Obrázky na stránke
PDF
ePub

210

Cew Cez Cga Cge Ch Cha

ní) Trant. Aliud est. gelen ni gazik, plani Cesnak. Cew, u, et Cwu, m. clavus capitatus, Nagel mit einem Kopfe zum Einschlagen: fejes szeg Syn. Rlinec, boh. Cwok, gieb. cewni, á, é, adj. claviculatus, dentatus, a, um: mit Nägeln (mit dem Kamme) versehen: szeges. Syn. 5rebeňowi, tlincowani, Elincowni, boh. cewni Stebitowati, 5řebowni. Čewné (boh. cewňí) kolo we mline: tympanum dentatum, das Kamprad, Kerrad: bél-kerék a' malomban.

t cewňí adj. omn. gen. idem. + Cezát, a, m. v. Čedzát. cgani, á, é, p. c. v. cpaní. Čģáňí, á, n. v. Cpáňí. egat, al, ám, V.I. imp. ag; v. cpat. II.rec. čģať sa: v. cpáť sa. Cğáwáňí, á, n. nom. verb. ex

[blocks in formation]

úkol.

+ Cgeňa, i, f. idem. ch, additur particulis, et verbis loco praesentis Indicativi fem. Alech (pro ale sem) ti tesdobre učinil. Gách (pro gá sem ho us dawno newisel. Gestlich (pro gestli sem) nebol mne, a inému sodni? Nepilch (pro nepil sem) ho. Chabzda, i, f. sambucus ebu

lus Linn. (terrestris), ebulum, i, n. virg. Attich, der Niederholunder, eine Pflanze: foldi bodza. Syn. Polní (zemní, zemski, podzemski ) Bez, boh. Chebsí.

Chabz8ička, i, f. dem. ex seq. Chabzdka, i, f.dem. ex Chabzdá.

chabzdowi, á, é, adj. ex ebulo, von Attich, földi bodzábólvaló.

boh.

Chalup, i, f. v. seq. Chalupa, i, f. casa (rustica), ae, f. gurgustium, tugurium (rusticum), i. n. attegiae, arum, f. plur. die Bauerhütte, das Bauerhaus: kunnyó, kalyiba, hajlék, paraszt-szegényház. Syn. Roliba, Ratre, Ratrče, Pastirská Cha lupa, i. e. Salas: mapale, magale: Hirtenhaus, Feldhütte: pásztor - ház, (kalyiba). Chalupečka, i, f. dem. ex seq. Syn. Rolibečka. Chalupka, i, f. dem. gurgustiolum, tuguriolum (rusticum) i, n. casula, ae, f. eine kleine Bauerhütte, kunnyótska, kalyibátska. Syn. Rolibka. Chalupkár, a, m. v. Domkát. chalupkárčín, a, e, adj. poss. v. domkárčin.

Chalupkáreňí, á, n. v. Dom társtwi.

chalupkáriť, il, ím, V. I. imp. tar: v. Somtarit. chalupkárski, adv. v. domkárski. chalupkárstí, á, é, adj.v. dom, tárití.

Chalupkárstwi, á, n. v. Domtárstwi. Chalupnica, i, f. v. Domkátka, 5ostakárka.

† Chalupnice, f. idem. Chalupnik, a, m. v. Domkár, 50stakár.

Chám, u, m. plur. nom. Chá

mi, gen. mow: helcium Apul. i, n. antilena, pectorale, is, n. das Pferdegeschirr, das, was den Pferden, wenn sie eine Last ziehen sollen ange macht wird, damit sie zichen können; der Riemen, womit das Pferd an die Kutsche gebunden wird: hám, elő-hám, szügyhám, szügyellő, szügyelő. Syn.

Syn. Štwerňa. Aliud est Chamowec, et Chomút. Chemiet, u, et mečku, m. dem. er seq. Syn. Stwernička. Chamet, mku, m. dem. helciolum, epirrhediolum i, n. avettusa, ac, f. ein kleines Pferdegeschirr, hámka, hámotska. Syn. Stwerenta.

