de re propositis quæstionibus docet primo, homi-
nem in hac vita sine peccato esse posse per Dei
gratiam et liberum ipsius arbitrium. Postea probat
non esse tamen quemquam in hac vita degentem
sine ullo prorsus peccato. Tertio, ideo non esse,
quia nemo est qui tantum velit quantum res exigit,
dum vel latet quod justum est, vel facere non dele-
ctat. Quarto loco, nullum prorsus, excepto uno me-
diatore Christo, vel esse, vel fuisse, vel futurum
esse hominem ab omni peccato immunem.
CAPUT PRIMUM. Quid hactenus peractum, quidve hoc
libro tractandum.
II. Libero arbitrio quidam nimium tribuunt. Ignoran-
tia et infirmitas.
IX. Non semper Christiani Christianos, neque mun-
dati mundatos gignunt.
Ibid.
II. Quomodo Deus nihil præcipit impossibile. Opera
misericordiæ remedia sunt ad abolenda peccata. Ibid.
IV. Concupiscentia quatenus in nobis. Baptizatis non
ipsa concupiscentia, sed solus in eam consensus
V. Voluntas hominis eget ope Dei.
VI. Quatuor de justitiæ perfectione quæstiones. Pri-
ma quæstio, an homo sine peccato possit esse in
hac vita.
X. Anima num ex traduce.
XI. Aculeus mortis quis.
XII. Præceptum de menstruata muliere non attingen-
da, non est figurate accipiendum. Sacramentorum
necessitas.
XIII. Epilogus. Sollicitos esse oportet ut baptizentur
infantes.
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE SPI-
RITU ET LITTERA AD MARCELLINUM LIBER UNUS.
Marcellino scribente se permotum eo quod in
superiore opere legisset fieri posse ut sit homo in
hac vita sine peccato, si velit, adjutus a Deo; nec
ullum tamen usquam in hominibus tam perfectæ
justitiæ exemplum exstare; hanc Augustinus arri-
pit occasionem disputandi contra Pelagianos de ad-
jutorio gratiæ Dei, ostenditque non in eo nos divini-
tus adjuvari ad operandam justitiam, quod legem
Deus dedit plenam bonis sanctisque præceptis; sed
quod ipsa voluntas nostra, sine qua operari bonum
non possumus, adjuvetur et erigatur impertito psi-
ritu gratiæ, sine quo adjutorio doctrina legis littera
est occidens, quia reos potius prævaricationis te-
net, quam justificat impios. Inde ad propositam
quæstionem, quam solvere incipit in principio libri,
rediens iterum in fine, demonstrat multa esse ne-
mine diffitente possibilia cum Dei auxilio, quorum
nullum usquam exstet exemplum : atque ita sine
exemplo esse in hominibus perfectam justitiam, et
tamen impossibilem non esse concludit.
CAPUT PRIMUM. Occasio scribendi hujus libri. Aliquid
posse fieri, tametsi factum sit nunquam.
II. Error eorum qui dicunt vivere hic hominem sine
peccato, minus perniciosus. Error negantium gra-
tiam necessariam gravior et acerrime confutandus. Ibid.
III. Gratia vera donum Spiritus sancti, quo fit in animo
delectatio et dilectio boni.
903
XXXIII. Respondet ad objectionem Pelagianorum.
XXXIV. Cur remisso peccato pœna adhuc exigatur.
AAXV. Non declinandum in dextram aut in sinistram.
XXXVI. An anima ex traduce. In rebus obscuris ubi
Scripturæ non adjuvant, cavenda judicandi teme-
tas. Scripturæ claræ in his quæ ad salutem ne-
cessaria sunt.
1ER TERTIUS, sen AD EUMDEM MARCELLINUM EPISTOLA.
- Augustinus Pelagii circa quæstionem de pecca-
Yorum meritis et de parvulorum Baptismo erroves,
ve nonnullas contra peccatum originale, quas ille
is in Paulum expositionibus insperserat, argu-
mentationes redarguit.
SUT PRIMUM. Pelagius existimatus vir sanctus. Ejus
xpositiones in Paulum.
XVIII. Vetus lex mortem, Nova justitiam ministrat.
XIX. Fides christiana de adjutorio gratiæ. Prophetia
Jeremiæ de Novo Testamento. Lex. Gratia.
XX. Lex vetus. Lex nova.
XXIV. Æterna merces Novi Testamenti propria præ-
dicta per prophetam. Quomodo omnium erit illa
merces. Apostolus vehemens defensor gratiæ. Lex
scripta in cordibus et merces æternæ contempla-
tionis pertinet ad Testamentum Novum. Minores et
majores in beatis quinam.
