Obrázky na stránke
PDF
ePub

autem Hipponensem, tanquam purgationis suæ tamen dicitur posse fieri per adjutorium gratiæ et quædam scripta transmisit, tuæ Beatitudini potius Spiritus Dei, quod ut fiat conandum atque poscencredidimus dirigendam, melius judicantes et pe- dum est, tolerabiliter in eo quisque fallitur ; nec tentes ut eam ei mittere ipse digneris : sic enim diabolica impietas, sed error humanus est elaboeam legere potius non dedignabitur, magis in illa randa et optanda affirmare, etiamsi quod affirmat eum qui misit, quam qui scripsit attendens. non possit ostendere : id enim credit fieri posse,

16. Illud vero quod dicunt posse hominem esse quod certe laudabile est velle. Nobis autem sufficit sine peccato, et mandata Dei facile custodire si quod nullus in Ecclesia Dei fidelium reperitur in velit, quamvis cum hoc per adjutorium gratiæ, quolibet provectu excellentiaque justitiæ, qui sibi quæ tamen per incarnationem l'nigeniti ejus reve- audeat dicere non necessariam precationem oralata atque donata est, dicitur, tolerabilius dici vi- tionis dominicæ, Dimitte nobis debita nostra ; et deatur : tamen quoniam non immerito movere po- dicat se non habere peccatum, ne seipsum decipiat, test, ubi et quando per eamdem gratiam id effi. et veritas in eo non sit (I Joan. 1, 8), quam vis jam ciaturin nobis, ut sine ullo prorsus peccato simus; sine querela vivat. Non enim qualecumque etiam ulrum in hac vita quando caro concupiscit adver- tentationis humanæ, sed grave peccatum est quod sus spiritum (Galat. v, 17), an vero in illa cum fiet in querelam venit. sermo qui scriptus est, Ubi est, mors, victoria lua ? 19. Cætera quæ illi objecta sunt, sicut Gestis deubi est, mors, aculeus tuus ? A culeus enim mortis fensa perviderit, ita de his procul dubio tua Beatiest peccatum (1 Cor. xv, 54-56); diligentius per- tudo judicabil. Dabit sane nobis veniam suavitas tractandum propter alios quosdam qui senserunt, mitissima cordis tui, quod prolixiorem epistolam atque in suis litteris memoriæ mandaverunt, etiam fortassis quam velles tuæ misimus Sanctitati. Non in hac vita esse posse hominem sine peccato, non enim rivulum nostrum tuo largo fonti augendo reab initio activitatis suæ, sed conversione a pecca. fundimus ; sed in hac non tamen parva tentalione tis ad justitiam, et a vita reproba ad bonam vitam. temporis, unde nos liberet cui dicimus, Ne nos inSic enim intellexerunt quod de Zacharia et Elisa- feras in tentationem, utrum etiam noster, licet exibeth scriptum est, ambulasse eos in omnibus jus- guus, ex eodem quo etiam tuus abundans, ematificationibus Domini sine querela. Hoc quod dictum net capite fluentorum, hoc a te probari volumus est,sine querela;sine peccato dictum acceperunt,non tuisque rescriptis de communi participatione unius quidem negantes, limo etiam, quod aliis locis in gratiæ consolari. litteris eorum invenitur, pie confitentes adjutorium

EPISTOLA CLXXVIII ' (a). gratiæ Domini nostri, non per naturalem spiritum hominis, sed per principalem Spiritum Dei (Am- Augustinus Hilario, de Pelagiana hæresi duobus in

Africa conciliis damnata. bros. in Luc. I, 6). Qui parum videntur considerasse ipsum Zachariam fuisse utique sacerdotem;

Domino beatissimo, et in Christi veritale venerando omnes autem tune sacerdotes necesse habebant fratri et consacerdoti Hilario (b), AUGUSTINUS, IN

Domino salutem. ex lege Dei primitus pro peccatis suis offerre sacrificium, deinde pro populi (Levit. ix, 7, et Hebr. 1. Honorabilis filius noster Palladius cum de nosvil, 27). Sicut ergo nunc per orationis sacrificium tro littore navigaret, beneficium poscendo magis convincimur non esse sine peccato, quoniam jussi dedit, ut non solum eum Benignitati tuæ, verum sumus dicere, Dimitte nobis debila nostra ; ita et

etiam meipsum tuis orationibus commendarem, tunc per sacrificia victimarum animalium convin- domine beatissime, etin Christi charitate venerande cebantur sacerdotes sine peccato non esse, qui pro frater. Quod cum facio, profecto et Sanctitas tua suis peccatis jubebantur offerre.

