Obrázky na stránke
PDF
ePub

Ut plerique solent, naso suspendis adunco
Ignotos, ut me libertino patre natum :

5

Cum referre negas, quali sit quisque parente

Natus, dum ingenuus. Persuades hoc tibi vere;
Ante potestatem Tullî, atque ignobile regnum,

Multos sæpe viros nullis majoribus ortos,

10

Et vixisse probos, amplis et honoribus auctos:
Contra, Lævinum, Valeri genus, unde Superbus
Tarquinius regno pulsus fuit, unius assis

Non unquam pretio pluris licuisse, notante
Judice quo nôsti populo, qui stultus honores
Sæpe dat indignis, et famæ servit ineptus;

15

Qui stupet in titulis et imaginibus. Quid oportet

Nos facere, a vulgo longe longeque remotos?
Namque esto, populus Lævino mallet honorem

Quam Decio mandare novo; censorque moveret
Appius, ingenuo si non essem patre natus:
Vel merito, quoniam in propria non pelle quiêssem.
¶ Sed fulgente trahit constrictos gloria curru

20

Non minus ignotos generosis. ¶ Quo tibi, Tilli,

Sumere depositum clavum, fierique tribuno?
Invidia accrevit, privato quæ minor esset:

25

Nam ut quisque insanus nigris medium impediit crus
Pellibus, et latum demisit pectore clavum,

Audit continuo, Quis homo hic? et, Quo patre natus?
Ut si qui ægrotet quo morbo Barrus, haberi
Et cupiat formosus; eat quacunque, puellis
Injiciat curam quærendi singula, quali
Sit facie, sura quali, pede, dente, capillo :
Sic qui promittit, cives, urbem sibi curæ,
Imperium fore, et Italiam et delubra deorum ;
Quo patre sit natus, num ignota matre inhonestus,
Omnes mortales curare et quærere cogit.

¶ Tune Syri, Damæ, aut Dionysi filius, audes
Dejicere e saxo cives, aut tradere Cadmo?

30

35

At Novius collega gradu post me sedet uno;

40

[ocr errors]

Namque est ille, pater quod erat meus. Hoc tibi Paulus
Et Messala videris? At hic, si plostra ducenta
Concurrantque foro tria funera, magna sonabit
Cornua quod vincatque tubas: saltem tenet hoc nos.

Nunc ad me redeo, libertino patre natum :
Quem rodunt omnes libertino patre natum :
Nunc quia sum tibi, Mæcenas, convictor; at olim
Quod mihi pareret legio Romana tribuno.
Dissimile hoc illi est: quia non ut forsit honorem
Jure mihi invideat quivis, ita te quoque amicum;
Præsertim cautum dignos assumere, prava
Ambitione procul. Felicem dicere non hoc
Me possum, casu quod te sortitus amicum:
Nulla etenim mihi te fors obtulit: optimus olim
Virgilius, post hunc Varius, dixere quid essem.
Ut veni coram, singultim pauca locutus

(Infans namque pudor prohibebat plura profari)
Non ego me claro natum patre, non ego circum
Me Satureiano vectari rura caballo,

45

50

55

Sed quod eram, narro: respondes, ut tuus est mos,
Pauca: abeo; et revocas nono post mense, jubesque
Esse in amicorum numero. Magnum hoc ego duco,
Quod placui tibi, qui turpi secernis honestum,
Non patre præclaro, sed vita et pectore puro.
Atqui si vitiis mediocribus, ac mea paucis
Mendosa est natura, alioqui recta, (velut si
Egregio inspersos reprendas corpore nævos,)

60

65

Si neque avaritiam, neque sordes, aut mala lustra

Objiciet vere quisquam mihi; purus et insons

(Ut me collaudem) si vivo et carus amicis: Causa fuit pater his, qui macro pauper agello Noluit in Flavi ludum me mittere, magni

70

Quo pueri magnis e centurionibus orti,
Lævo suspensi loculos tabulamque lacerto,

Ibant octonis referentes idibus æra:

75

Sed puerum est ausus Romam portare, docendum

Artes quas doceat quivis eques atque senator
Semet prognatos: vestem servosque sequentes,
In magno ut populo, si quis vidisset, avita
Ex re præberi sumtus mihi crederet illos.
Ipse mihi custos incorruptissimus omnes

80

Circum doctores aderat. Quid multa? pudicum (Qui primus virtutis honos) servavit ab omni

Non solum facto, verum opprobrio quoque turpi:
Nec timuit, sibi ne vitio quis verteret, olim
Si præco parvas, aut (ut fuit ipse) coactor

85

Mercedes sequerer: neque ego essem questus. At hoc nunc
Laus illi debetur, et a me gratia major.