XXAIL. Superbia etiam in recte factis cavenda. Libe
rum arbitrium non tollitur cum gratia prædicatur.
XXXIII. Esse sine ullo omnino peccato nondum æquat
hominem Deo.
XXXVI. Præceptum dilectionis quando perfecte im-
plebitur. Ignorantiæ peccata. Justitia hujus vitæ.
Sine peccato qualis poni possit. Perfecta justitia etsi
bic non inveniatur, non tamen impossibilis.
ADMONITIO IN LIBRUM DE NATURA ET GRATIA.
$. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE
NATURA ET GRATIA, AD TIMASIUM ET JACOBUM,
CONTRA PELAGIUM LIBER UNUS. — Principio ponitur
quid de natura et gratia exploratum sit. Naturam
scilicet ex Adæ prævaricatoris carne propagatam,
quia jam non qualem Deus primitus condiderat, in-
culpabilem et sanam, gratiæ auxilio, quo et ab ira
Dei redimatur, et ad justitiam perficiendam rega-
tur, indigere. Naturæ pœnale vitium ad vindictam
justissimam pertinere; ipsam autem gratiam non
meritis reddi, sed gratis dari; et qui non per eam
liberantur, juste damnari. Mox Pelagii eidem natu-
ræ contra gratiam patrocinantis liber, responsis ad
singulos apices redditis confutatur; inter alia
præcipue quod posse esse hominem sine peccato,
suadere cupiens, naturam per peccatum debilita-
tam et mutatam non esse contendat; alioquin ma-
teriam peccati (quod absurdum putat) vindictam
fore, si ad hoc peccator infirmatus est, ut plura pec-
caret. Præterea quod commemoratis justis cum ve-
teris tum Novi Testamenti, quos peccato caruisse
sentit, dicat possibilitatem non peccandi, homini a
natura inesse; eamque ideo gratiæ Dei tribuendam,
quia illius naturæ Deus auctor est, cui ea non pec-
candi possibilitas inseparabiliter insita sit. Veterum
denique, quas pro se Pelagius adducit, ac nomina-
tim Hilarii, Ambrosii, ipsius quoque Augustini, sen-
tentiæ expenduntur.
XXXIV. Verissime dicimus nos non esse sine peccato.
Nec modestiæ causa mentiendum. Laus humilitatis
in parte non est ponenda falsitatis.
XXXV. Quorumdam cur scripta peccata. Desperatio
in peccatis perdere se putat si quid non fecerit
quo instigat libido. An sancti mortui sunt sine pec-
XXXVI. Sancta virgo Maria sine ullo vixit peccato.
Nullus præterea sanctorum absque peccato.
XXXVII. Cur non omnia peccata Scriptura commemo-
raverit.
XXXVIII. Cain ex Eva matre genuisse cur putatum a
quibusdam fuerit. Peccata justorum; et justus quis
esse et sine peccato non esse potest. Si quid minus
est charitatis, ex vitio est.
XXXIX. De eodem argumento.
XL. Christum ad quid necessarium nobis fuisse puta-
vit Pelagius.
XLI. Quomodo accipienda vox, omnes, in verbis Apo-
stoli, de quibus movetur quæstio.
XLII. Potest homo sine peccato esse, sed auxiliante
gratia. Possibilitas in sanctis simul cum effectu pro-
venit.
XLIII. Deus non jubet impossibilia.
XLIV. Status quæstionis inter Pelagianos et Catholi-
cos. Antiqui justi eadem qua nos Christi fide sal-
XLVII. De eodem argumento.
XLVIII. Gratiæ adjutorium in natura integra.
XLIX. Omnipotentiæ Dei nihil adimit quod nec pecca-
re, nec mori, nec seipsum occidere potest.
L. Etiam a piis ac Deum timentibus gratia impugna-
LI. Possibilitatem non peccandi quo sensu Pelagius
Dei gratiæ tribuerit.
VIII. Damnantur et ii qui justificari non potuerunt.
IX. Justificari non potuit qui crucem Christi, nomen
non audivit. Crucem Christi evacuare.
LIII. De qua hic gratia Dei disseratur. Moriens impius
a concupiscentia non liberatur.
XII. Scopus minarum legis. Perfecti viatores.
XIII. Sequitur Pelagii refutatio.
LXII. Facere et perficere justitiam.
XIV. Non omnia scripta sunt.
LXIII, LXIV, LXV. De eodem argumento.
XV. Corrumpit Pelagius Jacobi apostoli locum addita
interrogationis nota.
