Obrázky na stránke
PDF
ePub

doquidem apertissime fructum ejusdem anime natauribus ? nonne hæc chariora viscera, etcælestia acquirendæ, in eodem præcepto commemora, di- ubera ostentat? Adde viri ejus susceptionem carnis, cens : Qui perdiderit eam in isto sæculo, in vitam ne carnalibus inhæreres,et a Verbo æteerno universa ælernam inveniet eam : ita de parentibus rectissi- quæ tibi mater improperat, ne his implicareris asme dicitur ut qui eos amat, perdat eos ; non more sumpta ; adde contumelias, flagella, mortem, paricidarum interficiens, sed spirituali gladio ver- mortem autem crucis. bi Dei carnalem affectum eorum, quo et seipsos, 9. Talibus concepte seminibus, talique in vitam et eos quos genuerunt implicamentis hojus sæculi

novam connubio procreate, languescis et contabesobligare conantur, pie fidenterque percutiens et cis in veterem hominem ! Itane matrem terrenam occidens, illud in eis vivere faciat, quo fratres sunt, non habebat | Imperator tuus ? Quæ tamen cum ei quo cum filiis suis temporalibus, parentes æternos nuntiaretur agenti coelestia, respondit : Quæ mihi Deum Ecclesiamque cognoscunt.

mater, aut qui fratres ? Et extendens manum in 6. Ecce rapit te studium veritatis, et cognoscendæ discipulos suos,dixit non pertinere ad cognationem atque percipiendæ voluntatis Dei in Scripturis sanc- suam, nisiqui facerent voluntatem Patris ejus (Matth. tis ; rapit evangelicæ prædicationis officium. Dat XII, 48-50). In quo numero profecto etiam ipsam signum Dominus ut vigilemus in castris, ut ædifi- Mariam benignus inclusit ; faciebat enim et illa cemus turrim, de qua hostem sempiternæ vitæ et voluntatem Patris. Ita optimus Magister atque divi. prospicere et propellere valeamus. Rapit militem nus, et maternum nomen, quod ei quasi privatum Christi tuba cælestis ad Prælium, et retinet mater! propriumque nuntiaverant, quia terrenum erat, in non plane talis, qualis Machabæorum fuit, nec sal- comparatione cælestis propinquitatis abjecit : et tem similis Lacedæmoniis matribus, de quibus eamdem ccelestem propinquitatem in discipulis suis memoriæ proditum est quod filios suos, ut pro commemorans, quo sibi rursum consortio generis terrena patria sanguinem funderent, multo amplius cum cæteris sanctis virgo illa cohæreret, ostendit. alque ardentius in certamina bellica, quam signo- Et ne isto saluberrimo magisterio quo contemni rum sonitus excitabant. Nam mater quæ te ad carnalem affectum in parentibus docuit, adminicudiscendam vitam removeri a curis sæcularibus non lum error acciperet, quo matrem habuisse a quipermittit, satis ostendit quemadmodum te, si opus busdam negatur, alio loco discipulos monuit ne seesset, ad obeundam mortem penitus sæculum re- patrem in terris dicant habere (Id. xxn1, 9), ut quopudiare permitteret.

modo illos manifestum est habuisse patres, sic se 7. Sed quid dicit, aut quid allegat ? Forte decem

habuisse matrem manifestaret, cujus tamen terrena illos menses quibus viscera ejus onerasti, et dolores cognatione contempta, contemnendarum talium parturitionis, ac labores educationis. Hoc, hoc in- necessitudinum discipulis præberet exemplum, terfice verbo salutari ; hoc perde matris, ut in vi- 10. Hæc ergo interrumpuntur vocibus matris tuæ, tam æternam invenias eam. Hoc memento ut ode- et inter hæc locum invenitcommemoratio prægnanris in ea, si diligis eam, si tiro Christi es, si turris tis atque lactantis, ut de Adam et Eva, alius Adam fundamenta posuisti ; ne dicant transeuntes : Hic nascereris et nutrireris ? Respice potius, respice homo cepit ædificare, et non potuit perficere. Car- Adam secundum de coelo, et porta jam cælestis nalis enim affectus est isle, et adhuc veterem ho- imaginem, sicut terreni portasti (1 Cor. xv, 47-49). minem sonat. Hunc carnalem affectum, et in nobis Imo et hic habeant locum materna ipsa beneficia, et in nostris, militia christiana ut perimamus hor- quæ tibi ad enervationem cordis enumerantur : batatur; nec tamen ita ut ingratus sit quisque paren- beant prorsus locum ; noli esse ingratus, repende tibus, et eadem ipsa beneficia quibus in vitam hanc gratiam matri tuæ, repende spiritualia pro carnalieditus, susceptus atque nutritus est, enumerata bus, pro temporalibus sempiterna. Sed non vult derideat. Servet potius ubique pietatem : habeant sequi ? non impediat. Non vult conrerti in melius ? hæc locum ubi majora non vocant.

