2. Divi num mandatum visibili elemento sacramentali Con pro cum in V. etiam T.conjugium eandem habuerit materiam. et mandatum in N. T. adeoque N. T. proprium. N. T. 3. Materia sacramenti sive elementum et signum ex- Conjugium non est in N. demum T. institutum, sed prium. ternum in sacramentis ita comparatum est, ut sit etiam in V. T. locum habuit. Christus tantum docet, visibile, elevetur ad usum sacramentalem per divi- hoc vitae genus Deo probari, non autem novum et nam institutionem et ordinarie ab ecclesiae ministro peculiare ex eo fabricat sacramentum. Ergo condispensetur. Jam vero personae contrahentes non jugium non est N. T. sacramentum. Quinimo etiam XV. 16. sunt tale elementum et signum externum, quia saepe apud infideles extra ecclesiam conjugium locum habet, inter absentes matrimonii sacramentum contrahitur ex quo tale nobis nascitur argumentum. Sacramenta et sic pars una hujus materiae est invisibilis, nec proprie sic dicta sunt bona ecclesiae propria. probari potest ex Scripturis, corpora conjugum sive jugium non est bonum ecclesiae proprium. Ergo. personas contrahentes ad usum sacramentalem per Bellarminus 1. concedit, quosdam scriptores Pontidivinam institutionem esse evectas, nec sunt omnes ficios statuere, conjugium non esse sacramentum ministri ecclesiae, qui conjugium ineunt, quinimo proprium novae legis, sed fuisse etiam in lege vequi apud Pontificios ineunt conjugium, illi non sunt teri et a Christo non tam fuisse institutum quam nec esse possunt ecclesiae ministri. confirmatum, id quod argumentum nostrum confir18. 2. Omne sacramentum N. T. proprie sic di- mat et ostendit, quid de consensu Romanae ecclectum habet expressum mandatum seu institutionem siae tantopere depraedicato sit statuendum. 2. excidivinam externo illi ac visibili signo sive elemento pit, matrimonium fuisse ab initio mundi et nunc signo seu sacramentali additum. Conjugium non habet talem etiam esse apud infideles, ut contractum civilem et sacramentalem institutionem. Ergo. Non quidem in officium naturae; sed non fuisse nec esse verum additum, negamus, conjugium habere institutionem divinam, sacramentum, nisi apud Christianos, teste Augustino sed negamus, habere talem institutionem, qua N. T. de fid. et bonis operib. cap. 7. et de bono conjug. sacramentum fuerit ordinatum sicque acceperit no- cap. 24. inde Scholastici et canonistae distinguunt vum esse sacramentale praeter illud esse, quod in inter matrimonium putativum, quod contrahitur inter V. T. obtinuit. Christus doctrinam de conjugio personas conjugio copulari prohibitas, legitimum, Matth. 5. et 19. repetivit et confirmavit, nuspiam vero quod secundum leges gentium legitime contractum, novum Novi Testamenti sacramentum illud esse de- non autem in fide Christi et ratificatum ab eccleclaravit. Excipit Bellarminus c. 5. non esse argu-sia, quod inter Christi fideles contrahitur et est samentum solidum ab auctoritate Scripturae negativa, cramentum; unde porro infert Bellarminus, falsum cum multa sint ab apostolis tradita, quae non sunt esse, quod Lutherus statuat, matrimonium esse aeque sacris literis mandata. Respondemus: 1. in genere. sanctum apud fideles et infideles. Respondemus: Ex Scripturae perfectione suo loco demonstrata fir- 1. principum petit Bellarminus distinguendo inter missime concluditur, quod in articulis fidei tum af- conjugium, ut est officium naturae et sacramentum, firmate, tum negate ex Scripturis possimus argumen- de eo enim quaeritur, an sit sacramentum. 