T. FLAVIUS VESPASIANUS AUGUSTUS. a REBELLIONE trium Principum et cæde incertum diu et quasi vagum imperium suscepit firmavitque tandem gens Flavia obscura illa quidem, ac sine ullis majorum imaginibus, sed tamen Reipublicæ nequaquam pœnitenda; constet licet, Domitianum cupiditatis ac sævitiæ merito poenas luisse. Titus Flavius Petro,3 municeps Reatinus, bello civili Pompeianarum partium Centurio с 1 Mss. Oud. carent Toîs T. Flavius, nisi quod Vind. 2. Cort. dent Vespas. Flavius Cæsar.-2 De rebell. Fonc. Infra pœnitentia const. Voss.-3 Ita Cod. Glar. Memm. Dun. Medic. 3. Polit. Pal. 2. Pith. atque ediderunt Gron. Burm. Ern. Oud. Bip. seqq. In reliquis Mss. et Edd. vulgg. Petronius, NOTE Rebellione trium Principum] Galbæ, Othonis, et Vitellii, quorum, quia incertum diu fuit imperium, ideo Cæsaribus illos quidam nolunt annumerandos; quod tyranni potius quam veri principes fuerint: sic enim rebelles appellandos hic probat Theodorns Marcilius. b Imaginibus] Nobilitatis insignibus, de quibus in Aug. ad cap. 4. • Petro] Torrentius in omnibus Mss. suis legit Petronius. Sed Glareanus hic et ex Pithai codice Casaubonus emendarunt. Petrones fere rustici dicuntur,' inquit Festus, propter vetustatem, quod deterrima quæque ac prærupta .... jam agri petræ vocantur, ut rupices, iidem,' sive a petrarum asperitate et duritia dicti,' ut ait idem Festus. d Reatinus] Reate Sabinorum oppi. dum, hodie Rieti. 4 e an Evocatus, profugit ex Pharsalica acie, domumque s se contulit: ubi deinde, venia et missione impetrata, coactiones argentarias factitavit. Hujus filius, cognomine f Sabinus, expers militiæ (etsi quidam eum primipilarem;" nonnulli, cum adhuc ordines duceret, sacramento solutum per causam valetudinis," tradunt,) publicum quadragesi unde Petronianus fecit Torr. Supra merito exulat a Vind. 1.-4 Comprobant hanc lect. Memm. Pith. Cuj. Dun. et Medic. 2. a m. pr. probantib. Lips. Græv. Casaub. Oud. Alii dederunt, incertum sponte an evoc. quod defendunt Grut. Marcil. Solam voc. sponte ejecit Gron. cum viro doct. in marg. Gryph. 1539. ediditque incertum an evoc.-5 Huls. domum sine que.--6 Et quidam eum pilarem Dun. Cuj. siquidem eum Ed. Camp.-7 Sabell. et Beroald. invitis NOTE e An Evocatus] Vulgati omnes legebant incertum sponte, an Evocatus. Casaubonus ex aliis manuscriptis emendavit sic enim sæpe loquitur Suetonius, brevitatis amans, ut et supra Galbæ cap. 12. Claud. cap. 13. et infra cap. 6. quæ exλevis Tacito quoque familiaris, et ipsi Livio, qui lib. VIII. dec. III. ea suspicio vitio orationis an rei haud sane purgata est. Quanquam certe in Aug. cap. 19. aliter locutus est Suetonius. Quod autem addit hic de missione, innuere videtur centurionem illum fuisse, non ex veteranis Evocatum: hi siquidem tunc voluntariam obibant militiam (ut in Aug. ad cap. 56. ubi de his paulo plura) nisi veniam illam dicas a Cæsare concessam, nec enim a Pompeio concedi potuit, utpote qui paulo post occisus est, ut in Jul. cap. sunt autem argentarii, qui habent summam rerum venalium,' &c. qui et coactores auctionales, et argentarii nuncupantur. Budæus prioribus in Pandectas annotationibus, pecuniis publicis præpositos sic distinguit. Præfectos autem ærarii hodie, ut arbitror, vocare possumus generales financiarum, qui etiam Quæstores vocitari possunt, quod munus olim Prætores prætoriique viri obibant (ut ex Suet. in Claud. cap. 29.) Tribunos vero ærarii, quos receptores generales' vocant, coactores dicebantur, qui nunc receptores particulures, ut apud Tranquillum in Vespas. quo loco non videntur coactores argentarii iidem esse cum iis, de quibus Bud. varii enim generis coactores fuere, ut auctionales, lustrales, &c. g Ordines duceret] Legionis partes dicebantur ordines et numeri, qui varii pro variis Reip. temporibus. His qui præerant Centuriones, atque etiam ordinum ductores