faciet quod de te ambo præsumimus. Quæ autem 17. Quod si res ita se habet, ut per gratiam Sal- circa nos sint, quoniam scio dilectionem vestram vatoris proficiamus quidem in hac vita, deficiente pro nobis, sicut et nostram pro vobis esse sollicicupiditate, crescente charitate ; perficiamur autem tam, a memorato perlatore audiet Sanctitas tua. in illa vita, cupiditate exstincta, charitate completa : Verumtamen quod maxime necessarium est breviprofecto illud quod scripsum est, qui natus est ex ter dicam. Nova quædam hæresis inimica gratiæ Deo, non peccat (1 Joan. III, 9), secundum ipsam Christi contra Ecclesiam Christi conatur exsurgere; charitatem dictum est, quæ sola non peccat. Ad

* Hanc emendavimus ad bl. cb. ff. gg. rm. vc. qua. nativitatem quippe quæ ex Deo est, augenda et

tuor v. et ad Am. Bad. Er. Lov. perficienda pertinet charitas ; non ea quæ mi- (a) Al as 94 : quæ antem 178 eral, nunc in Appendice nuenda est et consumenda cupiditas : quæ tamen

est 19. Scripta eodem tempore.

(6) Hilariūmistum, cui consacerdoti salutem dicit, id est quamdiu est in membris nostris, lege quadam sua coepiscopo, juxta Ms. Corbeiensis inscriptionem, quippe repugnat legi mentis ; sed natus ex Deo nec obe- id muneris in transmarinis partibus sustinuisse intelli

gitur ex aliis Augustini verbis, haud immerito suspicediens desideriis ejus, nec exhibens membra sua

ris eumdem esse ac Hilarium Narbonensem, ad quem arma iniquitatis peccato, po test dicere, Jam non Zosimus anno 417 scripsit. Credimus porro diversum

esse, tum ab Hilario Arelatensi, qui episcopatum ante ego operor illud, sed illud quod habilat in me pec

annum 428 non suscepit ; tum ab Hilario viro laico, qui catum (Rom. vii, 20).

Augustinum ipsum de Pelagiana hæresi in Sicilia emer18. Sed quoquo modo se habea tista quæstio, quia gente certiorem faciebat per litteras, circiteran. 414 :

quippe cum iste, cui nunc scribitur, Pelagiadam hære. etsi non invenitur homo in hac vita sine peccato, id sim hactenus nescivisse videatur,

1

sed nondum evidenter ab Ecclesia separata est: ho. minum scilicet qui tantum audent infirmitati humanæ tribuere potestatis 1, ut hoc solum ad Dei gratiam pertinere contendant,quod cum libero arbitrio et non peccandi possibilitate creati sumus, et Dei mandata quæ a nobis implerentur accepimus: cœterum ad eadem mandata servanda et implenda nullo divino adjutorio nos egere. Necessariam vero nobis esse remissionem peccatorum, quia ea quæ a nobis in præteritum malefacta sunt, infecta facere non valemus. Cavendis autem futuris vincendisque peccatis, omnibusque tentationibus virtute superandis, sine ullo deinceps adjutorio gratia Dei naturali possibilitate humanam sufficere voluntatem. Nec parvulos indigere gratia Salvatoris,qua per ejus baptismum a perditione liberentur, eo quod nullum ex Adam contagium damnationis attraxerint.

2. Quam sint hæc inimica gratiæ Dei, quæ per Jesum Christum Dominum nostrum humano generi indulta est, et quemadmodum totius fidei christianæ fundamenta evertere moliantur, pervidet nobiscum Venerabilitas vestra. Neque apud vos tacere debuimus, ut ejusmodi homines, quos quidem sanari in Ecclesia, quam ex illa resecari magis volumus et optamus, cura pastorali caveatis. Jam enm cum ista scriberem, cognoveramus in ecclesia Carthaginensi adversus eos episcopalis concilii conditum fuisse decretum, per epistolam sancto et venerabili Papæ Innocentio dirigendum ; et nos de concilio Numidiæ ad eamdem apostolicam Sedem jam similiter scripseramus.

