Periura pugnaces Achivos Hectoreis opibus refringit, Nostrisque ductum seditionibus 35 40 Troica quem peperit sacerdos, Marti redonabo; illum ego lucidas Sucos et adscribi quietis Ordinibus patiar deorum. Dum longus inter saeviat Ilion Dum Priami Paridisque busto Insultet armentum et catulos ferae He De re cf. Hom. II. III, 392. cere. Sed Martis filius qui admittitur ad convivium deorum, mortalis nectar nondum gustavit; satis est igitur discere eum sucos nectaris. quietis] cf. Sat. I, 5, 101. V. 37. inter saeviat Ilion] Nonnunquam poetae inter praepositionem eiusque casum verbum aliquod interponebant; hoc autem loco diaeresis seiuncta quae videntur vocabula tollit simul et coniungit. cf. III, 15, 5. 27, 51. Virg. Bocul. 6, 19. Aen. II, 278. exsules] Romani. busto] Priamus caruit quidem busto, nam discerptus et dilaniatus in littore iacuit (Virg. Aen. II, 557); neque tamen vituperandus Horatius. Totus enim ager Troianus eius quoddam sepulcrum est. insultet] summa in mortuum contumelia; ut apud Hom. II. IV, 176 et ap. Eurip. El. 327 Aegisthus Agamemnonis ἐνθρώσκει τάφῳ. - Capitolium] cf. III, 30, 8; certissimum pignus perpetuitatis imperii rerumque Romanarum summum decus. ferae] cf. Epod. 16, 10. - trium Fulgens triumphatisque possit Roma ferox dare iura Medis. 45 Horrenda late nomen in ultimas Qua tumidus rigat arva Nilus. Aurum irrepertum et sic melius situm, Omne sacrum rapiente dextra, phatis] Activa vis in hoc verbo non inest nisi apud poetas et qui eos imitabantur seriores scriptores. possit] Locus in fine versus eximius tritissimo vocabulo suam vim restituit. horrenda late] metrica vi haec coniunguntur. medius liquor] medium mare, quod extremas occidenti soli subiectas regiones coniungit cum oriente. spernere fortior] Adiectivum participii more positum (vide ad Carm. I, 6, 19) condicionem habet a Iunone positam, i. e. si maiorem ostendat fortitudinem in spernendo auro quam in cogendo. Quare verba humanos in usus non cum cogendi verbo sunt coniungenda sed cum rapiente; humani enim usus profani sunt et ponuntur contra sacrum. obstitit] dogtorws; qui a primis temporibus obstitit mundo i. e. orbi terrarum, V. 61. renascens] Si Troia renascitur, malis ominibus renascitur, Ducente victrices catervas Coniuge me Iovis et sorore. 65 Ter si resurgat murus aëneus Capta virum puerosque ploret. Non hoc iocosae conveniet lyrae: CARMEN IV. Descende coelo et dic age tibia quoniam Iunonis numen id fieri non patitur. cf. Carm. I, 15, 5. victrices] quae semel iam vicerunt et iterum vincent. - coniuge me] Virg. Aen. I, 46. In utroque loco inde gloriam petit et superbiam, quod coniux simul est et soror Iovis; apud utrumque poetam vv. coniux et soror gravissima versuum loca occuparunt. cf. Hom. II. IV, 59 sqq. XVI, 432. — Phoebo] Pindar. Olymp. 8, 31: »Tòr (Alazór) naïs ó „AaTous εὐρυμέδων τε Ποσειδῶν, Ἰλίῳ μέλη λοντες ἐπὶ στέφανον Τεῖξαι, καλέσαντο συνεργὸν Τείχεος. cf. Carm. IV, 6, 23 sq. ter] numerus poeticus, ut Virg. Georg. I, 281 sqq. IV, 384. Ovid. Met. X, 452. Argiris] cf. Carm. I, 7, 8 sq. non hoc] cf. Carm. II, 1, 37. Fluctuant codd. inter haec: non hoc conveniet, non haec convenient, non haec conreniunt. Futurum necessarium videtur; vetatur ne longius pergatur; unde haec quo tendis? Adhuc quae dicta sunt iustos fines non excesserunt. Singularis autem auctoritate optimorum codicum sustentatur. tenuare] vocabulum poeticum; verba in syllabam are desinentia propter suavem et gravem sonum plerumque placuerunt poetis. Carmen IV. Discrepat hoc carmen a duobus superioribus eo, quod non caret introitu; quo cum quintum et sextum destituta sint, tota haec series in duas aequales partes dividitur. Inter quas hoc maxime discriminis est, quod cum illa parte universae magis virtutes, quibus Romani nominis gloria innititur, ostenduntur et praedicantur, hac altera poeta docet, quid de necessitate principatus de Augustique praestantia