appellati. De Centurionibus supra in Jul. ad cap. 68. de primipilaribus in Tiber, ad c. 37. h Per causam valetudinis] Quæ missio causaria dicebatur, ut supra in Jul, ad cap. 7. i 8 mæ in Asia egit; 'manebantque imagines a civitatibus ei positæ sub hoc titulo, ΚΑΛΩΣ ΤΕΛΩΝΗΣΑΝΤΙ. Ρostea foenus apud Helvetios 9' exercuit, ibique diem obiit, superstitibus uxore Vespasia Polla, et duobus ex ea liberis: quorum major Sabinus ad præfecturam Urbis, minor Vespasianus ad principatum usque processit. Polla, Nursiæ honesto genere orta, patrem habuit Vespasium Pollionem, ter Tribunum militum, Præfectumque castrorum; fratrem' Senatorem prætoriæ dignitatis. Locus etiam nunc ad sextum milliarium a Nursia Spoletium n 10 Codd. reposuerunt publicanum, quos Steph. est secutus.-8 Lips. ad Tac. Ann. XIII. 52. mutandum censuit in mantantque vel monebantque, Casaub. in manent hodieque, quod probavit Oud. Tuentur vulg. Ern. et Baumg. -9 Helvitios Medic. Voss. Cuj. Hetios Vind. a m. pr. Cort. Helveticos vel Elveticos unus Torr. cum Ed. Camp. Placet Torr. Illurios ex alio Ms.-10 Principatumque Huls. Mox Vespasianum Poll. Vind. 1. Periz. Dun. Edd. sæc. xv. Junt. Lugd. Atd. Arg. Steph. Vespasanum Vind. 2.-1 Vulgo fratremque. Sine copula exhibent Memm. Medic. Polit. Vind. Cort. Cop. astipulante Oud. cum seqq. Tum nunc abesť a Memm. Vind. 2. Cort. Fouc. Cop. Huls.-2 Nursa Vind. 1. Statim Spoletium habent Memm. Medic. opt. Torr. NOTE ↑ Publicum quadragesima] Beroald. et Sab. legunt publicanum, ut sit sensus, Publicanum in Asia fuisse Sabinum hune: quod et innuere videtur inscriptio, sed deest codicum auctoritas. Publicum agere, h. e. vectigal colligere, ut Vitel. cap. 7. publica intervertere,' supple vectigalia, &c. Quadragesima, hæc est, rerum venalium, quam sibi Princeps arrogabat, ut supra in Calig. cap. 16. &c. * Kaλŵs Teλwvho avтi] H. e. ei, qui bene tributum exegit, potest etiam intelligi, qui bene publicanum egit. Ducatus Spoletinus, civitas hodieque Norcia. • Vespasium Pollionem] Plutarchus in Othone, sub finem, inter Othonianos duces Pollionem quendam annu merat. P Præfectumque castrorum] De hoc munere Vegetius lib. 1. c. 10. Erat castrorum præfectus, licet inferior dignitate; occupatus tamen non mediocribus causis, ad quem castrorum positio, valli et fossæ destinatio pertinebat, tabernacula vel casa militum, cum impedimentis omnibus metu ignis curabantur. Præterea ægri, contubernales medici,' &c. omnia denique ad castrorum tutamen et necessitates pertinentia, ne quid in illis deesset; denique concludit, Hic post longam probatamque militiam, peritissimus omnium legebatur,' quod etiam colligas ex hoc loco: Pollio siquidem ille Tribunus militum ter fuSueton. Helvetios] In uno libro Torrentins legit Helveticos, in altero Illurios. Sed quid si Helveticos retinuerint, ut de exercitibus in Helvetia degentibus intelligant? Sabinus ad præfecturam] Ad hanc evectus fuerat a Nerone. De hoc Sabino paulo supra in Vitel. cap. 15. Nursia] In Umbria, quæ hodie Delph. et Var. Clas. n 3 L euntibus in monte summo appellatur Vespasiæ:3 ubi Vespasiorum complura monumenta extant, magnum indicium splendoris familiæ et vetustatis. Non negaverim, jactatum a quibusdam, Petronis patrem e regione Transpadana fuisse mancipem operarum, quæ ex Umbria in Sabinos' ad culturam agrorum quotannis commeare soleant;' subsedisse autem in oppido Reatino, uxore ibidem ducta. Ipse ne vestigium quidem de hoc, quamvis satis curiose inquirerem, inveni. [2.] Vespasianus natus est in Sabinis ultra Reate, vico modico, cui nomen est Phalacrinc,7 quintodecimo Kalendas Decembris, vesperi, Q. Sulpicio 8 Edd. Ven. 1. Burm. Oud. &c. In ceteris Spoletum.-3 Vespasiana Dun. Medic. 2. Vind. 1. Voss. et Fouc. in quo mox judicium.