LXVI. Quædam peccandi necessitas.
LXVII. Duobus modis ut morbi, ita et peccata caven-
XVI. Evolvitur idem Jacobi locus.
LXVIII. Quomodo adhortandi ad fidem, ad pœniten-
tiam, ad profectum.
XVIII. Quam orationem Pelagius necessariam admise-
I.XIX. Nihil impossibile Deus præcipit, quia omnia fa-
cilia charitati.
XIX. Negat Pelagius naturam humanam peccato de-
pravatam aut corruptam.
XX. Peccato, et si substantia non sit, quomodo vitiari
natura potuerit.
XXI. Adam Christi misericordia liberatus.
XXII. Idem peccatum et pæna peccati.
XXIII. Non deserit Deus nisi dignos deseri. Ad pec-
candum nobis ipsi sufficimus; ad justitiam vero ut
redeamus, non item. Mors pœna est, non causa
peccati.
XXIV. Christus mortuus potestate. Etiam mala Dei mi-
sericordia prosunt.
XXV. Errantium ingenium. Cum hæreticis quibusdam
non tam disputationibus quam orationibus agen-
dum.
289-200
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, AD
EPISCOPOS EUTROPIUM ET PAULUM EPISTOLA Sive
LIBER DE PERFECTIONE JUSTITIE HOMINIS. Dala
sibi chartula definitionum, quæ Coelestii esse dice-
bantur, Augustinus ratiocinationes primum singu-
las, quibus ille, vel si quis alius erroris socius,
perperam definiebat posse hominem hic sine pec-
cato esse, dissolvit brevibus responsis, docens per-
fectionem plenitudinemque justitiæ illam, qua ho-
mo sine ullo prorsus peccato sit, nec sine gratia
possibilem per vires naturæ, præsertim vitiatæ,
nec unquam esse præsentis hujus vitæ. Pergit inde
ad auctoritates, quas eadem chartula de Scripturis
corrogatas continebat, alias quibus homini præcipi-
tur ut sit immaculatus et pèrfectus, alias quibus
commemoratur non esse gravia Dei mandata, alias
LXX. Charitatis gradus faciunt et justitiæ gradus.
ADMONITIO IN LIBRUM DE PERFECTIONE JUSTITIE HOMI-
NIS.
tandem quasi his, quæ a Catholicis contra Pelagia-
nos proferri solerent, auctoritatibus contrarias. 291-992
ADMONITIO IN LIBRUM DE GESTIS PELAGII.
317-318
S AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI, DE GE-
STIS PELAGI AD AURELIUM EPISCOPUM LIBER UNUS.
Singula errorum capita Pelagio apud Palæstinam
synodum objecta, cum ejusdem ad illa responsioni-
pus, minutatim excutiuntur. Quanquam autem ab-
solutionem a synodo Pelagius consecutus sit, in eo
tamen residere adhuc suspicionem hæreseos, mon-
strat Augustinus; ac denique hominem synodi sen-
tentia sic esse absolutum, ut ipsa hæresis, propter
quam in judicium venit, incunctanter damnata fue-
rit.
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE
GRATIA CHRISTI ET DE PECCATO ORIGINALI CON-
TRA PELAGIUM ET COELESTIUM LIBRI DUO.
IJBER PRIMUS. DE GRATIA CHRISTI.-Pelagium gratiæ
confessione fucum facere ostendit : quippe qui gra-
tiam vel in natura et libero arbitrio ponat, vel in
lege atque doctrina: qui præterea divina gratia
solam voluntatis et actionis possibilitatem, ut vo-
cat, non ipsam voluntatem et actionem adjuvari
dicat: et illam insuper adjuvantem gratiam a Deo
secundum merita hominum dari, atque ad id solum
juvare eos putet, ut præcepta facilíus possint im-
plere. Expendit Augustinus loca opusculorum
ipsius, quibus ille Dei gratiam diserte a se com-
mendatam jactabat; et hæc de lege ac doctrina,
seu de divina revelatione ac de Christi exemplo,
quæ ad doctrinam æque revocantur, aut de pecca-
torum remissione interpretari posse demonstrat,
nec apparere omnino an vere christianam gra-
tiam, id est, adjutorium bene agendi adjunctum
naturæ atque doctrinæ per inspirationem flagran-
tissimæ et luminosissimæ charitatis agnoscat Pela-
gius: qui ostremo Ambrosium, tantopere ab ipso
laudatum, præclara quædam in commendationem
divinæ gratiæ dicentém audire jubetur.
