Naevius in manibus non est et mentibus haeret Pacuvius docti famam senis, Accius alti, Dicitur Afrani toga convenisse Menandro, 55 iubet hoc Enni, postquam dester- | Laelii, cum LXXX. annos natus tuit esse Maeonides, Quintus pavone ex Pythagoreo : << Sic enim ait Ennius in Annalium suorum principio, ubi se dicit vidisse in somniis Homerum dicentem, fuisse se quondam pavonem et ex eo translatum in se animam esse, secundum Pythagorae definitionem, qui dicit, animas humanas exeuntes ex corporibus in alia posse transire.» Ex eo somnio supersunt hae reliquiae: Transnavit cita per teneras caliginis auras (anima Homeri:) visus Homerus adesse poëta. Tum memini fieri me pavum. 53. 54. Naevius] «Ipse ille Naevius, etsi Ennio sane postponendus, nonne permultos ctiam nunc lectores habet atque admiratores ?>> Cn. Naevius a. u. c. 519. primam fabulam docuit, mortuus a. u. c. 550. Uticae, in exilio. Praeter tragoedias et comoedias celebrabatur eius Bellum Punicum primum, Saturniis versibus conscriptum. Paene recens] « Tamquam prope noster aequalis esset.>>> 55. aufert] «quasi dono vel praemio accipit, et docti existimationem obtinet.»> 56. Pacuvius] M. Pacuvius, Enuli sororis filius, Brundisinus, natus a. u. c. 534., amicus C. novam docuisset fabulam, Tarentum migravit ibique mortem obiit prope nonagenarius. — docti] «probe versati maxime in Graecis poëtis et epicis et tragicis, ex quibus suarum tragoediarum argumenta desumere solebat.» — Accius] L. Accius natus a. u. c. 584. vitam eo usque produxit, ut viderit C. Iulium Caesarem Strabonem Vopiscum, oratorem et poëtam tragicum, qui a. u. c. 667. aedilitius periit. alti] «sublimis.» Repele aulem senis. Quinctil. 10, 1, 97: Tragoediae scriptores veterum Accius atque Pacuvius clarissimi gravitate sen. tentiarum, verborum pondere, auctoritate personarum. Ceterum nitor et summa in excolendis operibus manus magis videri potest temporibus quam ipsis defuisse. Virium tamen Accio plus tribuitur: Pacuvium videri doctiorem, qui esse docti affectant, volunt. 57. Afrani] L. Afranius floruit circiter a. u. c. 660. Quinctil, 1, 10, 100: Togatis excellit Afranius, utinamque non inquinasset argumenta puerorum foedis amoribus, mores suos fassus. Cic. Brut. 45: L. Afranius poëta, homo perargutus, in fabulis quidem etiam, ut scitis, disertus. Hoc igitur dicebant Hos ediscit et hos arto stipata theatro Spectat Roma potens; habet hos numeratque poëtas 60 65 atque Aeschylo. Vitam produxit usque ad tempus Hieronis tyranni a. ante Chr. 477. Critici: «Afranii fabulas togatas, | insula Co natus, aequalis Pindaro et quidem 'tabernarias, prope accedere ad Menandri fabulas (palliatas); illum vitam moresque Romanorum eadem felicitate imitatum esse ac Menander expresserit Attieos; hunc in Attico sermone summam elegantiam consecutum esse, illum in Latino.>> 58. Plautus] mortuus a. u. c. 570. << Plauti comoediae maxime sunt motoriae et, ut in alio genere Homerus, sic ille semper ad eventum festinat (A. P. 148.); properat igitur, ut rapido progressu ad fabulae xaraσrpoǹv perveniat, neque unquam in rebus minutis immorando retardat spectatorem.»