Obrázky na stránke
PDF
ePub

Evitata rotis, palmaque nobilis
Terrarum dominos evehit ad deos.
Hunc, fi mobilium turba Quiritium
Certat tergeminis tollere honoribus:
Illum, fi proprio condidit horreo,
Quidquid de Libycis verritur areis.
Gaudentem patrios findere farculo
Agros, Attalicis conditionibus

Nunquam dimoveas, ut trabe Cypria
Myrtoum pavidus nauta fecet mare.
Luctantem Icariis fluctibus Africum
Mercator metuens, otium et oppidi
Laudat rura fui: mox reficit rates
Quaffas, indocilis pauperiem pati.
Eft qui nec veteris pocula Maffici,
Nec partem folido demere de die

་་

10

· 15

20

6 Evchere conj. Bentl.—7 Nobilium Brod. Gott. a manu prima. it. collat. Sax.—8 Certet MSS. duo Berfm. C.-10 Vertitur MS. Berfm. C.-13 Demoveas conj. Lambini. Z. -15 Icareis Glarean.-17 Pro rura, tuta conj. Acidal. ad Vellei. II. 110. 1. probant Gronov. et Bentl.

340. λίθε δ' ἀλέαθαι ἐπαυρεῖν, Μή πως ἵππως τι πρώτης κατὰ δ ̓ ἄρματα ἄξης.

5 Non opus eft piena diftinctione ad palmaque nobilis, quod putavit vir magnus Janus Rutgerfius.

6 Terrarum dominos fimpliciter Deos hic vocat: de Græcis ftudiis loquitur, apud quos ad Deorum faftigium evehi fibi et præconibus fuis videbantur certaminum facrorum victores. Conf. mox v. 30. DIs mifcent fuperis. G. Igitur perperam Baxterus aliique intelligunt Romanos, quos Virgilius Rerum deminos vocat. Z.

Hunc, intellige juvat, vel ad Dens evebit. Infinitum et nomen eodem verbo juncta, ut mox v. 20. ut Car. 4. 1. 29. Me nec feminanee certare juvat mero. cf. Epift. I. 17. 33. G. Suaviter tarba Quiritium; fiquidem antiqua Quiritium appellatio honoratior; uti noftris hominibus Britannorum.

8 Tergemini funt, ubi tres uno partu eduntur; eftque Dativus prò Accufativo; et Finitus numerus pro infinito. Vet. Schol. B. Igitur ter geminis honoribus tollere eft ad multiplices honores extollere et provchere. Neque tamen difplicent, qui Ablativum malunt, et ter geminos bonores volunt effe ædilitatem, præturam et .confulatum. G. Sententia poctæ videtur hæc : Hic fe putat beatum, fi populus Rom. cujus in

contitiis favor eft inconftans, eum certatim ore nat fummis et ampliflimi. honoribus. Z.

9 Vocibus proprio et patrios inest 59%, avari hominis. Gaudentem; h. e. quod gaudeat ; cft

enim 'Αιτιατικόν.

10 Quidquid, i. e. omne genus, et quantum, proportione habita, fi agri illius æque feraces fint, ac Byzacenus ille, de quo Plin. 17. 5. Centena quinquagena fruge fertilis campus. Sic Ser. 2. 3. 87. Frumenti quantum metit Africa. G.

II Sarculum Græcis Σκαφίον, et Σκαλίδιος, A HowE; alii Maxλa dicunt. B.

12 Attalicis cond. h. e. Attali, feu maximis divitiis propofitis. Z.

13 Neque ab æneis clavis, neque a nautica materia trabem Cypriam nominavit Poeta; fed a Cypriis mercibus: Ne Cypria Tyriaque merces Addant avaro divitias mari, Lib. II. Od. 29.

14 Nautam per 'Evriλious mercatorem dicit; et fecet pro trajiciat, quomodo Anacreon meus, rà ęra riμvs. B.

Baxterus refpexit forte ad Anacr. 35. 6. vò xux Téμre. G.

16 Metuens reduplicative fumendum, quatenus, quam diu metuit. G.

Scilice

20 Pofterius nec dicitur pro et non. ut non intermittat, fed continuet lætitiam totius dici. Vet. Schol. Vinoque diurno Placari Genius fej

Spernit, nunc viridi membra fub arbuto
Stratus, nunc ad aquæ lene caput facræ.
Multos caftra juvant, et lituo tubæ
Permiftus fonitus, bellaque matribus
Deteftata. Manet fub Jove frigido
Venator, teneræ conjugis immemor
Seu vifa eft catulis cerva fidelibus,
Seu rupit teretes Marfus aper plagas.
Me doctarum hederæ præmia frontium
Dîs mifcent fuperis: me gelidum nemus,
Nympharumque leves cum Satyris chori
Secernunt populo: fi neque tibias
Euterpe cohibet, nec Polyhymnia
Lesboum refugit tendere barbiton.
Quod fi me lyricis vatibus inferis,
Sublimi feriam fidera vertice.

