Obrázky na stránke
PDF
ePub

IV

servatum est) exhibendam esse censuerunt, sed absque officio et missa, sub pœnis de non satisfaciendo præcepto recitandi officium, aliisque in constitutione S. Pii V contentis die 11 augusti 1691, et sanctissimus approbavit die 19 octobris ejusdem anni 1691.

Loco † sigilli.

F. VALLEMANUS, S. R. C. Secretarius.

DECRETA GENERALIA CIRCA RUBRICAS.

Cum sacrorum rituum congregationi demisse supplicatum fuerit sequentia dubia declarare :

Primum, an, cum multis congregationibus, religionibus, sive ecdesiis vel nationibus concessum sit a sancta sede apostolica ut scmel, vel pluries in singulis hebdomadis, vel mensibus celebrentur varia officia per annum, verbi gratia de sancto Sacramento vel de sanctis, in diebus non impeditis aliquo festo duplici vel semiduplici, facere liceat ejusmodi officia etiam in diebus sanctæ Quadragesimæ, Adventus, Vigiliarum et Quatuor Temporum, etiam si de his diebus nulla sit facta specialis mentio in aliquibus officiorum concessionibus.

Secundum, an dies impeditus festo duplici vel semiduplici pro dictis officiis recitandis, intelligantur etiam dies, in quibus ponendum est officium de festo duplici, vel semiduplici translato, quemadmodum dicitur responsum fuisse olim a sacra congregatione, quod scilicet festum duplex, vel semiduplex etiam translatum, nec non dies octava sit dies impeditus respectu talium Officiorum.

Tertium, an regulares absque speciali privilegio, sed sola communicatione privilegiorum aliarum religionum possint addere nomen sancti fundatoris in litaniis, et Confiteor, itemque recitare officia et missas concessas aliis religionibus.

Sacrorum rituum eadem congregatio ad relationem eminentissimi ct reverendissimi domini Cardinalis Colloredo respondit.

Ad primum, negative, et hujusmodi indulta non habere locum in ferüis Adventus, Quadragesima, Quatuor Temporum, Vigiliarum sive cum jejunio, sive absque jejunio, nec in feria secunda Rogationum, nec in illa feria in qua secundum rubricas sit reponendum officium dominicæ.

Ad secundum, affirmative.

Ad tertium, negative in omnibus.

Et ita declaravit, ac servari voluit, ac insuper ut declarationes seu decreta prædicta omnibus innotescant, typis ea imprimi mandavit die 20 martii 1706.

Loco † sigilli. G. CARD. CARPINENUS.

B. INGHIRAMI,

Sac. Rit. Congreg. Secret.

DE ANNO

ET EJUS PARTIBUS.

ANNTS Les menses habet duodecim, hebdomadas duas et quinquaginta, et diem uuum; dies vero trecentos sexaginta quinque, et fere sex horas: tanto enim temporis intervallo sol zodiacum perlustrat. Quater autem sex horæ singulis quaternis annis diem constituunt : hinc annus ille intercalaris, bissextus vel bissextilis dicitur.

DE ANNI CORRECTIONE,

EJUSDEM NECESSITATE, AC KALENDARIO GREGORIANO.

Quod dictum est, annum continere trecentos et sexaginta quinque dies, et fere sex horas, intelligendum est sex horas non esse integras, cum ad earum complementum aliqua minuta deficiant.

Ex quorum minutorum neglectu progressum est ac si annus ultra dies 365 contineret integras sex horas, et factum est ut minuta, que ultra debitam quantitatem aunis singulis tribuebantur, tractu temporis ita excreverint, ut invicem juncta constituerint dies decem, qui causam dederunt ut æquinoctium vernum sedem suam taverit.

mu

Cui malo occurrens Gregorius XIII, non solum æquinoctium vernum restituit in pristinam sedem, a qua jam a concilio nicæno, decem circiter diebus in anno correctionis 1582, præcedendo recesserat, quod a concilio ad xij kalendas aprilis fuerat constitutum, et xiv lunam paschalem suo in loco reposuit: sed viam quoque tradidit et rationem qua cavetur ut in posterum et æquinoctium vernum, et xiv luna paschalis a propriis sedibus nunquam remove

rentur.