2. Augutari. Discip. de temp. serm. 23: In sacra Scriptura stinus nomine sacramenti generaliter utitur pro quolocus tenet ab auctoritate negative. Distinguendum vis sacrae rei signo, non conferente et obsignante, igitur inter dogmatica et historica, inter fidei arti- quale est sacramentum proprie dictum, sed significulos et quaestiones circa fidem, inter praecepta cante et adumbrante. In ecclesia, inquit lib. de morum generalia et liberas ceremonias; in his qui- fide et operib. cap. 7. nuptiarum non solum vincudem ab auctoritate Scripturae negativa non potest lum, verum etiam sacramentum ita commendatur, ut duci argumentum, bene autem in illis. Jam vero non liceat viro uxorem suam alteri tradere, de bon. Pontificii hoc dogma suum, quod conjugium sit sa- conjug. cap. 18. prohibitionem divortiorum vulgacramentum N. T. proprie sic dictum, referunt inter rium dicit esse sacramentum indissolubilis conjunfidei articulos, unde etiam negantibus anathema di- ctionis Christi et ecclesiae, sicut olim permissio cunt. 2. In specie. Institutio sacramentorum est eorundem divortiorum significavit collectionem seu opus solius Dei, quippe qui solus potest effectum adunationem variarum gentium ad ecclesiam. 3. Aliud supernaturalem per eadem operari, Thomas part. 3. est loqui de sanctitate personae, aliud de sanctitate q. 64. art. 2. Biel 4. sent. dist. 1. q. 2. art. 3. dub. ordinationis divinae. Infideles extra ecclesiam et 2. Ergo proferendae sunt divinae institutionis tabu- conjuges impii in ecclesia non sunt sancti nec Deo lae et in verbo quaerenda est sacramenti hujus in-placent, si loquamur de sanctitate personae, quia de stitutio, non in traditionibus dubiis et externis. Si stituuntur fide in Christum, interim ipsum conjugium, dicere velint, Christum quidem hoc sacramentum in quo vivunt, est et manet sancta Dei ordinatio. instituisse, apostolos vero extra verbum divinam Sic magistratus est sanctum officium, nec tamen illam institutionem tradidisse, principium petunt et omnes, qui illud gerunt, sunt sancti. Plura requiScripturae perfectionem alibi firmissimis argumentis runtur, ut persona sit sancta et Deo placens, quam evictam impugnant. Exponant etiam causas, quare ut in statu a Deo ordinato et sancto vivat. 4. Luevangelistae institutionem baptismi et eucharistiae therus non dicit, matrimonia infidelium aeque esse describere, hujus vero sacramenti institutionem prae- sancta ac fidelium, quod Bellarminus ipsi tribuit, termittere voluerint. sed aeque vera. Sic enim loquitur in lib. de capt. 19. 3. Omne sacramentum N. T. est institutum Babyl. cap. de matrim. tom. 2. Lat. pag. 279: Cum 3. Non est matrimonium fuerit ab initio mundi et apud infide-beretur. Bellarminus illis opponit 1. auctoritatem les adhuc permaneat, nullae subsunt rationes, ut concilii Tridentini et Florentini, quae sacramentum sacramentum novae legis et solius ecclesiae possit matrimonii a Christo in N. T. institutum esse tradici. Non minus enim erant matrimonia patrum dant, ac sententiam quorundam Scholasticorum consancta quam nostra, nec minus vera infidelium quam ciliis illis conformem, sed ex verbo Dei monstranda fidelium, nec tamen in eis ponunt sacramentum. erat nova sacramentalis conjugii in N. T. institutio. 5. Nec potest Bellarminus hoc nomine jure taxare 2. Manifestam rationem. Si matrimonium fuisset Lutherum, cum ipse c. 3. §. 10. scribit, matrimonia sacramentum ante Christi adventum, vel fuisset ingentilium esse vera, legitima et largo modo sacra- stitutum in statu innocentiae, vel postea. Non in menta. Quinimo Innocentius pontifex c. gaudemus statu innocentiae, quia tunc nulla fuit necessitas de divort. infidelium matrimonium vocat sacramen-gratiae sacramentalis, cum nulla esset concupiscentum. 