54 Contrahentium personarum consensum re- ad efficientem, nec materiam, nec finem referri poair ad conjugium, omnes, qui de matrimonio scri- test, superest igitur, esse formam. Quare cum unius perant, uno ore affirmant, sed in eo est discre- rei forma non sit nisi una, per quam est, id quod antia, an requiratur ut causa efficiens, an ut con- est, consequens fuerit, consensum non posse esse i forma, an ut materia. Beza libr. de nupt. formam. 4. Ob ipsorum adversariorum confessioa consensum nominat matrimonii formam; Ca- nem, Qui consensum formam conjugii statuunt, pererins libr. 4. de spons. et matrim. c. 1. id probat sonas contrahentes, quatenus consensum suum ex- XV. 08. ise argumento, sicut a forma pendet rei esse, 1. primunt, efficientem conjugii causam esse volunt, Jalianus §. si quis. ff. ad exhib. ita a consensu pen- At hac ratione re ipsa agnoscunt, consensum esse det esse matrimonii, c. sufficiat. 27. q. 2. 1. nuptias. causam matrimonii efficientem, quia personae conf.de reg. juris ac lib. 3. c. 1. sententiam, quae con- trahentes non sunt causa efficiens, nisi quatenus sensum refert ad causam efficientem, cum sensu ac consentiunt et consensum suum exterius exprimunt. ratione pugnare, asserit Bellarminus de matrim. c. Carerius lib. 3. de spons. c. 1. Ergo consensus in & sententiam illorum Scholasticorum, quod consen- personis contrahentibus est causa efficiens, sicut as conjugum verbis expressus seu verba consensum recte colligo: personae duae quatenus stipulantur, primentia sint materia et forma conjugii, non contrahunt, ergo stipulatio est causa efficiens conrepudiat, sed de matrimonio in fieri considerato ac- tractus, unde Carerius 1. d. hanc subjungit distinspienda esse asserit. Forsterus de nupt. cap. 8, p. ctionem: Consensus dupliciter consideratur, uno Il consensum statuit conjugii materiam.. Alii modo, ut est ratio contractus, alio modo ut est vero consensum statuunt esse causam conjugii effi- actus, quo contractus fit. Consensus est causa effientem. Chemnicius part. 3. locor. p. 520. Mentzerus ciens eo modo, quo ratio agendi dicitur efficiens de conjug. p. 125. Hemmingius de conjug. p. 46. per quandam approbationem, ex eo, quod ratio Klingius de caus. matrim. p. 77. etc. quibus etiam agendi se tenet ex parte agentis et quoniam construm addimus calculum, 1. propter expressam trahentes non essent causa efficiens matrimonii, nisi jis regulam. Nuptias non concubitus, sed consen- in idem consentirent, ideo consensus vel actus volunfacit. L. nuptias. de reg. jur. solus consensus matri- tatis, quo consentiunt, dicitur causa efficiens, quemsonium facit. c. sufficiat etc, dist. 27. q. 2. Jam vero admodum non solum ignis calefaciens dicitur causa verbum faciendi notat causam efficientem. 2. Pro- efficiens rei calidae, sed etiam calor ipsius ignis, pter conjugii naturam. Definitur conjugium, quod cum tamen calor sit ratio ignis calefaciendi etc. legitima maris et feminae conjunctio individuam Idem lib. 2. cap. 1: Contrahentes matrimonium consilae societatem continens. Justinianus instit. de patr.siderantur, primo ut sunt principium ipsius conpotest, Alexander III. c. illud de praesumt. quae tractus effectivum, quo modo sunt causa efficiens ; definitio ex prima conjugii institutione deducta evi- secundo ut tradunt sibi invicem potestatem suorum denter ostendit, formam conjugii non consistere in corporum quoad actum conjugalem, quo modo sunt consensu, sed in vinculo indissolubili et individua materia. Ac Henricus de Wurimaria in 4. sent, vitae societate, quae ex consensu oritur. 3. Propter dist. 27. §. 