cave ne te in deterius pervertat, et evertat. Quid 8. Mater Ecclesia, mater est etiam matris tuæ.

interest utrum in uxore, an in matre, dum tamen Hæc vos de Christo concepit, hæc martyrum san

Eva in qualibet muliere caveatur ? Nam ista umbra guine parturivit, hæc in sempiternam lucem pe

pietatis de foliis illius arboris venit, quibus se priperit, hæc fidei lacte nutrivit et nutrit, cibosque

mum parentes nostri in illa damnabili nuditate texe. majores præparans, quoda dhuc parvuliet sine den- runt. Et quidquid in illis verbis atque suggestione tibus vagire vultis, horrescit. Hæc mater toto orbe

quasi officium tibi charitatis obtendit, ut a germadiffusa, tam variis et multiplicibus errorum infes.

nissima atque sincerissima Evangelii charitate te tationibus agitatur, ut abortivijam filii ejus adversus detorqueat, ad astutiam serpentis pertinet, et ad eaminfrenis armis belligerare non dubitent. Ignavia duplicitatem regis illius qui habet viginti millia, etiam atque torpore quorumdam quos gremio con

quam nos docemur decem millium, hoc est, cordis, tinet, membra sua frigescere plurimis locis et fo

in qua Deum quærimus, simplicitate superare. vendis parvulis minus idonea fieri dolet. C'nde nisi 11. Bis potius intende, charissime, et tolle crucem per alios filios, unde nisi per alia membra, quorum tuam, et sequere Dominum. Nam cum te præsens enumero es, justupa ac debitum poscit auxilium ? animadverterem domesticis curis a divino studio reHujusne tu necessitates deserens, ad carnalia verba tardari, ferri te potius et duci a cruce tua, non eam converteris ? Nonne hæc gravioribus querelis inso- te ferre ac duceresentiebam. Crux enim nostra quam Dominus portari a nobis jubet, ut eum expeditissimi tuerit, graviter de te contristatus, hoc litterarum sequamur, quid aliud quam mortalitatem carnis hu

alloquio putavi consolandam Charitatem tuam ; jus significat ? Ipsa enim nos cruciat donec absor- quanquam non dubitem Dominum Deum nostrum beatur mors in victoriam (I Cor. xv, 54). Crux ergo in corde tuo loqui meliora : novi enim quam pio hæc ipsa crucifigenda est, et transfigenda est clavis studio semper audieris verbum ejus. timoris Dei,ne solutis et liberis membris reluctantem 2. Erige itaque animum, frater in Christo charisportare non possis. Sequi enim Dominum nisi eam sime; Deus noster nec perit a suis, nec perdet suos: portans, omnino non vales : nam quomodo eum vult autem monere nos quam sint hæc fragilia et sequeris, si non es ejus ? Qui autem Jesu Christi incerta, quæ nimis diligunt homines, ut solvamus sunt, ait Apostolus, carnem suam crucifixerunt cum ab eis : vinculum cupiditatis, per quod implicatos passionibus et desideris (Galat. v, 24).

