ejus Operis exemplar adhuc hodie Lutetiæ in Bibliotheca Augustinianorum.

II.

Maximus Planudes, Monachus Constantinopolitanus, nihil moratus superbam Græcorum consuetudinem, qui Latinos libros Græce reddere non solent, tanti habuit libros Boëthii de Consolatione Philosophiæ, illos ut Græco sermone fuerit interpretatus. Et hoc exemplar servatur in Bibliotheca Regis.

DECIMUM-QUINTUM SÆCULUM;

Nimirum ab anno 1400. ad an. 1500.

Laurentius Valla, Patricius Romanus, vir ipse eruditissimus, non modo ait, Boëthium Latine loqui, quemadmodum refert Julius Scaliger, verum eundem Boëthium vocat eruditorum ultimum, Præfatione in libros suos Dialecticos. 'Nec,' inquit, aliter sentit eruditorum ultimus Boëthius, magis, ut mihi videtur, Platonicus, quam Aristotelicus: quos auctores parum inter se distare docturum se quodam loco promisit.'

II.

Sanctus Antoninus Archiepiscopus Florentinus, Ordinis Prædicatorum, 2. parte Histor. Titul. xI. cap. 2. §. 4. de Boëthio honorificentissime scripsit. Cum,' inquit, 'Theodoricus, Rex Gothorum, Rempublicam in Italia opprimeret temporibus prioribus, Boëthius, senator clarissimus, ut infra dicetur de sapientia ejus, amator Reipublicæ, in multis Regi se pro justitia opponebat, cumque et propter generis nobilitatem et eloquentiam apud omnes de eo magna esset opinio, etiam ab ipso Rege timebatur: quare, ut creditur, subornatis quibusdam ut ipsum crimine læsæ majestatis accusarent, dixerunt quod ipse prodita civitate Romana Anastasium principem in Italiam evocaverat, ut Rempublicam de manu Theodorici liberaret: quamobrem sumta

occasione ipsum cum quibusdam aliis Romanis nobilibus apud Papiam exilio relegavit, ubi in carcere positus librum de Philosophiæ Consolatione scripsit: ubi demum ab eo interficitur.'

Et capite 15. citans Sigebertum, Eo tempore,' inquit, 'Symmachus Patricius Rempublicam Romanam illustravit, et cum eo gener ejus Boëthius, vir consularis, conspicuus in utraque lingua, eruditione omnium artium liberalium, quas pæne omnes e Græco in Latinum transtulit eloquium.'

III.

Jacobus Philippus Bergomensis, Ordinis Eremitarum S. Augustini, in Supplem. Chronic. ad ann. Christi 500. Boëthius,' inquit,Anicius Manilius Severinus, Christianissimus vir, et consulari dignitate insignitus, poëtaque ac philosophus celeberrimus, Symmachique Patricii gener, iisdem temporibus Romæ clarissimus fuit. Hunc quidam Manilium vocant, eo quod a Manilio Torquato originem duxisse tradant. Qui cum vere Catholicus esset, nec Arianis etiam persæpe rogatus obtemperare vellet, et ipse a Theodorico Rege sub velamento affectatæ libertatis post socerum suum Ticini exulare jubetur, et postmodum instigantibus hæreticis perpetuo carceri damnatur: in qua quidem calamitate constitutus, ad recreandum animum suum, cum in mathematicis doctissimus esset, Chiterinum e nervo primus excogitavit et excidit, quod quidem, modernis temporibus, musicis celebre instrumentum habetur. Ibidem quoque constitutus ad multorum utilitatem præclarissima atque innumerabilia quasi edidit opuscula, et quæ ad manus devenere hæc ipsa sunt.' Et postea: 'Hunc denique virum optimum et sanctum Theodoricus Rex, cum in sententiam suam omnino flecti non posset, Arianorum rabie concitatus, post longum carceris squalorem, imperante Justino seniore Augusto, anno scilicet Domini nostri 520. apud Papiam pro Catholica fide occidi jussit: cujus corpus ibidem in Divi Augustini templo adhuc habetur conditum. Et sunt

qui dicant eum in Catalogo Sanctorum eam ob rem fuisse relatum, et Sanctum Severinum vocitatum.'

6

IV.

Hermolaus Barbarus, Patricius Venetus, Archiepiscopus et Patriarcha Aquilegiensis, in sua Præfatione quam habuit, cum libros Aristotelis domi cœpit prælegere, ‘Qui,' inquit, putant, hunc aditum patere nemini, qui Scholas illas Philosophiæ nunquam intraverit, in magno versantur errore: quandoquidem tales Scholas nec Marcus Varro, nec Brutus, nec Plancius, nec Chalcidius, nec Boëthius ingressi: non Alexander, non Themistius, non Porphyrius, non Iamblichus, non Simplicius, philosophi tamen eminentissimi, et Aristotelis interpretes juratissimi fuere.'

V.