6. Sanctitas conjugio tribuitur duplici sensu, tia vel difficultas, neque ullo remedio contra pecvel quod sit medium, per quod donum sanctificatio- catum opus esset. In statu autem naturae corrunis fide in Christum justificatis confertur; vel quod ptae non legitur ulla institutio matrimonii facta in sit signum indissolubilis conjunctionis. Priore sensu toto Veteri Testamento, sed tantum restrictio quaenegamus in conjugio esse sanctitatem, id est nega- dam quoad personas contrahentes. Praeterea in mus, conjugium esse medium divinitus institutum, V. T. permissione Dei licita erant polygamia et per quod donum sanctificationis conferatur, hunc repudium, quae duo pugnant cum ratione signi, et enim finem nec in ecclesia, nec extra ecclesiam ob- ideo tunc ne signum quidem erat matrimonium, netinet. Posteriore sensu concedimus, in conjugio esse que eo tempore gratia tam necessaria in matrimosanctitatem, id est concedimus, conjugium esse sig- nio quam nostro tempore est, cum facile potuerint num infallibilis conjunctionis inter Christum et ec- homines illius temporis vel multitudine uxorum, vel clesiam, quem finem in sola quidem ecclesia ratione libello repudii occurrere illis difficultatibus, ob revelationis in verbo factae obtinet, sed ex eo non- quas nostro tempore gratiam requiri dicimus. Et XV. 17. dum efficitur, quod sit sacramentum N. T. proprie quamvis eo tempore tenerentur Hebraei instituere sic dictum. 7. Semper igitur contra Bellarminum filios in fide et religione Dei, tamen hic finis erat hoc urgemus. Si conjugium est N. T. sacramentum, extrinsecus matrimonio illorum, intrinsecus autem utique in N. T. sacramentalis ejusdem institutio monstranda. Id vero cum fieri nequeat, ideo non potest pro sacramento N. T. proprie sic dicto agnosci. Repetitionem et confirmationem primaevae institutionis conjugii in N. T. a Christo factam legimus, sed sacramentalem institutionem nuspiam legiLeo papa in epist. 92. (in aliis est epist. 70.) ad Rustic. Narbon.: Societas nuptiarum ab initio ita constituta fuit, ut praeter sexuum conjunctionem haberet in se Christi et ecclesiae sacramentum. Bellarminus explicat ab initio praedicationis Christi sive institutionis in N. T. factae, sed Leo se ipsum proprie et accurate sic dictum. 3. Quo argumento clarissime interpretatur, dicit enim paulo ante, multo prius quam initium Romani juris exstiterit, hoc est ab ipso mundi exordio. Nam in F. etiam Test. conjugium mus. est matrimonio Christianorum. Respondemus: 1. Unam tantum conjugii institutionem novimus Gen. 2. descriptam, quae post lapsum et in N. T. fuit duntaxat repetita. Quodsi ergo in prima conjugii institutione nihil inveniri potest, quod probet, illud esse sacramentum proprie sic dictum, utique nec in repetitione et confirmatione institutionis post lapsum facta tale quid occurret. 2. In statu innocentiae non habent locum sacramenta proprie et accurate sic dicta, ut suo loco demonstratum. Conjugium institutum est in statu innocentiae. Ergo non est sacramentum Bellarminus probat, conjugium non fuisse sacramentum in V. T. eodem argumento probare possumus, quod non sit sacramentum N. T. Non fuisse sacra20. Viderunt hoc Alphonsus a Castro lib. 11. mentum in V. T. ante Christi adventum probat ex contra haereses verbo Nuptiae haeres. 3. Petrus a eo, quod non legatur ulla matrimonii institutio Soto lect. 2. de matrimonio et alii Pontificii, unde facta in V. T. sed tantum restrictio quaedam quoad XV. 18. foerit in eam potius abire voluerunt sententiam, quod ma- personas contrahentes; eodem argumento probare Bentum. trimonium non in N. demum T. coeperit esse sacra- possumus, conjugium non esse sacramentum N. T. mentum, sed jam inde a primaeva institutione tale quia non legitur nova institutio in N. T. sed tantum fuerit, quo etiam pertinet, quod Lombardus scribit repetitio et confirmatio institutionis, Matth. 