CONSPECTUS EORUM QUE HAC EDITIONE CONTINENTUR. Jac. De L'Euvre Epistola Serenissimo Delphino Dissertatio de Vita et Scriptis M. Accii Plauti: e Jo. Ph. Paræo De Plauto et ejus Scriptis veterum Auctorum Tes- De Plauto et ejus Scriptis Auctorum recentiorum Explicatio Signorum, quibus Varr. Lectt. tam Mss. quam Edd. indicantur M. ACCII PLAUTI Amphitruo Asinaria Aulularia Fam. Strada Excursus in Aululariam M. Accii Plauti Capteivei Curculio . Casina . Cistellaria M. Accii Plauti Miles Gloriosus Mercator Pœnulus Persa Rudens Stichus INDEX Trinummus Truculentus Fabularum Fragmenta NOTE VARIORUM in Amphitruonem Asinariam Aululariam Casinam Cistellariam Epidicum Militem Gloriosum Mercatorem Pseudolum Poenulum Persam Rudentem Stichum Trinummum Truculentum Fragmenta RECENSUS EDITIONUM M. Accii Plauti CODICUM MSS. qui in Bibliothecis Pag. 963 1075 1157 1253 1355 1423 1531 1587 t 1899 1911 1933 1954 1980 2005 2036 2052 2077 V. 2103 2118 2138 2155 2176 2196 2203 2240 i SERENISSIMO DELPHIN O. ADEST Marcus Accius Plautus Latinus comicus vetustissimus, SERenissime DelPHINE, auctoritate Patris tui Christianissimi Regis, in tuæ partem institutionis invitatus. Si ratio generis apud te et sanguinis haberetur, est rusticus Plautus: si dignitatis et ordinis, est Plautus molitor; immo molitoris servus: et hoc utroque nomine nonne exclusissimum esse oportet a contubernio tuo regio conspectuque Plautum? Sed bonorum est principum, unum genus nobilitatis agnoscere, quod non successionum et generis gradibus censetur, sed quæ se probat, et industria, et doctrina, et insigni aliqua laude cœlestem; non solas dignitates admittere, quæ hominum suffragio arbitrioque deferuntur, sed eas inprimis, quæ constant divino quodam animorum principatu. Quin et Plauti discipulus Publius Terentius, a te jam benigne exceptus, comicus et ipse, et olim servus, spem facit magistro, suam operam, ab optimo principe, non esse rejiciendam. Quominus sit hic fastidio principi molitor, et quotquot sunt, genere quidem obscuri, sed industria sua clari, animadvertet SERenissimus DelPHINUS, Deum, apud Ethnicos, perinde atque in Ecclesia utraque, et Veteris Testamenti et Novi, selegisse obscuros per sese viros, in quibus miracula sapientiæ suæ demonstraret, inventa humano geDelph, et Var. Clus. Plaut. A neri traderet utilissima, efficeretque industria, quam aut opibus quibusvis aut dignitatibus illustriores; a Sarcinatibus Arpinatibusque, apud Ethnicos, ut ab opilionibus piscatoribusque, apud populum suum, præcipuam pendere voluisse humani generis institutionem. Sine dubio mirum videbitur, Serenissime Delphine, in homine uno, eoque rustico, eoque molitore, tot linguarum esse notitiam; Græcæ, cujus flores omnes in Romanam transtulit; Punicæ, cujus opes superatis Carthaginensibus fecit suas; ipsa Persica, quæ toto ferme orbe a Romanis divisa est, minime ignota fuit; Latinæ vero et patriæ, nonne amœnitates omnes aut comparavit aut fecit? Admiraberis omnium monumenta historiarum huic esse perspecta, urbium nationumque mores, conditionum omnium fortunarumque characteres adeo esse cognitos, uno verbo, in disciplinis et artibus omnibus nihil esse impervium, statuesque in eo divini cujusdam luminis aliquid esse cœlitus illapsum, et divino quodam magisterio Plautum non humano esse instructum. Non pigeat igitur purpuratum tyronem audire molitorem, SERENISSIME DELPHINE: Plauti molitoris pistrinum, sæculis omnibus, schola fuit elegantiæ eruditionisque Romanæ; in eo Principes Civitatis, Consules, Imperatoresque sederunt auditores. In aula ipsa Gallica, non nunc primum conspicitur Plautus; ejus præceptis et institutis informatus Ludovicus Duodecimus, populi pater est appellatus; Propræceptor Delphinianus Jacobus Corbinellus Florentinus Henrico Secundo regnante, et ipsi Delphino, et reliquæ proli regiæ, etiam fœmineæ Plautum proposuit; Uno verbo, quicquid habuit hactenus Theatrum Regium eruditi et festivi, id Plauto debet acceptum. Quin et Comici, etiam celeberrimi, mutato tantum titulo et lingua, fabulas integras puras putasque exhibuerunt: quid est Avarus Comici hoc nostro sæculo celeberrimi, cujus fatum etiamnum luget scena regia, nisi Aulularia Plauti? Auctor hic tantus, SERENISSIME DELPHINE, tamque egregius, plus sibi ex tua institutione pollicetur, quam ex |