re,

mozgás, indúlás. Syn. Síbáňí Šmatráňí. chápať, pal, pem (pám), V. I. imp. pag: Rutu: manu apprehendere, arripere, captaprehendere: greifen, ans greifen, ergreifen, fassen mit der Hand, anfassen: kapdosni, meg-kapni kezével, meg-fogní, meg- ragadní. Syn. chmatať smatrat. 2) Rozumem: mente capere, (concipere, comprehendere), intelligere, intellectu adsequi faffen mit dem Berstande, begreifen: megérteni, értelemmel meg-fogni. Syn. pochopit, zrozumet. II. rec. movere se, niti: fich rühren mozogni, indúlni, igyekezni. Syn. brat sa, sma trať sa. Ledwa sa chápe: vix se movet, faum rührt er sich alig mozog: 2) cum genit. neceho: capere, prehendere, apprehendere, arripere aliquid etwas fassen, ergreifen: meg-kapni, meg-fogni, megragadni valamit, valamihez fogódzkodni. Syn. citit sa. 3) cum prae et dat. t nečemu: apprehendere, prehendere arriperre, aggredi aliquid; dare se rei: jugreifen, ergreis fen: belé kapni, valimihez fogni. Syn. dať sa na ňečo. Charba, i, f. v. Sinokwet. Charpa, i, f. idem. Charús, a, m. nomen viri, ein Mannsname, férfi név. Charwa, i, f. v. seq. Charwání, á, n. propulsatio,

Chimowec, wca, m. helciarius (tractorius) funis, Zugseil, ham istráng. Syn. 5amowi Stranet. Hémowi, á, é, adj. helciarius, a, um; Martial. der (die das) eine Last, oder etwas zicht: hámos, hámba - való, be-fognivaló. Syn. zápražní. Chámowi Ron: helciarius equus, Bugpferd, hámos-ló, Chámowi Stranet: v. Chámowec. dapani, á, é, p. c. Ruťú: manu apprehensus (arreptus captatus), a, um: gegriffen, an= gegriffen, ergriffen gefaßt mit der Hande: kapdostatott, megkapott, meg-ragadtatott. Syn. dmatani, smatraní. 2) Řo3umem: mente comprehensus, conceptus: gefaßt, mit dem Verstande begriffen: megértett, értelemmel meg-fogattatott. Syn. pochopení, pochopowani. Thápání, á, n. Rukú; manu apprehensio, (arreptio, captatio, prehensio) nis, f. das † Greifen, Angreifen, Ergreifen, Fassen mit der Hand: kapdosis, meg-fogás, meg-kapás. Syn. Chmatání Šmatráňí. 2) Rozumem: Comprehensio, mente adseqrutio, conceptus, captus, intelligentia: das Fasfen mit dem Verstande, Begreifung, Fassungsvermögen, Begriff, Einficht: meg-értés, elmével - való meg-fogás. Syn. Pochopení, Pochopowání. 3) motio, motus: das Rühren f

[ocr errors]

0 2

defensio, nis, f. das Wehren, die Bertheidigung: maga oltalmazása, videlmezése, el-hárítás. Syn. hagen. Charwať sa, wal, sa, wem, fa, V.I. imp. charwag sa, et charwi sa od nečeho: a se propulsare, defendere (tueri) se: sich wehren (vertheidigen), von

sich

fich abwenden, abhalten: oltalmazni, (videlmezni ) magát, el-hárítani. Syn. hágit fa. Ledwá sa od Pfoti charwe: aegre admodum propulsat a se paupertatem; vix (aegre) tolerat vitam: er kann sich kaum ernähren, sein Leben unterhal ten : nagy nehezen táplállya magát. Chasa, i, f. v. Čeládka. Chasňít, a, m. v. Celasin. catrňe adv. leviter, misere, tenuiter, viliter: schlecht gering ge: hitványon, nyomorúltúl, tsekélyen, sílányúl, könnyen, vékonyan, alávalón. Syn, lahto, ledagato, tento, mizerne, pfotňe, sproste, boh. spro stňe, spatňe.

e;

atrní, á, é, (abs. chatrno), adj. levis, tenuis, vilis, exiguus, miser, a, um: gez ring, schlecht: hitvány, nyomorúlt, silány, tsekély, könnyü, vékony. Syn. lahkí, ledagakí, lecigaki, tenki, mizerni, sprostí, boh. sprostní, spatní. Chatrné Súkno: pannus levidensis, ein schlechtes dünnes, oder geringes Tuch, silány posztó. Chatrnost, i, f. levitas, tenui

tas, exiguitas, vilitas, tis, f. schlechte (geringe) Beschaffenheit, hitvánság, silányság, tsekélyséy, vékonyság. Syn. Mizéria, Psota, Sprostoft, boh. Sprostnost, Spata, Špatnost. Chcení, á, n. volitio, nis, f. velleitas, voluntas, tis, f. das Wollen, der Wille: akarás, akarat. Syn. tla, vulg. Rčeňí, boh. glodií. cheet, chcel, dcem, V. I. imp. cheeg, et dei: in 3-tia pers. plur. modi indicat. temp. praes. cú (vulg. chcegú): velle, cogitare, in animo habere (esse): wollen, Willens feyn, mögen, eine Lust zu etwas