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE
GRATIA CHRISTI ET DE PECCATO ORIGINALI CONTRA
PELAGIUM ET COELESTIUM LIBRI DUO.
LIBER SECUNDUS. DE PECCATO ORIGINALI. — Ostendit
Augustinus, Pelagium in quæstione de originali pec-
cato ac de parvulorum Baptismate, nihil reipsa dis-
sentire a discipulo ipsius Coelestio, qui peccatum
originale confiteri nolens, vel etiam aperte negare
ausus, Carthagine prius, ac postea Romæ, episco-
palibus judiciis damnatus est. Quæstionem enim
istam non earum esse, ut hæretici iidem volebant,
in quibus præter fidei periculum errare contingit:
imo hunc eorum errorem ipsa omnino fidei chri-
stianæ petere fundamenta. Refellit postea eos qui
originalis vitii dogmate nuptiarum bonitati detrahi,
Deoque ipsi, hominis qui per nuptias generatur
conditori injuriam fieri contendebant.
ADMONITIO IN LIBROS DE NUPTIIS ET CONCUPISCEN-
EPISTOLA AD VALERIUM COMITEM, cui Augustinus trans-
mittit nuncupatum ipsi librum primum de Nuptiis et
Concupiscentia.
S. AURELI AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE
NUPTIIS ET CONCUPISCENTIA AD VALERIUM COMI-
TEM LIBRI DUO.
dicitia quæ vera. Virginitas et pudicitia non vera,
nisi quæ veræ fidei mancipatur.
V. Libidinis vituperatio non est damnatio nuptiarum
Pudor in corpore humano unde. Adam et Eva non
sunt cæci creati. Apertio oculorum in primis paren-
tibus quid.
![[ocr errors][merged small]](https://books.google.sk/books/content?id=uwIPAAAAIAAJ&hl=sk&output=html_text&pg=PA1903&img=1&zoom=3&q=Joan&cds=1&sig=ACfU3U0k_wZxMWhRX_XHtw6wRfDIpA7x7Q&edge=0&edge=stretch&ci=939,105,22,29)
VI. Carnis suæ inobedientia homini juste retributa.
Erubescentia de inobedientibus membris.
VII. Libidinis malum non tollit nuptiarum bonum.
VIII. Morbus concupiscentiæ in nuptiis, non sit volun-
tatis, sed necessitatis. Quæ fidelium in usu matri-
monii debeat esse voluntas. Concupiscentiæ malo
quis uti, et non vinci existimandus. Sancti patres
quomodo olim conjugibus usi.
Ibid.
IX. Cur viro plures aliquando uxores, nunquam au-
tem feminæ plures viros habere permissum. 419
X. Sacramentum nuptiarum. Matrimonium indissolu-
bile. Lex sæculi quoad divortium alia a lege Evan-
gelii.
XI. Mutuum continentiæ votum conjugium non diri-
mit. Verum conjugium inter Mariam et Joseph.
Joseph quomodo pater Christi. In matrimonio Ma-
riæ et Joseph omnia fuere conjugii bona.
XII. Omnis quæ de concubitu nascitur, caro peccati
XIII. Ante Christum tempus nubendi, post Christum
continendi tempus est.
XIV. Intemperantia quædam in conjugibus toleranda.
Usus matrimonii ob solam libidinis voluptatem non
caret culpa, sed propter nuptias veniali.
XV. In usu conjugis quid sine culpa, quid cum veniali
culpa, quid cum mortali.
XVI. Infirmitas incontinentiæ, ne cadat in ruinam fla-
gitiorum, excipiatur honestate nuptiarum.
XVII. Nuptialia bona.
XXI. EX bonis conjugii non esse ortum peccatum.
Connubii sacramentum in Christo et Ecclesia ma-
gnum, in viro et uxore minimum.
XXII. Libido et pudor ex peccato. Lex peccati. Impu-
dentia cynicorum.
XXIII. Concupiscentia in regeneratis sine consensu
non est peccatum. Peccatum quo sensu concupi-
scentia vocetur. Quidquid per concupiscentiam na-
scitur, non immerito subjugari diabolo propter pec-
catum. Diabolus gravius quam homines punien-
dus.
XXIV. Per libidinem traducitur peccatum originale.
Peccata venialia in conjugibus. Concupiscentia car-
nis, peccati filia et mater.
XXV. Concupiscentia remanet post Baptismum velut
languor post sanatum morbum. Concupiscentia ia
proficientibus minuitur, in incontinentibus auge-
XXVII. Concupiscentiæ desideria mala. Ut non sint
velle debemus.