1. dicit, efficientem et formalem causam consensus conditionem. Consensus non durat per- substantialem esse hic unum et idem, Bellarminus petuo in omni conjugio, sed quandoque conjuges de matrim. c. 7. adducit decretum concilii Florenptant invicem separari, interim quia individuam tini: Causa efficiens matrimonii regulariter est muvitae societatem consenserunt et consensum illum tuus consensus per verba de praesenti expressus. copula carnali consummarunt, ideo non possunt invi- 57. Sed ab hac levis momenti controversiola, quae An reeem sejungi, si vel maxime velint, ex quo sic con- in explicatione terminorum potius quam in re ipsa cladimus. Posita forma rei propria et essentiali consistit, transitum faciamus ad graviorem. Dixi- sus pares ponitur, et remota forma rei propria et essen- mus, ad legitimum conjugium requiri consensum tali res ipsa tollitur. Atqui de consensu dici ne- personarum contrahentium legitimum ac justum, legi quit, quod post conjugium jamdum initum et con- divinae de honorandis parentibus congruentem, hoc summatum eo remoto removeatur ac desinat etiam est, ut explicatius dici, solet, requiri non solum conpsum conjugium. Ergo consensus non est conjugii trahentium, sed etiam parentum consensum. Gravis forma. Quemadmodum recte concludo, architectum hac de re controversia ecclesiis Evangelicis cum Bon esse formam aedificii, sed causam ejus efficien- Romana synagoga intercedit. Concedunt Romanentem, quia abeunte vel demortuo architecto non sta- ses, contrahentium personarum consensum requiri, tim collabitur aedificium; sic consensus non est forma sic enim Bellarminus libr. de matrim. sacr. c. 19. conjugii, sed causa ejus efficiens, quia cessante con- prop. 1: Solo consensu parentum matrimonium inter ensu non solvitur matrimonium ratum ac consum- filios celebrari non potest, ideo non potest pater matam. Verba consensum mutuum exprimentia filium ad matrimonium cogere; sed parentum conubi semel officio suo defuncta fuerunt (inquit Men- sensum in nuptiis liberorum necessario requiri, neterus de conjug. p. 162.), non desiderantur amplius gant, sic enim statuit concilium Tridentinum sess. in conjugio permanente, ubi etiam addit hoc argu- 24. in decret. de reform. matrim. cap. 1: Sancta mentum. Obligatio conjugalis ex mutua consensione synodus anathemate damnat eos, qui falso affirorta pertinet ad aliquod causae genus. At nec mant, matrimonia a filiisfamilias sine consensu quiratur consen rentum ? parentis contracta irrita esse et parentes ea rata vel ptivis, multo minus de parentibus mortuis, quas irrita facere posse. Glossa in c. mulier etc. dist. 32. illorum etiam consensus a nobis absolute statuatu q. 2. dicit, patriam potestatem solvi adveniente adulta necessarius, sicut quibusdam Pontificiis hic cavilla aetate quoad juramentum et matrimonium, quod lubet. Distinguimus enim inter parentes ; quidan quidam canones parentum consensum requirunt, id per naturae vitium consentire non possunt, ut fu glossa in c. Tua etc. decret. de spons. impub. sic explicat, riosi, dementes etc. quidam ex avaritia, άotoqyí voluntatem parentum requiri ad decorum nuptiarum etc. consentire nolunt; quidam per casum vel infor magis quam necessario; ita ut si parentes nolint tunium excluduntur, ut ab hostibus capti et in re consentire, filii tamen sint liberi et pro suo arbi-giones procul dissitas delati, vel sponte eo profecti tratu possint contrahere matrimonium, quinimo qui- De nullo istorum parentum genere proprie hic quae dam canones eo procedunt, ut inter raptorem et ritur, sed de parentibus vivis, sana mente praediti raptam decreverint posse iniri matrimonium. cum. et praesentibus, quorum consensum ad nuptias libe caus. etc. de raptorib. et incendiar.: Puella rapta ex rorum dicimus esse necessarium. Quid liberis agen aedibus patris matrimonium cum raptore contraxe- dum, quando parentes ex avaritia consentire nolunt rat, pater hujusmodi nuptiis reclamat; papa respon- postea dicetur. Quando parentes peregre absunt