Verum ob consilium donent tonsore! Sed unde

Tam bene me nosti? Dam. Postquam omnis res mea
Ianum

Ad medium fracta est, aliena negotia curo
20 Excussus propriis. Olim nam quaerere amabam,
Quo vafer ille pedes lavisset Sisyphus aere,
Quid sculptum infabre, quid fusum durius esset;
Callidus huic signo ponebam millia centum ;
Hortos egregiasque domos mercarier unus
25 Cum lucro noram: unde frequentia Mercuriale
Imposuere mihi cognomen compita. Horat. Novi,
Et miror morbi purgatum te illius. Atqui
Emovit veterem mire novus, ut solet, in cor
Traiecto lateris miseri capitisve dolore,

30 Ut lethargicus hic cum fit pugil et medicum urget?
Dum ne quid simile huic, esto ut libet. Dam. 0

bone, ne te

Frustrere; insanis et tu, stultique prope omnes,

Si quid Stertinius veri crepat,

unde ego

mira

Descripsi docilis praecepta haec, tempore quo me

35 Solatus iussit sapientem pascere barbam Atque a Fabricio non tristem ponte reverti. Nam male re gesta cum vellem mittere operto Me capite in flumen, dexter stetit et,,Cave faxis ,,Te quidquam indignum! Pudor" inquit,,te malus angit,

40,,Insanos qui inter vereare insanus haberi.

,Primum nam inquiram, quid sit furere: hoc si erit in te

,,Solo, nil verbi, pereas quin fortiter, addam.

,,Quem mala stultitia et quemcunque inscitia veri

Caecum agit, insanum Chrysippi porticus et grex

45,,Autumat. Haec populos, haec magnos formula reges

,,Excepto sapiente tenet. Nunc accipe, quare

,Desipiant omnes aeque ac tu, qui tibi nomen ,,Insano posuere. Velut silvis, ubi passim

,,Palantes error certo de tramite pellit,

,Ille sinistorsum hic dextrorsum abit, unus utrique Error sed variis illudit partibus: hoc te ,,Crede modo insanum, nihilo ut sapientior ille, ,,Qui te deridet, caudam trahat. Est genus unum Stultitiae nihilum metuenda timentis, ut ignes, ,,Ut rupes fluviosque in campo obstare queratur. Alterum et huic varum et nihilo sapientius ignes ,,Per medios fluviosque ruentis: clamet amica, ,,Mater, honesta soror cum cognatis, pater, uxor ,Hic fossa est ingens, hic rupes maxima: serva!"; ,,Non magis audierit, quam Fufius ebrius olim, ,Cum Ilionam edormit, Catienis mille ducentis ,,,,Mater, te appello!" clamantibus. Huic ego vulgus Errori similem cunctum insanire docebo.

,,Insanit veteres statuas Damasippus emendo :
,,Integer est mentis Damasippi creditor? Esto.
,,,,Accipe quod nunquam reddas mihi" si tibi dicam:
Tune insanus eris si acceperis, an magis excors
,,Reiecta praeda, quam praesens Mercurius fert?
,,Scribe decem a Nerio

non est satis, adde Cicutae

,,Nodosi tabulas centum, mille adde catenas;

,,Effugiet tamen haec sceleratus vincula Proteus.

,,Cum rapies in ius malis ridentem alienis,

,,Fiet aper, modo avis, modo saxum et, cum volet,

arbor.

,,Si male rem gerere insani est, contra bene, sani:

,,Putidius multo cercbrum est, mihi crede, Perilli
,,Dictantis, quod tu nunquam rescribere possis.
,,Audire atque togam iubeo componere, quisquis
,,Ambitione mala aut argenti pallet amore,
,,Quisquis luxuria tristive superstitione

,,Aut alio mentis morbo calet; huc propius me,
,,Dum doceo insanire omnes, vos ordine adite.
,,Danda est hellebori multo pars maxima avaris;
,,Nescio an Anticyram ratio illis destinet omnem.

50

55

60

65

70

75

80

Q. HORATII FLACCI

SATIRARUM

LIBER SECUNDUS.

SATIRA I.

Horat. Sunt quibus in satira videor nimis, acer et

ultra

Legem tendere opus; sine nervis altera, quidquid
Composui, pars esse putat similesque meorum
Mille die versus deduci posse. Trebati,

5 Quid faciam, praescribe. Trebat. Quiescas. Horat. Ne faciam, inquis, Omnino versus? Trebat. Aio. Horat. Peream male,

si non

Optimum erat; verum nequeo dormire.