> Eundem autem, ut videtur, zapazioa in Epicharmo reperire sibi videbantur Critici illi ignoti, quorum iudicia Horatius refert: quocirca huic Plautum aequiparabant, non quod imitatus esset Siculum poëtam; eius enim exemplaria fuerunt poëtae Attici novae comoediae. Properat igitur absolute positum est; vv. autem ad exemplar ex Latina consuetudine significant, quod minus recte recentiores dicunt secundum, iuxta exemplar. Siculi -- Epicharmi] Siculus dicitur, quia vix trimestris e patria in Siciliam venit. Est enim in 59: Caecilius] C. Caecilius Statius, natione Insuber Gallus, servus genere, Ennii familiaris, posteriore parte seculi VI. floruit et anno post Ennii mortem, a. u. c. 586., mortuus est. Cic. de opt. gen. dic. 1: Caecilius fortasse summus comicus: sed ad Att. 7, 3, 10: malus auctor Latinitatis. 60-62. ediscit] frequenter et legendo et spectando. Vera autem ratio, cur tantopere amarentur a populo poëtae, quos enumerat, haec erat, quod post Accium tragoedia, post Afranium comoedia Latina degenerarat, nec eo quo scripsit tempore ulla prope fabula vera laude digna prodierat praeter Varii Thyestem. Livi] Livii Andronici, ut videtur, Tarentini, a C. Livio Salinatore ob ingenii meritum libertate donati, qui a. U. c. 514., anno ante Ennium natum, primus Romae fabulam docuit, Odysseamque in Latinum convertit versibus Saturniis. Cic. Brut. 18: Odyssea Latina est sic, tamquam opus aliquod Daedali. 66–68. nimis antique] «dgzaïxg, in modum, qui praesenti Dicere credit eos, ignave multa fatetur, v. 67. cedit Bentl. Mein. 70 consuetudini Latinae repugnat.» | iam inde a puero non leviter atSic etiam Augustus, cuius sen- tigerat, repetitis, quinquagesimo tentiam pulchre noverat poëta, cacozelos et antiquarios, ut diverso genere vitiosos, pari fastidio sprevit. Suet. Oct. 86. pleraque << (permulta, >> non: «plurima ») dure in compositionibus ab reliquae linguae indole abhorrentibus, constructionibus intricatis, scabris versibus. ignave] «sine nervis ac sanguine, » qualia ảo̟yà | καὶ τὸν ἀκροατὴν ἠρεμεῖν ἐῶντα nominat Dion. Longin. 34, 4., non satis лadŋtizá. — Iove - aequo] «Propitio sibi; Iove quidem irato fit, ut errent homines ac delirent.» PORPH. demum anno Romam rediit a. u. c. 691., adeo ut, cum Horatius natus a. 689. eum audire poterat (a. u. c. 704-706.), minimum LXIV. annos natus esset. - plagosum] De antiqua scholarum disciplina cfr. Plaut. Bacchid. 3, 3, 27: ubi revenisses domum, Cincticulo praecinctus in sella apud magistrum adsideres; Tum librum legeres. Si unam peccavisses syllabam, Fieret corium tam maculosum, quam est nutricis pallium. Suet. Gramm. 9. Fuit autem Orbilius naturae acerbae non modo in antisophistas, quos omni sermone laceravit, sed etiam in discipulos, ut Horatius significat plagosum eum appellans et Domitius Marsus scribens Si quos Orbilius ferula scutica que cecidit cet.- dicta 69-72. insector] Construe: Non insector carmina Livii delendáque ea esse reor, id est, «<non equidem tam infenso sum animo in veteres nostros poëtas, ut exem-re] dлooroμaričev Plato Euthyd. pli gratia Livii Andronici scripta obliteranda et ex hominum manibus in perpetuum extorquenda censeam.» Orbilius Pupillus autem, teste Suet. Gramm. 9., pri- | xoißwμεvois, perfectis. mum apparitor magistratuum, dein miles, postremum studiis, quae p. 276. C. «voce lente praeire, ut calamo exciperentur et, explicata cum essent, memoriae mandarentur.>> — exactis] ἐξειργασμένοις, δια miror] Idem iam fuerat Ciceronis iudicium nominatim de Livio, Brut. Si versus paulo concinnior unus et alter, Indignor quidquam reprehendi, non quia crasse 18: Livianae fabulae non satis dignae, quae iterum legantur. 