det, cum puella consenserit, non posse videri raptam, tempus triennii legibus praefinitum exspectandum ideoque matrimonium pronuntiat esse ratum. Eadem esse censent, 1. si ita ff. de rit. nuptiar. quodsi intra sanctio repetita in concilio Tridentino sess. 24. c. 6. illud non redierint, sufficere tacitum consensum, s ubi decernitur, si puella rapta extra raptoris po- verisimile sit, absentes, quod agitur vel factum est testatem constituta et in loco tuto libero consensu non improbaturos. Sic Joseph, Tobias etc. non recum raptore conjugium contraheret, matrimonium quisito parentum, a quibus longe aberant, consensu esse ratum nec posse a patre irritari. Atque haec nuptias contrahunt, quia noverant, ipsos id ratum XV. 69. opinio, quod matrimonia liberorum absque consensu habituros. 3. Neque quaestio est, an in particulariparentum inita sint vera et rata, tanto consensu a bus quibusdam casibus sit parentibus suadendum, canonistis approbatur, ut Palaeot. de spur. cap. 8. ne jure suae potestatis severe utantur, censent enim num. 3. neminem se reperisse dicat, qui contrarium quidam etiam ex nostris, matrimonium sine consensu sentire ausus fuerit. Canonistis assentiuntur Scho- parentum contractum, si carnali copula fuerit conlastici (qui in 4. sent. dist. 28. disputant, filium- summatum, non debere facile separari, utcunque familias habere dominium quoddam in suum cor- consensus parentum desit, qua de re suo loco plepus, nec parentibus ita obstrictum esse, quin possit nius; sed quaestio est de generali regula, quid requi suo arbitrio per matrimonium de illo transigere) ratur in nuptiis liberorum, ac de jure patriae poteut et recentiores scriptores Pontificii. Bellarminus statis, quid scilicet parentes possint, si strictum jus d. 1.: Catholici (Romani) doctores adeo non dubi-urgere velint. 4. Neque quaestio est de parentibus tant, matrimonia sine consensu parentum contracta duris et acerbis, qui matrimonia liberis prohibent, esse rata ac firma, ut neque unquam inter impedi- illorum enim consensum nequaquam dicimus absomenta matrimonii numeraverint defectum consensus paterni. Carerius libr. 4. de matr. cap. 10: Mutuus consensus contrahentium adeo debet esse liber, ut ex alterius voluntate non pendeat etc. unde Tridentina synodus anathemate coërcuit eos, qui affirmant, matrimonia a filiisfamilias sine consensu contracta esse irrita. Toletus libr. 5. instruct. sacerd. cap. 1: Potest filius uxorem ducere se dignam invitis parentibus sine peccato mortali. Status quae lute necessarium, sed eo in casu agnatos proximos, vel etiam magistratum compellandum esse statuimus, qui cum in locum parentum succedant, ne eo quidem in casu parentum consensus plane deficit. Posset etiam distingui 1. inter consensum parentum ac tutorum et cognatorum; 2. inter consensum patris ac matris; 3. inter consensum parentum tacitum et expressum; 4. inter consensum generalem, specialem et individualem; 5. inter liberos majorennes 58. Antequam vero nostrae sententiae fundamenta ac minorennes, id est inter eos, qui e patria potestionis. proferamus, explicandus erit controversiae status. state exierunt, et eos, qui sub patria potestate ad1. Non est quaestio, an consensus parentum requi- huc constituti; 6. inter nuptias liberorum circa conratur de honestate, ut canonistae loquuntur, hoc est sensum parentum et contractas cum persona honesta an filiisfamilias matrimonium inituris parentum ac paris conditionis et inter nuptias contractas cum voluntatem et consilium explorare condecens sit et persona vili et conditionis plane imparis; 7. inter honestum, id enim Pontificii concedunt, unde Bel- liberos post matrimonium sine parentum consensu larminus de matrim. c. 19. prop. 3. scribit: Peccant contractum humiliter ipsorum voluntati sese subjifilii, quando