Ut enim æquinoctium vernum ad xij kalendas aprilis restitueretur, statuit ut dicti decen dies in mense octobris ipsius anni 1582, eximerentur, et post quartam diem octobris, sancto Francisco sacram, sequens dies non esset quinta, sed decimaquinta octobris ; et ita error, qui in præteritum tot annorum circulis irrepserat, in momento temporis fuit correctus.

Ut autem in posterum idem error vitaretur, ne a xij kalendas

a

aprilis æquinoctium vernum recederet, statuit idem Gregorius bissextum quarto quoque anno (uti mos est) continuari debere, præterquam in centesimis annis; qui quamvis bissextiles antea semper fuerint, qualem etiam esse voluit annum 1600, anno correctionis proximum, post eum tamen, qui deinceps consequentur centesimi, non omnes bissextiles essent, sed in quadringintis quibusque annis primi quique tres centesimi sine bissexto transigerentur ; quartus vero quisque centesimus esset bissextilis, ita ut anni 1700, 1800, 1900 bissextiles non sint; anno vero 2000, more consueto, dies bissextus intercaletur, februario dies 29 continente, idemque ordo intermittendi intercalandique bissextum diem in quadringentis quibusque anmis perpetuo conservaretur.

QUATUOR TEMPCRA.

Quatuor Tempora celebrantur quarta et sexta feria ac sabbato post tertiam dominicam Adventus, post primam dominicam Quadragesima, post dominicam Pentecostes, post festum Exaltationis sanctæ Crucis.

NUPTIE QUANDO CELEBRARI NON POSSUNT JUXTA DECRETUM

CONCILII TRIDENTINI.

A dominica prima Adventus usque in diem Epiphaniæ, et a feria quarta Cinerum usque in octavam Paschatis inclusive, sancta synodus solemnitates nuptiarum prohibet; in aliis vero temporibus nuptias solemniter celebrari permittit.

DE CYCLO DECENNOVENNALI AUREI NUMERI.

Cyclus decennovennalis aurei numeri est revolutio numeri 19 annorum ab 1 usque ad 19, qua revolutione peracta, iterum ad unitatem reditur. Verbi gratia: anno 1577 numerus cycli decennovennalis, qui dicitur aureus, est I anno sequenti 1578 est 2, et ita deinceps in sequentibus annis, uno semper amplius usque ad 19, qui aureus numerus cadet in annum 1595, post quem iterum ad unitatem redeundum est; ita ut anno 1596 aureus numerus sit rursus 1, et anno 1597 sit 2, etc.

Igitur ut aureus numerus quolibet anno proposito inveniatur, composita est sequens tabella aureorum numerorum, cujus usus incipit ab anno correctionis 1582 inclusive, duratque in perpetuum. Ex ea enim aureus numerus cujuslibet anni post annum 1582 reperietur hoc modo.

6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19. 1, 2, 3, 4, 5.

[ocr errors][merged small][ocr errors]

Anno 1582 tribuatur primus numerus tabellæ, qui est 6, secundus autem, qui est 7, sequenti anno 1583, et ita deinceps in infinitum, donec ad annum cujus aureum numerum quæris perveniatur, redeundo ad principium tabellæ, quotiescumque eam percurreris; nam numerus in quem annus propositus cadit dabit aureum numerum quæsitum.

DE EPACTIS ET NOVILUNIIS.