24 Permixtus MSS. Berfm. fed repugnante confuetudine Horatii. Z.-25 Detestanda legit Lactantius ad Statii Theb. III. 377. C.-30 Diis vulgo: fed metrum pofcit fcripturam MS. Anbalt. Z.-33 Prohibet Brod. neque Polymnia codd. Aldi, male. Z.-35 Inferes codd. duo Bland. et Carr. C.

is impune diebus. De Arte Poet. 209. Hoc fequentia fatis probant. Sic et Homerus fcribit et deos convivatos fuiffe, πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον azredúrra. B. Eft igitur fententia, Et ne parte quidem demta, vel excepta, totum ac folidum diem impendere voluptati atque otio. G. Imo fenfus eft, ut dudum Lambinus vidit: Alius dele&atur valde vino optimo vetere, et beatum Je putat, fi diei integri, quem alii in rebus agendis confumunt, partem confumit bibendo. Ergo, demere partem de die folido, eft idem quod infra II. 7. 6. diem morantem frangere mero. Z.

23 Litui acutus eft fonus, tube gravis: inter lituum et tubam boc diftare inveni: Lituus equitum get incurvus, tuba vero peditum et directus. Vet. Schol.

25 Manet, pernoctat.

28 Plage funes funt, quibus retia tenduntur, prodente Servio. B. Rupit plagas, alii interpretantur perruptis plagis evafit, alii, irruit in plagas, ut evaderet. Z.

29 Quod placet quibufdam viris doctis, Te darum cet. ut ad Mæcenatem referatur, nec librorum fuffragium habet, et exigua laus eft in Macenate poetica facultas, infuperque falfa.

25

30

35

Vid. Meibom. Mæc. c. 23. Sed de se paffim talia prædicat Horatius, præfertim Carm. 3. extr. Exegi monumentum, etc. G. Ergo, fi me eft vera lectio, sensus eft: Me maximopere delectat corona hederacea, qua frontes poëtarum ornan➡ tur, item folitudo et nemus opacum, quo quidem loco folent effe Nympha et Satyri faltantes; fi Mufa me compellunt ad Odas fariendas. Z.

31 Afcripfit Liber Satyris Faunisque Poetas. Ep. 19. Lib. I.

33 Sofipater et antiquiffimi Cruquii Codd. habent Polybymnia non Polymneia, quod nonnulli volunt.

34 Barbiton, Lyra feptichordis eburnea. Vet. Schol. Leboum autem ob imitationem Alcai atque Sapphus.

35 Longe fuavius eft inferis in Præfenti, quam Futurum inferes.

36 Rurfus Dilogia ufus eft. q. d. et divus fiam et infaniam; et imitatus eft Theocritum; Εἰς αἰθέρα ύμμιν ἁλεῦμαι—Cacus amor fui, et tole lers vacuum plus nimio gloria verticem. Od. 18. Lib. I. B. De magna felicitate Ovid. 1. 210. Et tetigit fummos vertice Roma Deos. G.

A ij

ODE II.

AD AUGUSTUM CAESAREM.

Poeta incertum fe dicit, quis Deus fub humana Augufti fpecie Divi Julii necem vindicaverit. (Non potuit Horatius invocare deum ultorem necis Cafariana, miles ipfe Bruti: fed blanditur Augufto poft bella civilia reddenti tranquillitatem: et pertinet forte, quod pulchre conjesit Sanadonus, neque Bentleianis rationibus repugnat, ad illud ipfum tempus, quo Augufti nomen, quod habet vetus infcriptio hujus carminis, fufcepit. Vid. Dio 53. 20. p. 510. C. et quæ dicentur ad v. 29. G.)

METRUM SAPPHICUM; QUARTUS VERSUS ADONIUS.

JAM fatis terris nivis atque diræ

Grandinis mifit Pater, et rubente
Dextera facras jaculatus arces,
Terruit urbem:

Terruit gentes, grave ne rediret
Seculum Pyrrhæ, nova monftra queftæ:
Omne cum Proteus pecus egit altos
Vifere montes:

Pifcium et fumma genus hæfit ulmo,
Nota quæ fedes fuerat columbis:
Et fuperjecto pavidæ natarunt

Equore damæ.

I Pro terris Heinf. conj. tetræ, quod placet Burm. ad Serv. Æn. 3. 589, no. 97.—4 Orbem Bred. Dum MS. Berfm. C.

S

10

I Dire dicitur in prodigio, quod ira divina | ter dixit: erat enim Proteus (juxta Veterem eft immiffum: erat haud dubie grando multa et magna. 2.