5. et 19. 4. sent. dist. 26. lit. A: Cum alia sacramenta post 4. Essentia et natura rei aestimanda est ex causis peccatum et propter peccatum exordium sumpserint, internis, materia et forma. Ubi causae internae sunt matrimonii sacramentum etiam ante peccatum legi- eaedem, ibi etiam res specie eadem censenda. Jam tur a Domino institutum, non tamen ad remedium, vero ex hypothesi Bellarmini conjugii in V. et consed ad officium. lit. B.: Conjugii institutio duplex jugii in N. T. causae internae sunt eaedem, materia Una ante peccatum ad officium, quae facta utrobique sunt corpora conjugum seu personae conest in paradiso, ubi esset torus immaculatus et nuptiae honorabiles etc. altera post peccatum ad remedium facta extra paradisum propter illicitum motum devitandum. Prima ut natura multiplicaretur; secunda ut natura exciperetur et vitium cohi est. trahentes; forma utrobique sunt signa mutuum consensum exprimentia. Ergo eadem erit essentia et natura conjugii in V. ac N. T. Finis aliquis externus et accessorius non mutat rei ipsius essentiam. 5. Bellarminus sumit tanquam concessum, quod est 4. Deest matri monio gratiae talis. adhuc controversum, Dei scilicet permissione et ap-| bet annexam promissionem divinam de gratia seu IV. 19. 21. tum promissionem gratiae annexam habens, ex eo infert, esse sacramentum proprie sic dictum. Respondemus: 1. Ad sacramentum proprie sic dictum requiritur promissio gratiae non cujusvis, sed evangelio propriae de remissione peccatorum, reconciliatione cum Deo, sanctificatione Spiritus et vita aeterna. At talis gratia evangelio propria non est in conjugio. 2. Philippus et Chemnicius concedunt promissionem aliquam gratiae in conjugio piorum, sed non eam, quae est evangelii sive N. T. propria et quae sacramentum aliquod constituit. 3. Matrimonium est quidem signum conjunctionis Christi cum ecclesia divinitus institutum, sed signum duntaxat significans et adumbrans, quia illa Christi et ecclesiae conjunctio designatur et illustratur per matrimonium tanquam figuram et similitudinem aliquam. Sed in sacramento proprie sic dicto requiritur signum non nude significans et adumbrans, sed offerens, applicans, conferens et obsignans gratiam Dei evangelio propriam et peccatorum remissionem, quale signum in conjugio non occurrit. 4. Ex Bellarmini ἐνστάσει id duntaxat colligitur, in generali et lata quadam significatione, qua sacramentum definitur sacrae rei signum, conjugium vocari posse sacramentum, nequaquam vero si de stricta et propria sacramenti significatione quaeratur, quia sacramenta proprie sic dicta non sunt tantum signa, sed etiam causae instrumentales gratiae, ut suo loco ostendimus, et confirmat etiam Gabr. Biel 4. sentent. distinct. 1. quaest. 1. artic. 5. neque cujusvis gratiae, sed evangelio propriae. appli illius gratiae. 22. 5. In quolibet sacramento proprie dicto est 5. Deest promissio aliqua non de quibusvis donis Dei sive catio corporalibus, sive spiritualibus, sed promissio gratiae seu justificationis, hoc est gratuitae reconciliationis, remissionis peccatorum et in summa de toto beneficio redemtionis, ac promissio illa non in genere tantum vel significatur, vel annuntiatur, sed virtute Dei offertur, exhibetur, applicatur et obsigna4. Omne sacramentum proprie sic dictum ha- tur singulis, qui fide sacramentis utuntur. Talis promissio gratiae et promissionis applicatio non in- conjugium non sit ceremonia exterior a Deo instivenitur in conjugio. Ergo conjugium non est sacra- tuta ad promissionem