Epacta nihil aliud est quam numerus dierum quibus annus solaris communis dierum 365 annum communem lunarem dierum 354 superat, ita ut epacta primi anni sit 11, cum hoc numero annus solaris communis lunarem annum communem excedat: atque adeo sequenti anno novilunia contingant 11 diebus prius quam anno primo; ex quo fit, epactam secundi anni esse 22, cum eo anno rursum annus solaris lunarem annum superet 11 diebus, qui additi ad 11 dies primi anni efficiunt 22, ac proinde, finito hoc anno, novilunia contingere 22 diebus prius quam primo anno; epactam autem tertii anni esse 33, quia si rursus 11 dies ad 22 adjiciantur, efficie tur numerus 33, a quo si rejiciantur 30 dies, qui unam lunationem embolismalem constituunt, relinquentur 3, atque ita deinceps. Progre diuntur enim epactæ omnes per continuum augmentum 11 dierum, abjectis tamen 30, quando rejici possunt. Solum quando perventum erit ad ultimam epactam aureo numero 19 respondentem, quæ est 29, adduntur 12, ut abjectis 30 ex composito numero 41, habeatur rursus epacta 11 ut in principio. Quod ideo fit, ut ultima lunatio embolismica, currente aureo numero 19, sit tantum 29 dierum. Si enim 30 dies contineret ut aliæ sex lunationes embolismicæ, non redirent novilunia post 19 annos solares ad eosdem dies, sed versus calcem mensium prolaberentur, contingerentque uno die tardius quam ante 19 annos. De qua re plura invenies in libro novæ rationis restituendi kalendarii romani. Sunt autem novemdecim epactæ, quot et aurei numeri, respondebantque ipsis aureis numeris ante kalendarii correctionem eo modo quo in hæc tabella dispositæ sunt.

TABELLA EPACTARUM

respondentium aureis numeris ante kalendarii correctionens.

[ocr errors]

9,

Epacta.

Aur. num. I 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8,
xj, xxij, iij, xiv, XIV, vj, xvij, xxviij, ix,

11, 12, 13, 14,
j, xij, xxiij, iv,

[merged small][ocr errors]

15, 16, 17, 18, 19.
xv, xxvj, vij, xviij, xxix

[ocr errors]

Quia vero cyclus decennovennalis aurei numeri imperfectus est cum novilunia post 19 annos solares non præcise ad eadem loca redeant, ut dictum est, imperfectus etiam erit hic cyclus 19 epactarumə Quamobrem ita emendatus est, ut in posterum loco aurei numeri et dictarum 19 epactarum utamur 30 numeris epactalibus ab I usque ad 30 ordine progredientibus, quamvis ultima epacta, sive quæ ordine est trigesima, notata numero non sit, sed signo hoc*. propterea quod nulla epacta esse possit 30. Variis autem temporibus ex his 30 epactis respondent decem et novem aureis numeris variæ decem et novem epactæ, prout solaris anni ac lunaris æquatio exposcit: quæ quidem decem et novem epactæ progrediuntur, ut olim, per eumdem numerum 11, addunturque semper 12 illi epactæ quæ respondet aureo numero 19, ut habeatur sequens epacta respondens aureo numero 1, ob rationem paulo ante dictam ; id quod sequens tabella perspicuum faciet, quæ continet aureos numeros et epactas inter se respondentes ab anno 1700 inclusive usque ad annum 1900 exclusive. Quamvis autem vulgares epactæ mutentur in martio, re ipsa tamen in principio anni mutandæ sunt una cum aureo numero, in cujus locum hæc nostræ epactæ succedunt.

ALIA TABELLA EPACTARUM

respondentium aureis numeris ab anno 1700 inclusive ad annum 1900 exclusive.

Aur. num. Epacto.

[ocr errors]

10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19;
ix, xx,
j, xij, xxiij, iv, xv, xxvj, vij, xviij,

*

2, 3,4, 5,

6,

7, 8, 9.

xj, xxij, iij, xiv, xxv, vj, xvij, xxviij.

Itaque si epacta quocumque anno proposito invenienda sit, quærendus est aureus numerus illius anni in superiori ordine illius tabellæ, quæ illi tempori in quo propositus annus continetur congruit. Mox enim sub aureo namero in inferiori ordine tabellæ reperietur epacta anni propositi, vel certe hoc signum: ubi ergo illa cpacta vel signum in kalendario inventum fuerit, eo die novilunium fiet. Invenietur autem aureus numerus vel ex antecedente canone, vel ex tabella epactarum proposito tempori congruente, tribuendo primum aureum numerum illius tabellæ illi anno a quo usus tabellæ incipit, et secundum aureum numerum sequenti anno, etc. Eodem modo reperietur epacta sine aurco numero, si prima epacta tabellæ tribuatur illo anno a quo ejus usus incipit, et secunda epacta sequenti

anno, etc.

« PredošláPokračovať »