sibi persuaserit. Cui rei brevi in tertio carmine Augusti commemoratione quasi via sternitur. Iam incipit poeta a sublimi invocatione Musae, cuius ope in tanta re quam maxime indigere se sentit. Quam sibi non defuturam bene scit; morem enim dii gerunt iis quibus favent. Quare ad ipsa sacra nemora, ad conventum Musarum admissus esse sibi videtur, et quemadmodum primo carmine Musarum se sacerdotem nominavit, hic cantum suum patriae amoris plenum commendat ut divina ori Seu voce nunc mavis acuta Seu fidibus citharaque Phoebi. Quos et aquae subeunt et aurae. gine ortum. Musis enim tota poe- cum potuisset capi, pertinaciter contem- re cf. Ovid. Met. I, 200 sqq. Com- V. 2. longum] maius, uberius, ad quod canendum longiore Musae praesentia opus est. Ad insequentes versus compara Carm. I, I, 32-34, ubi eadem ratione diversa genera lyricae poesis tibia et lyra distinguuntur. Auditis] Poeta ipse iam ama os est. Interrogat autem circumstantes, et eosdem quidem quos Carm. III, 1, 4 cogitaverat. bilis insania] Oxymoron. Est furor poeticus, ενθουσιασμός, μανία. videor] in prosa vulgo: mihi videor; ut Carm. II, 1, 21; sed sic etiam Cicero de amic. 12, 41. Divin. in Caecil. 14, 45. subeunt] Latior huius verbi notio non magis auris apta est quam aquis; elegantius est enim quam intrare, nihil aliud. fabulosae] Et strophae et rerum necessitate coniungenda sunt fabulosae palumbes, mirae, prodigiosae. Congruunt me fabulosae et puerum palumbes. in Apulo] Vultur Apuliae mons erat supra Venusiam; parte tamen etiam in Lucaniam procurrebat. Deinde insolitum quidem, sed ferendum est, quod prima syllaba Apuliae, quam Horatius aliis locis produxit, v. 10 correpta est, 15 20 Texere, mirum quod foret omnibus Saltusque Bantinos et arvum Pingue tenent humilis Forenti, Ut tuto ab atris corpore viperis Non sine dis animosus infans. Seu liquidae placuere Baiae. 25 Vestris amicum fontibus et choris Nec Sicula Palinurus unda. cum v. 9 eadem littera producta sit. Nam praeterquam quod in nominibus propriis Latinis poetis magna admodum libertas fuit, apud unum Horatium triplex huius nominis metrum est: Apulus (~~~) Carm. I, 33, 7. III, 4, 9. 5, 9. 16, 26. IV, 14, 26. Epod. 2, 42. Sat. II, 1,38; Apulia (——~) Epod. 3, 16. Sat. I, 5, 77; Apulia, Apulicus (~_~~) Carm. III, 4, 10. 24, 3. Ac ne nimis in ea re haereas, compara illud Homeri Il. V, 31, 455: Αρες, Αρες βροτολοιγέ κτλ. Et dubitatum est, num possit Apulia, quae terra est, altrix appellari; sed cf. Claudian. in Prob. et Olybr. cons. 185 ad loca nutricis iam non errantia Delis et Stat. Theb. VII, 147: altricemque domum. Scripserunt autem ex coniectura: limina sedulae, limina Dauniae, limen adulterae, limina providae, alia; Bothius olim mendum in v. 9 latere ratus proposuit vulture in abdito. fatigatumque] Locum mutavit particula; vide ad Carm. II, 7, 25. Somnus autem somni cupiditas et desiderium est. puerum] Similis est de Pin daro puero narratio, cui devio et somno oppresso apes mella in labra congessisse dicuntur. Poetarum vita tota Musis sacra est. nidum] Cic. de orat. I, 44: »Ithacam illam in asperrimis saxulis tanquam nidulum affixam.« Acherontia hodie Averenza, Bantia Banzi s. Vanzi, Forentum Forenza.ut] coniunge cum mirum. Epod. 16, 53. Lauroque] In lauro et myrto vaticinatio quaedam inest de futura poesi Horatii Apollini et Veneri dicata. non sine dis] Litotes fortior est quam simplex affirmatio; vide ad III, 26, 2. cf. Hom. II. V, 185. V. 21. Sabinos] ubi erat Horatii villa. Deinde nominantur tria oppida a Romanis vitandi caloris aestivi causa frequentata; inde epitheta etiam sumpta ab Horatio. Confer Epist. I, 2, 2. I, 15, 2. De Baiis vide ad Carm. II, 18, 20. Praeneste hodie est Palestrina. amicum] cf. Carm. I, 26, 1. Sacer vates ubique et semper in Musarum tutela est, admittitur ad earum fontes et choros. De Philippensi clade vide Carm. II, 7, 13 sqq., de arbore nefasto die - |