confirmandam, cum ipsa exmentum. Certe conjugium non habet illam promis- terna et visibilis conjunctio viri et feminae, quae sionem additam, quod per ritum illum copulationis per solennia verba coram ecclesia fieri solet, cereapplicetur gratia Dei seu remissio peccatorum per monia externa sit atque a Deo instituta, et ex eo Christum parta, nec potest conjux dicere: Credo | confirmari possit promissio illa divina, quod eccletam certo, me habere remissionem peccatorum pro- siam suam Christus nunquam omnino sit deserturus. pter Christum et vitam aeternam, quam certo mihi Respondemus: 1. Bellarminus sibi contradicit. Hoc tradita est uxor in matrimonium, quia destituitur enim loco signum sacramentale quaerit in conjunverbo promissionis. Bellarminus excipit 1. argumen- ctione viri et feminae, quae per verba solennia tum niti falso fundamento, quod omnia sacramenta coram ecclesia fieri solet, et tamen postea c. 6. §. 2. instituta sint ad remissionem peccatorum, cum eucha- contra Canum disputat, qui illud solum matrimoristia non ad peccata remittenda, sed ad vitam spi- nium statuit esse sacramentum, quod a ministro ecritualem per baptismum acquisitam alendam et con- clesiastico sacris et solennibus verbis celebratur. servandam sit instituta. Respondemus: Contrarium Si in conjunctione illa viri et feminae, quae fit per ostendimus in tract. de sacram. §. 19. et 55. et in verba solennia coram ecclesia, sacramentale signum tractat. de euchar. §. 216. et seqq. hoc loco brevi- sive ceremonia sacramentalis quaerenda, utique illud ter dicimus: Inclusio unius non est exclusio alterius. duntaxat conjugium, quod sacris et solennibus verEucharistia instituta est ad vitam spiritualem alen- bis coram ecclesiae ministro celebratur, sacramenti dam et conservandam, sed ex eo inferri nequit, quod loco erit habendum. Ratio connexionis est manifesta, XV. 20. non sit instituta ad applicandam et obsignandam quia in conjugio absque illa ecclesiastica benedictipromissionem de remissione peccatorum. In ipsis one contracto non invenitur illa sacramentalis cerenamque institutionis verbis dicit Christus: Bibite, hoc monia, et sic stat sententia Cani. 2. Externam et est novum testamentum in meo sanguine. Jam vero visibilem conjunctionem viri et feminae, quae per novum testamentum etiam hoc complectitur: Propi- solennia verba coram ecclesia fieri solet, esse ceretius ero iniquitati eorum et peccati eorum non recor-moniam externam atque a Deo institutam, duplici dabor amplius, Jer. 31, v. 34. Et notanter addit modo intelligi potest, vel quod sit ceremonia in Christus, illum sanguinem in sacra coena nobis bi- specie et expresse a Deo instituta, quo modo bapbendum exhiberi, qui pro peccatis nostris est effu- tismum et eucharistiam sacramenta divinitus instisus, ut ostendat, bibitione sanguinis in sacra coena tuta dicimus; vel quod sit ceremonia in se ac per nos confirmari, quod ad nos beneficia N. T. perti- se quidem adiάyogos, interim tamen divinae conjuneant, inter quae praecipuum est remissio peccato-gii institutioni explicandae inserviens, exemplo Dei rum. Caro et sanguis Christi sunt non solum spiri- Evam Adamo adducentis et utrique benedicentis tualis animae cibus et potus, sed etiam pretium Gen. 2, v. 22. conformis, regulae apostolicae, quod nostrae redemtionis. Christus igitur exhibitione sui omnia decenter et ordine fieri debeant 1. Cor. 14, corporis ad manducandum et sanguinis sui ad biben- v. 40. apprime congrua et ad dignitatem matrimonii dum promissionem de remissione peccatorum suo illustrandam accommodata. Posteriore sensu extercorpore et sanguine parta credentibus in sacra coena nam et visibilem conjunctionem viri et feminae, applicat, confirmat et obsignat, cum qua applicatione quae fit per verba solennia coram ecclesia, esse et obsignatione nutritio ad vitam spiritualem minime ceremoniam externam a Deo institutam concedimus, pugnat, sed eidem subordinatur. 