3. Omnes enim qui spem habemus in Christo, huic pestiferæ impietati resistere, eamque concorditer damnare et anathemare debemus: quæ contradicit etiam orationibus nostris, concedens quidem ut dicamus, Dimitte nobis debita nostra, sicut el nos dimittimus debitoribus nostris(Matth. vi, 12); et hoc ita concedens, ut asserat hominem in hoc corruptibili corpore quod aggravat animam, posse suis viribus ad tantam justitiam pervenire, ut neque hoc illi sit dicere necessarium, Dimitte nobis debita nostra. Illud vero quod sequitur, Ne nos inferas in tentationem (Ib. 12, 13), non sic accipiunt tanquam Deus orandus sit quo nos ad superandas tentationes adjuvet peccatorum, sed ne quisquam irruens corporaliter nos humanus casus affligat; quoniam pec. catorum tentationes vincere ita sit jam in nostra positum potestate, possibilitate naturæ, ut hoc inaniter impetrandum orationibus arbitremur. Non possumus una epistola brevi omnia vel plurima tantæ impietatis argumenta colligere, præsertim quia cum ista conscriberem, perlatores navigaturi me immorari diutius non sinebant. Puto autem onero. sum me non fuisse sanctis sensibus tuis, quod de tanto malo, omnique vigilantia 1, Domino adjuvante, vitando, tacere non potui.

In Mss. plerisque, infirmitatis humanæ tribuere potestati.

Lov., Innocentio dirigendam; et nos. At Edd. antiquiores et Mss. tres Vatic., dirigendum.

EPISTOLA CLXXIX * (a).

Augustinus Joanni episcopo Jerosolymitano, relegent Pelagii hæresim contentum in ejus libro quem ipsi transmittit una cum libro de Natura et Gratia a se contra istum elaborato ; petens vicissim ut mittat Gesta ecclesiastica Diospolitanæ synodi, quibus Pelagius purgatus esse perhibetur. Domino beatissimo, ac merito venerabili fratri et coepiscopo JOANNI, AUGUSTINUS, in Domino salutem.

1. Quod tuæ Sanctilatis scripta non merui, nihil audeo succensere melius enim perlatorem credo defuisse, quam me suspicor a tua Veneratione contemptum, domine beatissime, et merito venerabilis frater. Nunc vero quoniam servum Dei Lucam, per quem ista direxi, cito comperi esse rediturum, agam Domino, et tuæ benignitati uberes gratias, si me litteris fueris visitare dignatus. Pelagium vero fratrem nostrum, filium tuum, quem audio quod multum diligis, hanc illi suggero exhibeas dilectionem, ut homines qui eum noverunt et diligenter audierunt, non ab eo tuam Sanctitatem existiment falli. 2. Nam quidam ex discipulis ejus adolescentes honestissime nati, et institutis liberalibus eruditi, spem quam habebant in sæculo, ejus exhortatione dimiserunt', et se ad Dei servitium contulerunt. In quibus tamen cum apparuissent quædam sanæ doctrinæ adversantia, quæ Salvatoris Evangelio continetur, et apostolicis sermonibus declaratur,id est cum invenirentur contra Dei gratiam disputare, propter quam christiani sumus, et in qua spiritu ex fide spem justitiæ exspectamus, et admonitionibus nostris inciperent emendari; dederunt mihi librum, quem ejusdem Pelagii esse dixerunt, rogantes ut ei potius responderem quod posteaquam vidi me facere debere, ut eo modo error ipse nefarius de cordibus eorum perfectius auferretur, legi atque respondi. 3. In hoc libro ille Dei gratiam non appellat nisi naturam, qua libero arbitrio conditi sumus. Illam vero,quam innumerabilius testimoniis sancta Scriptura commendat, ea nos justificari, hoc est, justos fieri docens, et in omni opere bono, sive agendo, sive perficiendo, Dei misericordia juvari; quod etiam orationes sanctorum apertissime ostendunt, quibus ea petuntur a Domino, quæ præcipiuntur a Domino : hanc ergo gratiam non solum tacet, sed ei contraria multa loquitur. Affirmat enim, vehementerque contendit, per solum liberum arbitrium sibi humanam sufficere posse naturam ad operandam justitiam et omnia Dei mandata servanda. Unde quis non videat, cum eumdem librum legerit, quemadmodum oppugnetur gratia Dei, de qua dicit Apostolus, Miser ego homo! quis me liberabit de corpore mortis hujus? Gratia Dei per Dominum nostrum Jesum

1 Am. Bad. Er. et aliquot Mss., omnium vigilantia. a sic emendat codex Vatic., nam in Edd. legebatur: Eruditi quam habebant in sæculo exhortationem dimi

serunt.