Angelus Politianus, qui, excellens cum poëta tum orator, multa tam Græce quam Latine edidit opera, in suis Miscellaneis cap. 1. de Boëthio sic loquitur: Quis Boëthio vel in Dialecticis acutior? vel subtilior in Mathematicis? vel in Philosophia locupletior? vel in Theologia sublimior? Quem tanti juniores etiam Philosophi longe (arbitror) omnium perspicacissimi fecerunt, ut Aquinatem Thomam, divum hominem, Magnumque illum Thomæ præceptorem (Deus bone, quos viros!) habere meruerit enarratores: nimirum in his, inquit Vallinus, quæ S. Thomas in Boëthii libros de Trinitate et de Hebdomadibus scripsit; quod commentaria in libros Boëthii de Consolatione Philosophiæ, quæ vulgo Sancto Thomæ tribuuntur, hujus sanctissimi doctoris non sint.

DECIMUM-SEXTUM SÆCULUM;

Nimirum ab anno 1500. ad an. 1600.

Joannes Tritenhemius, Abbas Spanheimensis, in Catalogo Scriptorum Ecclesiasticorum, 'Boëthius,' inquit, 'Man

lius Severinus, Consul ordinarius Romæ, Philosophus, Orator, et Poëta insignis, in divinis scripturis doctus, et in sæcularibus literis omnium suo tempore eruditissimus, gener Symmachi Patricii fuit. Vir Græco et Latino copiosissime imbutus eloquio, quippe qui multa volumina tam Aristotelis quam aliorum Philosophorum de Attica lingua transtulerit in Latinam; ingenio subtilis, sensu promtus, atque Catholicus; sermone nec Tullio inferior; quem Sancti Benedicti constat amicitiam habuisse, et in monte Cassino cum Tertullio, Placidi Monachi patre, senatore, in ejus mensa comedisse. Scripsit multa præclara volumina, de quibus ego repperi subjecta:

Ad Symmachum Socerum suum Romanæ urbis Patricium de Sancta Trinitate lib. I. incipit: Investigatam diutiss.' &c.

6

De Unitate Trinitatis lib. 1. incipit: Quæro an Pater et Filius,' &c.

De duabus naturis in Christo lib. I. Anxie te quidem,' &c.

De fide ad Joan. Diaconum lib. 1. Christianam fidem novi.'

De Unitate et Uno lib. I. Unitas est qua,' &c.
De Eisagogis Porphyrii lib. 11. Hyemantis anni temp.'
In secundam ejusdem editionem lib. I. 'Secundus hic.'
In Categorias Aristotelis lib. II.
In Perihermenias ejusdem lib. 1.

6

Expeditis his,' &c.

Magna quidem libri.'

6

In editionem ejusdem secundam lib. vI. Alexander in.'
De Divisionibus lib. I. Quam magnos studiosos.'
De Definitionibus lib. 1. Dicendi ac disputandi.'

Ad Categoricos Syllogismos Introduct. lib. 1. Multa veteres Philosophi.'

In Topica Ciceronis lib. vI. 'Exhortatione tua,' &c.
De Differentiis Topicis lib. IV. Omnis ratio disserendi.'
De Syllogismo Categorico lib. II. Multa Græci veteres.'

De Syllogismo Hypothetico lib. II.

Cum in omnibus.'

De Hebdomadibus lib. 1. Postulas ut ex hebdom.'

De Arithmetica lib. 11. Inter omnes priscæ.'

De Musica lib. v. Omnium quidem perceptio.'

De Philosophica Consolatione lib. v. Carmina qui quondam.'

In Geometricam Euclidis lib. 111. Qui vero, mi Patriti.'

De Disciplina Scholarium, ut aliqui volunt, lib. 1. ‘Vestra.' Indignus est ille liber, qui tanto viro tribuatur, nec etiam docti hunc Boëthio tribuunt.

De Locis Rhetoricis lib. I.

De Prædicatione Potestatis lib. I.
Epistolarum ad Diversos lib. I.

Alia quoque nonnulla scripsisse dicitur: sed ad notitiam meam non venerunt. Moritur eodem anno, quo Symmachus Patricius, et Joannes Papa sub Anastasio Imperatore, jussu Theodorici Regis ad Ravennam post diuturnum exilium in carcere jugulatus, Anno Domini DXXIV. Indict. 2. et sub nomine Severini Catalogo Sanctorum insertus dicitur.'

II.

Julius Cæsar Scaliger, vir in Republica literaria celeberrimus, Boëthium sæpissime laudat: ut in Hypercritico, 'Boëthii Severini,' inquit, ingenium,' &c. [Vid. Præfat. Bertii sup. p. 29.] Hinc idem Scaliger de eodem Boëthio canit, in Divis :

Divinæ enumeres ingentia semina mentis:

Dotibus accedant Curia, lingua, lares.

Haud satis est: appone polum, pars esse Boëthi
Cœperit: at nondum munera tota capis.

III.

Lilius Gregorius Gyraldus, etiam inter doctos notissimus, Boëthium pariter summis laudibus extollit, de Poëtar. Histor. Dial. 5. 'Sed,' inquit, 'hujus ætatis alios afferamus, quos inter Boëthius Anicius Manlius Severinus, Romanus Patricius et exconsul, qui a nostris plerisque in Martyrum Catalogo ascribitur. Hic cum Symmacho, et