Cap. II.

DE DIGNITATE MATRIS DEI.

Dignitas haec sub duplici respectu considerari potest: physice nempe et moraliter. Physice i. e. quatenus physicas formavit relationes Christum inter et Mariam. Maria enim, ut in capite praecedenti demonstravimus, qua vera Deipara ex propria sua substantia ad formandum Dei corpus concurrit et aliqua substantia corporis virginei, ex qua corpus Dei constitutum fuerat, etiam nunc Verbo Dei hypostatice unita perseverat. 1) Moraliter, quatenus Maternitas b. Virginem propter suam intimam cum Deo conjunctionem in excellenti dignitatis gradu constituit. Haec dignitas moralis, quae relationes istas physicas Christum inter et Mariam existentes necessario praesupponit, iterum in duplici sensu exponi potest: scilicet absolute i. e. absque comparatione ad alias dignitates et relative i. e. relate ad alias dignitates.

§. 1.

Dignitas Matris Mariae absolute sumpta.
Qua talis est

1. perfectissima cum tribus ss. Trinitatis personis affinitas. Bulla „Ineffabilis" relationem hanc ita exprimit: „Cui (Mariae) Deus Pater unicum Filium suum, quem de corde suo aequalem sibi genitum tanquam se ipsum diligit, ita dare disposuit, ut naturaliter esset unus idemque communis Dei Patris et Virginis Filius; et quam ipse Filius substantialiter facere sibi

1) Cfr. Perrone de resurrect.; Rhodes dignit. Matr. Dei sect. II, §. 2; Tract. theolog. de B. V. M. auctore Societatis Mariae praesbytero. (Lugduni pag. 31)

Matrem elegit; et de qua Spiritus sanctus voluit et operatus est, ut conciperetur et nasceretur ille, de quo ipse procedit."

a. Perfectissima affinitas cum persona Patris. Quis sapiens, interrogat Haine, 1) negabit intimam unionem inveniri Mariam inter et Patrem aeternum, ubi unicus Filius Patris factus sit unicus Filius Mariae, et quem Pater genuit ab aeterno, Maria genuerit in tempore, alio quidem modo, sed tamen eundem Filium Dei." Pater generat Filium totaliter ex sua substantia sine Matre, item beatissima Virgo totum Filium generat sola sine Patre; Deus Pater est et permanet virgo, gloriosissima Virgo matris gaudia conjunxit cum illaesae virginitatis honore. Ubinam ergo invenitur unio mirabilior, perfectior ac nobilior quam ea, quae inter Deum Patrem et b. Virginem intercessit? Unio haec unione hypostatica excepta omnium unionum sublimissima, quia vinculum unionis, nempe Christus Dominus noster, sublimissimum fuit et nobilissimum.

Hic se suberigat, inquit Eadmerus, 2) d. Anselmi discipulus, intimam b. Virginis cum Patre aeterno similitudinem considerans, intentio mentis humanae, et pro posse paucis intendat, quanti penderit omnipotens Deus merita hujus beatissimae Virginis. Intendat, inquam, et contempletur, videat et admiretur unum Filium sibi consubstantialem, coaeternum, omnipotentem, ex sua natura sine initio Deus Pater genuit, et per eum omnes creaturas visibiles et invisibiles ex nihilo fecit. Hunc igitur sibi tam unicum, quam dilectissimum, et in omnibus omnino aequalem, non passus est remanere solummodo suum, sed eundem ipsum voluit in rei veritate esse b. Mariae unicum et dilectissimum et naturalem filium, nec ita ut duo essent, unus videlicet Filius Dei, alius

1) De Hyperdulia ejusque fundamento pag. 150. 2) In lib. de excellentia B. M. V. cp. III; cfr. Haine 1. c. pag. 150.

Filius Mariae, sed idem ipse qui Filius Dei, in una persona esset filius Mariae, et qui filius Mariae, unus et idem esset in una persona Filius Dei. Quis haec audiens non obstupescet, et quod Deus tale quid velle potuerit, non ultra omne quod dici potest admirabile ducat?"

Copiosissime hoc de argumento disputat s. Bernardinus Senensis. Sane privilegium hoc (nempe maternitatis), scribit, 1) isti soli personae ita concessum est, quod sicut impossibile est personae Filii vel personae Spiritus sancti, generare Deum, pro eo, quod in eis non est natura cum primitate fecunditatis nec intellectus, cum actu dicitur aliquod verbum, sive cum fecunditate et potentia ad producendum imaginem, sicut in Patre est. Unde sicut impossibile est Patri producere aliud Verbum pro eo, quod hoc Verbum genitum sit perfectissimum et totam potentiam generandi exhausit in Patre: ita impossibile est, mulierem aliam posse parere Deum, nisi per novam potentiam alicui collatam a Deo: quod certum est, nunquam futurum esse. Potentia enim concipiendi et pariendi Deum, quae naturae humanae copulata fuit, secundum quod dicimus Christum fuisse in lumbis patrum, secundum corpulentam substantiam descendit ab Adam usque ad Virginem. Et fuit impossibile ad actum in aliquam mulierem deduci, nisi in Mariam virginem, quae potentia ita per nativitatem Christi exhausta est de natura humana, quod quicunque diceret aliquam personam divinam esse humanandam in aliquo secundum corpulentam substantiam, esset ut impiissimus haereticus puniendus.“

