ist als parodirende Fortsetzung von Homers Odyssee, λ, 137 zu betrachten: Ulysses ist in der Unterwelt, und befragt den Seher Tiresias. QUINTI HORATII FLACCI Hoc quoque, Tiresia, praeter narrata petenti illic Aut apotheca procis intaata est, aut pecus: atqui Et genus et virtus nisi cum re vilior alga est. ,,Quando pauperiem missis ambagibus horres, 10 Accipe, qua ratione queas ditescere. Turdus Sive aliud privum dabitur tibi: devolet illuc, Res ubi magna nitet, domino sene; dulcia poma Et quoscumque feret cultus tibi fundus honores, Ante Larem gustet venerabilior Lare dives; 15 Qui quamvis periurus erit, sine gente, cruentus Sanguine fraterno, fugitivus, ne tamen illi Tu comes exterior, si postulet, ire recuses.“ Utne tegam spurco Damae latus? haud ita Troiae Me gessi certans semper melioribus. „Ergo 20 Pauper eris." Fortem hoc animum tolerare iubebo, Et quondam maiora tuli. Tu protinus, unde Divitias aerisque ruam, dic augur, acervos. „Dixi equidem et dico: captes astutus ubique Aut spem deponas, aut artem illusus omittas. Ne quid tu perdas, neu sis iocus. Ire domum, atque 25 30 35 40 45 50 Abnuere, et tabulas a te removere memento, Sic tamen, ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu, solus multisne coheres, 55 Veloci percurre oculo. Plerumque recoctus Scriba ex quinqueviro corvum deludit hiantem, Captatorque dabit risus Nasica Corano." Num furis? an prudens ludis me obscura canendo? „O Laertiade, quidquid dicam, aut erit, aut non; 60 Divinare etenim magnus mihi donat Apollo." Quid tamen ista velit sibi fabula, si licet, ede. ,,Tempore, quo iuvenis Parthis horrendus, ab alto Demissum genus Aenea, tellure marique Magnus erit, forti nubet procera Corano 65 Filia Nasicae, metuentis reddere soldum. Tum gener hoc faciet: tabulas socero dabit atque, Ut legat, orabit. Multum Nasica negatas Accipiet tandem, et tacitus leget, invenietque Nil sibi legatum praeter plorare suisque. 70 Illud ad haec iubeo: mulier si forte dolosa Libertusve senem delirum temperet, illis Accedas socius, laudes, lauderis ut absens. Adiuvat hoc quoque, sed vincit longe, prius ipsum Expugnare caput. Scribit mala carmina vecors : 75 Laudato; scortator erit: cave, te roget: ultro Penelopam facilis potiori trade." Putasne? Perduci poterit tam frugi tamque pudica, Quam nequiere proci recto depellere cursu? „Venit enim magnum donandi parca iuventus, 80 Nec tantum Veneris, quantum studiosa culinae. Sic tibi Penelope frugi est, quae si semel uno De sene gustarit, tecum partita lucellum, Ut canis a corio nunquam absterrebitur uncto. Thebis Ex testamento sic est elata: cadaver Et certum vigilans, quartae esto partis Ulixes, fidelem? Sparge subinde, et, si paullum potes, illacrimare: est, Gaudia prodentem vultum celare. Sepulcrum 85 90 95 100 Permissum arbitrio sine sordibus exstrue: funùs 105 Egregie factum laudet vicinia. Si quis Forte coheredum senior male tussiet, huic tu Bauer Satyren. 5 Emptor, gaudentem nummo te addicere. Sed me 110 Imperiosa trahit Proserpina: vive, valeque.“ V. 7. Apotheca vornämlich = fumarium. Columella 1. 6, 20: „vina celerius vetuscunt, quae fumi quodam tenore praecocem maturitatem trahunt." V. 11. Gellius X. 20: „veteres priva dixerunt, quae nos singula dicimus." V. 15. Cicero, Top. 6: „gentiles sunt, qui inter se eodem nomine sunt, qui ab ingenuis oriundi sunt, quorum majorum nemo servitutem servivit, qui capite non sunt deminuti"; denn caput hiess Rechtfähigkeit, und wenn man durch die capitis diminutio Jemand vom ordo senatorius oder equester, von honores und magistratus ausschloss, oder für unfähig erklärte, bei solennen Handlungen Zeugniss abzulegen, so näherte sich ein Solcher dem Zustande der Sklaven, denen caput im juridischen Sinne gar nicht - zukam. V. 17, 18. Sueton, Claudius 24: „Plautio ovationem decrevit (Claudius), ingressoque urbem obviam progressus et in Capitolium eunti et inde rursus revertenti latus texit." Dasselbe erzählt Eutrop so: VII. 8: „tam civilis circa quosdam amicos exstitit, ut etiam Plautium triumphantem sequeretur et conscendenti Capitolium laevus incederet." Daher Acron zu comes exterior : „sinisterior, in sinistra parte positus". Dama, Sklavenname, verkürzt aus Aŋuódwpos in Δημάς. v. V. 20, 21. Odyssee, v. 18: τέτλαθι δὴ κραδίη, καὶ κύντερον ἄλλο ποτ ̓ ἔτλης. 66 V. 27. So sagt Horaz Sat. II. 1, 49: „grande malum Furius, si quid se judice certes.“ V. 32. Puta, stelle dir vor, nimm an, = exempli causa, in welchem Sinne das Wort mit kurzem a vorkommt. Sklaven hatten nur je einen Namen; daher sagt Persius 5, 79: plötzlich wird aus dem Dama ein Marcus Dama. V. 36. Auch cassa nuce wird gelesen; aber die Erklärung: „man schüttelt die Nuss, und findet, dass sie hohl ist," klingt gezwungen. V. 38. Schon zur Zeit des Cicero galt in grossem, vielleicht unbeschränktem Umfange das Recht, einen Cognitor zu bestellen: dann lautete die intentio oder Klage auf den wirklichen Inhaber des Rechtsstreites, die con |