Edita apud Lov. ex Ms. Vatic. in quo solo a nobis reperta est. (a) Alias 252: quæ autem 179 erat, nunc 150. Scripta circa idem tempus.

Christum (Rom. vii, 24, 25); et nullus locus divino adjutorio, relinquatur, propter quod orantes dicere debeamus, Ne nos inferas in tentationem (Matth. VI, 13); sine causa etiam Dominus apostolo Petro dixisse videatur, Rogavi pro te, ne deficiat fides tua (Luc. xx11, 32), si hoc totum in nobis nullo auxilio Dei, sed potestate voluntatis impletur?

4. His itaque disputationibus perversis et impiis, non solum contradicitur orationibus nostris, quibus a Domino petimus quidquid sanctos petiisse legimus et tenemus; verum etiam benedictionibus nostris resistitur, quando super populum dicimus, optantes eis et poscentes a Domino, ut eos abundare faciat in charitate invicem, et in omnes (I Thess. 111, 12), et det eis secundum divitias gloriæ suæ virtute corroborari per Spiritum ejus (Ephes. ш, 16); et impleat eos omni gaudio, et pace in credendo, et abundent in spe, et potentia Spiritus sancti (Rom. xv, 13). Utquid eis ista petimus, quæ populis a Domino petiisse Apostolum novimus, si jam natura nostra, creata cum libero arbitrio, omnia hæc sibi potest sua voluntate præstare? utquid etiam dicit idem ipse Apostolus, Quotquot enim Spiritu Dei aguntur, hi filii sunt Dei; si spiritu naturæ nostræ agimur, ut efficiamur filii Dei? utquid dicit similiter, Spiritus adjuvat infirmitatem nostram (Id. viii, 14, 26); si natura nostra sic creata est, ut Spiritu ad opera justitiæ non indigeat adjuvari? utquid scriptum est, Fidelis autem Deus, qui non permittet vos tentari super id quod potestis, sed faciet cum tentatione etiam exitum, ut possitis sustinere (I Cor. x, 13); si jam ita conditi sumus, ut viribus liberi arbitrii universas tentationes sustinendo superare possimus ?

5. Quid pluribus agam apud Sanctitatem vestram? quandoquidem me onerosum sentio; maxime quia per interpretem audis litteras meas. Si diligitis Pelagium, diligat vos etiam ipse, imo magis seipsum ; et non vos fallat. Cum enim auditis eum confiteri gratiam Dei et adjutorium Dei, putatis hoc eum dicere quod et vos qui catholica regula sapi tis, quoniam quid in libro suo scripserit ignoratis. Propter hoc, ipsum librum misi, et meum quo ei respondi; unde perspiciat Venerabilitas vestra, quam gratiam vel adjutorium Dei dicat, quando illi objicitur quod gratiæ Dei et adjutorio contradicat. Proinde ostende illi docendo, et hortando, et pro ejus salute, quæ in Christo esse debet, orando, ut eam Dei gratiam confiteatur, quam probantur sancti Dei fuisse confessi, cum a Domino ea ipsi peterent quæ illis jubebat ut facerent: quoniam neque juberentur, nisi ut nostra voluntas ostenderetur; neque peterentur, nisi ut voluntatis infirmitas ab illo qui jusserat, juvaretur.

6. Aperte interrogetur utrum ei placeat orandum esse a Domino ne peccemus. Quod si ei displicet, legatur in auribus ejus Apostolus dicens, Oramus autem ad Deum, ne quid faciatis mali (II Cor. xIII, 7) si autem placet, aperte prædicet gratiam qua juvamur, ne1 ipse faciat multum mali. Hac enim gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum

