Argolicove mari deprensus, et urbe Mycena; 55 52. Argolicoque Franc. depressus Leid. un. et Goth. sec., ex more. cf. IV Georg. 421. Mycena Medic. Gud. cum aliis præstantioribus ap. Pier. et Heins. item Servius, ut urbem Patavi sup. I, 247. Alii, sed recentioris notæ, teste Heins., Mycene. Romanus et a pr. m. alii Mycenis, quod placebat Pierio, sed est vulgare. Tandem aliquot Pier. et Heins. cum Parrhas. et Ven. Goth. sec. Mycena, quod Heinsio probabatur, tanquam numerosius et ad poetæ morem Græca latina terminatione efferendi propius. Sic inf. 718 urbem Acestam. Ouwens Noct. Hag. p. 368 hunc locum laudat tanquam retundentem impetus corum, qui ubique ve pro que inferant; nam esse Argolicove mari-et urbe. Recte: modo ne contendas que esse pro disjunctiva particula. Sed pro tribus poeta duo membra ponere putandus: Syrtes Argolicumve mare, et cum altero hoc conjungit urbem Mycena. — 53. que abest a binis Burm. que ex ordine Ven. 54. strueremve edd. ap. Burm. 57. dilati Sprot. aenos. Goth. tert. a m. pr. 58. et cuncti lætum vulgg. codd. et edd. præter Pier. et Heins. lætum cunctis conj. Heins., sed v. Not. Non jucundum sed gratum sacrum significare vult. — 59. Pos sibi (adeoque lubens ac propitius accipiat) hæc sacra quotannis, templis dicatis. Verba, Poscamus ventos, v. 59 sic satis commode exposuisse videmur; ut sit, inferiis factis, ventum secundum nacti, ad terram fatis monstratam tendamus, ibique quotannis hoc idem sacrum rite repetamus. Habent tamen venti aliquid a loco alienum; nam Anchisæ fiunt inferiæ, non sacra diis secundæ navigationi expetendæ. Nec succedit res satis, si poscere ventos intelligas de repetenda navigatione, ut, quemadmodum venti vocantur velis, sic et poscantur, velis expansis: ut III, 253 ventisque vocatis Ibitis Italiam; ne tamen tentem verba, revocat me, quod infra v. 639. Urbe velit posita templis sibi ferre dicatis. camus veniam emend. Waddel., sed v. Burmann., qui male refellit, quod alter bene excogitatum male interpretatus erat. Nam, quod per aliquot dies ab navigatione feriari volebat Eneas, hoc non intempestivas facit preces pro ventis secundis. Verum est aliud, quod illam emendationem commendat : v. Not. premit contra hoc, quod ingratum hiatum infert versui. hæc mea s. aliquot Pier. et Heins. et sic Lactant. I, Instit. div. 15. perperam. Neminem conjicere video: utque h. 60. velint edd. aliquot. velim ap. Nonium. Sed velit. sc. pater, constanter codd. et Lactant. - 62. Adhibere sec. Morets 63. Et pateras epulis Parrhas. colet sec. Rottend. – 64. almam Parrhas. — 66. Prima ecce T. Goth. sec. P. c. classis p. c. Teucris Goth. tert. cum Schol. Statii VI Theb. 296. 640. aras Neptuno factas memorari video; nam sic vota quoque Neptuno facta esse debent. 61. Lowv r'iqdiμa nápova Iliad. ↓ 260, binos boves in naves singulas. cf. I, 194. 62. 63. Ad lectisternium Anchisæ factum post Turnebum referunt intpp.; perperam, arbitror. Ferales epulas celebrandas indicit, quod religionis genus erat, uti alias post rem sacram, ita nunc inferiis peractis; cf. inf. 102. 103; in iis libatio fit Diis Penatibus et Trojanorum et Siculorum, communi epularum more. Horat. IV, 5, 31 Hinc ad vina redit lætus, et alteris Te mensis adhibet deum. 64. si pro cum, ut et alibi. vid. Horat. I Ep. 7, 10 et quos laudat Burm. h. 1. nona, ex more. Notum novendiale sacrum nono a sepultura die. Advocare solent Iliad. w, 784. Alias ipsæ cærimoniæ sunt novendiales. v. inf. 762. 66 sqq. Prima, primo loco. ponam certamina classis. Dnow ådrov, ava, instituam certamen navale. II Georg. 