sine justa et rationabili causa paren- cientes et pertinaciter eisdem obluctari pergentes; tibus insciis vel invitis matrimonia contrahant; sed 8. inter decisionem hujus quaestionis in foro judiillud quaeritur, an consensus parentum requiratur ciali sive politico et decisionem ejusdem in foro de necessitate, hoc est an parentum consensus ita poenitentiali sive conscientiae, neque enim utrobique necessarius sit, ut absque eo liberorum matrimonia in proposita quaestione idem responderi posse quinon sint legitima, firma ac rata, quod nos affirma- dam existimant; sed quid de hisce distinctionibus mus, Pontificii negant. 2. Neque quaestio est de statuendum sit, patebit ex sequentibus. parentibus furiosis, vel in regione longe dissita ca 59. His ita praemissis producimus nostrae sen A Deut. 7, v. 3: nec filiam illius Date filiis vestris juris de tentiae firmamenta. Primam argumentorum classem nio ineundo voluntatem parentum citra hujus praepetimus ex jure divino sive ex sacris literis. Ad cepti violationem postponere non possunt. Matth. 15, quam referimus 1. divinam conjugii institutionem. v. 5. dicit Christus, violari legem de honorandis Quidam Pontificii ex verbis institutionis matrimonia-parentibus, quando liberi illis insciis bona parenîn, relinquet homo patrem et matrem suam et ad- tum domestica subtrahunt et Deo in templo eadem Arebit uzori suae, probare satagunt, parentum offerunt, ut quidam illum locum accipiunt; quanto consensum non esse in liberorum nuptiis necessarium, ergo magis violatur lex divina, quando liberi se qua interpretatione quid statuendum sit, vidimus ipsos e patria potestate subtrahunt insciis vel invisuperius §. 45. hoc loco illud duntaxat monemus, tis parentibus conjugia contrahendo! Specialis prog divina conjugii institutione contrarium posse col- ponitur in omnibus illis Scripturae dictis, in quibus ,videlicet consensum parentum in liberorum nu- parentibus dantur praecepta de liberis in matrimoptis omnino esse necessarium, quod sic demonstra- nio elocandis. Exod. 34, v. 16: Non accipies uxoB. Conjugium primorum parentum merito censetur rem filiis tuis de filiabus eorum. arma ac forma, juxta quam conjugia legitima sunt Filiam tuam non dabis filio ejus stituenda. Jam vero primorum parentum conjugium accipies filio tuo. Jer. 29, v. 6: modo fuit institutum, ut nec Adamus suo arbi- uxores et filias vestras date viris. Eccl. 7, v. 27: sibi sponsam eligeret, nec Eva suo consilio Trade filiam et grande opus feceris et viro sensato pasum sibi quaereret, sed ut Dei voluntas inter- trade illam. 1. Cor. 7, v. 38: Qui matrimonio jungit rederet, qui parentis locum obtinuit Luc. 3, v. 38. virginem suam, bene facit, qui non jungit, melius facit. aque Evam utpote filiam suam Adamo adduxit et 61. 3. Divini juris decisionem, eamque dupliampla cum dote eandem ipsi elocavit. Ergo juxta cem. Prior proponitur Exod. 22, v. 16: Si seduxe- 3, Divini e normam legitima conjugia adhue hodie sunt rit quis virginem necdum desponsatam dormierit- cisio. tituenda. Quo respiciens Lutherus in comm. Gen. que cum ea, dotabit eam et habebit eam uxorem; 2 sie scribit: Adamus Evam conditam non rapit v. 17. si pater virginis dare noluerit, dabit pecu80 arbitrio, sed exspectat Deum adducentem, niam juxta modum dotis. Deut. 22, v. 29. simpliciwat Christus quoque dixit: Quod Deus conjunxit, ter dicitur: Habebit eam uxorem, quia humiliavit mo non separet; et videtur hac ipsa actione | cam, non poterit illam dimittere cunctis diebus viDeus parentibus praeire et quid ipsorum quoque tae suae, sed ex c. 22. Exod. v. 17. manifestum id * posterum officii esset, monstrare voluisse, illud intelligendum cum hac conditione, si parens conilicet, ut filiis justo aetatis tempore de uxoribus stupratae in conjugium consenserit, parenti igitur propiciant et filiabus maritos hoc freti divino traditur potestas nuptias filiae impediendi. Exod. 21, rilio adducant. Quod ipsum ut sit manifestius, v. 10. jus patriae potestatis eo extenditur, quod notandum est, Christum ex primaeva conjugii insti- pater etiam servam filio suo uxorem dare possit one et primorum parentum copulatione deducere (ita enim Hebraeorum magistri textum illum expohe theorema, quod Deus adhuc hodie legitimos nunt), ex quo sic inferimus. Si patriae potestati juges invicem conjungat Matth. 