Vobis notum facimus per praesentes quod nos dudum contra illum hominem pestilentem fratrem Nicolaum Eimerici, nostri et nostrorum subditorum publicum inimicum, suis detestabilibus et depravatis actibus exigentibus provisiones fecimus subsequentes: Ioannes Dei gratia rex etc. Universis et singulis Praelatis et ecclesiasticis personis, Comitibus, Vicecomitibus, nobilibus, militibus et generosis, ceterisque privatis personis cuiusvis gradus et conditionis existant, necnon quibuscunque officialibus nostris ubilibet constitutis ac locatenentibus eorundem, ad quos pervenerint, salutem et dilectionem. Culpis gravibus contra nostram Regiam Maiestatem, et quod multo magis nós aggravat, in divinam commissis per illum nequam hominem fratrem Nicolaum Eimerici de ordine praedicatorum colore officii inquisitionis hereticae pravitatis, cui nunc usque in regnis et terris nostris damnatissime praefuit multipliciter exigentibus, quas pro nunc ex quadam urbanitatis modestia, et ne ipsius, licet pessimi, veruntamen naturalis Imperii nostri, unde omnes appetimus tam in fama quam in moribus esse ceteris meliores, rea nimis infamia sigillatim in aures veniat populorum, omittimus, eundem fratrem Nicolaum nostrae reverentiae et honori ac etiam fidei ortodoxae suspectum, nostrum quoque et nostrarum gentium notorium inimicum, praesentis et alterius nostrae sibi dírectae patentis litterae serie universis vobis et singulis nuntiamus, vobis aut nostris officialibus et vestrum cuilibet iniungentes expresse sub pena corporum et bonorum, quatenus litteram ipsam ille ex vobis, cui prius praesentabitur, praesentet eidem, et ex tunc lapso termino decem dierum a praesentatione ipsius litterae computandorum, infra quem ab omnibus regnis et terris nostris eum exire iubemus, ubicunque infra commissos vobis districtus ipsum iniquitatis filium, imo potius venenosam viperam reperire poteritis, capiatis et sub vinculis fidisque custodibus destinetis ad nos, ut tot malorum defleat põenas magnas. Ubi autem forte in aliqua Baronia sit, aut fuerit receptatus, receptatores quivis fuerint requiratis cum publico instrumento, ut ipsum scandalosum hominem vobis tradant, vel saltem effectualiter a suis mox terminis favoribusque repellant, et si hoc facere non curaverint, quod non credimus, procedatis contra eos et alios inobedientes sic fortiter tam per receptiones potestatum eorum, quae pro nobis tenent in feudum, quam alias quod discant de cetero inimicos nostros persequi non fovere. Nihilominus vos

Beitschr. f. Vhilos. u. fathol. Theol. N. F. XIII. 46. Heft,

2

praedicti officiales praemissa faciatis in districtibus vestris voce praeconia publicari, ut singulis innotescant. Datum Valenciae sub nostro sigillo secreto nono die. Aprilis anno subscripto, Rex loannes.

Et quia ex praecedentium serie satis perpendi potest affectus, quem gerimus circa detestanda facinora maligni hominis supradicti, quae diutius aures nostras horride pro pulsarunt, necnon dignam animadversionem, qua merito insurreximus contra ipsum non oportet illa amplius propalare, solum equidem quod mente gerimus et in nostris tenemus affectibus radicatum, est hoc quod superius per nos disposita et ordinata debito effectui perducantnr. Mandamus itaque vobis et singulis vestrum sub nostrae gratiae et mercedis obtentu dictarumque poenarum incussu, quatenus servando inviolabiliter contenta et specificata in nostris litteris supradictis toto posse et cura praevigili intendatis, quod diclus abominabilis homo, qui noster, ut dictum est, et nostrorum subditorum publicus inimicus extitit, in regnis et terris nostris de cetero non audeat residere; et si contra rium facere attentaret, ipsum capiatis, et ad nos, ut in prima litterarum continetur praedictarum, captum sub vinculis fidisque custodibus destinare nullatenes differatis: procedendo etiam fortiter et districte et in omnem eventum remidiis supradictis, et aliis fortioribus contra illos, qui forsan temeritate ducti in locis suarum iurisdictionum, ipsum quod non credimus praesumerent receptare,

Datum Dertusae sub nostro sigillo communi duodecima die Octobris anno a nativitate Domini 1393. Rex loannes.

c.

