108. His impersonalibus, pœnitet, tædet, miseret, pudet, piget, subjicitur accusativus personæ, cum genitivo rei: ut,

Malo me fortunæ pœniteat quam victoriæ pudeat.

Curt. Me non solum piget stultitiæ meæ, sed etiam pudet. Eorum nos miseret.

Cic.

Si non pertæsum thalami tædæque fuisset. Virg. (a.) Interdum res exprimitur, vel verbo infinitivi modi, vel conjunctione quod et verbo: ut,

Non me pudet fateri nescire quod nesciam. Cic.
Pœnitet me quod te offendi. Cic.

109. Pleraque passiva verba in impersonalia verti possunt in tertiâ personâ singulari, et dativum agentis vel ablativum cum præpositione post se admittunt (qui vero sæpius subauditur,) eum vero casum objecti quem verbum activum regit: ut,

Quo ruitis, generosa domus? Male creditur hosti.

Orid.

In alium quendam locum ex his locis morte migratur.

DE TEMPORE.

Cic.

110. Quæ significant partem temporis, in ablativo ponuntur: ut,

Nemo mortalium omnibus horis sapit. Plin.

111. Quæ durationem temporis significant, in accusativo ponuntur: ut,

Hic jam ter centum totos regnabitur annos. Virg. (a.) Interdum cum ætas hominis significatur, genitivus usurpatur: ut,

Hamilcar secum in Hispaniam duxit filium Hannibalem Corn. Nep.

annorum novem.

(b.) Interdum, sed perraro, duratio temporis per ablativum significatur: ut,

Triginta annis vixit Panatius, posteaquam libros de officiis ediderat. Cic.

SPATIUM LOCI.

112. Spatium loci in accusativo ponitur, cum motus significatur; in ablativo, cum statio: ut, Jam mille passus processerat. Liv.

Millibus passuum sex a Cæsaris castris consedit. Cæs. (a.) Interdum vero accusativus usurpatur etiam cum statio significatur: ut,

Mille ferè et quingentos passus castra ab urbe locat. Liv. Dicimus etiam abest bidui, ubi subauditur itinere, vel iter.

in

NOMINA LOCORUM.

113. Omne verbum admittit genitivum oppidi nominis quo fit actio, modo primæ vel secundæ declinationis et singularis numeri sit : ut,

Quid Romæ faciam? Juv.

(a.) Hi genitivi, domi, humi, militiæ, belli, nominum propriorum sequuntur formam: ut,

Præterea, quibuscunque rebus vel belli vel domi poterunt, rempublicam augeant. Cic.

Procumbit humi bos.

Virg.

Una semper militiæ et domi fuimus. Ter.

114. Verum si oppidi nomen pluralis numeri, aut tertiæ declinationis fuerit, in ablativo ponitur: ut, Colchus an Assyrius, Thebis nutritus an Argis. Hor. Romæ Tibur amo ventosus, Tibure Romam.

Hor.

115. Verbis significantibus motum ad locum additur nomen oppidi vel insulæ in accusativo sine præpositione: ut,

Atque aliquis doctas jam nunc eat, inquit, Athenas.

Ovid:

(a.) Hanc constructionem sequuntur domus et rus: ut, Ite domum saturæ, venit Hesperus, ite capellæ. Virg. Ego rus ibo.

116. Verbis significantibus motum a loco additur nomen oppidi vel insulæ in ablativo sine præpositione : Nisi ante Româ profectus esses, nunc eam relinqueres.

Ovid:

K

(a.) Perraro post verba motus præpositiones ante nomina urbium inveniuntur: ut,

Adolescentulus miles profectus sum ad Capuam. Cic.
Segesta ab Æneâ fugiente a Trojâ condita est. Cic.

(6.) Interdum etiam regionum nomina post verba motùs in accusativo vel ablativo pro sensu ponuntur, sine præpositione:

ut,

Germanicus Ægyptum proficiscitur. Tac.

Dein Piso abire Syriâ statuit. Tac.

(c.) Apud poetas quodvis substantivum quod verbum motûs ad locum sequitur, in accusativo interdum ponitur: ut, Speluncam Dido dux et Trojanus eandem

Deveniunt. Virg.

Verba refers aures non pervenientia nostras. Ovid.

ADVERBIA.