2. Sacramentum priore vero negamus, et ex eo porro concludimus, non esse institutum ad confirmandam et obsignan- quod conjugium non sit sacramentum proprie dictum, XV. 21. dam promissionem, sed ad significandam et con- quia ad illud requiritur divina institutio priori modo ferendam gratiam. Respondemus: Contrarium de- descripta. 3. Ad illud, ut ex conjugio fiat sacramonstravimus in tractatu de sacram. §. 87. Bellar- mentum proprie dictum, non sufficit, promissionem minus ex inclusione unius denuo procedit ad exclu- illam, quod Christus nunquam sit ecclesiam desersionem alterius et ex subordinatis facit pugnantia. turus, conjunctione individua viri et feminae velut Sacramenta instituta esse ad significandam et con- signo et imagine quadam adumbrari, sed insuper ferendam gratiam concedimus, sed ex eo inferri requiritur, ut promissio illa per conjugium tanquam nequit, quod non sint instituta ad confirmandam et signum sacramentale applicetur, obsignetur et conobsignandam promissionem. Quid clarius pronun- firmetur. Pii conjuges matrimonium suum intuentur tiato apostolico Rom. 4, v. 11: Circumcisio est non tanquam medium, per quod Christo inferantur sigillum justitiae fidei? Jam vero sigilli pro- et spirituale conjugium cum ipso contrahant, sed prium est testificari, confirmare et obsignare duntaxat tanquam spiritualis illius cum Christo conid, cui annectitur. Ergo etiam circumcisio testifi- junctionis typum. 4. Ac si vel maxime per concatur, confirmat et obsignat promissionem. Quod jugium fieret applicatio, obsignatio et confirmatio autem de circumcisione dicitur, idem ad reliqua illius promissionis de Christi erga ecclesiam amore, sacramenta applicari potest, quia ut in causa efficiente principali, ita in causa finali generica omnia sacramenta conveniunt. 3. Falsum esse, quod tamen nondum evictum esset, conjugium esse sacramentum proprie dictum, quia ad illud requiritur promissio gratiae non cujusvis, sed evangelio pro 2. Ex mandati divini deficien tia priae de remissione peccatorum, reconciliatione cum eo abstineat, illud totum et omne liberae ipsius vo- cramen efficien 24. 3. Ex sacramentorum natura et efficientia. 3. Ex sa1. Sacramenta sunt salutaria organa, per quae ho- torum mines in ecclesiasticam et spiritualem societatem in- tia. vicem colligantur. 1. Cor. 12, v. 13: Omnes in uno Spiritu baptizati sumus in unum corpus sive Judaei, sive gentiles, sive servi, sive liberi, et omnes in unum Spiritum potati sumus. 1. Cor. 10, v. 17: Unus panis, unum corpus multi sumus, quia omnes de uno pane participamus. Gal. 3, v. 27: Quotquot in Christum baptizati estis, Christum induistis. v. 28. omnes vos unum estis in Christo.. Eph. 4, v. 4: unum corpus, v. 5. unum baptisma. Sed conjugium non 23. 2. Ex mandati deficientia. Sacramento pro- est tale organum ac medium, per quod in ecclesiaprie dicto additum est mandatum, quod omnes eo sticam et spiritualem societatem homines copulentur, uti debeant ad fidei confirmationem et beneficiorum est enim tantum nexus seu copula vitae externae et spiritualium participationem. Sic de baptismo dici- politicae, unde etiam inter fideles et infideles, pios tur Matth. 28, v. 19: Baptizate omnes gentes; de et impios conjugium est verum ac ratum, 1. Cor. 7, eucharistia dicitur Matth. 26, v. 26: Accipite, come- v. 12. Sane conjugium est res divina, tum ratione dite, hoc est corpus meum, v. 27. bibite ex eo om- causae efficientis, quia est a Deo institutum, et quines. 