530 pecorisque magistris Velocis jaculi certamina ponit in ulmo. tum qui pedum cursu valet etc. h. e. porro certamina cursus, sagittandi ac cestus. Nam hæc infra exhibita videbis. Jam poeticam orationem adverte. incedit, pro est positum, ne offendat, jungenda teneas qui viribus audax incedit, aut melior jaculo (Itaque interpuncta sustuli ). Tum jaculo et sagittis, h. 1. de eadem re, ut infra apparebit. crudo cestu, e corio bubulo crudo. v. inf. 404. palmæ, Serv. virtutis; proximo tamen loco, victoriæ. favete, sonpr. ramis ap. poetam pro corollis frondeis. Aut jaculo incedit melior levibusque sagittis, Cuncti adsint, meritæque exspectent præmia palmæ. Ad tumulum, magna medius comitante caterva. Fundit humi, duo lacte novo, duo sanguine sacro; 70 75 68. excedit Wall. incendit Gud. intendit Dorvill. a m. sec. notanda, inquit Burmann., lectio. An forte dictum pro Contendit jaculo? levibusque recte restituit Heins. e codd.; nam est unum idemque certamen. Vulgo ve. — -69. Seu pugnam crudo fidit in nonnullis Pier. 70. adsunt et exspectant alter Hamburg. Alterum hoc et in aliis. meritique Gud. a m. pr. multæque Bigot. 71. tempora cingite tacitus recepisse videtur Burm., quod Pier. e Romano et aliis notaverat; modis suavioribus. Vulgo cingite tempora. c. t. mirto Goth. tert. 72. cingit sec. Moret. materno Parrhas. Totus versus aberat a Goth. tert. — 73. Elimus, Elinus, Elenus, Helimus, Holimus, Helenus passim in scriptis. Sed est apud Dionys. Halic. "ExʊMos. 75. consilio tres Burm. 76. secum comitante Witt., male. 77. meri alter Hamburg., male. vid. Burm. 78. fudit Arusianus Messius, et sic Moret. pr. 79. et t. Witt. 80. magne p. Parrhas. sancte pater alter Hamb. sancta ed. N. Heins., vitiose; ita tamen quoque duo Gothani. parens: iterum s. distinguunt Zulich. et Leid. un. receptæ. Leid. alius. -- 72. velat voc. sacrum de corollis, infulis,ac vittis. cf. XI, 101. VII, 154. VIII, 276. 277. materna myrto sup. Ge. I, 28 jam vidimus. Cytheriaca myrtus ap. Ovid. IV Fast. 15. 73. Helymum bene b. 1. memorat; nam is cum Egesto vel Acesta, Troja capta, Siciliam petiisse ferebatur. vid. Dionys. Halic. I, 47 et 52, et cf. Excurs. III ad h. v. ævi maturus exquisite pro maturus ævo, vel ævo et ætate matura. ef. Burm. 77. Inferiarum ritus. conf. Iliad. - 4, 170 sq. 219 sq. et sup. III, 66. 67. Carchesia, vox ob dignitatem epicam dilecta, cum vasis genus esset memorandum: memoratum jam Ge. IV, 380. mero Baccho, ex more; in sacris vino mero aquam miscere nefas erat, sanguine sacro, victimarum. Purpureos flores. Iterum sic inf. VI, 885. epitheton ornans adjectum a certo genere florum, puta violarum et aliorum rubentium fusco colore. 80 sqq. cf. Iliad. 4, 179 sqq. animæque umbræque paternæ, pro Nequidquam cineres, animæque umbræque paternæ. Nec tecum Ausonium, quicumque est, quærere Thybrim. : Dixerat hæc adytis quum lubricus anguis ab imis Septem ingens gyros, septena volumina, traxit, Amplexus placide tumulum, lapsusque per aras; Cæruleæ cui terga notæ maculosus et auro Squamam incendebat fulgor: ceu nubibus arcus 30 85 81. umbræque penates Menag. — 83. est deest binis Heinsii, qui conj. quicunque is, q. 88. Squamea Sprot. 84. hoc Witt. anima et umbra; ne dubita. sed an hanc receperat Æneas? Atqui anima et Manes in inferis, v. inf. 98. 99. Scilicet proprie patris cineres receperat; jam idem ille patrem recepisse bene dicitur; hoc autem idem poeta per cineres, animam et umbram declaravit. Nec tamen hoc necesse; sed distingue: salvete recepti N. cineres ; salvete animæque u. p. Hoc voluisse videtur Pompon. Sab. ac si diceret, salvete o Manes paterni. 