117. ADVERBIA loci, ubi, ubique, ubicunque, usquam, nusquam, huc, eo, quo, et cætera, interdum genitivos terrarum, gentium, loci, locorum, et, cum gradum significant, alios genitivos post se habent: ut,

Ubicunque terrarum et gentium violatum jus civium Romanorum est, ad communem libertatis causam pertinet. Cic.

Nescire videmini quo amentiæ progressi sitis. Liv. Eo miseriarum venturus eram. Sall.

(a.) Sic post tum, tunc, genitivus temporis aliquando occurrit, sed non apud optimos auctores: ut,

Nihil tunc temporis amplius quam flere poteram.

118. Pridie et postridie genitivum diei, et accusativum partium mensis, vel nominum festorum, post se admittunt: ut,

Pridie ejus diei venit in senatum.
Pridie calendas abiit.

119. Adverbia quantitatis genitivum admittunt: ut, Satis eloquentiæ, sapientiæ parum. Sall.

120. Quædam adverbia casus eosdem admittunt qui a vocibus, a quibus derivantur, exiguntur: ut,

Sulpicius Gallus omnium nobilium maximè Græcis literis studuit.

Cic.

Exercitum habuit quam proxime hostem. Cic. 121. Ergo genitivum post se habet: ut, Donari virtutis ergo benevolentiæque. Cic. 122. Procul ablativo interdum jungitur: ut, Multi suam rem bene gessere et publicam patriâ procul. Cic.

(a.) Apud poetas et serioris ævi scriptores clam, palam, et simul ablativo junguntur; et aliquando usque cum accusativo vel ablativo: ut,

Clam uxore meà et filio. Ter.

Simul his te, candide Furni, . . . . . dicere possum. Hor. Corpora usque pedes carbaso velunt. Curt.

CONJUNCTIONUM CONSTRUCTIO.

123. CONJUNCTIONES copulativæ, et disjunctivæ, similes casus et modos et tempora conjungunt: ut, Socrates docuit Xenophontem et Platonem. Nec scribit nec legit.

Occidit,

Nulli flebilior quam tibi Virgili. Hor.

(a.) Nisi variæ constructionis ratio aliud poscat: ut, Emi librum centussi et pluris.

Vixi Romæ et Venetiis.

124. Pro quam post comparationem poetæ interdum. usurpant atque

ut,

Arctius atque hederæ procera astringitur ilex. Hor. 125. Cum comparatio significatur, sæpe usurpatur tam, respondente quam: ut,

Vellem tam domestica ferre possem quam ista contemnere. Cic.

126. Cum significatur aliquid maximum esse quod fieri potest, sæpe usurpatur superlativus præcedente quam, interdum quam possum: ut,

Mihi nihil fuit optabilius quam ut quam gratissimus

Cic.

erga te esse cognoscere. Cæsar ad hostem quam maximis potuit itineribus contendit. Cæs.

(a.) Pro quam ante superlativum maximus, quantus aliquando usurpatur: ut,

Hannibal quantam maximam vastitatem potest cædibus incendiisque efficet. Liv.

127. Donec, quoad, et dum, cum ad tempus refertur, indicativum modum plerumque exigunt, subjunctivum rarius: ut,

Priami dum regna manebant. Virg.

Milo in senatu fuit eo die quoad senatus dimissus est.

Donec rediit Marcellus, silentium fuit. Liv.
Haud desinam donec perfecero. Ter.

Tertia dum regnantem viderit ætas. Virg.
Expectas fortasse dum hæc dicat.

Cic.

Cic.

128. Dummodo, et dum, vel modo pro dummodo usurpata, soli subjunctivo junguntur: ut,

Omnia postposui dummodo præceptis patris pārērem.

Oderint dum metuant. Cic.

Cic.

Manent ingenia senibus modo permaneat studium et industria. Cic.

129. Quum causam significans, vel connectionem aliquam duarum sententiarum denotans, subjunctivo jungitur; si usurpetur pro quod, indicativo: ut,

Druentia, quum aquæ vim vehat ingentem, non tamen navium patiens est. Liv.

Quum vita sine amicis insidiarum et metûs plena sit, ratio ipsa monet amicitias comparare. Præclare facis quum Luculli memoriam tenes.

Cic.

Cic.

130. Quum, sequente tum, interdum subjunctivo, sæpius indicativo jungitur: ut,

Quum multæ res in philosophiâ nequicquam satis explicatæ sint, tum perdifficilis quæstio est de Cic.

naturâ Deorum.

Quum sæpe scribitur cum.