1. Cor. 11, v. 26: Quoties manducabitis panem dem in statu innocentiae; tum ratione alicujus finis, hunc et calicem Domini bibetis, mortem Domini quia institutum est ad ecclesiae propagationem; tum annuntiabitis. At tale mandatum universale et ge- ratione adjuncti, quia est typus spiritualis conjugii nerale de ineundo matrimonio non habetur, quod inter Christum et ecclesiam, ac pii conjuges in pietate omnes eo uti debeant, et quidem fine eo, ut fides sese mutuo aedificant; interim tamen respectu cauin illis confirmetur et gratiae in evangelio propo- sarum internarum et respectu reliquorum finium est sitae participes reddantur, excipiuntur enim a Chri- res politica et humana, quia est unius maris et unius sto Matth. 19, v. 12. Paulo apostolo 1. Cor. 7, v. 7. et 8. feminae in carnem unam legitima copulatio ad gequi dono continentiae instructi sunt, quibus liberum neris humani propagationem instituta, ac regitur horelinquitur, an velint matrimonii vinculo alligari, nestis magistratus civilis legibus atque inter ipsos quin etiam ob instantem necessitatem illis melius gentiles locum obtinet. 3. Sacramenta sunt media, esse dicitur extra conjugium vivere 1. Cor. 7, v. 26. per quae spirituales liberi et filii gratiae generantur, Non est, quod excipias, etiam infantes ad euchari- ideoque ad efficiendam et promovendam vitam spistiae sacramentum participandum non obstringi, ritualem, coelestem et aeternam immediate spectant. 1. Cor. 11, v. 28. nec tamen ex eo effici, euchari-Sic baptismus est lavacrum regenerationis et renostiam non esse sacramentnm proprie sic dictum. vationis Tit. 3, v. 5. per quod homo regeneratur Item judicium esse de matrimonii sacramento, quod ad vitam aeternam Joh. 3, v. 5. corpore et sanitidem non desinat esse sacramentum, licet ad il-guine Christi in eucharistia alimur ad vitam aeterlud non omnes obligentur. Respondemus enim, nam Joh. 6, v. 51. 54. sed in conjugio ac per conesse rationem maxime disparem, quia infantes desti- jugium generantur liberi carnales ac terreni, adeotuuntur aliquo requisito ad eucharistiae participatio- que etiam hodie post lapsum sanctissimorum conjugum nem necessario, puta, quod probare sese nequeant, liberi natura sunt filii irae sicut et ceteri Eph. excipiuntur igitur ab obligatione ad usum euchari-2, v. 3. Non est, quod excipias, etiam vere et prostiae. At dono continentiae instructi non destituun-prie dicta sacramenta non semper efficere spiritutur aliquo requisito ad matrimonii contractum neces-alem societatem, quando scilicet impoenitentibus et sario (neque enim de eunuchis, qui vel de utero incredulis conferuntur, id enim totum est ex accimatris sic nati sunt, vel qui ab hominibus tales denti, ac proinde non tollit finem, propter quem sunt facti, nobis sermo est, sed de illis, qui se castrant instituta, videlicet ut efficiant spiritualem quandam propter regnum coelorum Matth. 19, v. 12. hoc est inter participantes societatem. 3. Sacramenti proquibus continentiae dono divinitus ornatis datum et prie sic dicti natura et efficacia in cujusque propria concessum est libere a matrimonio abstinere). Ergo institutionis sede clare ac manifeste est proposita, non exciperentur ab obligatione ineundi matrimo- ut certi quid de ea statui possit ac debeat. Sed de nium, si matrimonium esset sacramentum N. T. proprie sic dictum. Qui in coelibatu pie et caste vivit, non minus placet Deo, quam qui in conjugio XV. 22. vivit, et vicissim, qui caste vivere potest extra matrimonium, non peccat, sive conjugium ineat, sive ab matrimonii sacramento Pontificii non possunt certi |