nos trahunt, et totum amorem nostrum consuefa12. Si quid sane pecuniæ res tua familiaris habet, ciamus in eum currere, in quo nulla damna timeacujus te implicari negotio nec oportet nec decet, re. mus. Ipse te hortatur per ministerium nostrum, vera tribuendum est matri et domesticis tuis. Horum viriliter cogites te fidelem esse christianum, et ejus quippe indigentia, si pauperibus, ut sis perfectus, redemptum esse sanguine, qui non solum æterna instituisti distribuere talia tua, primum apud te lo- sapientia, sed etiam humana præsentiadocuit nos cum obtinere debet 1 : Si quis enim suis et maxime temperanter prospera sæculi hujus contemnere, et domesticis, ait Apostolus, non providet, fidem ne- fortiter adversa tolerare ; ejus felicitatis mercedem gavit, et est infideli deterior (I Tim. V, 8). Quibus pollicens, quam nemo possita nobis auferre. Scrips ordinandis rebus, si, ut collum exueres induendum sane etiam ad virum laudabilem comitem ; quam sapientiæ vinculis, profectus a nobis es ; quid tibi epistolam, in tuo erit arbitrio utrum dari velis. Nam nocent, aut quo pacto te pervellunt matris lacrymæ per quem detur, non dubito deesse non posse, adjufluentes carne, aut servi fuga, aut mors ancillarum, vante Domino, vel episcopum, vel presbyterum, aut fratrum morbosa valetudo ? Si est in te cha- vel quemlibet. ritas ordinata, scias præponere majora minoribus,

EPISTOLA CCXLV '(a). et misericordia moveri, ut pauperes evangelizen- Augustinus Possidio, de cultu, fucis et inauribus, tur, ne messis Domini copiosa, operariorum inopia, et de non ordinando quodam in parte Donati in prædam volueribus jaceat, et paratum habere baptizato. cor ad sequendum Domini voluntatem, in eo quod Domino dilectissimo, et venerabili fratrietconsacervel flagellando vel parcendo agere statuerit cum doti Possidio, et qui tecum sunt fratribus, Auguservis suis : hæc meditare, in his eslo, ut provec- Stinus, et qui mecum sunt fratres, in Domino tus•tuus manifestus sit in omnibus (I Tim. IV, 15).

salutem. Obsecro te ut caveas ne majorem tristitiam des bo- 1. Magis quid agas cum eis qui obtemperare nolunt, nis fratribus torpore tuo, quam lætitiam alacritate cogitandum est, quam quemadmodum eis ostendas jam dederas. Commendare te autem litteris quibus non licere quod faciunt. Sed nunc epistola Sanctitavoluisti, tam superfluum putavi, quam si quisquam tis tuæ, et occupatissimum me reperit, et celerrimus te mihi eodem modo commendare voluisset. bajuli reditus neque non rescribere tibi, neque ad EPISTOLA CCXLIV ' (a).

ea quæ consuluisti, ita ut oportet, respondere perAugustinus Chrisimo, consolans ne deficiat in

misit, Nolo tamen de ornamentis auri vel vestis præadversis.

properam habeas in prohibendo sententiam, nisi Domino vere ac merito charissimo, et prædicando

in eos qui neque conjugati, neque conjugari cupienfratri CHRISIMO", AUGUSTINUS, in Domino salutem. tes, cogitare debent quomodo placeant Deo. Ili au1. Rumor ad me detulit (Deus faciat ut non sit)

tem cogitant que sunt mundi, quomodo placeant sic te animo perturbatum, ut multum mirer pruden

vel viri uxoribus, vel mulieres maritis (1 Cor. vii, tiam tuam et christianum animum parum cogitare

32-34). Nisi quod capillos nudare feminas, quas rerum terrenarum conditionem nullo modo æquari

etiam caput velare Apostolus jubet (1 Cor. xi, 5-13), posse cælestibus, ubicor nostrum et spes nostra col

nec maritatas decet. Fucari autem pigmentis, quo locanda est. Vir cordate, numquid aut totum bonum vel rubicundior vel candidior appareat, adulterina tuum in his rebus erat, quas nuoc videris amittere; fallacia est, qua non dubito etiam ipsos maritos se aut tam magnum bonum illic depulabas, ut eo sub- nolle decipi, quibus solis permittendæ sunt feminæ tracto sic tenebrescat mens nimia tristitia, quasi lu- ornari, secundum veniam, non secundum impemen ejus, non Deus, sed terra sit ? Audivi enim (jam

rium. Nam verus ornatus maxime Christianorum et dixi, Deus faciat ut falsum audierim) quod tibi ma

Christianarum, non tantum nullus fucus mendax, nus etiam velles inferre; quod melius non credo aut verum ne auri quidem vestisque pompa, sed mores ascendisse in cor tuum, aut exisse de ore tuo. Sed

boni sunt. tamen quia ita perturbatus es, ut hoc de te dici po

2. Exsecranda autem superstitio ligaturarum, in Edd., distribuere talia, tui primum apud te locum ob

quibus etiam inaures virorum in summis ex una tinere debent, quem locum emendavimus ex Mss. et Bedee 1 Mss. duo Vat, et ad marginem Lov., ul solvat a nobis. vulgati commentario in I Timoth, 5.

