Carus et a trepido Thymele submissa Latino;
Quum te submoveant qui testamenta merentur
Noctibus, in cœlum quos evehit optima summi
Nunc via processus, vetulæ vesica beatæ ?
Unciolam Proculeius habet, sed Gillo deuncem, 40
Partes quisque suas ad mensuram inguinis heres.
Accipiat sane mercedem sanguinis et sic
Palleat, ut nudis pressit qui calcibus anguem,
Aut Lugdunensem rhetor dicturus ad aram!

Quid referam, quanta siccum jecur ardeat ira, Quump opulum gregibus comitum premit* hic spoliator

Pupilli prostantis? et hic damnatus inani
Judicio (quid enim salvis infamia nummis ?)
Exsul ab octava Marius bibit et fruitur Dîs
Iratis; at tu victrix provincia ploras!

50

Hæc ego non credam Venusina digna lucerna? Hæc ego non agitem? Sed quid magis Heracleas Aut Diomedeas aut mugitum Labyrinthi Et mare percussum pucro fabrumque volantem, Quum leno accipiat moechi bona, si capiendi Jus nullum uxori, doctus spectare lacunar, Doctus et ad calicem vigilanti stertere naso; Quum fas esse putet curam speraret cohortis, Qui bona donavit præsepibus et caret omni Majorum censu, dum pervolat axe citato Flaminiam puer: Automedon nam lora tenebat, Ipse lacernatæ quum se jactaret amicæ. Nonne libet medio ceras implere capaces Quadrivio? quum jam sexta cervice feratur Hinc atque inde patens ac nuda pæne cathedra Et multum referens de Mæcenate supino

* Premat. Heinr.

+ Spectare. Heinr.

60

70

Signator, falso* qui se lautum atque beatum
Exiguis tabulis et gemma fecerat uda;
Occurrit matrona potens, quæ, molle Calenum
Porrectura, viro miscet sitiente rubetam,
Instituitque rudes melior Locusta propinquas
Per famam et populum nigros efferre maritos.
Aude aliquid brevibus Gyaris et carcere dignum,
Si vis esse aliquis! Probitas laudatur et alget.
Criminibus debent hortos, prætoria, mensas,
Argentum vetus et stantem extra pocula caprum.
Quem patitur dormire nurus corruptor avaræ,
Quem sponsæ turpes et prætextatus adulter?
Si natura negat, facit indignatio versum,
Qualemcumque potest, quales ego vel Cluvienus.
Ex quo Deucalion, nimbis tollentibus æquor, 81
Navigio montem ascendit sortesque poposcit,
Paulatimque anima caluerunt mollia saxa,
Et maribus nudas ostendit Pyrrha puellas,
Quidquid agunt homines, votum, timor, ira, vo-
luptas,

90

Gaudia, discursus, nostri est farrago libelli.
Et quando uberior vitiorum copia? quando
Major avaritiæ patuit sinus? alea quando
Hos animos? Neque enim loculis comitantibusitur
Ad casum tabulæ, posita sed luditur arca.
Proelia quanta illic dispensatore videbis
Armigero! Simplexne furor, sestertia centum
Perdere et horrenti tunicam non reddere servo?
Quis totidem erexit villas? quis fercula septem
Secreto cœnavit avus? Nunc sportula primo
Limine parva sedet, turbæ rapienda togatæ.
Ille tamen faciem prius inspicit et trepidat, ne

*Signator falso, Heinr.

Suppositus venias ac falso nomine poscas
Agnitus accipies; jubet a præcone vocari
Ipsos Trojugenas: nam vexant limen et ipsi 100
Nobiscum. Da Prætori, da deinde Tribuno!
Sed libertinus prior est. Prior, inquit, ego adsum:
Curtimeam, dubitemve locum defendere, quamvis
Natus ad Euphraten, molles quod in aure fenestræ
Auguerint, licet ipse negem? Sed quinque ta-
bernæ

Quadringenta parant. Quid confert purpura major
Optandum, si Laurenti custodit in agro
Conductas Corvinus oves? Ego possideo plus
Pallante et Licinis. Exspectent ergo tribuni ;
Vincant divitiæ, sacro nec cedat honori,
Nuper in hanc urbem pedibus qui venerat albis ;
Quandoquidem inter nos sanctissima Divitiarum
Majestas: etsi funesta Pecunia templo

110

Nondum habitas, nullas nummorum ereximus aras,

Ut colitur Pax atque Fides, Victoria, Virtus,
Quæque salutato crepitat Concordia nido.