omnes liberantur, quicumque liberantur: quoniam nemo, præter ipsam, quolibet alio modo liberari potest. Propter hoc scriptum est, Sicut in Adam omnes moriuntur, sic et in Christo omnes vivificabuntur (I Cor. xv, 22); non quia nemo damnabitur; sed quia nemo aliter liberabitur 2. Quia sicut nulli nisi per Adam filii hominis, ita, nulli nisi per Christum filii Dei. Omnes itaque filii hominis nonnisi per Adam, et omnes ex eis filii Dei nonnisi per Christum fieri possunt. Aperte itaque etiam hinc exprimat quid sentiat; utrum placeat ei etiam parvulos qui nondum justitiam possunt velle vel nolle, tamen propter unum hominem, per quem peccatum intravit in mundum, et per peccatum mors, et ita in omnes homines pertransiit, in quo omnes peccaverunt (Rom. v, 12), per Christi gratiam liberari: utrum etiam pro ipsis fusum credat sanguinem Christi propter originale peccatum, qui utique in remissionem fusus est peccatorum (Matth. xvi, 28). De his maxime ab illo volumus nosse quid credat,quid teneat, quid certe confiteatur et prædicet.In aliis autem quæ illi objiciuntur, etiamsi errare convincitur, tamen donec corrigatur, tolerabilius sustinetur.

7. Peto etiam nobis transmittere, quibus perhibetur esse purgatus, ecclesiastica Gesta digneris.Quod ex multorum episcoporum desiderio peto, quos mecum de hac re fama incerta perturbat: sed ideo solus hoc scripsi, quia occasionem perlatoris festinantis a nobis, quem cito ad nos audivi posse remeare, prætermittere nolui. Pro quibus Gestis jam nobis misit non quidem ullam partem Gestorum, sed quamdam a se conscriptam velut defensionem suam,qua se dixit objectis respondisse Gallorum (a). In qua, ut alia omittam, cum ad illud responderet, quod ei objectum est, eum dixisse posse hominem esse sine peccato, et mandata Dei custodire si velit, Diximus, inquit; hanc enim illi Deus possibilitatem dedit. Non diximus, quoniam inveniatur quis ab infantia usque ad senectam, qui nunquam peccaverit;sed quoniam a peccatis conversus labore proprio, et gratia Dei adjutus potest absque peccato esse, nec propter hoc in posterum erit inconvertibilis.

8. In hac Pelagii responsione cernit Reverentia tua hoc eum fuisse confessum, priorem hominis vitam, quæ est ab infantia, sine peccato non esse, sed eum ad vitam quæ sine peccato sit, labore proprio et adjuto per gratiam Dei posse converti. Cur ergo in hoc libro, cui respondi, vel ita hic vixisse dicit, ut nihil omnino peccaverit? Nam ejus de hac re ista sunt verba: Hoc, inquit, recte dici potest de his quorum neque bonorum, neque malorum Scriptura sit memor de illis vero quorum justitiæ meminit, et peccatorum sine dubio meminisset, si qua eos peccasse sensisset. Sed esto, inquit, aliis temporibus turbæ numerositate omnium dissimulaverit peccata contexere; in ipso statim mundi primordiv, ubi non1 Lov., ut ipse. At Mss. Vatic., ne ipse.

In vulgatis hæc deerant: Non quia nemo damnabitur, sed quia nemo aliter liberabitur ; quæ ex Mss. Vatic. restituimus.

(a) Herotis et Lazari, de quibus in Epist. 175, n. 1.

nisi quatuor homines erant, quid, inquit, dicimus,

EPISTOLA CLXXX' (a). cur non omnium voluerit dicta memorare? Ulrumne

Augustinus Oceano, rescribens paucis de animæ ingentis multitudinis causa, quæ nondum erat ? an

origine, et de officioso mendacio, petensque ut mit. quia illorum tantum, qui commiserant, meminit, il

tat Hieronymi librum de Resurrectione carnis. lius vero qui nulla commiserat, meminisse non potuil ? Certe, inquit, primo in tempore Adam et

Domino merito charissimo, et in Christi membris Eva, ex quibus Cain el Abel nati sunt, quatuor ho.

honorando fratri OCEANO, AUGUSTINUS, salutem. mines tuntum fuisse referuntur. Peccavit Eva;Scrip

1. Duas accepi simul epistolas Dilectionis tuæ, tura hoc prodidit : Adam quoque deliquit; eadem quarum in una facis tertiæ mentionem, et eam te Scriptura non tacuit : sed et Cain peccasse ipsa quo- prius misisse commemoras ;quam accepisse non reque Scriplura testata est. Quorum non modo pec- colo, imo bene mihi recolere videor quod non accecata, verum etiam peccatorum indicat qualitatem. perim. De iis tamen quas accepi, ago uberes gratias Quod si et Abel peccasset, inquit, et hoc sine dubio benignitati erga nos tuæ. Quibus ut non continuo Scriptura dixisset : si non dixit, ergo nec ille pec- responderem, in alia atque alia diversarum occupacavit.