: Edd., sed etiam per mala præsentia. Prætulimus lec. Edd., Chrysino. At Ms., Chrisimo, vel Chrissimo. tionem repertam in vetusto codice Corb. et in uno e sorb. * Castigata ad ff. gg. r. vc. ducs cb. duos sb, duos t. *Ad a bl. c. cc. ff.g.gv.j. n. r. s. t. vc. duos sb. quatuor duos y, et ad Edd.

V. et Edd. correcta. (a) Alias 83 : quæ autem 244 erat, nunc 79.

(a) Alias 73 : quæ autem 245-erat, nunc-8.

parte auriculis suspensæ deputantur ; non ad pla- vult, quia fato se dicit coactum fecisse id quod arguicendum hominibus,sed ad serviendum dæmonibus tur; redeat ad seipsum, servet hocin suis, non caadhibetur. Quis autem possit speciales nefariarum stiget servum furem, non de contumelioso filio consuperstitionum prohibitiones in Scripturis invenire, queratur, vicino improbo non minetur. Quid enim cum generaliter Apostolus dicat,Nolo vos socios fieri horum faciens, juste facit, si omnes a quibus injurias dæmoniorum (I Cor. x, 20) ? et iterum, Quæ enim patitur, non culpa sua, sed fato impelluntur ut faconsonantia Christi ad Belial (II Cor. vi, 15) ? Nisi ciant ? Si autem jure proprio et patrisfamilias diliforte quia Belial nominavit, et generalem societa- gentia, quoscumque homines pro tempore in potem dæmoniorum prohibuit, licet Christianis sacrifi- testate habet, hortatur ad bonum, deterret a malo, care Neptuno, quia nihil proprie de Neptuno imperat suæ voluntati ut obtemperent, honorat eos vetitum legimus 1 Moneantur interim miseri, ut si ob- qui sibi ad nutum obediunt, vindicat in eos qui se temperare nolunt præceptis salubrioribus, saltem contemnunt, rependit gratiam beneficis, odit insacrilegia sua non defendant, ne majori se scelere gratos; egone exspectabo ut contra fata disputem, implicent. Quid autem cum eis agendum sit, si sol- cum tanta eum non verbis, sed factis eloqui deprevere inaures timent, et corpus Christi cum signo hendam, ut prope manibus suis omnes mathematidiaboli accipere non timent ? De ordinando autem corum capillos super capita eorum frangere videaqui in parte Donati baptizatus est, auctor tibi esse tur ? His itaque paucis si aviditas tua contenla non non possum: aliud est enim facere si cogaris, aliud est, et librum aliquem de hac re, quem diutius legat, aliu consulere ut facias.

desiderat; patienter tibi sunt exspectande vacatioEPISTOLA CCXLVI' (a).

nes nostræ, et rogandus Deus, qui et otium et faAugustinus Lampadio, ostendens fatum in peccalis cultatem satiando de hac re animo tuo tribuere di

perperam excusari, quippe cujus vel ipsi mathe- gnetur. Ero tamen alacrior, si et sæpe commemorare matici nullam rationem habeant in subditis cas- me litteris tuam non piguerit charitatem, et quid tigandis.

de hac epistola sentias rescribendo docueris. AUGUSTINUS LAMPADIO.

EPISTOLA CCXLVII * (a). 1. De quæstione fati ac fortunæ, qua tuum animum non leviter moveri, et cum præsens essem

Augustinus Romulum potentem hominem, quem in adverti, et nunc tuis litteris gratius certiusque co- Christo genuerat, obsecrat ne niminw acerbus et gnovi, rescriptum tibi non parvi voluminis debeo ; injustus exactor si tributorum administratoribus quod Dominus præstabit ut ita explicem, quemad

suis solulorum : minitans ei, si tyrannice exigere modum povit tibi congruere ad salutem fidei tuæ. pergat, extremum judicium. Non enim parvum malum est, perversis opinionibus