19, v. 6. hoc est relictum, filiae jamdum constupratae matrimonium od Deus tunc temporis fecit immediate, visibiliter ratum vel irritum facere, multo magis idem permanifeste, id ipsum facere adhuc hodie in legi- mittitur patri, quando res adhuc integra est. Sed mis conjugiis mediate, invisibiliter et occulte, ex quo illud. Ergo et hoc. Posterior decisio exstat Num. 30, bis tale argumentum nascitur. Matrimonium le- v. 4: Mulier si quippiam voverit et se constrinxerit gitimum et ratum talis debet esse conjunctio, ut juramento, quae est in domo patris sui et in aetate jus auctor et conciliator Deus ipse haberi possit. adhuc puellari; v. 5. si cognoverit pater votum, Atqui matrimonia, quae insciis vel invitis parenti- quod pollicita est, et juramentum, quo obligavit contrabuntur, non sunt tales conjunctiones. animam suam, et tacuerit, voti rea erit, quidquid Ergo non sunt matrimonia legitima ac rata. pollicita est et juravit, opere complebit. v. 6. Sin Assumtum probatur, quia contra primae institutio- autem eodem die, ut audierit, contradixerit pater, als regulam et contra expressum Dei verbum, ut et vota et juramenta ejus irrita erunt, Dominus postea apparebit, contrahuntur. Sed huic argumento propitius ei erit, eo quod contradixerit pater. Ex nee unice, nec praecipue insistimus. Addimus ergo. quo a majori ad minus sic concludimus. Si pater 60 Divinam jussionem, tum generalem, tum votum filiae Deo factum contradicendo potest irriecialem. Generalis proponitur in quarto praece- tum reddere, multo magis promissionem matrimopto Exod. 20, v. 12: Honora patrem tuum et ma- nialem a filia 'alteri factam poterit irritam facere. trem tuam, quod repetitur Deut. 5, v. 16. Matth. 15, Sed verum prius. Ergo et posterius. V.4. Eph. 6, v. 2. Col. 3, v. 20. ubi notanter additur, 62. 4. Exemplorum probatorum collationem. Huic 4. Exemplorum quod filii debeant parentibus, obedire xarà návra, per enim divinae institutioni, jussioni et decisioni con- probamnia, et in omnibus, quaeliberi parentibus suis prae- formia sunt exempla parentum, qui liberos suos elo- torum etare tenentur. Si juxta praescriptum hujus prae- carunt, et piorum liberorum, qui parentum consenepti liberi tenentur honorem, obedientiam et sub- sum in matrimonio ineundo requisiverunt. Gen. 21, jectionem parentibus in omnibus, quae divinae legi v. 21: Agar accepit filio suo Ismaëli uxorem de bon repugnant, praestare, utique etiam in matrimo- terra Aegypti, quod exemplum singulariter notari collatio. merito jubet Lutherus, quia Ismaël erat homo ferus uno modo ex parte ipsius conjugii, altero modo et agrestis, nec tamen recusavit de consilio matris parte contrahentium. Erit Deus auctor matrimon uxorem ducere. Gen. 24, v. 3: Abraham ablegat ex parte ipsius conjugii, si ipsa conjugii essentia Eleazarum ad conciliandas filio Isaaco nuptias. Deo sit instituta; erit autem matrimonii auctor v. 51. Bathuel filiam Rebeccam Isaaco despondet. parte contrahentium, si ipsis contrahentibus De Gen. 28, v. 1. Isaacus filium Jacobum mittit in inspiret, ut matrimonio conjungantur. Priore mod Mesopotamiam, ut uxorem de filiabus Laban acci- Deus erit conjugii auctor, si materia et forma a XV. 72. piat. Genes. 