LIBER PRIMUS. Nuptiarum propria et naturalia bona
exponit. In illis bonis non computandam carnis con-
cupiscentiam probat: hanc enim omnino esse ma-
lum, quod non de nuptiarum natura venit, sed ex
antiquo peccato nuptiis accidit: quo tamen malo
nuptiæ bene utuntur ad liberorum procreationem.
Propter hanc vero concupiscentiam fieri ut etiam
de legitimis nuptiis filiorum Dei, non filii Dei, sed
filii sæculi nascantur, qui peccati vinculo, licet ab
eo per gratiam liberatis parentibus, obstricti sunt,
atque sub diaboli potestate captivi, nisi eadem si-
militer Christi gratia liberentur. Explicat quomodo
concupiscentia in baptizatis maneat actu, non rea-
tu. Baptismi sanctitate non hunc tantummodo origi-
nalem reatum, sed peccata alia et omnia prorsus
hominum mala auferenda esse docet. Tandem con-
cupiscentiæ malum a nuptiarum bonitate distin-
guendum esse, Ambrosii auctoritate confirmat.
CAPUT PRIMUM. De hujus operis argumento.
H. Cur opus ad Valerium scripserit.
XIX. Initium bonæ voluntatis, donum gratiæ. Venire
ad Christum, est credere. Vis gratiæ.
XX. Gratiæ Dei vis demonstratur.
XXI. Quinta Juliani antithesis, de justis Veteris Testa-
menti.
XXII. Sexta antithesis, de gratia omnibus necessaria
et de Baptismo parvulorum.
AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE
ANIMA ET EJUS ORIGINE LIBRI QUATUOR.
BER PRIMUS, ad Renatum monachum. -Acceptis a
Renato duobus libris Vincentii Victoris, qui Augu-
stini sententiam de animæ natura, et ejusdem de
ipsius origine cunctationem improbabat, ostendit
Augustinus, juvenem arroganter de se ipso sen-
tientem, ut de re tam abdita decideret, in errores
intolerandos incurrisse. Tum deinde Scripturarum
testimonia, quibus probare se Victor existimabat,
animas a Deo, non ex propagine fieri, sed novas
singulis nascentibus insufflari, demonstrat ambi-
gua esse, atque ad hanc ipsius opinionem confir-
mandam minime idonea.
IBER SECUNDUS, ad Petrum presbyterum. -- Petrum
admonet Augustinus ne committat ut libros de ani-
mæ Origine a Vincentio Victore ad eum scriptos
laudando approbasse, aut quæ temere ille scripsit
fidei christianæ contraria, pro dogmatibus catholi-
cis habere existimetur. Errores Victoris varios,
eosque gravissimos notat, et verbis confutat pau-
cis. Petro demum ipsi suadet, ut Victorem ad eos
corrigendos adducat.
LIBER TERTIUS, ad Vincentium victorem. - Vincentio
Victori moustrat quæ necesse est in suis de Ori-
gine animæ libris emendet, si vult esse catholicus:
eaque superioribus libris ad Renatum et ad Petrum
jam refutata, hoc tertio ad victorem ipsum scripto
perstringit breviter Augustinus, et ad undecim er-
rorum capita revocat.
IEER QUARTUS, ad eumdem.Primum cunctationem
suam de animarum origine immerito reprehendi,
Vincentio Victori demonstrat, et se ab eo, quia nihil
hinc definire ausus est, injuria pecoribus compa-
rari. Deinde vero quod incunctanter dixit, ani-
mam spiritum esse, non corpus, hoc temere etiam
redargui a Victore, ut animam corpoream natura
sua, et spiritum ab ipsa in hominibus, distinctum
statuere conetur. Quem refellens Augustinus,
posteaquam ea diligenter excussit, quibus pro-
bare ille nitebatur corpoream esse animam:
ostendit hanc ipsam spiritum etiam vocari in Scri-
pturis, quamvis revera isto nomine proprie, id
ipsius animæ, quo ratiocinamur et intelligimus,
nuncupetur.
ADMONITIO IN OPUS CONTRA DUAS EPIST. PELAG.
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, CON-
TRA DUAS EPISTOLAS PELAGIANORUM, AD BONIFA-
CIUM, ROMANÆ ECCLESIÆ PRESBYTERUM, LIBRI
QUATUOR.
LIBER PRIMUS. — Epistolæ a Juliano, ut ferebatur, Ro-
mam missæ respondet Augustinus: ac primum ca-
tholicam doctrinam vindicat ab illius calumniis
tum Pelagianorum hæreticum sensum in ea fidei
professione, quam Epistolæ auctor catholicis oppo-
nebat, latentem retegit et refellit.
