Concubitu prohibere vago, dare iura maritis,
Oppida moliri, leges incidere ligno:
Sic honor et nomen divinis vatibus atque
Carminibus venit. Post hos insignis Homerus
Tyrtaeusque mares animos in Martia bella
Versibus exacuit; dictae per carmina sortes,
Et vitae monstrata via est, et gratia regum
Pieriis tentata modis, ludusque repertus
Et longorum operum finis: ne forte pudori
Sit tibi Musa lyrae sollers et cantor Apollo.
Natura fieret laudabile carmen, an arte,

ma

nii stabilis constitueretur.
ritis] «et viro et mulieri.>>
ligno] «Aeréis enim tabulis anti-
qui non sunt usi, sed roboreis.
In has incidebant leges, unde
adhuc Athenis legum tabulae aŝo-
ves (et xúpßeis) vocantur.» POR-
PHYR. Sic honor] «Posteritas
beneficia a Lino, Orpheo, Musaeo
ceterisque sacris illis deorum in-
terpretibus accepta grato animo
agnoscens eos immortalitati con-
secravit.»>

carminibus ambiverunt.

400

405

ludus

408-411. Natura] Brevi mox praecepturus, quomodo educan. 401-407. Post hos] A vatibus dus formandusque sit verus hic mythicis, quos di inspirarant, poëta, prius tangit quaestionem transit ad historiam poësis verae frequenter ab antiquis institutam. apud Graecos, sed poëticam. Pindarus quidem naturae priTyrtaeum] Notas de eo fabulas hic mas defert Olymp. 2, 86: σocopiose narrant Scholiastae. — sor- pòc ô rolλà ɛidòs øvặ• μates] «Oracula.in primis Delphica di- θόντες δὲ λάβροι Παγγλωσσία, cit.» GLOSS. - vitae monstrata υἱα] κόρακες ὡς, ἄκραντα γαρύετον poëmatis didascalicis et ghomicis; | Διὸς πρὸς ὄρνιχα θεῖον. Cum significat Hesiodum, Solonem, Horatio facit Cicero pro Archia 7: Theognidem cet. gratia regum] Ego contendo cum ad naturam Sic Pindarus, Simonides, Bacchy-eximiam atque illustrem accesserit lides Hieronis, Theronis aliorum- | ratio quaedam conformatioque doque principum virorum favorem | ctrinae, tum illud nescio quid prae

Quaesitum est: ego nec studium sine divite vena,

Nec rude quid possit video ingenium: alterius sic 410
Altera poscit opem res et coniurat amice.

Qui studet optatam cursu contingere metam,
Multa tulit fecitque puer, sudavit et alsit,
Abstinuit venere et vino; qui Pythia cantat
Tibicen, didicit prius extimuitque magistrum.
Nec satis est dixisse: Ego mira poëmata pango; -
Occupet extremum scabies; mihi turpe relinqui est
Et, quod non didici, sane nescire fateri.

Út praeco, ad merces turbam qui cogit emendas,
Assentatores iubet ad lucrum ire poëta

415

420

v. 410. prosit Codd. multi. Lamb. v. 416. Al. Non, al. Nunc.

Dives agris, dives positis in fenore nummis.
Si vero est, unctum qui recte ponere possit,
Et spondere levi pro paupere et eripere atris
Litibus implicitum, mirabor si sciet inter-
noscere mendacem verumque beatus amicum.
Tu seu donaris seu quid donare voles cul,
Nolito ad versus tibi factos ducere plenum
Laetitiae; clamabit enim Pulchre! bene! recte! :
Pallescet super his, etiam stillabit amicis

Ex oculis rorem, saliet, tundet pede terram.
Ut qui conducti plorant in funere, dicunt

Et faciunt prope plura dolentibus ex animo, sic

425

430

inter-noscere] ut Epp.

«vel tacitus invitat homines viles, | 11, 35, h. 1. eae, quae e litibus ut apud virum locupletem lucel- oriuntur. lum aliquod quaerant vel saltem mensam opiparam, etsi nondum sciunt, utrum largus ille sit necne.>>

2, 2, 93: circum - spectemus. beatus] « prorsus fortunatum se reputans et exultans laudibus, quibus adulator eum cumulat.»

429-437. Pallescet super his] «de locis tragoediae tuae coßepois, terrorem spirantibus, simulabit pallorem, exлληğı; maestas querimonias audiens flebit; in aliis locis sublimibus summam ἔκστα ow prodet e cathedra exiliens atque prae laetitia saltans.» qui conducti] «omnes qui funus, curant, designatores, tubicines, ii, qui maiorum imagines praeportant,» non solum praeficae, quas designat Kirchmanni et Marklandi supervacanea coni. quae conductae. Lucil. p. 373. Hav.: mercede quae Conductae flent alieno in funere praeficae, Multo et capillos scin

1

435

sical

Derisor vero plus laudatore movetur.
Reges dicuntur multis urgere culullis
Et torquere mero, quem perspexisse laborant,
An sit amicitia dignus; si carmina condes, si car
Nunquam te fallant animi sub volpe latentes.
Quinctilio si quid recitares, Corrige sodes
Hoc, aiebat, et hoc. Melius te posse negares,
Bis terque expertum frustra, delere iubebat
Et male tornatos incudi reddere versus.
Si defendere delictum quam vertere malles,

v. 441. male formatos Guyetus. male ter natos Bentl. coni.