73–75. emicuit] « Inter quae carmina Livii et cetera antiqua si verbum ex insperato apparuit et prae ceteris pulchritudinis suae specie animum lectoris ad se advertit.» Intelligit praesertim verba feliciter vel derivata-vel composita. concinnior] «non solum regulis metricis satisfaciens, verum etiam sono ipso auribus gratus ac rei, quam exprimit, prorsus conveniens.» ducit] «sine causa et immerito verba et versus aliquot pulchri secum ducunt totum poëma, quo sine his locis illustribus pervenire non posset, id est, in theatra, in grammaticorum scholas, in privatorum quoque bibliothecas, atque talia in loca perductum vendunt s. commendant, applausum ei conciliant.>> Vendere enim et venditare poëma vel orationem est «eam commendare. » Cic. ad Att. 13, 12: Ligarianam | praeclare vendidisti. ad Att. 1, 16: Valde te venditavi. Sic vendibilis orator Cic. Brut. 47., «probabilis, qui populo placet.»> 76. 77. HORAT. ED. MIN. VOL. 11, crasse] ut crassa Mi 75 80 nerva. (Sat. 2, 2, 3.) Cic. ad Fam. 9, 12: de sua Deiotariana: munusculum levidense, crasso filo. Quinctil. 1, 10, 28: crassiore, ut vocant, Musa; metaphora desumpta a lanificio, ut pingui Minerva ab obesitate. illepide] ἀχαριέντως, ohne Geschmack und Anmuth. T. 79. Recte] Fabula vere pulchra recte, id est, firmo ac nunquam titubante vel claudicante ingressu scenam perambulare dicitur simili metaphora atque dicunt fabulam stare vel de contrario eventu cadere, ubi exploditur. «Utrum etiamnunc laudem mereantur Attae togatae necne.»> (non C.) Quinctius Atta scriptor togatarum, satirarum epigrammatumque mortuus a. u. c. 676. Fronto p. 95. Ed. Rom.: particulatim elegantem Attam in verbis muliebribus vocat. — crocum] liquidum, Safranessenz. Plin. H. N. 21, 6: Vino mire congruit crocum, praecipue dulci; tritum ad theatra replenda. Fabulam igitur Attae dicit in scenam productam, quae scena floribus et croco spargi solet. Lucret. 2, 416: Et cum scena croco Cilici perfusa recens est. 20 Quae gravis Aesopus, quae doctus Roscius egit: 85 Nostra sed impugnat, nos nostraque lividus odit. 90 commodare ac fidem tribuere.>> perdenda] «missa facienda,» «oblivioni tradenda.»> 82-85. Aesopus] nobilissimus | ribus] «iuniorum iudiciis sese actragicarum fabularum actor, summus artifex et semper partium tam in re publica quam in scena optimarum ut ait eius familiaris Cicero pro Sestio 46. Gravis autem vocatur, quia primas illas partes tragoediarum egregie agebat, Agamemnonem, Aiacem, Eurysa cen. ut Vixit certe usque ad a. u. c. 699. V. Onomast. Cic. Q. Roscius comoedus aeque nobilis, pro quo exstat Ciceronis oratio, huiusque amores et deliciae, de Divin. 1, 36. ; doctus autem, quod id est consecutus, ut, in quo quisque artificio excelleret, is in suo genere Roscius diceretur. De Or. 1, 28. Roscius cum mortuus sit a. u. c. 693. (Cic. pro Arch. 8.), si anno 690. in scena comparebat neque artem desierat, sane qui a. u. c. 744. vivebant circiter septuagenarii, utriusque actoris probe meminisse poterant. «Ab Aesopo et Roscio egregiae tantummodo actae sunt fabulae, quas reprehendere nefas est; atque ex harum numero Attae quoque togatae sunt.»> parere mino - 86. lam] gradationi inservit: Vollends nun. Saliare Numae] Liv. 1, 20: (Numa) Salios item duodecim Marti Gradivo legit: caelestiaque arma, quae ancilia appellantur, ferre ac per urbem ire canentes carmina cum tripudiis sollemnique saltatu iussit. Cum carmine fratrum Arvalium hoc Saliare versibus Saturniis scriptum, quod axamenta dictum fuisse Festus tradidit, antiquissimum fuit, de quo accepimus. Quinctil. 1, 6, 40: Saliorum carmina vix sacerdotibus suis satis intellecta. |