XXIII. Septima antithesis, de baptismi effectu.
XXIV. Juliani Epistolæ conclusionem refellit.
LIBER SECUNDUS. -Epistolam Pelagianorum altoram,
calumniis in catholicos instar primæ refertam, quæ
octodecim episcoporum nomine Thessalonicam ab
ipsis missa est, excutiendam suscipit. Ac primo ca-
tholicos baudquaquam incidere in Manichæorum
errores, dum pelagianorum dogmata detestantur,
hæreticis iisdem inter se collatis ostendit. Calum-
niam prævaricationis in posteriore Pelagii Coœlestii-
que sub Zosimo damnatione admissæ propulsat a
Romanis clericis, ostendens Pelagiana dogmata nun-
quam romæ approbata, tametsi Zosimi clementia
lenius aliquandiu actum sit cum Coelestio, ut ad cor-
rigendos errores suos adduceretur. Gratiæ nomine
nec fatum asseri a catholicis, nec personarum ac-
ceptionem Deo tribui : quamvis revera Dei gra-
tiam non secundum merita hominum dari dicant, et
boni cupiditatem primam inspirari a Deo, ita ut
omnino non incipiat homo ex malo in bonum com-
mutari, nisi hoc in illo agat indebita et gratuita mi-
sericordia Dei.
CAPUT PRIMUM. Pelagiani catholicos Manichæorum no-
mine criminantur.
II. Manichæorum et Pelagianorum hæreses sibi mutuo
adversæ et æque a catholica Ecclesia reprobatæ.
Manichæi et Pelagiani quatenus errore conjuncti,
quatenus separati.
III. Calumnia Pelagianorum adversus Romanæ Eccle-
siæ clericos.
V. Respondet ad Pelagianorum calunnias. Quid libe-
rum arbitrium sine gratia. Quid sentiant catholici
de fato.
VI. Fati criminatio retorquetur in adversarios.
VII. Refellit calumniam de personarum acceptione.
VIII. Boni etiam imperfecti cupiditas donum gratiæ
est; alioquin gratia secundum merita daretur.
IX. Scripturas interpretatur, quibus abutuntur Pela-
giani.
X. Secundum cujus propositum vocentur electi.
LIBER TERT. — Pergit refutare cætera quæ calumniose
a Pelagianis in eadem Epistola Thessalonicam missa
objectantur; exponitque contra eorum hæresim
quid vere catholici dicant de Legis utilitate, quid
de Baptismi effectu et virtute doceant, quid de
utriusque Testamenti, Veteris ac Novi discrepan-
tia, quid de Prophetarum et Apostolorum justitia et
perfectione, quid de peccati in Christo appella-
tione, cum in similitudine carnis peccati de peccato
damnasse peccatum dicitur, vel iactus ipse pecca-
tum; quid postremo de præceptorum in futura vita
impletione profiteantur.
VII. De impletione præceptorum in futura vita.
VIII. Tria præcipua hæresis Pelagianæ capita. Nebulæ
Pelagianorum, et calumniarum capita quinque.
IX. Ostendit catholicorum sententiam inter Manichæo-
rum et Pelagianorum mediam, utramque refellere. 607
X. Pelagiani latendi locum moliuntur adhuc injecta
non necessaria de animæ origine quæstione.
608
LIBER QUARTUS.— Postquam conjectas in catholicos
criminationes diluit superioribus libris, hic jam Au-
gustinus aperit insidias, quæ reliqua parte Epistolæ
secundæ Pelagianorum in quinque doctrinæ eorun
capitibus latent, in laude scilicet creaturæ, laude nu-
ptiarum, laude legis, laude liberi arbitrii, et laude
sanctorum: penes quæ capita non magis Manichæis
quam catholicis repugnare se Pelagiani maligne
jactant cum illa quinque ad hoc referre noscan-
tur, ut triplicem errorem suum obtrudant ; nempe
duo priora, ut negent originale peccatum; duo se-
quentia, ut gratiam statuant recundum merita
V. Calumnia de Prophetarum et Apostolorum justitia.
VI. De peccato in Christo.
dari, quintum, ut sanctos in hac vita peccatum non
habuisse dicant. Ostendit Augustinus utrasque hæ-
reses, Manichæorum et Pelagianorum hinc inde op-
positas et pariter exosas fidei catholicæ, qua profi-
temur primum, bonam esse naturam a Deo bono
conditam; sed eam tamen salvatore indigere pro-
pter originale peccatum, quod ex primi hominis
prævaricatione in omnes pertransiit; tum deinde
bonas esse nuptias, vere a Deo institutas; sed ma-
lam ipsam concupiscentiam, quæ nuptiis accidit ex
peccato: bonam quoque esse Dei legem, sed ita
ut peccatum ostendat solummodo, non tollat: li-
berum certe arbitrium naturæ hominis insitum esse;
nunc tamen ita captivatum, ut ad faciendam justi-
tiam non valeat, nisi cum fuerit per gratiam libera-
tum: sanctos autem seu Novi seu Veteris Testamenti
fuisse quidem vera justitia præditos, non perfecta
tamen, nec tam plena, ut caruerint omni peccato.