Domino dilectissimo Romulo filio, AUGUSTINUS, in non solum ad committendum blandimento volup

Domino salutem. tatis adduci, sed etiam ad defendendum peccatum a

1. Veritas et dulcis est et amara. Quando dulcis medicamento confessionis averti.

est, parcit; et quando amara, curat. Si non recusas 2. Illud sane quantocius ac breviter noveris, omnes leges atque omnia instituta disciplinæ, laudes,

bibere quod in hac epistola offero, probabis quod vituperationes, exhortationes, terrores, præmia,

dixi. Utinam sicut mihi non obest, sic nec tibi obessupplicia, cæteraque omnia quibus humanum ge

set quidquid contumeliarum mihi irrogas: et utinam

vel tantuin tibi obesset iniquitas quam miseris et nus administratur et regitur, penitus labefactari

pauperibus facis, quantum obest ipsis quibus eam atque subverti, nihilque in eis omnino justitiæ remanere, nisi voluntas sit causa peccandi. Quanto

facis. Ili enim ad tempus laborant, tu autem vide ergo licentius et æquius mathematicorum impro- quid tibi thesaurizes in die iræ et revelationis justi bamus errores, quam divinas leges, vel etiam do

judicii Dei, qui reddet unicuique secundum opera

sua (Rom. 11, 5, 6). Cujus misericordiam deprecor morum nostrarum curam damnare atque abjicere

ut hic te corrigat quomodo ipse novit, potius quam cogimur ; quod nec ipsi mathematici faciunt? Nam

reservet in illum diem quando nullus jam erit corcum aliquis eorum hominibus nummatis fatua fata

rectionis locus; ut qui tibi dedit timorem suum, vendiderit; mox ut oculum a tabellis eburneis ad domus suæ moderamen ac sollicitudinem revoca

propter quem de te non despero, aperiat tibi senverit, non solum vocibus, sed etiam plagis emendat

sum, ut videas quæ facis, et exhorreas, et emendes.

Parva enim et quasi nulla tibi videntur, quæ lam uxorum; non dico si petulantius jocantem, sed si immoderatius per fenestram aspicientem anim

magna mala sunt, ut quando te domita cupiditas

ea considerare permiserit, riges lacrymis terram, adverterit. Quæ tamen si ei dicat, Quid me cædis ?

ut Deus misereatur tui. Aut si ego iniquus sum, qui Venerem cæde si potes, a qua cogor hoc facere : tum vero ille non curatquam vana verba componat

hoc tecum ago ne miseri et egeni homines bis redfallendis extraneis, sed quam justa verbera imponat

dant quod debent, cum coloni actori suo dederint,

subdito 1 præposito et jubenti servientes, nec ille corrigendis suis. 3. Quando ergo quisque, cum reprehendi cæperit,

se accepisse negare potuerit: si ergo ego iniquus causam convertit in fatum, et ideo se culpari non

sum, quia mihi videtur injustum ut bis exigantur,

Sic in omnibus Mss. At in excusis, subditi. * Non repta in Mss. excepto uno Vaticano.

* Hanc recognovimus ad bl. cb. ve, duos v. et Lov, (a) Alias 243 : quæ autem 246 erat, nunc 160.

(a) Alias 211 : quæ autem 247 erat, qunc 161.

qui vix semel reddere sufficiunt; fac quod vis. Si 4. Sed quid opus est tam diu tecum disputare, autem tu vides quia injustum est; fac quod decet, et onerare verbis occupationes tuas, ut forte cum fac quod Deus jubet, et ego rogo.

irasceris verbis meis, velis sævire in homines mi2. Non pro illis magis (novit ille quem timeo), sed seros ? Illis imputabitur ad meritum bonum, quia pro leipso teipsum rogo, ut, quomodo scriptum est,

pro salute tua, propter quam tibi tanta loquor, te Miserearis animæ tuæ placens Deo (Eccli. XXX, 24).

patiuntur iratum : tibi autem nolo aliquid gravius Et modo quidem non rogandus, sed objurgandus

dicere, ne putes me non timendo, sed male optanes : nam et hoc scriptum est, Ego quem amo, redar

do tale aliquid loqui. Time Deum si non vis decipi: guo, el castigo (Apoc. 11, 19). Ego tamen si pro me

ipsum testem invoco super animam meam, plus rogandus esses, forte non te rogarem : quia vero

me tibi timerecum hæc dico, quam illis pro quibus pro te rogandus es, rogo te iratum ut parcas tibi,

apud te intercedere videor. Si credis, Deo gratias ut placeris fibi ', ut tibi placetur ille quem rogas.

