sapientiae ueluti caelo apertissimo fruitur. caueat ergo iste, ne in die tribulationis rursus uita carnali, quae per sensus corporis pascitur, delectatus ad uasa huius modi tollenda descendat. Quid est quod dictum est: similiter et qui in agro 5 fuerit, similiter non redeat retro? qui operatur in ecclesia et sicut Paulus et Apollo plantat et rigat, non respiciat spem saecularem, cui renuntiauit. Quid significauit uxor Loth? eos qui in tribulatione retro respiciunt et se ab spe diuinae promissionis auertunt. et ideo 10 statua salis facta est, ut admonendo homines, ne hoc faciant, tamquam condiat cor eorum, ne sint fatui. CLXXVII. DE DVOBVS IN LECTO ET DVABVS MOLENTIBVS ET DVOBVS IN AGRIS. 15 194 Qui sunt in illa nocte duo in lecto et duae molentes in unum et duo in agro, de quibus omnibus binis singuli assumentur et singuli relinquentur ? tria genera hominum hic uidentur significari: unum eorum, qui otium et quietem eligunt, neque negotiis saecularibus neque negotiis eccle- 20 siasticis occupati; quae illorum quies lecti nomine significata est. alterum eorum, qui in plebibus constituti reguntur a doctioribus, agentes ea quae sunt huius saeculi, quos et femi16 Luc. 17, 34 sq. 5 Luc. 17, 31 1 apertissime (me ex mo corr. m. 1 in V) MVv ras.) Pi 5 et] om. P 6 similiter AMV: om. Pv apostolus paulus P 9 tribulatione] tributione P CLXXVIII A CXCIIII P CXCV Gv 14 lectu A 15 agris 17 binis] uinis M1V1 duobus AMV P 4 discendat (n 7 Paulus] 13 сар. duabus GPv: MV: agro AGPv 16 molentes] molestes 18 trea (e in i corr.) P 19 sicnificari narum nomine significauit, quia consiliis, ut dixi, peritorum regi eis expedit; et molentes dixit propter temporalium negotiorum orbem atque circuitum; quas tamen in uno molentes dixit, in quantum de ipsis rebus et negotiis suis 5 praebent usibus ecclesiae. tertium eorum, qui operantur in ecclesiae ministerio tamquam in agro dei, de qua agricultura apostolus loquitur. in his ergo tribus generibus bina sunt rursus genera hominum in singulis et pro robore suarum uirium discernuntur. cum enim omnes ad ecclesiae membra 10 pertinere uideantur, adueniente tamen temtatione tribulationis et ex illis qui sunt in otio et ex illis qui sunt in negotiis saeculi et ex illis qui deo ministrant in ecclesia aliqui permanent, aliqui cadunt. qui permanent, assumuntur; qui cadunt, relinquuntur. ergo unus assumetur et unus relinquetur 15 non quasi de duobus hominibus dictum, sed de duobus generibus affectionum in singulis generibus trium professionum. in illa nocte ergo dixit in illa tribulatione". Ad ipsa tria genera, quae assumuntur, arbitror pertinere etiam tria illa nomina uirorum sanctorum, quos solos 20 liberatum iri Hiezechihel propheta denuntiat, Noe, Danihel et Iob. uidetur enim Noe pertinere ad eos per quos ecclesia regitur, sicut per illum in aquis arca gubernata est, quae figuram gestabat ecclesiae. Danihel autem, quia elegit caelibem uitam, id est nuptias terrenas contemsit, ut, sicut dicit 7 cf. I Cor. 3, 9 20 cf. Ezech. 14, 14 1 quia] qui* (a add. m. 2) V qui M 2 expedit] expetit P1 expetiunt v cutiis A 6 ministerium A 12 aliqui] alii qui A 13 aliqui] alii v que p. Pi 22 cf. Gen. 7, 7 peritorum] periturum A 3 uno PVv: unum A 11 in otio-qui sunt] om. v cadent V 14 reliquuntur A 16 affectionum-generibus] om. v sinculis A 4 ne qui permanent] assumitur P'v 18 ad] et ad 20 liberatum iri scripsi] liberaturi (ri ex liberari A libera***ri P liberatos v ezechihel v qui cadent P v 19 solus AP1 ros corr. m. 1 in V) MV hiezechiel A ezechiel P denuntiat V: praenuntiat 23 ficuram 24 nubtias AV guuernata (b add. m. 2) V apostolus, sine sollicitudine uiueret, cogitans quae sunt dei, genus eorum significat qui sunt in otio, sed tamen fortissimi in temtationibus, ut possint assumi. Iob autem, quia et uxorem habuit et filios et amplas terrenas rerum copias, ad illud genus pertinet, cui molendinum deputatum est, sed 5 tamen, ut sint fortissimi in temtationibus, sicut ille fuit; non enim aliter assumi poterunt. nec puto alia esse genera hominum, quibus constat ecclesia, quam ista tria, habentia binas differentias propter assumtionem et relictionem, quamuis in singulis multae studiorum uoluntatumque diuersitates, 10 ad concordiam tamen unitatemque concurrentes possint inueniri. CLXXVIII. EX LIBRO QVAESTIONVM EVANGELII II. DE IVDICE INIQVO, QVEM VIDVA INTERPELLABAT. 