In fine profert Cypriani et Ambrosii testimonia pro
catholica fide, quædam de originali peccato, alia de
gratiæ adjutorio, ultima de præsentis justitiæ im-
perfectione.
CAPUT PRIMUM. Latebræ Pelagianorum quinque.
11. Laus creaturæ; laus nuptiarum; laus legis; laus
liberi arbitrii; laus sanctorum.
III. Catholici naturam, nuptias, legem, liberum arbi-
trium et sanctos sic laudant, ut Pelagianos simul
et Manichæos damnent.
IV. De laude creaturæ. Pelagiani, Manichæi.
V. De laude nuptiarum. De laude legis.
VI. De laude liberi arbitrii. Inscrutabilis quæstio.
VII. De laude sanctorum. Ecclesia hujus temporis non
est sine macula et ruga. Insidiæ Pelagianorum.
VIII. Testimonia veterum adversus Pelagianos.
IX. Cypriani testimonia de gratia Dei.
X. Cypriani testimonia de justitiæ nostræ imperfe-
etione.
XI. Ambrosii contra Pelagianos testimonia, de originali
peccato, de gratia Dei et de præsentis justitiæ im-
perfectione.
XII. Hæresis Pelagiana multo post Ambrosium exorta.
Fides catholica semper vigilans ad repellendum er-
rorem. Synodi congregatio ad hæreses damnandas
non semper necessaria.
ADMONITIO IN LIBROS CONTRA JULIANUM.
AUGUSTINI EPISTOLA CCVII.
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, CONTRA
JULIANUM, BÆRESIS PELAGIANÆ DEFENSOREM, LIBRI
SEX.
LIBER PRIMUS.- Catholicam sententiam de originali
peccato a se in primo libro de Nuptiis et Concupi-
scentia explicatam suscipit defendendam contra
Julianum, qui eam quatuor grandioribus libris inse-
ctari ausus, in ejus defensores Manichæorum nun-
cupationem conferre non vereatur. Hanc exsecrabi-
Jem criminationem in clarissimos quosque Patrum
tam græcorum quam latinorum recidere ostendit Au-
stinus, allatis in eam rem ipsorum testimoniis,
cum responsione ad illa nominatim Basilii et Joan-
nis Chrysostomi loca, quæ suffragari sibi Julianus
putat. Extrema parte libri monstrat, Manichæorum
hæresim temerariis quibusdam Juliani ipsius sen-
tentiis plurimum adjuvari.
LIBER SECUNDUS. — Pelagianorum contra originale pec-
calum argumenta quinque convellit auctoritate ac
sententiis catholicorum doctorum qui ante in Ecclesia
claruerunt, episcoporum scilicet illustrium decem,
Irenæi, Cypriani, Reticii, Olympii, Hilarii, Gregorii
Nazianzeni, Ambrosii, Basilii, Joannis Constantino-
politani, et Innocentii; necnon presbyteri Hiero-
nymi, viri sancti ac pereruditi.
LIBER TERTIUS. — - Julianus deinceps ea ratione ac di-
igentia confutandus, ut ad singulos quatuor ipsius
ibros seorsim respondeatur singulis totidem libris.
Hoc itaque tertio suo Augustinus primum Juliani
librum refellit, id agens ut liquido appareat, cum
Deus verus et bonus sit hominum conditor, honæ-
que sint nuptiæ et ab ipso institutæ, malam tamen
esse concupiscentiam, qua caro contra spiritum
concupiscit. Hoc malo bene uti pudicitiam conjuga-
lem, meliusque non uti eo continentiam sanctio-
rem. Malum autem istud non ex alia substantia
quam non Deus condiderit, ut Manichæus insanit,
nobis esse permixtum; sed per Adæ inobedientiam
exortum atque traductum, et per Christi obedien-
tiam expiandum atque sanandum: cujus mali obli-
gatione implicat debita pœna nascentem, solvit in-
debita gratia renascentem. Ex ipsis quoque Juliani,
dictis malam ostendi libidinem: quippe qui et re-
media contra eam agnoscat, et ratione frenari eam
velit, ac denique dicat gloriosa in ipsam a conti-
nentibus exerceri certamina.