tionum tempestate direptus sum. Unde nunc stillam 9. Hæc verba de libro ejus decerpsi, quæ in ipso

vacantis temporis nactus, respondere aliquid maquoque volumine tua Sanctitas poterit invenire; ut

lui, quam ad tuam sincerissimam charitatem diuintelligatis quemadmodum et cætera neganti cre

turnum babere silentium, et fieri taciturnitate, dere debeatis. Nisi forte dicat ipsum Abel nihil pec

quam loquacitate importunior, casse ; sed ideo non fuisse sine peccato, et ideo non

2. De origine animarum quid sanctus Hieronymus posse Domino comparari, qui in carne mortali so

sentiat, jam sciebam, et hæc ipsa quæ ex libro ejus lus sine peccato fuit, quia erat in Abel originale pec

in epistola tua posuisti verba jam legeram. Verum catum, qnod de Adam traxerat, non in seipso ipse

non hoc quætionem molestam facit, quod movet commiserat : utinam saltem hoc dicat, ut interim

quosdam, quomodo Deus adulterinis etiam concepejus de baptismo parvuloruin certam sententiam

tibus juste animas largiatur; cum bene viventibus, tenere possimus! Aut si forte, quoniam dixit ab in.

et ad Deum fide ac pietate conversis, ne propria fantia usque ad senectutem, ideo dicat Abel non

quidem, quanto minus parentum, possint obesse peccasse, quia nec senuisse monstratur. Non hoc peccata. Sed merito quæritur, si verum est novas ex indicant verba ejus : ab initio priorem vitam dixit

nihilo animas singulas singulis nascentibus fieri, peccatricem; posteriorem vero posse esse sine pec

quomodo tam innumerabiles animæ parvulorum, cato. Ait enim non se dixisse, quoniam inveniatur

quas Deo certum est, ante rationales annos, antequis ab infantia usque ad senectutem,quinon pecca

quam quidquam justum injustumve sapere vel verit; sed quoniam a peccatis conversus labore pro

capere possint, sine Baptismo de corporibus exituprio, et gratia Dei adjutus potest absque peccato

ras, juste in damnationem dentur, ab illo utique esse. Cum enim dicit, a peccatis conversus, osten

apud quem non est iniquitas (Rom. 1x, 14). Non dit priorem vitamin peccatis agi. Fateatur ergo quod

opus est de hac re plura dicere, cum scias quid vepeccaverit Abel, cujus prima vita fuit in sæculo,

lim, vel potius quid nolim dicere ; satis existimo quam fatetur non è carere peccatis, et respiciat sapienti esse quod dixi. Verumtamen si aliquid librum suum, ubi eum dixisse constat, quod ait in

hinc, quo ista quæstio solvi queat, vel legisti, vel hac defensione, Non diximus.

ex ore ejus audisti, vel tibi ipsi Dominus cogitanti

donavit ut noveris ; impartire, obsecro, mihi, ut 10. Si autem et hunc librum, vel hunc in eo libro

gratias uberiores agam. locum esse negaverit suum ; ego quidem idoneos 3. Illud vero de officioso utilique mendacio, quod testes habeo honestos et fideles viros, et ejus sine

exemplo Domini de die et hora hujus sæculi finiendi dubio dilectores, quibus attestantibus purgare me nec Filium scire dicentis (Marc. x111, 32), putasti esse possum, quod eumdem librum ipsi mihi dederint,

solvendum ; conatu quidem ingenii tui, cum legeet ibi hoc legatur, eumque Pelagii esse dixerint, ut

rem, delectabar, sed nullo modo mihi videtur trosaltem hoc mihi sufficiat, ne dicat a me fuisse sive

picam locutionem recte dici posse mendacium. Non conscriptum, sive falsatum. Jam inter illos eligat

enim mendacium est, cum diem lætum dicimus, quisque cui credat; meum non est de hac re diutius