Ter uncti

Trebat.

Transnanto Tiberim, somno quibus est opus alto, Irriguumque mero sub noctem corpus habento. 10 Aut, si tantus amor scribendi te rapit, aude Caesaris invicti res dicere, multa laborum Praemia laturus. Horat. Cupidum, pater optime,

vires

Diciunt: neque enim quivis horrentia pilis
Aina nec fracta pereuntes cuspide Gallos

abentis equo describat vulnera Parthi.
at. Attamen et iustum poteras et scribere
fortem,
piadem ut sapiens Lucilius. Horat. Haud mihi
deero,

Cum res ipsa feret: nisi dextro tempore, Flacci
Verba per attentam non ibunt Caesaris aurem,
Cui male si palpere, recalcitrat undique tutus.
Trebat. Quanto rectius hoc, quam tristi laedere

versu

Pantolabum scurram Nomentanumque nepotem, Cum sibi quisque timet, quanquam est intactus, et odit!

Horat. Quid faciam? Saltat Milonius, ut semel
icto

Accessit fervor capiti numerusque lucernis;
Castor gaudet equis, ovo prognatus eodem
Pugnis; quot capitum vivunt, totidem studiorum
Millia: me pedibus delectat claudere verba
Lucili ritu, nostrûm melioris utroque.
Ille velut fidis arcana sodalibus olim

Credebat libris, neque, si male cesserat, unquam
Decurrens alio, neque si bene: quo fit, ut omnis
Votiva pateat veluti descripta tabella

Vita senis. Sequor hunc, Lucanus an Appulus,

anceps:

Nam Venusinus arat finem sub utrumque colonus,
Missus ad hoc pulsis, vetus est ut fama, Sabellis,
Quo ne per vacuum Romano incurreret hostis,
Sive quod Appula gens seu quod Lucania bellum
Incuteret violenta. - Sed hic stilus haud petet ultro
Quemquam animantem, et me veluti custodiet ensis
Vagina tectus: quem cur destringere coner
Tutus ab infestis latronibus? O pater et rex
Iuppiter, ut pereat positum robigine telum,
Nec quisquam noceat cupido mihi pacis! At ille,
Qui me commorit, - melius non tangere, clamo, -
Flebit et insignis tota cantabitur urbe.
Cervius iratus leges minitatur et urnam,
Canidia Albuti, quibus est inimica, venenum,
Grande malum Turius, si quid se iudice certes.

20

25

30

35

45

50 Ut, quo quisque valet, suspectos terreat, utque Imperet hoc natura potens, sic collige mecum. Dente lupus, cornu taurus petit: unde, nisi intus Monstratum? Scaevae vivacem crede nepoti Matrem: nil faciet sceleris pia dextera; - mirum, 55 Ut neque calce lupus quemquam neque dente petit bos;

Sed mala tollet anum vitiato melle cicuta.
Ne longum faciam: seu me tranquilla senectus
Exspectat seu mors atris circumvolat alis,

Dives, inops, Romae, seu fors ita iusserit, exsul, 60 Quisquis erit vitae, scribam, color. Trebat. O puer, ut sis Vitalis metuo, et maiorum ne quis amicus Frigore te feriat. Horat. Quid, cum est Lucilius

ausus

Primus in hunc operis componere carmina morem, Detrahere et pellem, nitidus qua quisque per ora 65 Cederet, introrsum turpis: num Laelius aut qui Duxit ab oppressa meritum Carthagine nomen, Ingenio offensi, aut laeso doluere Metello Famosisque Lupo cooperto versibus? Atqui Primores populi arripuit populumque tributim, 70 Scilicet uni aequus virtuti atque eius amicis. Quin ubi se a vulgo et scena in secreta remorant Virtus Scipiadae et mitis sapientia Laeli; Nugari cum illo et discincti ludere, donec Decoqueretur olus, soliti. Quidquid sum ego, quamvis 75 Infra Lucili censum ingeniumque, tamen me Cum magnis vixisse invita fatebitur usque Invidia, et fragili quaerens illidere dentem, Offendet solido. . . . nisi quid tu, `docte Trebati, Disscntis. Trebat. Equidem nihil hinc diffindere possum ; 80 Sed tamen ut monitus caveas, ne forte negoti