701-702
Libro Juliani secundo respondet
LIBER QUARTUS.
Augustinus, dicta ipsius, ut in primi libri confuta-
tione fecit, singula excutiens, iis tantum silentio
prætermissis, quæ aliquem nodum quæstionis ad
rem pertinentis non habent. Atque hic duo præ-
sertim probat: unum quidem, virtutes infidelium
veras non esse; alterum vero, malum esse con-
cupiscentiam, quod ipsis etiam Gentilium sententiis,
præbente occasionem adversario, commonstrat.
Circa medium libri paucis obiter docet quomodo
gratia non secundum merita detur, nec tamen in fa-
tum sit referenda; atque intelligendum quod Aposto-
lus dicit, Deum velle omnes homines salvos fieri. 757-758
LIBER QUINTUS.
Aggreditur librum Juliani tertium,
docetque primum cur novam hæresim, quæ pec-
catum originis rejicit, detestetur multitudo chri-
stiana; quia nimirum videt imaginem Dei tantos
hic in parvulis cruciatus pati, et si absque Sacra-
mento regenerationis intereant, novit excludi a re-
gno Dei. Perizomata a parentibus primis ob pudo-
rem ex peccato venientem assumpta fuisse probat.
Peccatum posse esse præcedentis peccati poenam:
veluti cum Deus impios tradit in reprobum sensum,
ut faciant quæ non conveniunt. Ex eadem enim
damnationis massa peccatores alios esse gratis ele-
ctos et prædestinatos, quos per misericordem bo-
nitatem adducit ad pœnitentiam, alios vasa iræ fa-
clos, quos secundum justum judicium non adducit.
Concupiscentiam non ideo laude dignam, quod per
eam hominis inobedientia puniatur; sed vitium
esse, atque in eis etiam qui pravis ipsius motibus
non consentiunt, semper malum. Quomodo intelli-
gendum Apostoli dictum, Ut sciat unusquisque suum
vas possidere, etc. Verum sine concubitu esse, quale
Mariæ cum Joseph fuit, conjugium. Frustra Julia-
aum ex Aristotelicis categoriis arguere contra pec-
catum ex parentibus traductum. Östendit quid caro
Christi a cæterorum hominum carne peccati distet.
Manichæis minime favere Catholicos, dum libidinis
malum et originale peccatum agnoscunt, sed Pela-
gianos potius, cum de ea re quæ a peccato libera est,
dicunt peccata non nasci. Passim vero monstrat in-
cassum niti adversarium, ut pro se aliquid ex ipsius
sententiis quasi inter se contrariis eliciat. 781-783
- Libro Juliani quarto, ejusque in reli-
quam partem prioris libri de Nuptiis et Concu; iscen-
tia cavillationibus et calumniis respondet. Nasci
hominem cum peccato confirmat ex Baptismo par-
vulorum, ex Apostoli verbis ad Romanos et ad co-
rinthios, ex ritu exorcismi et exsufflationis que fit
cum parvuli baptizantur. Ostendit oleæ et olcastri
exemplum apposite datum, ut intelligatur quomodo
ex parentibus regeneratis ac justis nascantur filii
peccatores et regenerandi. Peccatum originale in
primis parentibus voluntarium esse, ac nobis qui-
dem alienum proprietate actionis, nostrum tamen
contagione propaginis. Hujus peccati merito fieri,
ut tantis ab infantia miseriis atteratur genus hu-
manum, utque parvuli sine regenerationis gratia
morientes excludantur a regno Dei. Sanctificatio-
nem per Baptismum nunc et animæ et ipsi corpo-
ri conferri, non tamen auferri hac in vita corruptio
nem corporis, quæ ipsam quoque aggravat ani-
mam. Docet quomodo concupiscentia maneat actu,
prætereat reatu. Pauli apostoli testimonia perverse
à Juliano exposita, revocat ad catholicum intelle-
ctum. Ad extremum Ezechielis auctoritatem, qua
ill abutebatur, secundum legitimum sensum in-
821-892
terpretatur.
![[merged small][ocr errors][merged small][merged small]](https://books.google.sk/books/content?id=uwIPAAAAIAAJ&hl=sk&output=html_text&pg=PA1907&img=1&zoom=3&q=Joan&cds=1&sig=ACfU3U31nYG7x1PnpXCGLKCXVFvC7kbnEQ&edge=0&edge=stretch&ci=579,859,391,633)
|