Ioannes etc. dilectis et fidelibus nostris Iuratis, consiliariis et probis hominibus civitatum Caesaraugustae, Barcinone, Valentiae et Maioricarum, necnon aliis rectoribus quarumvis aliarum civitatum, villarum, castrorum et locorum nostro dominio subiectorum, ad quos praesentes pervenerint, salutem et dilectionem!

Nos scribimus residenti post nostri recessum in gubernatorem aut locumtenentem nostrum generalem et aliis officialibus et subditis nostris per nostram litteram in hunc mo¬ dum: Ioannes etc. dilectis et fidelibus nostris cuicunque etc. (ut supra),

Verum quia ut nostis enormitas criminum et exces suum detestatio, quibus dictum depravatum hominem, ut ini

micum nostrum et nostrorum subditorum merito reputavimus, nedum interesse nostrum, verum etiam vestrum et ipsorum nostrorum fidelium videtur tangere in apertum volumus, vobisque dicimus et mandamus expresse, quatenus nostri honoris intuitu vestrique et vestrorum conatuum interresse circa executionem et expeditum effectum per nos superius mandatorum viriliter assurgatis, et partes vestras taliter apponatis, quod dictus seditiosus et scandalis plenus in terris nostris non valeat malignare. Nos enim per praesentes praefatis omnibus et singulis officialibus nostris injungimus et mandamus, quod nedum contenta in dictis nostris litteris et eorum quodlibet proprio motu seu alicuius requisitione minime spectata adimpleant. Quinimo ea et alia, de quibus pro praedictorum seu alicuius eorum expeditione eius ipsos et eorum aliquem vos vel vestrum aliqui requisiveritis exequatur, mora qualibet quiescente. Et ut de praedictis omnibus aliis post vos succedentibus in regimine vestro melius et plenius innotescat, providemus et ordinamus ac vobis et ipsis successoribus expresse mandamus, quatenus anno quolibet in die electionis iuratorum consiliorum seu rectorum vestrarum universitatum faciatis, et faciant hanc nostram provisionem in plenis consiliis ante publicationem electionum coram omnibus legi, et alta voce publicari, ne quis de iam dictis valeat ignorantiam allegare. Datum Dertusae sub nostro sigillo communi sexta decima die Octobris anno a nativitate Domini 1393. Rex loannes.

d.

Lo Reg. Honrat Pare! Si los pastores de la iglesia de Deu soltan les ovelles als Uops, e de Uurs cabanes fan cavernes e receptacles de Undres, ab quanta audacia les altres besties de rapinga se esforçaran, no solament machinosament, mes ab atrevit gosar a pendrer e devorar aquelles, tot hom ab sana pensa pot venrer clarament, que sen deu rahonablement sperar, e qui a vos ho demanave, som certs que respondriets que tot mal e irreparables inconvinients, com sia inhumana e dura cosa lexar lo cotell en la ma del foll e irat. Com donchs novellament haiam entes, que aquell endiablat inveterat de mals dies e publich enemich de la santa fe catholica e de nos, frare Nicolau Eymerich quis fa intitular Inquisidor dels heretges, habita e recepta en los Uochs de la vostra Esglesia, ques

casa de oracio, en la qual son indignes de habitar homens perversos, e untats de viri de infidelitat, de que porien pendrer Uume eximpli altres, dels quals vos sots spill, e creem be que aço ignorats, pregam vos affectuosament, quel dit malvat hom en los vostres Uochs de susdits no sostengats vel favoreiets en res, ans aquell airi enemich nostre publich ne foragitets, o si voliets que mes vos ho grahissem, prengats en persona, e aquell ab bones guardes nos remetats, per tal que li pugam fer portar la pena, que' sa follia e pertinacla mereix, e seguirase daço que retent vostre dente nos en farets assengalat servey. E puisque no darets ocasio que altres lo recepten nel favorejen, qui vehents ço que vos fets per ventura farien pijor creents a ells esser Uegut, ço que a vos ne plauria, sabent que del contrari nos desplauriets tant que mes no poriets; e hauriem hi usar de remeys convinents, qui per ventura serien desplasents a vos. E per tal que mills siats certificat de nostres justs proceiments que contra aguell havem fets, e del reglant e ferm voler quen havem, trametem vos translat de aguells dins la present.