quod lætos faciat ; aut tristem lupinum, quod gusdisputare. Rogamus ut certe transmittasipsi, si ne- tantis vultum amaro sapore contristet; sicut Deum gaverit se ista sentire, quæ illi objiciuntur inimica

scire, cum cognoscentem hominem facit; hoc enim gratiæ Christi. Tam quippe operta est ejus defensio, dictum ad Abraham (Gen. xxii, 12) ipse commeut si vestram sanctam prudentiam, qui ejus alia morasti. Nequaquam sunt ista mendacia; quod ipse scripta non nostis, nulla verborum ambiguitate fe- facillime advertis. Proinde beatus Hilarius, cum fellerit, magno gaudio gratulabimur ; non multum

obscuram quæstionem obscuro hoc genere tropicæ curantes utrum illa perversa et impia nunquam locutionis aperuit, ut intelligeremus in eo se nimisenserit, an se ab eis aliquando correxerit. rum dixisse nescientem, in quo alios facitoccultando

• In Mss. non reperta est, præterquam in Vaticano: · Lov., non fateatur carere. At Vatic. Mss. fatetur non (a) Alias 260 : quæ autem 180 erat, nunc 228. Scripta

circa finem an. 416.

carere.

PATROL. XXXIII.

(Vingl-Cing.)

nescientes, non excusavit mendacium, sed mendacium non esse monstravit; non solum in his usitatioribus tropis, verum in illa etiam, quæ appellatur metaphora, quæ loquendi consuetudine omnibus nota est (Hilar. de Trinitate, lib. 9). Nam gemmare vites, fluctuare segetes, florere juvenes, contendet quispiam esse mendacium, quod in his rebus nec undas, nec lapides, nec herbas, nec arbores videt, ubi proprie ista verba dicuntur ?

4. Porro autem pro tuo ingenio atque eruditione facillime perspicis quantum ab his differat quod ait Apostolus: Cum viderem quia non recte ingrediuntur ad veritatem Evangelii, dixi Petro coram omnibus, Si tu, cum sis Judæus, gentiliter et non judaice vivis, quemadmodum Gentes cogis judaizare (Galat. n, 14)? Nulla est hic tropica obscuritas, verba sunt propria apertæ locutionis. Hoc profecto Doctor Gentium, his quos parturiebat donec Christus formaretur in eis (ld. IV, 19), et quibus sub divina attestatione prædixerat, Quæ autem scribo vobis, ecce coram Deo, quia non mentior (Id. 1, 20), aut verum dixit, aut falsum si falsum, quod absit, quæ sequantur advertis; et ambo ista exhorrescas admonet 1 veritatis indicium, etin apostolo Petro mirabilis humilitatis exemplum.

5. Sed quid hinc diutius? cum de hac quæstione inter nos, ego et prædictus venerabilis frater Hieronymus satis litteris egerimus; et in hoc opere recentissimo, quod sub nomine Critobuli adversus Pelagium modo edidit (Lib. 1 adversus Pelag.), eamdem de ista re gesta dictisque apostolicis sententiam tenuit, quam beatissimi Cypriani etiam nos secuti sumus (Epist. 71 ad Quintum). Illud potius de origine animarum, non propter partus adulterinos, sed propter innocentium, quod absit, damnationem, quod, opinor, non stulte quæritur ; si quid a tali ac tanto didicisti viro, quod recte responderi ambigentibus possit, quæso nobiscum communicare non abnuas. Ita quippe mihi in epistolis tuis eruditus et suavis apparuisti, ut operæ pretium sit tecum litteris colloqui. Nescio sane quem librum ejusdem hominis Dei, quem presbyter Orosius attulit, tuæque Dilectioni describendum dedit, ubi de resurrectione carnis præclare disputasse laudatur, jam nobis peto non differas mittere.Ideo quippe non eum cito poposcimus, quia et describendum et emendandum utique cogitavimus; cui utrique operi largissimum jam putamus tempus indultum. Memor nostri Deo vivas.

EPISTOLA CLXXXI * (a).

Innocentius, Carthaginensis concilii Patribus, confirmans ipsorum doctrinam ac sententiam adversus Pelagianos.

1 Lov., exhorrescas amovet veritatis, Ms. Vatic., exhorrerens admonet, etc. Suspicamur dilemma isthuc quod proponitur, scil. Aut verum dixit, aut falsum, etc., membro aliquo decurtatum esse. Non enim subjicitur subinde, si verum dixit, etc.