.

haben: akarni. vulg. tceť, boh. chtiči, hlodati. Zítra chcem odist: cras volo abire, discedere: ich will (ich_werde) mors gen weggehen: holnap el akarok menni. Nechcem: nolo, ich will nicht, nem akarok. Rad seg chcem (wolim) umret: malo (praeopto) mori, lieber will ich sterben, inkább akarok, kívánok meg- halni. chce preć: vult abire, er will weg (fort), el akar menni. Re8.cces po8: si vis, veni: wenn du willst, fo komm: jöjj, ha akarsz. Prov. To chbeef, urobi. R8e Pán d

ce,

Sluha i8e: ex cohorte Praetoris Cic. Ad omnem nutum praesto est. Cibo officiisque devinctus nihil ausit recusare. I chce, i nechce: volens nolente animo Homer. Ambigens, animique incertus. Nolens volens Eurip.Rdo nekomu dat chce, nepítá sa, či dee? Rdo sa pítá, nerás dáwa: qui dare vult aliis, non debet dicere, vultis? wer einem etwas geben will, muß nicht fragen, ob ers will? a' ki kérdezöskedik, nem örömest ád.2) Velle, cupere, cupidum esse, desiderare: wollen, gern sehen, wünschen; begierig seyn: akarni, kivánni, óhajtani. Syn. žádat. Chcel bich, abi sa to stalo: velim (vellem) id fieri, ich wollte, daß es geschähe: szeretném, ha az meg - esne. Ch celbich, abis prisel: ut venires, velim ich wollte gern, daß du kämest: igen akarnám, hogy el-jönnél. Gatbich gá to rád učinit chcel! quam libenter velim (vellem) id praestare! wie gern wollte ich es thun! de

örömest akarnám azt meg-tenni! Gábic len wiset deel, co steho bude? cupio videre, quidnam inde fiet? ich will

nur

er

nur gern sehen, was daraus wird? szeretném látni, mi leszsz abból? - 3) poscere, reposcere, petere, fordern, begehren, verlangen, wollen, haben wollen: meg-kivánni, akarni, kérni, kivánni, Syn. profit, žádat. to chees wie? Co wic (wiceg) žádás? quidvis (quaeris) amplius? was willst du noch mehr haben? mit akarsz többet? Swoge (t swemu) chceť: suum poscere, das Seinige verlangen, a' magáét meg-kivánni. — Chce gu mat: expetit ipsam in connubium; procatur eam: verlangt sie zur Ehe; er will sie heurathen: ötet kívánnya magának házas társúl. 4) iubere, befehlen, wollen, verlangen: parantsolni, akarni. Syn. kázať, rozkazować. Gá chcem. abis tam nechosil: volo (jubeo) locum illum per te relinqui: ich wills nicht haben, daß du hingehest: nem akarom, hogy te oda járjál. Budem robit, co chces, Gakého budes dcet mat, taki bu8em: ero, ut me voles. Ut voles esse me, ita ero Plaut. ich will mich nach deinem Willen richten. So will ichs thun, wie du es von mir haben willst : én készen lészek akaratodra. Azt akarom tselekedni, a' mit te parantsólsz. 5) Dobre chcet nekomu favere (bene velle) alicui: wohl wollen, günstig fen: valakinek jól akarni. 3le cet: male velle, non favere: übel wollen: roszszat akarni.6) credere, statuere, glauben, vorgeben, behaup ten, wollen: hinni, állatni (-tom), el-hitetni magával, vagy mással. Chce, že flisal: credit se audisse, er will ge= hert haben, el-hiteti magával,

[ocr errors]