2 Rubente dex. h. e. fulmine quod mittit dex

tra. 2.

3 Aroes. Summa quæque appellantur Græcis änga.

5 Grave dicimus et oculis et animo: per Tralationem ab eo quod humeris grave eft.

6 Saculum Pyrrha, uxoris Deucalionis, quæ interfuit eluvioni nobiliffimæ. Quas ineptias vocat Seneca Nat. 3. 27. in Ovid. Met. 1. 304. Nat lupus inter oves, &c. eas metuo ut fatis effagerit hic Flaccus. Vid. tamen Vet. Schol. ad v. 9. G. Nova jam dicuntur, nunquam hactenus vifa.

7 Virg. Georg. 4. 395. de Proteo: Immania Neptuni armenta pafcit. G. Pecus convenien

[ocr errors][ocr errors]

Schol.) beluarum marinarum paftor.

9 Hunc locum imitatus eft Nafo Met. 1. 296. Hic pifcem fumma deprendit in ulmo. Leviter in re tam atroci et pifcium et palumborum meminit, nifi quod bi Exceffus Lyricis conceffi fint. Vet. Schol.

10 Columbis locum in arboribus, et hic adeo, negant Critici poft Bentleium, et palubis subftituunt. At generis nomen eft columba, quo et palumbes et turtures comprehendi possunt, quibus in arboribus fedes elle nemo negat. Ita palma frequentatur columbarum nidis apud Sueto. Aug. 95. Vet. Scholiaftes palumbes speciei 10mine declarat. Vid. Plin. 10. 34. et 35. Sic Virg. Æn. 6. 203. columbæ fuper arbore fidunt. G.

11 Superjecto pofuit pro exeunte et terras inundante: Superjecto, id eft, fuper terras jacta, Vet. Schol

Vidimus flavum Tiberim, retortis

Littore Etrufco violenter undis,
Ire dejectum monumenta regis,
Templaque Veftæ :

Iliæ, dum fe nimium, querenti
Jactat ultorem; vagus et finiftrâ

Labitur ripâ (Jove non probante) ux

orius amnis.

Audiet cives acuiffe ferrum,

Quo graves Perfæ melius perirent ;
Audiet pugnas, vitio parentum
Rara juventus.

Quem vocet divûm populus ruentis
Imperì rebus? prece quà fatigent
Virgines fanctæ minus audientem
Carmina Veftam?

Cui dabit partes fcelus expiandi

Jupiter? tandem venias, precamur,

15 Disjectum Can. ex MSS.—29 Cui dabit parti fc. expiandum MS. Berjm. C.

13 Terribiliter proferendum. Flavum dicit clare limi. Vet. Schol.

14 Litus Etrufcum vel maris inferi f. Tyrrheni, cujus fluctus ab Auftro commoti exitum non dant defluentibus undis, et fic eas retorquent, vel, quod fere malim propter ea, quæ fequuntur, litus ipfius Tiberis dextrum, quod fpectat Etruriam et occidentem: unde retortis andi, faifra ripa, Romam alluente, labitur. Nempe paullo fupra Romam a finiftra veniens Anio, Ilie maritus, Tiberi infunditur. Potuit ergo Horatius ipfum quoque Tiberim refpectu Liz, matris Romuli et Remi, uxorium amnem VOcare, qui injurias illius et querelas, de interfectis liberis fuis, exfequeretur in illis, qui a mutua czde fupererant. G.

15 Ita per Periphrafin nominavit regiam. Regiam dicit Numa Pompilii, qui ad Veflam babuit regiam. Vet. Schol. Nuper me ad regiam pene cficit, Cicero de eodem loco; tefte eodem Schol. Dicebatur Tiberis per Roftra ante babuiffe meatum, que templo Veffe junguntur. Vet. Schol. Hic locus exiguus, qui fuftinet atria Vefla, Tunc trat intenfi regia magna Nume. Ovid. Faft. VI. 263.

17 Fabulæ ferunt Iliam nupfiffe Anieni flumini, quem et Tiberinum vocabant, hodie Tiverose. Nímdum jallat, non nimium querenti:

[ocr errors]

15

20

·25

30

Querebatur de marte Cafaris hominis fuæ originis. Vet. Schal.

19 Erat urbs Roma in Jovis Capitolini tutela. Eft igitur hæc præparatio ad fequentia, Cui dabit partes, &c. Terreni Jupiter juffit popu lum, non perire. Vet. Schol. Neque fane erat Jupiter alioquin admodum uxorius. Eft igitur emphatica Dilogia in Uxorius amnis. B. Jupiter non modo Homericus medium fe fervat, cujus fomno abutuntur alii DI, Iliad., fed etiam ille Ciceronianus pro Rofc. Am. c. 45. nibil perniciei caufa, confilio divino, nocet. G.

tur.