* Recensita ad bl. cb. ff. gg. rm. th. vc. et ad Am. Bad. Er. Lov.

(a) Alias 91: quæ autem 181 erat, Italicæ inscripta, continetur in epistola 147 ad Paulinam. Scripta post superiorem.

Innocentius, Aurelio, Numidio 1, Rusticiano, FidenTIANO, EVAGRIO, ANTONIO, PALATINO, ADEODATO, VINCENTIO, PUBLIANO, THEASIO, TUTO, PANNONIO, VICTORI, RESTITUTO, alteri RESTITUTO, RUSTICO, FORTUNATIANO, AMPELIO, AMBIVIO, FELICI, DONATIANO, ADEODATO, OCTAVIO, SEROTINO, MAJORINO, POSTHUMIANO, CRISPULO, VICTORI, alteri VICTORI, LEUCIO, MARIANO, FRUCTUOSO, FAUSTINIANO, QUODVULTDEO, CANDORIO, MAXIMO, MEGASIO, RUSTICO, RUFINIANO, PROCULO, SEVERO, THOME, JANUARIO, OCTAVIANO, PRÆTEXTATO, SIXTO, QUOVULTDEO, PENTADIO, QUOD VULTDEO, CYPRIANO, SERVILIO, PELAGIANO, MARCello, VenantiO, DIDYMO, SATURNINO, BIZACENO, GERMANO, GERMANIANO, Inventio, MAJORINO, INVENTIO, CANDIDO, CYPRIANO, ROMANIANO, EMILIANO, AFRICANO MARCELLINO 2 et cæteris qui in Carthaginensi concilio affuerunt dilectissimis fratribus, in Domino salutem.

3

1. In requirendo de 3 his rebus, quas omni cum sollicitudine decet a sacerdotibus, maximeque a vero justoque et catholico tractari concilio, antiquæ traditionis exempla servantes, et ecclesiasticæ memores disciplinæ, nostræ religionis vigorem non minus nunc in consulendo,quam antea cum pronuntiaretis, vera ratione firmastis, qui ad nostrum referendum approbastis esse judicium, scientes quid apos tolicæ Sedi, cum omnes hoc loco positi ipsum sequi desideremus apostolum, debeatur, a quo ipse episcopatus et tota auctoritas numinis hujus emorsit.Quem sequentes, tam mala damnare novimus quam probare laudanda. Vel id vero quod patrum instituta sacerdotali custodientes officio non censetis esse calcanda, quod illi non humana, sed divina decrevere sententia, ut quidquid quamvis in disjunctis remotisque provinciis ageretur,non prius ducerent finiendum, nisi ad hujus Sedis notitiam perveniret: ultola hujus auctoritate justa quæ fuerit pronuntiatio firmaretur, indeque sumerent cæteræ Ecclesiæ (velut de natali suo fonte aquæ cunctæ procederent, et per diversas totius mundi regiones puri latices capitis incorrupti manarent) quid præciperent, quos abluerent, quos velut cæno inemundabili sordidatos mundis digna corporibus unda vitaret.

2. Gratulor igitur, fratres charissimi, quod per fratrem et coepiscopum nostrum Julium litteras ad nos destinastis, et cum illis curam geritis quibus præsidetis Ecclesiis, sollicitudinem vestram pro omnium utilitate monstratis, et per cunctas totius orbis Ecclesias omnibus una quod prosit decernendum esse deposcitis: ut suis constabilita regulis Ecclesia, et hoc, quo illos caveat, pronuntiationis justæ firmata decreto talibus pavere non possit qui

1 Sic in Mss. Vatic. et Gallic. At in vulgatis, nominato uno Aurelio, subditur: Et omnibus sanclis episcopis, vel cœleris, etc.

Ita Mss. excepto Vatic. qui post nomen Marcellini hæc interponit, et omnibus sanctis episcopis.

3 Mss. Corb. et Germ. In requirendis Dei rebus. Sic Mss. Gallic. At unus e Vatic. habet: Ut suis constabilita regulis Ecclesiæ et hos caveant institutis firma deretalibus, et alios quorum nondum perfidia patuit, qui perversis instructi, etc. Bad. Am. Er. et Lov. Ut suis constabilita regulis Ecclesia, ex hoc quod illos caveat pronuntiationis justæ firmata decretalibus.

:

« PredošláPokračovať »