si autem non credis, consolatur me quod Dominus Misi ad te die sabbati, cum adhuc pranderes, ut non

ait, Dicite, Pax huic domni : et si est tibi filius pacis, proficiscereris, nisi me vidisses : renuntiasti ita te requiescet super eum pax vestra; si quo minus, ait esse facturum. Surrexisti die dominico, et, ut audi

vos revertetur (Matth. 1, 12, 13); Dei misericordia vi, venisti in ecclesiam, et orasti, et profectus es,

te tueatur, domine dilectissime fili. et me videre noluisti. Deus tibi ignoscat. Quid enim

EPISTOLA CCXLVIII(a). aliud tibi dicam, nisi quod ipse novit quia cupio ? Augustinus Sebastiano, de pia tristitia quam boni sed scio quia nisi te correxeris, ille justus est. Cum

ferunt ex impietate malorum. Huic eipstolæ sub. autem tibi parcis, et mihi parcis : neque enim tam

scripsit Alypius. miser sum et alienus a visceribus Christi, ut non gravissimo vulnere feriatur cor meum, quando

Domino sancto desiderabili, et in Christi honore sic agunt, quos in ejus Evangelio genui.

suavissimo fratri SEBASTIANO 1 AUGUSTINUS, in Do

mino salutem. 3. Iterum dicturus es : Non eis jussi ut darent Pon

1. Quamvis ab animo nostro nullo modo te seticano. Respondetur tibi : Sed jussisti ut servirent Ponticano; nec possent distinguere quousque servi

paratum esse permittat dulce vinculum charitatis,

et indesinenter tuos sanctos mores atque colloquia rent, et quousque non servirent, maxime cum ea peteret que se debere sciebant. Tuas autem litteras

recolamus; tamen bene fecisti, et gratias agimus, habere debuerunt, quas proferrent actori , si te

quod nobis etiam corporalis salutis tuæ nuntios nolente exigebat, et relegerentei non se debere dare,

apices mittendo, nos plurimum exhilarasti. Sensi nisi cum tuas litteras accepissent. Nam si verbo

autem in epistola tua quod tædium te detinuerit aliquando jussisti ne actori aliquid darent, multum

a peccatoribus relinquentibus legem Dei : illo enim est ut tu ipse memineris an vere jusseris, an ipsis spiritu vivis, quod dictum est, Vidi insensatos, et jusseris, an aliis, an omnibus : maxime quia etiam

tabescebam (Psal. cxviii, 53, 158). Pia est ista trisnunc alteri actori audisti datam et salvam esse ipsam

titia, et, si dici potest, beata miseria, vitiis alienis pecuniam, et non tibi displicuit quia dederunt. Sed

tribulari, non implicari; mærere, non hærere; docum ego dixissem, Quid si et iste intervertisset, ab

lore contrabi, non amore attrahi. Hæc est perseipsis iterum exigendum erat? rursus tibi cæpit dis

cutio quam patiuntur omnes qui volunt in Christo plicere quia dederunt: et cum mihi sæpe dixisses,

pie vivere, secundum apostolicam mordacem veranunquam te injunxisse vices tuas vel Valerio vel cemque sententiam (II Tim. Ii, 12). Quid enim hic Aginesi", subito cum de vino ageretur, quia de

magis persequitur vilam bonorum, quam vita inibuerunt ostendere si acescere cæperat, et diceretur

quorum; non cum cogit imitari quod displicet, sed tibi quod absens erat; credo, excidit tibi quid mihi

cum cogit dolere quod videt ? Quoniam coram toties dixeras, et dixisti, quia habuerunt Aginesi

pio vivens impie, etsi non obligat consentientem, ostendere, et ex ipsius agere arbitrio. Ibi ego cum

cruciat sentientem. Nam sæpe et diu impiorum' dixissem, Certe vices tuas istis non soles injungere;

corporibus a sæcularibus potestatibus, et quorumrespondisti, Sed litteras meas habebat Aginesis :