21 Etiam bella civilia deorum iræ tribuun

24 Figurate Juventus pro pofteritas. 28 Ignem Trojanum, quem Aneas Latio fecum intulit, et ex quo fatum hujus urbis et imperii pendebat. Divus Julius erat Veftæ lacerdos. Ne dubita, meus ille fuit, meus ille Sacer dos; Sacrilega telis me petiere manus. Ovid. citante Rodellio. B. Locus eft Faft. 3. 699. et mox 706. idem Pontificale caput vocatur. Vefta itaque indignabatur cædem Cæfaris: fed non minus graviter ferebat exhauriri cædibus ur bem, fuæ tutelæ commendatam. G.

29 Scelus expiare hic non eft punire interfe&tores Cæfaris; hoc olim factum erat, fatifque parentatum illi fanguine tot hominum: fed

[blocks in formation]

31 Candenti al. candentis etiam coll. Sax.—39 Marfi conj. Faber et Bentl.

40

33 Erat Romæ templum Veneris Erycinæ, Juliæ gentis parentis. T "Egos wμúgrnos xal ugos lowero xuλós. Hefiod. Hanc etiam Od. 12. dicit Julium Sidus.

purgare a fcelere, ab impietate bellorum civilium, rempublicam, et pace firmare atque concordia. Hæc res cum humanis viribus major videatur, deorum alicui negotium uti det Jupiter, rogant Romani, ut Apollini, oraculorum 35 Divus, Julius etiam Martis nepos dicitur omnium patri, Sibyllinorum librorum autori; ob amorem Martis et Veneris, uti ego fentio. vel patri gentis fuæ, Marti; vel Genetrici Ve- Etiam Ode fexta Auguftum appellat Martem. neri, cujus proprium opus eft pacare homines, Credo neglectum genus jam dici per Charientifetc. Denique eo devenit, ut Mercurium (cog-mum pro contemptum. B. Imo intelligitur Mars natum Romanis per Trojanos numen: fuit ipfe, auctor gentis Romanæ. Z. enim confobrinus frater Dardani. Vid. Virg. En. 8. 134. fqq.) delitefcere dicat fub figura Cæfaris Augufti. Nempe Mercurius femper juvenis, internuncius Deorum hominumque, pacificatur, artium omnium præfes: quæ hac ipfa fictione ad Auguftum Poeta accommodat. Juvenes Romæ quadragenarios etiam dici, tralaticium eft, a qua ætate adhuc aliquot annis tum aberat Auguftus. G.

31 Melius candenti nube, quam candentes humeros; Vet. Sch. Sic et Lambinus et Torrentius in duobus Codd. legerunt. Modo H pro confona eft. Candidis nubibus velatus, ut qui videri poffit; non amiɛli enim dii nequeunt conffici. Vet. Schol. Cruq. B. Quin Nabe amicti DI videri non poffunt. Candentes bumeros nube amictus eft Apollo, ne poffit videri, ut pulchre oftendit Bentl. G.

32 Auguftus, qui fe Appollinis filium volebat videri. Vet. Schol. imo fe pro Apolline aliquando gefit. Sueton. Hinc Virgilianum illud Ecl. 4. 10. Tisjon: regnat Apollo. (Vid. Serv.) Erat etiam Auguftus divinandi peritiffimus; adeo ut, tofle eodem autore, omnium bellorum eventas prefenferit.

37 Dant alios Furia torvo Spectacula Marti. Od. 28. Nam, ut cum Vetere Schol. loquar; hujus ludus in præliis eft.

39 Acer, Figurate pro ferox, non pro ve zès, ut Lambinus. Marfi pro Mauri nulla cum autoritate a doctiffimo Bentleio pónitur. Credibile mihi videtur Maurorum, barbaræ gentis nomen fuiffe Romanis terribilius quam Marforum, vicini et focii populi. Quin potius nominaret externam gentem, quam Italici generis in tali materia. B. Marfi peditis mentio, præter ea, quæ Bentleius veriffime difputavit, etiam eo forte nomine præferenda, quod in proximis bellis civilibus frequens illius ufus et mentio fuerat. Non valde me movebat Johnfonus, qui negat hic virtutem Mauri peditis prædicari. Sed dubitationem injicit denuo Christii V. C. defenfio, qui Maurum equo dejectum defperate pugnantem pingi arbitratur. G.

41 Auguftus et Apollo, femper juvenes. Sic et Virgilius, Hic illum vidi juvenem, Melibae. 42 Alma, i. e. fanctæ, Vet. Schol. Cruq. 43 Patiens, non dedignatus. Erat Auguftus, ut Mercurius, Centum puer artium.

44 Cæfaris ultor Epitheton Augufti huic rei

« PredošláPokračovať »