7) posse,

hogy hallotta. wollen, können: akarni, tehetni. Rdo bi to werit chcel? Rdo tomu werit chce (uweri)! quis credere potest? quis credat? wer will das glauben? ki akarná azt hinni, ki- hiszi azt-el?8) Exprimit futurum Indicativi. Co s teho bit ce? quid inde fiet? was will draus werden? mi leszsz ebböl? Ten Dom sa zwalit chce: domus illa corruet, das Haus will einfallen, az a' ház le-döl (le - roskad, le akar dölni, esni). Zemret chce: morietur, er will sterben, meghall; meg-akar halni. 9) saepe redundat. Ten Rlinec nechce wen: clavus non exit, der Nagel will nicht heraus, ez a' szeg nem jön ki. To Drewo nechce horet: lignum non ardet, das Holz will nicht brens nen, ez a' fa, nem ég (nem akar égni). To mnoho znamenat chce: hoc multum est, das will viel sagen; das sagt viel: ez sokat tészen (jelent). To nič znamenať nechce: hoc est nihil (nihili), das will nichts sagen, az semmit sem teszsz. Stím tolko znamenať chcem ? hoc (accus.) dico, damit will ich so viel sagen: azzal annyit akarok mondani, érteni. Gá nechcem úfat, werit: non spero, non credo: ich will nicht hoffen, glauben: nem reménylem, nem hiszem. Profil ma, abich pristi chcel: rogavit me, ut venirem er bat mich, daß ich doch kommen wollte: arra kért, hogy jönnék - el. To mi nechce do glawi: a) non animum inducere (non adduci) possum, ut credam: es will mir nicht in den Kopf. i. e, ich fanns nicht glauben: az nem mehet a fejembe, el-nem hi

Let

[ocr errors]
[ocr errors]

tethetem magammal azt. b) non possum memoria tenere, ich kanns nicht merken; es will mir nicht in den Kopf: nem tarthatom fejemben. 10) ech cemeli, nechcefli etc. quin, wollen wir nicht, willst du nicht etc. bei Ermunterungen: miért nem? Nechcemeli ist: quin imus? wollen wir nicht gehen? miért nem megyünk? Mechcefli písat? quin scribis? willst du nicht schreiben: miért nem akarsz írni. 11) Saepe approximationem vicinitatem notat. Zúfať chce: spem abiicit; in eo est, ut desperet, er will verzweifeln, reménységében tsügged, kétségben esik. Zemret chce: est vicinus morti, agit animam; in eo est, ut moriatur: er will sterben meg-akar halni; nem sokára meg hall, ki adgya a' lelkét. Chcel sem bnes odist: in eo eram, ut abirem; parabam abitum (abire); abiturus eram: ich wollte gleich fortgehen: mindgyárt el-akartam menni. S Roži chce wist: parum abest, quin ex se exeat er will aus der Haut fahren: alig, hogy a' boréből ki nem ugrik. 12) To (gak, E8e, Edo, kedi, kolko, kolFokrát) chce etc.: quidcunque (quomodocunque, ubicunque, quiscunque, quandocunque, quantunicunque, quotiescunque): was (wie, wo, wer, wenn, wieviel, wie oft) es wolle (es sey): akár mi (hogy. hogyan, hol, ki, mikor, mennyi, mennyiszer). Nech ge, čo chce: quodcunque (quidquid) est, quaecunque sunt: es sey, was es wolle: akár mi légyen. Nech ge, gak chce: quomodocunque (utcunque) sit, fiat: es geschehe, wie es

2

wolle: akár hogy légyen. Nech ge tomu, gak chce: quidquid (quodcunque) est, (sit): dem sey, wie ihn wolle (sey) es sey, wie es wolle: akár hogy legyen. Stol nech ge tak dlú hi, (firoti etc.), gat de: quamvis longa (lata etc.), sit mensa: der Tisch sey so lang (breit etc.), als er wolle: akár melly hoszszú (széles etc.) légyen az asztál. Nech ge, gaEi chce: qualiscunque est (sit), es sey beschaffen, wie es wolle: akár minému légyen. Nech is Se, kdo chce: quicunque venit (veniat), cs komme, wer da (nur) wolle: jöjjön akárki. Nech sa stane, kedi chee: quandocunque sit (fiat), s geschehe, wenn es wolle: akár mikor történnyen: Nech gich prise, kolko chce: quotcunque (quotquot) veniunt (veniant), es mögen kommen, so viel ihrer wollen: jöjjenek, akár mennyien, a' mennyin akarnak. Nech sa stane, kol tokrát chce: quotiescunque sit (fat), es geschehe, so oft es nur wolle: akár mennyiszer történnyen, légyen. II. rec. cheet sa: cupere coniugium inire cinander heurathen wollen: házasodni akarni. Syn. ráčiť sa. 2) imperson. cum dat. pers. appetere, desiderare, cupidum esse, animum habere, lubere: eine Lust ha ben, lüstern: tetszeni, akarui, kivánni, valamihez kedvel viseltetni. Chce (lúbi) sa mi: libet, cs beliebt mir, tetszik. Chce sa mi gest, pit, spat: cibum, potum, somnum appeto ich will effen, trinken, schlafen: enni, iuni, alunni akarok. Ehetném, ihatnám, alhatnám. Do Chleba sa mi nechce: non lubet panem ede

:

« PredošláPokračovať »