libet vexationibus parcitur; piorum autem cordibus

a malis hominum moribus nunquam usque ad huquasi semper illi quibus aliquid injungis, litteras tuas recitent rusticanis hominibus, ut credant quia

jus sæculi finem. Sic ergo potius impletur quod tu jussisti. Sed quia eos vident tibi sic jungi", non

commemoravi dixisse Apostolum, Quia omnes qui utique credunt temere illos aliquid audere præ

volunt in Christo pie vivere, persecutionem patiensumere, nisi a te data potestate. Ideoque inter ista

tur ; et tanto amarius quando interius, donec diluincerta non apparet quid jubeas, nec possunt fir

vium transeat, ubi arca continet corvum et colum

bam. mum aliquid retinere, nisi litteras tuas habuerint, quas omnibus proferant, et nonnisi tuis litteris pro- 2. Sed inhære, frater, illi a quo audisti, Qui per. latis obtemperent, quando eis aliquid dandum est.

1 Hic in Mss. Regio, Corb., Germ., etc. Abbas vocatur :

in Possidii indic., monachus. · Edd, omittunt, ut placeris tibi. Habent vero Mss. * Mss. aliquot et Beda vulgatus II Tim. 3, habent, ? Mss, constanter omnes. actori. At Edd. hoc et pro- piorum. ximo loco ræferunt, exactori; et aliis locis, actori.

* Correcta ad a. bg. c. cc. cb. ff. 8. 88. gv.j. n. r. Vetus cod. Corb., Agmesi, hic et infra.

sb. t. duos vc. quatuor v. et Edd. Mss Gallic, et unus et Vatic., sic injungi.

(a) Alias 145: quw autem 248 erat, nuņc 263.

severaverit usque in finem, hic salvus erit (Matth. sione animi summe perfecteque copulantur. ConXXIV, 13) : conjungere Domino, ut crescat in novis- fortetur cor tuum in Domino, memor nostri. simis vita tua. Scio enim non deesse recreationem

EPISTOLA CCL * (a). cordis de fratribus bonis. Huc adjunge promissio- Augustinus senex Auxilio episcopo juveni, ut aut nes Dei fideles, magnas, certas, sempiternas, ip- anathematis sententiam rescindat, aut doceat quisiusque tolerantiæ imperturbabilem ineffabilemque bus adductus caucis putet ob unius peccatum to. mercedem : et vide quam verum Domino cantes, tam familiam excommunicari posse. Secundum multitudinem dolorum meorum in corde Domino dilectissimo, et venerabili fratri et consameo, consolationes luæ jucundaverunt animam cerdoti Auxilio, AUGUSTINUS, in Domino salutem. meam (Psal. xciii, 19). Mitte fratri Firmo litteras nos- 1. Vir spectabilis filius noster Classicianus' gratras. Sanctitatem tuam et familiam Dei, quæ tuo mi- viter apud me litteris questus est,quod si anathemanisterio gubernatur, fratres et sorores quæ apud nos tis injuriam a tua Sanctitate perpessus : narrans sunt nobiscum, in Domino resalutant. (Et alia quod venerit ad Ecclesiam apparitione paucorum manu :) Incolumes pro nobis oretis, dilectissimi suæ potestati congrua comitatus, et egerit tecum, et sancti fratres.

ne contra salutem suam faveres eis qui per EvangeEgo Alypius impensissime saluto Sinceritatem lium pejerando, adjutorium violandæ fidei in ipsa tuam, omnesque libi in Domino conjunctos ; atque ut fidei domo requirevant;quos tamen considerantes hanc tanquam meam epistolam depules, peto : etsi quid mali fecerint non inde violenter abductos, sed enim aliam propriam mittere potuissem,lamen ma- sponte dicit egressos, atque hinc Venerationem tuam lui huic suscribere, ul unanimitatem nostram una ita sibi succensuisse, ut ecclesiasticorum confecetiam pagina testaretur.

tione Gestorum cum omni domo sua anathematis EPISTOLA CCXLIX' (a).

sententia feriretur. Quibus litteris ejus lcctis, non Augustinus Restituto, quatenus mali tolerandi in

mediocriter æstuans, cogitationibus magna cordis Ecclesia.