Propter hanc cum Patre aeterno conjunctionem quam intimam beatissimae Virgini competit re vera titulus "primogenitae ante omnem creaturam filiae.") Primogenita erat

1) De admirabili gratia et gloria B. Virginis Matris Dei ser. 61. 2) Eccli XXIV, 5; cfr. Sedlmayr 1. c. p. IV, sect. I, a. 1.

a. titulo creationis, non quoad existentiam physicam et temporalem, sed quoad intentionalem in mente et serie decretorum Dei. Quare ad illam referuntur verba: 1) Ab initio et ante saecula creata sum." B. Virgo est prima etiam praedestinatione. „Antequam Filius de ea natus est, inquit d. Augustinus, 2) in praedestinatione noverat Matrem, et quemadmodum noverat ipsam ut Matrem suam, ita elegit ipsam in Matrem totius mundi." Apparet b. Virgo primogenita Altissimi filia

8. titulo redemptionis. Consuevit enim divina bonitas pro muneribus, ad quae aliquem elegit, redemptionem illius statuere. Hinc s. Joannes, praecursor Domini Nostri electus, peculiari modo redimatur necesse est. Quare praevenit ejus Nativitatem gratiae suae abundantia, originalis culpae exstinctione. At quanam ratione b. Virginis redemptio singularis erit, si illa non est praeservativa? Hanc enim multo nobiliorem esse redemptione liberativa, supra fusius ostendimus. Quare perbelle Trombellius: Acceleres, inquit, 3) quantum velis, gratiae occursum, augeas ejusdem gratiae ubertatem ac munera, commune in essentia erit hoc redemptionis genus cum aliis et tum solummodo singulare ac vere solum, si Mariam in ipso vitae suae exordio et criminis expertem dicas et divinis beneficiis liberalissime cumulatam." S. Deipara primogenita est

7. titulo adoptionis per gratiam; gaudebat enim gratia adoptionis majori et perfectiori, quam omnes sancti Angeli et homines simul sumpti idque jam in primo Conceptionis momento. Quare Angelicus testatur:4) „In Matre Dei fuit gratia tali dignitati proportionata." Et in alio loco: „Nulli creaturae, inquit, hoc concessum est, nec homini nec angelo, ut esset Pater aut Mater Dei, sed hoc fuit privilegium gratiae singularis, ut non solum

1) Eccli XXIV, 14. 2) Tract. VIII, in Joa. 3) Mariae sanctissimae Vita ac gesta cultusque tom, I, p. I, diss. III. 4) III, p. q. 7 a. 10.

hominis, sed Dei Mater fieret; et ideo dicitur: 1) „Mulier amicta sole," quasi tota repleta divinitate." B. Virgo denique aeterni Patris primogenita nominanda est

"

J. titulo vocationis ad haereditatem coelestem. Superans enim omnes creaturas in gratia, superet eas oportet etiam in gloria. Dignissimus s. Bernardinus Senensis, quem hac de re audiamus disserentem. Certitudinaliter tenendum est, inquit, 2) quod ipsa sit supra omnem puram creaturam in gloria exaltata, tanquam per se implens et complens unum integrum ac totalem statum, cui secundum rectam rationem altera persona congrue non potest addi, quia nullatenus decet Filium Dei, nisi unam solam Matrem naturalem habere; sed ratio naturalis dictat, quod Mater Regis omnium prima sit in sede regia super omnes ministrorum ordines collocata; unde etiam Ecclesia canit: „Exaltata est sancta Dei Genitrix super choros Angelorum ad coelestia regna."

b. Perfectissima cum persona Filii affinitas.

B. Virgo est re vera Verbi mater et Verbum verus ac unigenitus b. Virginis Filius. Ita declaravit et definivit Ecclesia in Ephesino, Chalcedonensi, Constantinopolitano II. aliisque conciliis, ita omnes s. Ecclesiae Patres Doctoresque semper docuerunt, ita totius orbis catholici fideles omnibus firmissime crediderunt temporibus. Vinculum ergo Filium inter et b. Virginem existens vinculum naturale est nominandum. B. Virgo re vera est Mater Christi, quum eum conceperit et pepererit, qui in una eademque persona divina homo et Deus est. Caro enim Christi non prius fuit concepta et postmodum animata et a Verbo assumpta, sed in eodem instanti concepta ac animae Verboque unita.

1) Apoc. XII, 1. 2) Tom. III, serm. 3 de gloria B. M. V. a. 2 cp. 1.