Dada en Tortosa sots nostre segell menor a 2 dies de Octubre del any 1393. Rex loannes.

10.

Hoc est exemplum bene et fideliter Barcinone sumptum a quodem publico et autentico instrum. in pergameo exarato inferius inserto non vitiato non cancellato neque in aliqua eius parte suspecto sed omni prorsus vitio et suspitione carenti tenoris huiusmodi. In nomine domini Amen. Anno a nativ. domini 1395 pontificatus santissimi in Christo patris et domini nostri Domini Benedicti Papae XIII. anno primo indictione tertia die vero sabbati intitulata duodecima mensis Iunii in mei notarii publici et testium subscriptorum praesentia Venerabilis vir Raymundus de Cortiliis canonicus Elvens. materiam inceptam scilicet Meri Nicolai Eymerici, alias Marcelli ordinis fratrum predicatorum in provinciis Aragonie ac magistri in theologia asserti continuare et ad finem debitum totis suis conatibus iusticiae m . . . . . deducere cupiens venit ad domum habitationis et praesentiam vener. patris Francisci Ansurre ordinis fratrum minorum sacre theologie Magistri inquisitoris heretice pravitatis in Dalphinatu Araeleten: Aquens. Vennen. et Ebzecimens, provinciis communitatibus provincie fouralquerii Abenaysini ac in

principatu auraycens. necnon in civitate et diocesi avinionensi ceterisque aliis provinciis terris et locis auctoritate aptica deputati ipsum dominum inquisitorem requirens exortans et persuadens necnon eidem protestans ac etiam quasdam conclusiones in quodam libro seu compendio per ipsum Magistrum Nicolaum Aymeric et eius propria manu ut asseritur scripto contentas denuo produxit ipsique domino inquisitori Avinion: presentavit modo et forma quibus in quodam libello seu schedula in papiro scripta per ipsum Raymundum de Cortiliis iudicialiter praefato domino inquisitori praesentata seu producta clarius continet. Cuius quidem libelli seu schedule tenor sequitur et est talis: „Cum coram vobis R. patre domino fratre Francisco Ansurre inquisitore heretice pravitatis Avinion. per modum denuntiationis seu eo meliori modo quo ego Raymundus de Cortiliis canonicus Alvens. potui denuntiaverim et intimaverim quod quidam Nicolaus Aymerici assertur inquisitor heretice pravitatis in regno Aragon. et nunc degens Avinionensi contra deum et eius sanctam matrem ecclesiam compilaverit annotaverit et ediderit aliquas falsas erroneas et fidei catholice multum preiudiciales conclusiones contentas in quibusdam compendiis per dictum Nicolaum ordinatis et editis ac eius propria manu scriptis tam tractando de conceptione virginis Marie quam aliquos sermones ordinando, que quidem conclusiones sunt tenoris sequentis: Prima scilicet quod omnis dicens et credens pertinaciter B. Mariam non contraxisse peccatum originale est hereticus iure; alia est quod omnis taliter dicens taliter credens taliterque deprehensus et recipere taliter nolens est hereticus condempnandus et condempnatus hereticus est habendus et censendus. Alia est quod Deus de potentia absoluta pariter et ordinata virginem Mariam ab originali macula preservare non potuit alia est quam dicit fidem esse tenendam et est cuiusdam consequentie quod Deus de potentia absoluta ab originali culpa preservavit Christi personam. Alia est quod quamvis dicere b. virginem contraxisse peccatum originale sit catholicum et contrarium hereticum non sit per ecclesiam declaratum in specie et explicite nominando eam ex nomine tamen est declaratum et definitum in genere et implicite et sit sufficienter quod non egeat ex nat. ulteriori declaratione seu distinctione. Alie sunt que continentur in dicto compendio sermonum in scrmone de dominica quarta in adventu in quo praedictus Nicolaus accipit