Nil me pœniteat sanum patris hujus: eoque
Non, ut magna dolo factum negat esse suo pars,

Quod non ingenuos habeat clarosque parentes ;---
Sic me defendam. Longe mea discrepat istis

Et vox et ratio: nam si natura juberet

A certis annis ævum remeare peractum,

90

Atque alios legere ad fastum quoscunque parentes;- 95

Optaret sibi quisque; meis contentus, honestos

Fascibus et sellis nollem mihi sumere, demens

Judicio vulgi; sanus fortasse tuo, quod

Nollem onus (haud unquam solitus) portare molestum.

Nam mihi continuo major quærenda foret res,

Atque salutandi plures; ducendus et unus

Et comes alter, uti ne solus rusve peregreve

Exirem; plures calones atque caballi

Pascendi; ducenda petorrita. Nunc mihi curto
Ire licet mulo, vel, si libet, usque Tarentum,

Mantica cui lumbos onere ulceret, atque eques armos.
Objiciet nemo sordes mihi, quas tibi, Tilli,
Cum Tiburte via prætorem quinque sequuntur
Te pueri, lasanum portantes œnophorumque.

Hoc
ego commodius quam tu, præclare senator,
Millibus atque aliis, vivo; quacunque libido est,
Incedo solus; percontor quanti olus, ac far;

100

105

110

Fallacem Circum, vespertinumque pererro
Sæpe forum; assisto divinis; inde domum me
Ad porri et ciceris refero laganique catinum :
Cœna ministratur pueris tribus; et lapis albus
Pocula cum cyatho duo sustinet; astat echino
Vilis cum patera guttus, Campana supellex.
Deinde eo dormitum, non solicitus, mihi quod cras
Surgendum sit mane, obeundus Marsya, qui se
Vultum ferre negat Noviorum posse minoris.

Ad quartam jaceo: post hanc vagor, aut ego lecto,
Aut scripto quod me tacitum juvet: ungor olivo,
Non quo fraudatis immundus Nacca lucernis.
Ast ubi me fessum sol acrior ire lavatum
Admonuit, fugio Campum lusumque trigonem.
Pransus non avide, quantum interpellet inani
Ventre diem durare, domesticus otior.
Vita solutorum misera ambitione gravique:
His me consolor victurum suavius, ac si

115

120

125

Hæc est

130

Quæstor avus, pater atque meus, patruusque fuisset.

SATIRA VII.

PROSCRIPTI Regis Rupili pus atque venenum

Ibrida quo pacto sit Persius ultus, opinor
Omnibus et lippis notum et tonsoribus esse.
Persius hic permagna negotia dives habebat
Clazomenis, etiam lites cum Rege molestas;
Durus homo, atque odio qui posset vincere Regem ;
Confidens, tumidus; adeo sermonis amari,
Sisennas, Barros ut equis præcurreret albis.
Ad Regem redeo: postquam nihil inter utrumque
Convenit (hoc etenim sunt omnes jure molesti
Quo fortes, quibus adversum bellum incidit. Inter
Hectora Priamiden, animosum atque inter Achillem

5

10

Ira fuit capitalis, ut ultima divideret mors

Non aliam ob causam, nisi quod virtus in utroque

15

Summa fuit. Duo si discordia vexet inertes;
Aut si disparibus bellum incidat, ut Diomedi
Cum Lycio Glauco; discedet pigrior, ultro
Muneribus missis)-Bruto Prætore tenente
Ditem Asiam, Rupili et Persi par pugnat, uti non
Compositum melius cum Bitho Bacchius; in jus
Acres procurrunt, magnum spectaculum uterque.
Persius exponit causam, ridetur ab omni
Conventu; laudat Brutum, laudatque cohortem;
Solem Asia Brutum appellat; stellasque salubres
Appellat comites, excepto Rege; canem illum,
Invisum agricolis sidus, venisse: ruebat
Flumen ut hibernum, fertur quo rara securis.
Tum Prænestinus salso multoque fluenti
Expressa arbusto regerit convicia, durus
Vindemiator, et invictus, cui sæpe viator
Cessisset, magna compellans voce cuculum.
At Græcus, postquam est Italo perfusus aceto,
Persius exclamat, Per magnos, Brute, Deos te
Oro, qui reges consuêris tollere, cur non

20

25

30

Hunc Regem jugulas? operum hoc (mihi crede) tuorum

est.

SATIRA VIII.

35

OLIM truncus eram ficulnus, inutile lignum,
Cum faber incertus scamnum faceret ne Priapum,
Maluit esse deum: deus inde ego, furum aviumque
Maxima formido; nam fures dextra coërcet,
Obscœnoque ruber porrectus ab inguine palus:
Ast importunas volucres in vertice arundo
Terret fixa, vetatque novis considere in hortis,

5

« PredošláPokračovať »