195 Quid est quod ad semper orandum et non deficiendum de 15. iudice iniquo uoluit parabolam ponere, qui cum deum non timeret et hominem non reuereretur, uiduae tamen assiduae interpellationibus cessit, ut eam uindicaret, ne sibi ab illa taedium fieret? nam hoc est quod ait: ne ueniens suggillet me. quoniam parabolas dominus aut secundum simili-20 tudinem aliquam ponit, sicut de seruo illo, cui dominus 7 potuerunt P 8 quam] quamuis A 9 et relictionem - p. 616, 18 desiderantur in A, cum quaternio unus exciderit quae v 10 in] om. Pv P diuersitates] diuersa v 14 interpellat v retur v quamuis] singula v multae] om. v; multa 12 cap. CXCV P CXCVII Go 17 reuereretur (ereretur a m. 2 in ras.) P uere assiduae MV: assiduis P a suis v 19 suggyllet MV sugillet suggillit P1 20 aut] ut P 21 de] om. P1 dimisit quod ratione reddita debere inuentus est, et ipse conseruo suo dilationem saltem dare noluit; et de faeneratore, qui cum duobus debitoribus donasset quod debebant, ab eo plus dilectus est cui plus donauit; et de homine, qui habebat 5 duos filios, maiorem in agro sibi propinquantem, minorem autem in longinquo luxuriantem; et innumerabilia huius modi: de his enim, quantum similia sunt, ducitur intellectus eius. rei, cui adhibentur insinuandae aut requirendae. aut ex ipsa dissimilitudine aliquid probat; ueluti est illud: quod si 10 faenum agri, quod hodie est et cras in clibanum mittitur, deus sic uestit, quanto magis uos modicae fidei? ad hoc genus pertinet etiam illud quod de seruo ait, cui dominus denuntiauerat, ut a uilicatu remoueretur; fraudem quippe ille fecit domino suo, ut falsatis chiro15 graphis debitoribus eius quantum commodum uisum est relaxaret. neque ullo modo nos dominus ut sibi fraudem faciamus hortatur, sed si fraudando quasi prouidit in posterum, laudatum eum dicit a domino; quanto maiore alacritate sibi prouidere debent in aeternam uitam quibus, ut iuste operentur, iubetur amicos facere de mamona iniquitatis? quod suo loco expositum est. ad hoc genus pertinet et ille qui non propter amicitiam, sed ut taedio careret, iam dormiens excitatur, ut tres panes commodet amico suo. si enim ille molestia compulsus dedit, quanto magis deus, qui suos seruos diligens 2 cf. Luc. 7, 41-43 13 cf. Luc. 16, 1-9 1 debebat v 4 cf. Luc. 15, 11-32 20 cf. Quaestt. euang. II, 34 ante inuentus ras. 6 litt. in P est v et ipse] om. P1 2 conseruo] cuseruo P1 10 clibano P1 9 Matth. 6, 30 22 cf. Luc. 11, 5-8 et ipse inuentus dalationem P1 saltim Pv noluit] nolle v 3 eo plus] eo amplius P 21 hoc] ho P 6 loxuri9 desimili 12 ad denuntiafalsati 17 quasi 20 iubentur P'v ut petamus hortatur, dabit bona poscentibus se? itaque illud superius genus his uerbis adiungi potest: sicut illud, ita et illud; hoc autem posterius his uerbis: si illud, quanto magis illud? aut: si illud, quanto minus illud? sed alicubi obscure, alicubi aperte ista ponuntur. hic ergo iniquus iudex 5 non ex similitudine, sed ex dissimilitudine adhibitus est, ut ostenderet dominus, quanto certiores esse debeant qui deum perseueranter rogant fontem iustitiae atque misericordiae uel si quid excellentius dici aut audiri potest, cum apud iniquissimum iudicem usque ad effectum implendi desiderii ualuerit 10 perseuerantia deprecantis. Ipsa uero uidua potest habere similitudinem ecclesiae, quod desolata uidetur, donec ueniat dominus, qui tamen in secreto etiam nunc curam eius gerit. si autem mouet cur electi dei se uindicari deprecentur, quod etiam in Apocalypsi Iohannis 15 de martyribus dicitur, cum apertissime moneamur, ut pro nostris inimicis et persecutoribus oremus: intellegendum est eam uindictam esse iustorum, ut omnes mali pereant. pereunt autem duobus modis, aut conuersione ad iustitiam aut amissa per supplicium potestate, qua nunc aduersum bonos, quamdiu 20 hoc ipsum bonis expedit, uel temporaliter aliquid ualent. itaque etiam si omnes homines conuerterentur ad deum, inter quos sunt etiam inimici, pro quibus iubemur orare, diabolus tamen, qui operatur in filiis diffidentiae, remaneret in saeculi fine damnandus. quem finem iusti cum uenire desiderant, 25 quamuis pro inimicis suis orent, tamen non absurde uindictam desiderare dicuntur. 1 Matth. 7, 11 15 cf. Apoc. 6, 10 17 cf. Matth. 5, 44 24 cf. Eph. 2, 2 5 ob9 audire P1 1 petamus (e ex i corr.) P 4 si illud] si non illud v scure, alicubi] om. v 6 desimilitudine P deprecetur (n add. m. 2) P 16 moneamus 20 aduersus Pv bonus (u in o corr.) P 15 uindicare P1v MV moniamur P1 22 itaque (e ex o corr. m. 1) V scripsit V in spatio uacuo 12 litt. |