29, v. 19. Laban de filia sua Rachele sint, qualia Deus instituit, et hoc solum requiratu dicit ad Jacobum: Melius est, ut tibi eam dem, quam ut matrimonium sit verum, firmum et ratum. P alteri viro. Gen. 38, v. 6. Judas dedit uxorem steriore modo Deus erit conjugii auctor, si conj primogenito suo Ger. Jud. 1, v. 12. Caleb filiam ges ad prolem ad Dei gloriam gignendam matur suam pollicetur se daturum ei, qui civitatem Ciriat- consilio de sententia majorum aliisque debitis ci sepher ceperit. c. 12, v. 9. Abesan habuit triginta cumstantiis observatis matrimonium contrahant, filios et totidem filias, quas emittens foras maritis hoc requiritur, ut matrimonium sine peccato, dedit et totidem filiis suis accepit uxores introdu- vero cum merito et laude celebretur, non autem i cens ad domum suam. c. 14, v. 2. Simson ad sit verum, firmum et ratum, quod ipsum alioru parentes dicit: Vidi mulierem in Thamnata, quam sacramentorum exemplo declarari posse asseri quaeso ut mihi accipiatis uxorem. Cum Benjamini- Respondemus: didicimus superius ex Bellarming tas reliquae tribus a consortio suo penitus exclusos quod consensus conjugum verbis expressus seu verb cuperent, adeo ut nec conjugia cum ipsis in posterum consensum exprimentia sint materia et forma con contrahere vellent, non liberi, sed parentes jurant, se nec accepturos ab illis filias, nec filios iisdem daturos, agnoverunt ergo, in sua potestate esse li berorum matrimonia, Jud. 21, v. 1. Thamar regis filia dispositionem de conjugio suo remittit ad parentis arbitrium 2. Sam. 13, v. 13. Angelus Tobiae consulit, ut a patre Raguele uxorem petat Tob. 6, v. 14. ac postea Tob. 7, v. 15: Raguel apprehendens dextram filiae suae dextrae Tobiae tradidit etc. ex quibus sic concludimus. Quaecunque exempla institutioni et mandato divino sunt conformia, ea introducunt imitationis necessitatem. Sed exempla requisiti a liberis consensus paterni in matrimonio ineundo sunt institutioni et mandato divino conformia. Ergo introducunt imitationis necessitatem. Exceptiones Bellarmini ad 1. no strum argu mentum. men jugii, quatenus consideratur in fieri, libr. de matrim c. 6. ex quo sic inferimus. Ubi deest quippiam a materiam et formam rei necessario requisitum, it deest aliquid ad ipsam rei essentiam pertinens Ratio est, quia materia et forma sunt essentiales e constitutivae rei partes. Atqui in conjugio libero rum citra parentum consensum contracto deest ali quid ad materiam et formam necessario requisitum Ergo in tali conjugio deest aliquid ad ipsam con jugii essentiam pertinens. Assumtum probatur e hypothesi Bellarmini. Consensus conjugum verbi expressus est materia et forma conjugii. Atqui con sensus ille conjugum necessario requirit consensum parentum, sine quo non est legitimus, ut probatur ex conjugii institutione et ipsius Dei jussione. Erg 63. Bellarminus lib. de matrim. c. 20. ad argu- consensus parentum requiritur ad materiam et for mentum variis modis excipit. 1. Non probari hoc mam conjugii divinitus institutam. Ulterius ex pri argumento, matrimonium esse irritum aut irritari ore syllogismo sic inferimus. In quocunque conju posse, si fiat insciis aut invitis parentibus, sed ta- gio deest aliquid ad ipsam conjugii essentiam per non debere matrimonium insciis aut invitis tinens, illud non potest esse legitimum, ratum a parentibus contrahi, et male facere, qui ita contra- firmum. Sed in conjugio liberorum citra parentun hunt, de quo nulla quaestio est. Respondemus: consensum contracto deest aliquid ad ipsam conju imo vero ex argumento nostro id evidenter sequitur. gii essentiam pertinens, ut demonstratum. Erg Illud duntaxat matrimonium est legitimum, ratum illud non potest esse legitimum, ratum ac firmum ac firmum, quod contrahitur secundum divinam insti- Atqui ita ex hypothesi Bellarmini concludimus, i tutionem ac jussionem. Atqui matrimonium