Sed quum summus honor finito computet anno, Sportula quid referat, quantum rationibus addat; Quid facient comites, quibus hinc toga, calceus hinc est

Et panis fumusque domi? Densissima centum 120 Quadrantes lectica petit, sequiturque maritum Languida vel prægnans et circumducitur uxor. Hic petit absenti, nota jam callidus arte, Ostendens vacuam et clausam pro conjuge sellam. Galla mea est, inquit. Citius dimitte. Moraris ?* Profer, Galla, caput. Noli vexare, quiescit.

*Citius dimitte moraris. Heinr.

Ipse dies pulcro distinguitur ordine rerum: Sportula, deinde forum, jurisque peritus Apollo Atque triumphales, inter quas ausus habere Nescio quis titulos Ægyptius atque Arabarches, Cujus ad effigiem non tantum meiere fas est. 131 Vestibulis abeunt veteres lassique clientes, Votaque deponunt, quamquam longissima cœnæ Spes homini. Caules miseris atque ignis emendus. Optima silvarum interea pelagique vorabit Rex horum, vacuisque toris tantum ipse jacebit. Nam de tot pulcris et latis orbibus et tam Antiquis una comedunt patrimonia mensa. Nullus jam parasitus erit! Sed quis ferat* istas Luxuriæ sordes? Quanta est gula, quæ sibi totos Ponit apros, animal propter convivia natum! 141 Pœna tamen præsens, quum tu deponis amictus Turgidus et crudum pavonem in balnea portas. Hinc subitæ mortes atque intestata senectus. It nova, nec tristis, per cunctas fabula cœnas, Ducitur iratis plaudendum funus amicis.

Nil erit ulterius, quod nostris moribus addat Posteritas: eadem cupient facientque minores. Omne in præcipiti vitium stetit. Utere velis; Totos pande sinus. Dicas hic forsitan, Unde 150 Ingenium par materiæ ? unde illa priorum Scribendi, quodcumque animo flagrante liberet, Simplicitas, cujus non audeo dicere nomen? Quid refert dictis ignoscat Mucius, an non? Pone Tigellinum: tæda lucebis in illa, Qua stantes ardent, qui fixo gutture fumant, Et latum media sulcum diducist arena.-Qui dedit ergo tribus patruis aconita, vehatur

* Feret. Heinr.

+ Deducis. Heinr.

161

Pensilibus plumis, atque illinc despiciat nos?-
Quum veniet contra, digito compesce labellum:
Accusator erit, qui verbum dixerit, Hic est.
Securus licet Æneam Rutulumque ferocem
Committas: nulli gravis est percussus Achilles,
Aut multum quæsitus Hylas urnamque secutus.
Ense velut stricto quoties Lucilius ardens
Infremuit, rubet auditor, cui frigida mens est
Criminibus; tacita sudant præcordia culpa.
Inde iræ et lacrumæ. Tecnm prius ergo voluta
Hæc animo ante tubas. Galeatum sero duelli
Pœnitet. Experiar, quid concedatur in illos, 170
Quorum Flaminia tegitur cinis atque Latina.

SATIRA II.

ARGUMENTUM.

Magna nunc Romæ est pessimorum multitudo hominum, qui, vultu et sermone speciem sapientiæ ac virtutis præ se ferentes, vitia, quibus ipsi indulgent quam maxime, verbis pœnisque castigant, tristes in publico, domi obscœni. (v. 1-28). Neque id mirum: nam perniciosum hujus simulationis exemplum Princeps et Censor severus, tragico nuper pollutus adulterio, edidit, quod certatim imitantur senatores ac nobiles, qui muliebria tam facientes quam patientes et sericis perlucidisque vestibus induti mollitiem tamen acrius increpant. (29-78.) Horum contagio cujusque mox ordinis et sexus homines trahet, (78-81) ipsi vero paulatim, ut vulgo