440

dunt et clamant magis. — Derisor] | Cremonensem, cuius mortem ju

sipov, falsus laudator.

conatur.>>

- move- get Od. 1, 24. (a. u. c. 730.) — male

tur] «simulatam animi commotio-
nem externis signis exprimere |
Reges] ut saepe, lo-
cupletes. culullis] Od. 1, 31,
11. pr. calicibus fictilibus. Timo-
cles in Grotii Exc. p. 693: Ila
τάξω τ ̓ ἴσον ἴσῳ ποτηρίοις Με-
yákvis draoav týν áðýðɛcav❘
opáσa. Grotius: Potans par pari
urgebo virum Magnis culullis,
verum ut omne enuntiet.
per-
spexisse] «penitus nosse vehemen-
ter cupiunt.>> sub volpe laten-
tes] «dolosi ac duplices.» Ruhnk.
ad Tim. L. Pl. p. 214. Lips.:
«Τὴν ἀλωπεκῆν· τὴν πανουρ-
yiav. Notissimum est Lysandri
dictum oлov ý λeovτý μỷ cpu-
κνεῖται, προσραπτέον ἐκεῖ τὴν
åλwñexйv. Aláлŋg autem dicitur
pro pelle volpina, ut kéwv pro
pelle leonina» cet.

- 438-444. Quinctiliof Assenta tori nunc opponit imaginem sinceri critici (vv. 433-452.) et ut talem laudat Quinctilium Varum

tornatos] Copiose Fea refutavit
Bentleium contendentem tornum
et incudem esse res diversas, quae
coniungi non possint; neque vero
vel unum apud veteres scriptores
locum exstare, quo tornus me-
tallis elaborandis adhibeatur. Fea

affert Vitruv. 10, 12: Emboli ma-
sculi ex aere, torno politi, et in-
strumenta antiqua, ab ipso Ro-
mae visa.
Nulla autem repu-
gnantia est in vv. tornatos incu-
di reddere: nam si minus recte
opus suum perfecisset artifex in
metalli ornamentis torno elabo-
randis, consentaneum erat, ut in
incude marculi ictibus omnia tol-
lerentur, ut, cum rotundatum es-
set metallum, denuo torno inclu-
deretur. Ceterum metaphora est
frequens: Plat. Phaedr. p. 234. E.:
στρογγύλα καὶ ἀκριβῶς ἕκαστα
τῶν ὀνομάτων αποτετόρνευται.
Propert. 2, 34, 43: Incipe iam
angusto versus includere torno.
Coniectura autem natos ‹ significa-

Nullum ultra verbum aut operam insumebat inanem,
Quin sine rivali teque et tua solus amares.

Vir bonus et prudens versus reprehendet inertes,
Culpabit duros, incomptis adlinet atrum
Traverso calamo signum, ambitiosa recidet
Ornamenta, parum claris lucem dare coget,
Arguet ambigue dictum, mutanda notabit,
Fiet Aristarchus; non dicet: Cur ego amicum
Offendam in nugis? Hae nugae seria ducent
In mala derisum semel exceptumque sinistre.

v. 450. nec dicet Lamb. Fea. ret rem prorsus fortuitam et ter natos inconcinne dictum videtur.

445-452. inertes] «sine arte et gravitate factos.» COMM. CR. In primis significat otiosos, nihil dicentes, quod magnopere ad rem faciat, die Leerheit. Voss. incomptis] «minus elegantibus propter verba humilia et άκυρα.» Traverso] «obelo versus initio apposito (id quod inest in v. adlinet, anstreichen:) significabit versum esse delendum.» → - ambitiosa] gefallsüchtige. Ornamenta] | <«<Figuras elocutionis et imagines propter id tantummodo quaesitas, quo novitate et audacia placeant lectoribus, cum veritate careant,

445

450

recidi iubebit.» Epp. 2, 2, 122: luxuriantia compescet. Arguet] «Ipsa reprehensione clare demonstrabit huiusmodi amphibolias vitandas esse.»> mutanda] Hoc refertur ad singula verba eorumque ordinem; de totis enim versibus corrigendis satis dixerat vv. 445-447. Aristarchus] «Omnino erit alter Aristarchus,» cuius ut summi critici nomen in proverbium abierat. Cic. ad Att. 1, 11: mearum orationum tu Aristarchus es. non dicet] « quocirca hic tam severus criticus nunquam profecto dicet. » — in nugis] «in rebus leviculis, ut est unus alterve versiculus reprehensione dignus. «At vero hae ipsae nugae in causa erunt, ut amicus in eandem turpissimam famam incidat, quae persecuta est etiam apud posteritatem Choerilum, Bavium, Maevium; quod merito s6rium malum dici debet.» derisum] «a popularibus suis explosum.>>

453-456. In epilogo, ut solet