citra paren- ipsum ex nostris hypothesibus sic confirmamus tum consensum contractum non contrahitur secundum Efficiens causa conjugii divinitus ordinata est con divinam institutionem et jussionem. Ergo matrimonium sensus contrahentium legitimus, justus ac plenus citra consensum parentum contractum non est legiti Sed citra consensum parentum consensus contra mum, ratum ac firmum. Ulterius. Qui potest irritum hentium non est legitimus justus ac plenus facere votum filiae Deo factum, quod suo non com- Ergo in conjugio citra parentum consensum con probavit assensu, is etiam potest irritam reddere tracto deest causa efficiens divinitus ordinata promissionem matrimonialem filiae alteri factam, Assumtum constat ex antedictis et clarius patebit e quam suo non comprobavit assensu. Pater potest dicendis. Consensus facit nuptias, inquit juriscon prius, ergo et posterius. Utrumque igitur a nobis sultus 1. Nuptias ff. de R. J. at liberi si in potestate demonstratum, tum quod matrimonium insciis aut parentum sunt, per se consentire nequeunt, 1. velle invitis parentibus factum sit irritum, tum quod pos- ff. eod. consensus is est patris, per quem potesi sit irritari. Sed promittit Bellarminus, singulas ar- esse consensus filii, nec enim ipse filius per se in gumenti partes se accuratius inspecturum, videamus teger homo est, ut ex Baldo loquitur Alberic. Genergo quid invenerit. Excipit 2. dupliciter posse tilis lib. 4. de nupt. c. 3. Materia conjugii diviniDeum auctorem matrimonialis conjunctionis dici, tus ordinata sunt personae se habentes recte, id est jata divinam conjugii constitutionem contrahentes, cipiens stipulatione usurarum proprie sic dictarum denim necessario addendum patet ex eo, quod peccant contra septimum praeceptum, utique conpersonae in gradibus divina lege prohibitis contra- tractus mutui cum stipulatione usurarum est conbentes non sint materia conjugii divinitus ordinata, tractus divina lege prohibitus et consequenter per se proinde inter eos non possit constare verum ac se illegitimus ac irritus. Ulterius. Si praeceptum atun matrimonium. Atqui liberi citra consensum decalogi de obedientia in omnibus praestanda paparentum contrahentes non sunt personae recte, id rentibus pertinet ad mores informandos, utique etiam est juxta divinam conjugii constitutionem se haben- ad liberorum matrimonia pertinet. Ratio connexioies, ut demonstratum. Ergo non sunt materia con- nis patet tum ex eo, quod vel maxime sit contra agi divinitus ordinata. Quomodo vero potest esse bonos mores, liberos absque parentum consilio et conjugium divinum, verum ac ratum, in quo non voluntate matrimonium contrahere; tum ex speciali est materia conjugii divinitus ordinata? ex materia hujus legis explicatione divinitus tradita, quod ad ritiosa vitiosum orietur materiatum. Forma conjugii parentes spectet liberis de matrimonio prospicere. * legitima, ex legitimo scilicet consensu orta con- Nec quadrat simile a baptismo ductum, quia quando ngalis cohabitatio. Atqui in conjugio liberorum laicus contra praeceptum episcopi baptizat, baptismus citra parentum consensum contracto deest legitima, ideo pronuntiatur verus ac ratus, quia ex hypothesi a legitimo scilicet consensu orta conjugalis coha- adest vera materia et forma divinitus ordinata, sed bitatio. Ergo. Quod Bellarminus conjugium con- in conjugio liberorum citra parentum consensum dert cum aliis sacramentis, de eo quid statuendum inito non adest materia et forma divinitus ordinata, , judicari potest ex superioribus. Sacramenta ut ostensum fuit. 4. Matrimonium non solum ut habent materiam et formam, ex qua ipsorum sacramentum ratum esse dicit, sed etiam ut conessentia constat, extra administrantem et extra uten- tractum civilem, licet contra praeceptum patris en Sed matrimonium ab ipsis