—4 Servant Petronis hoc loco Dun. Viterb. Pal. tr. Huls. Cuj. Memm. Medic. Polit. et jam ediderat Casaub. cum aliis. Vulg. Petronii profluxit a Beroaldo cum Mss. nonnullis sic corrigente, cum antea ederetur Petronium, ut in Periz. Fouc. a m. sec. Petronum Vind. 1. Torr. corr. Petroniani.-5 Sic Memm. Medic. Dun. Polit. Vind. 1. Cop. Cuj. Fouc. a m. sec. Receperunt Oud. Wolf. Vulgo solerent, quod unice verum censuit Ern. Citat Budæus solent. Supra municipem Fouc. Mox ibidem deducta Edd. Rom. cum Periz.-6 Mss. O. et Edd. Vett. Samnis, Sannis, vel Samniis, nisi quod Samis Junt. Lugd. Arg. Sabinis correxit Turneb. Adv. xxII. 16. et ante eum Sab. et Beroald. ita ediderunt. Dein Reate exhibuerunt Rom. Ald. Steph. Casaub. &c. cum Memm. Medic. 3. Dun. Vind. utroque, Periz. Huls. In ceteris Edd. Reatem vel Reaten.—7 Phalacrine Memm. Medic. 3. ut volebat Guj. Pherine Vind. 2. Medic. 2. a m. pr. Pharinæ Dun. Phalacrino Cluv. Ital. Ant. p. 687. 689. Falacrine Wesseling. ad Antonin. Itin. p. 307.-8 Vesperique Sul. Cuj. Vind. uterque. Dein Pompeio Sab. Mss. Pulm. Vind. Cort. Periz. Fouc. Edd. sæc. xv. et Camerino, C. Poppæo Sabino Consulibus, quinquennio ante, quam Augustus excederet: educatus sub paterna avia Tertulla, in prædiis Cosanis.9" Quare Princeps quoque et locum incunabulorum 10 assidue frequentavit, manente villa, qualis fuerat olim, ne quid scilicet oculorum consuetudini deperiret: et avia memoriam tanto opere dilexit, ut solennibus ac festis diebus pocillo'' quoque ejus argenteo potare perseveraverit. Sumta virili toga, w latum clavum, quanquam fratre adepto, diu aversatus est; nec, ut tandem appeteret, compelli, nisi a matre, potuit. Ea demum extudit,' magis convicio, quam precibus vel auctoritate, dum eum identidem per contumeliam anteambulonem* fratris appellat. Tribunus militum in Thra 2 W aliæ. Papeo Medic. 3.-9 Consanis unus Torr. Vind. 1. Periz. Edd. Rom. Ven. Lugd. Causanis Medic. 1. Item præsidiis pro prædiis Cnj. et Ms. Lips.-10 Cunabulor. Medic. 2. Cuj. Dan. Lips. incunabulo Memm. Voss. Mox fuerit Medic. 3. Cop. ne quid ocul. omisso scilicet, Fouc. et quid sc. Camp.-1 Sic Steph. et Casaub. e suis et Torr. libris ediderunt cum seqq. pro poculo. Confirmatur a Medic. Polit. Cuj. Voss. cum marg. Gryph. quoque deest Vind. 2. quoque poculo dat Cort.-2 Vulgo toga vir. Illum ord. præbent Memm. Dun. Medic. 1. 3. Vind. Periz. Edd. Rom. ideo admisit Oud. Tum fr. adempto Vind. Cort. Periz. Fouc. Ed. Cald. et adversat. Cort. Edd. sæc. xv. Bon.-3 Excutit Vind. 1. Cort. Ed. Camp. excussit Vind. 2. Periz. a m. pr. Torr. unus, Ed. Rom. sec. extulit Memm. Cop. Periz. in marg. Edd. Ven. tr. Corr. Beroald. Supra ut abest ab Edd. Sab. Cald. nisi a Vind. 1. Dein in eodem ante ambulacionem.-4 Ita reperit in quibusdam Codd. Glareanus, comprobarunt Torr. Duk. Marcil. Oud. Brem. recepit in contextum Wolf. Tribunatum reposuerunt Græv. et Burm. cum Mss. Ó. et Edd. vulgg. tribunatu præfert NOTE " Cosanis] Alii Consunis, male: Consa enim in Hirpinis longe a Cosa, quæ quondam in Etruria, hodie excisa: non procul ab Alsidonia est : et Cosa Hernicorum in Latio, hodieque Cosa. Pocillo] Vulgati poculo. w Virili toga] Vide in Claud. ad cap. 2. &c. et in Aug. ad cap. 38. * Anteambulonem] Is est proprie, qui officii sui gratia principem ambulando præcedit, quod iis quoque tribuitur per contemtum, qui potentioribus adulantes, id illis officii servili ter exhibebant. Martial. Epig. 18. lib. 1. Sum comes ipse tuus, tumidique anteambulo regis.' Beatos enim illos reges quoque suos vocabant, de quibus plura apud Martial. Epig. 74. lib. x. Juven. Satir. VII. et X. &c. y Tribunus [Tribunatu] militum] Torrentius scripsit tribunatum, ut intelligatur virtute sua dignitatem illam adeptus; alii aliter: quæ lectionum varietas inde orta videtur, quod cum Suetonius scripsisset trib. mil. alii tribunatum, alii tribunatu, alii tribunus descripserunt. De hoc munere |