84 sqq. Comparant portentum simile ap. Homer. Iliad. £, 308 sq. dracone in Aulide Græcis objecto: quod annorum numerum obsidendæ Troja portendebat. Alio modo et præclare ad h. 1. accommodatum est portentum serpentis e tumulo Anchisæ inter inferias factas prodeuntis. Genios enim sive locorum sive hominum, tota antiquitas, inprimis Etrusci et Romani, per serpentes exhibuerunt; non una, puto, de caussa. Plurium enim rerum symbolum ac nota habitus est serpens, v. c. ut r ipov, solum patrium, vitam, salutem, incolumitatem, immortalitatem etc. innueret. Perperam Serv. Cerda et alii de serpente h. 1. agunt ex iis, quæ v. c. apud Ovid. XV Met. 389. 390 leguntur : ubi e medullis cadaverum angues nasci crediti sunt. Itaque et h. l. mox ad Genium seu loci seu Anchisa ostentum refertur v. 95. adytis; splendide ornat patris tumulum, tanquam locum sacrum ac templum, mox etiam (inf. v. 760. 761) fani religione consecratum. amplexus, gyris ambiens. septem gyros, Servius: Æneæ omen sui erroris ostenditur septem gyris; nam septimus ei annus est finis erroris; et est (addit ille; quæ tamen præstare nolim poetam animo tenuisse) optimum figmentum. Annus enim secundum Ægyptios indicabatur ante inventas literas picto dracone, caudam suam mordente, quæ in se recurrit. Sed et septenarius numerus tanquam impar et sacer poni potuit. 86. lapsus per aras. Nihil antea de ara dixerat: sed eam inferiis faciendis exstruere sollenne erat: v. sup. III, 62 sq. 87. 88. cui terga notæ cærulea (pingebant, adsume ex sequ. incendebat ) et squamam incendebat fulgor maculosus auro, Mille jacit varios adverso sole colores. 89. Mille jacit Medic. Colot. et alii præstantiores, quod diserte adstruit Heins. auctoritate et ratione, trahit Romanus tenuisse videtur, ut adeo altera codd. familia ab hoc ducta sit. Potest tamen huc revocatum videri alterum hoc ex IV, 701 Mille trahens varios adverso sole colores. Novas mutationes in editiones inferre nolim, ubi utraque lectio bona est, nec ullum res fructum habet, nisi quod novæ turbæ fiunt ; at quod h. 1. me movit, ut jacit pro trahit reciperem, est, quod noster Virgilii contextus plerumque lectionem Apronianam ex Mediceo redhibet; ut igitur ea sibi constet, deserenda erat altera codicum secta. — 91. lenia duo Burm. repens Parrhas. ex glossa. — 93. secessit Exc. Burmann. Succedit et linquit alter Hamb. Successit et linquit Medic. cum quatuor aliis. — 95. Geniumve et famulumve quinque Burmann. famulosne Oudart. — 96. Legebatur h.e. maculæ aureæ fulgentes (with burnish'd Neck of verdant Gold, ut Miltonus lib. IX, 501 ). Has etiam sic efferas: fulgor macularum aurearum vel fulgor macularum auri, et auro; et hinc exquisitius poeta maculosus auro fulgor. Habuit ante oculos illud: Spáκων ἐπὶ τῶτα δαφοινός 1. c. Iliad. β, 308. incendebat squamam ornate pro, inerat squamis. Silius, qui totum locum imitatus est, lib. II, 585 Excitus sede horrendum! prorumpit ab ima Cœruleus maculis auro squalentibus anguis. 89. jacit colores, dictum ut, jacere radios, lucem, ievai, kännew, mittere, emittere. 90-93. Serpens degustavit ras xas agmine de spiris ac voluminibus longoque eorum tractu. Sup. II, 212, de binis serpentibus : Illi agmine certo Laocoonta petunt. Quæ si cum h. 1. compares, eodem modo possis accipere. lævia pocula, a, adeoque nitentia, puta ex ære esse. altaria, pro dapibus appositis dixit. 94-99. instaurat h. 1. simpl. peragit. Notus est hic usus verbi sacrorum. famulum parentis, quod parum expediunt intpp., puto dictum pro Genio Anchise: OspaTovra, eum qui adest homini. Nam Genii ministerium præstant, quatenus genitos suscipiunt, tuentur, iis adsunt perpetui comites ac custodes; hoc autem loco etiam ad inferos comitantur animam. Hæc elicias ex iis, quæ coacervata sunt in Diss. Passerii de Genio domestico, T. III Musei Etrusci. Ab Etruscis enim inprimis religionem illam acceperunt Romani. Alio modo in locis a Burmanno ad Valer. Fl. IV, 520 excitatis dicuntur famuli ac famula deorum dii seu deæ minores, vel aliæ naturæ, quarum minis |