut ea quoque quae prima fecerat inferciret novis scriptis [7, 90]

quod non dant proceres, dabit histrio. tu Camerinos
et Bareas, tu nobilium magna atria curas?
praefectos Pelopea facit, Philomela tribunos.

et

10

erat tum in deliciis aulae histrio multique fautorum eius cottidie provehebantur. venit ergo Iuvenalis in suspicionem, quasi 15 tempora figurate notasset, ac statim per honorem militiae quamquam octogenarius urbe summotus est missusque ad praefecturam cohortis in extrema parte tendentis Aegypti. id supplicii genus placuit, ut levi atque ioculari delicto par esset. verum intra brevissimum tempus angore et taedio periit.

adde scholia 1,1 4, 38 7, 92 15, 27.

1 praenomen poetae in P testatur scholiasta uitae hac adnotatiuncula Decimi dicebantur uel a kalendario die natiuitatis uel ab ordine alicuius dignitatis quam decies habuerant

hanc solam uitam antiquitas nobis tradidit compositam ut arbitror circa Theodosiorum tempora. ab hac ceterae omnes cum manarint, nihil habent proprium aut aliunde sumptum quam unde ipse adsumas. id quod in proecdosi dilectu aliquo talium nugarum instituto significaui, nunc licet plurimae mihi in promptu sint uitae (magnam partem Iulius Duerr proposuit in progr. gymn. Vlmiensis a. 1888) itaque plurimorum commentorum demonstrare origines possim, haec omnia praeterire satius puto utpote nihil profutura siquis de temporibus ac uita poetae quaerat, credulis autem nocitura. unam adiungo quam P unam antiquae isti adiunxit uitam, quod et breuis est et tamen amplificationis exemplum, hic enim accessit necessaria sane in uita scribunda notatio patriae et temporis, uera illa, haec scholiorum

20

« PredošláPokračovať »