tempestate fluctuantibus,apud Charitatem tuam taDomino desiderantissimo, et honorifica sinceritate

cere non potui ; ut si habes de hac re sententiam charissimo fratri, et condiacono RESTITUTO, Aü

certis rationibus vel Scripturarum testimoniis exGUSTINUS, in Domino salutem.

ploratam, nos quoque docere digneris quomodo Æstus indicantes piam flamam cordis tui, indica

recte anathemetur pro patris peccato filius, aut pro vit mihi fidelissimus, ut scis, particeps eorum, fra.

mariti uxor, aut pro domini servus, aut quisquam ter Deogratias. Lege itaque Tychonium quem bene

in domo etiam nondum natus si eodem tempore, nosti, non quidem omnia probaturus; nam quæ in

quo universa domus est anathemate obligata, nasillo cavenda sint, bene nosti. Hanc tamen quæstio

catur, nec ei possit per lavacrum regenerationis in nem, quomodo in Ecclesia Dei qua forte perversa

mortis periculo subveniri. Neque enim hæc corpovel etiam scelerata corrigere aut exstinguere non

ralis est pæna qua legimus quosdam contemptores valemus, salvo unitatis vinculo toleranda sint, stre.

Dei cum suis omnibus, qui ejusdem impietatis parnue videtur mihi tractavisse atque solvisse. Quan

ticipes non fuerunt, pariter interfectos. Tunc quiquam in ejus litteris tantummodo intentione correc

dem ad terrorem viventium mortalia corpora perita,adipsos divinarum Scripturarum fontes recurre

mebantur, quandoque utique moritura: spiritualis renos opportet, ut ibi videamus quam pauca de hac

autem pæna, qua fil quod scriptum est, Quæ lire testimonia sententiarum, vel exempla gestorum

gaveris in terra, erunt ligata et in cælo (Matth. posuit, et quam nemo possit omnia ponere, nisi

xvi, 19), animas obligat, de quibus dictum est, Aniqui pene omnes sanctorum Librorum paginas in

ma patris mea est, et anima filii mea est anima quæ sua scripta transferre voluerit:ita prope nulla est

peccaverit, ipsa morietur (Ezech. xviii, 4). quæ nos non admoneat, intus in ipsa societate Sa

2. Audisti fortasse aliquos magni nominis sacercramentorum quibus imbuimur ad vitam æternam

dotes cum domo sua quempiam anathemasse peccum his qui oderunt pacem esse debere pacificos,

cantium : sed forte si essent interrogati, reperirendonec ingemiscendo nostra longinqua peregrinatio

tur idonei reddere inde rationem. Ego autem, transeat (Psal. cxix, 5-7); atque in virtute Jerusa

quoniam si quis ex me quærat utrum recte fiat, quid lem matris æternæ securissima pace perfruamur,

ei respondeam non iuvenio ; nunquam hoc facere et in turribus ejus abundantia verorum fratrum ausus sum, cum de quorumdam facinoribusim (Psal. cxxi), quorum nunc inter multos falsos ge

maniter adversus Ecclesiam perpetratis, gravissimimus paucitatem. Quæ est autem virtus illius ci

me permoverer. Sed si tibi forte quoniam juste fiat, vitatis, nisi Deus ejus Deus noster ? Vides igitur in

Dominus revelavit nequaquam juvenilem ætatem quo solo fiat pax, et singulis hominibus, qui secum

tuam,et honoris ecclesiastici rudimenta contemno: sine in illo bellum gerunt, etiam nullo extrinsecus

en adsum, senex a juvene et episcopus tot annooborto scandalo; et omnibus simul, quiquanquam

rum a collega necdum anniculo paratus sum disin hac se vita diligant, et amicitiæ fide pexibus te

cere, quomodo vel Deo vel hominibus justam posneantur, tamen nec præsentia corporis nec consen

" Apud Anselmum Lucensem legitur, comes Classici.

Anselmus Luc., per Evangelia. * Recensita ad bl. cb. ff. 8g.r. sb. vc. duos t. duos * Emendata ad bl. ff. vc. tres v, ad Edd. et ad Ansel. v. et ad Edd.

mi Incensis collectionem. (a) Alias 69: quæ autem 249 erat, nunc 94.

(a) Alias 75 : quæ autem 250 erat, nunc 95. PATROL. XXXUI.

(Trente-Quatre.)

mus.

« PredošláPokračovať »