contrahentibus et contrahatur, quia filius etsi teneatur patris direa ipsis, a mutuo scilicet eorum consensu, suum quod ctionem sequi, cum de statu vitae suae disponit, labet esse sortitur, ex quo intelligitur, diversam esse tamen de re sua, non de aliena disponit remque satrimonii et sacramentorum hac in parte rationem, suam, non alienam donat, quare dispositio ac doee posse Deum auctorem conjugii statui, nisi etiam natio rata et firma est, quamvis non sine peccato t ejus auctor ex parte contrahentium. Quia vero transacta sit. Respondemus: haec assertio pugnat Bellarminus negare nequit, conjugium esse contra- cum jure divino et civili. Prius patet ex eo, quod tan, ex eo sic eoncludimus. Omnis contractus conjugium teste Scriptura non est contractus mere legitimus et contra legem divinam inter partes politicus ac civilis, sed sancta consociatio divinitus contrahentes initus est per se irritus et a judice instituta ad ecclesiae propagationem gerens typum Christiano irritus pronuntiari potest. Conjugium a spiritualis conjugii inter Christum et ecclesiam, unde beris citra consensum parentum initum est contra- etiam vocatur foedus Dei, Prov. 2, v. 17. Malach. tu illegitimus et legi divinae repugnat. Ergo est 2, v. 14. ac Deus certas leges de conjugio propoper se irritus et a judice Christiano irritus pronun- suit, inter quas etiam ea est de parentum consensu ari potest. 2. Ad probationem ex quarto decalogi adhibendo, si filiusfamilias eas transgreditur, non praecepto deductam excipit, praeceptum illud ad de sua re disponit, sed divinam dispositionem neinformandos, non ad sacramenta ministranda farie violat et evertit. Quodsi liberis relictum citra pertinere, obediendum esse patri per omnia etiam consensum parentum inire matrimonia et hac ratione ■ contrahendo conjugio, et qui id non facit, eum de re sua proprio arbitrio disponere, cur in volunpeccare, sed non continuo matrimonium esse irri- tate parentis relinquitur, an filiam constupratam Nam non minus ecclesiae et episcopo paren- stupratori elocare velit? cur stuprator jubetur patri jest per omnia quam patri carnali, et tamen si puellae pendere quinquaginta siclos argenti? cur pis laicus contra episcopi et ecclesiae praeceptum pater potest votum filiae facere irritum? Posterius baptizet, baptismus erit ratus et verus, sed laicus patebit ex illis, quae paulo post ex jure civili affele baptizando peccabit. Respondemus: exceptionis rentur. Certe legibus civilibus cautum, quod filius set adducta ad eam stabiliendam comparatio ni- in potestate parentum constitutus non possit bona antar falsa hypothesi, quod matrimonium sit sacra- parentum alienare, multo ergo minus se ipsum per mentum, et quod ad essentiam conjugii nihil aliud conjugium citra parentis consensum abalienare potrequiratur quam consensus contrahentium. Inverti- erit. In civilibus contractibus absque parentum timus ergo Bellarmini argumentum. Si filiusfami- consensu filius nihil agere potest, ut patet ex tit. lias vel filiafamilias peccant contra quartum prae- de mutuo ad senat. Maced. Legibus civilibus itiseptum contrahendo matrimonium citra consensum dem cautum, ne servus invito domino uxorem duparentum, utique matrimonium citra consensum cat. At filius majori vinculo obstrictus est patri quam parentum initum est contractus divina lege prohibi- servus domino, quia a natura obstrictus filius, servus prius, ut Bellarminus concedit. a vi obligatus. Quid quod Bellarmiuus ipse inferius xv. 75. Ergo et posterius ac per consequens tale matrimo- cap. 32. disputat, matrimonium esse rem consciennium est per se illegitimum et irritum. Ratio con- tiae, quae ex legibus divinis pendeat et ad pastores bexionis patet ex simili. Si mutuans et mutuo ac- animarum sine dubio pertineat ergo non potest as tus. Sed verum |