Q. HORATII FLACCI

VITA

SUETONIO TRANQUILLO TRIBUTA.

mmm

4

Q. HORATIUS FLACCUS, Venusinus, patre, ut ipse quidem tradit, libertino, et exauctionum (1) coactore, ut vero creditum est, salsamentario, quum illi quidam exprobrasset in altercatione : « Quotiens « ego vidi patrem tuum brachio se emungentem (2)?»

[Cum parente in Sabinos commigravit. Quem quum pater puerum Romam misisset in ludum litterarium, parcissimis eruditus impensis, angustias patris vicit ingenio. Litterarum studio provectus, Athenas se contulit (3), quo posset (Lib. II, Epist. II, v. 45),

... inter silvas Academi quærere verum. ]

Bello Philippensi, excitus a Marco Bruto impera

(1) Al. exactionum. Verum ipse patrem vocat præconem. (Lib. 1, Sat. vi, v. 86.)

(2) Quod interpolatum videri potest, ex Rhetor. ad Herenn. nempe desumptum.

(3) Hæc ex vetust. exempl. MSS., ut infra, uncis inclusa.

tore, tribunus militum meruit; victisque partibus, venia impetrata (1), scriptum (2) quæstorium comparavit; ac primo Mæcenati, mox Augusto in gratiam insinuatus, non mediocrem in amborum amicitia locum tenuit.

[A Mæcenate rogatus, varia ex lyricis græcis metra in latinum sermonem transtulit.]

Maecenas quantopere eum dilexerit, satis testatur (3) illo epigrammate :

Ni te visceribus meis, Horati,

Plus jam diligo, tu tuum sodalem
Ninnio (4) videas strigosiorem.

Sed multo magis extremis judiciis, tali ad Augustum elogio :

Horatii Flacci, ut mei, esto memor.

Augustus epistolarum quoque ei officium obtulit, ut hoc ad Mæcenatem scripto significat : « Ante ipse << sufficiebam scribendis epistolis amicorum nunc « occupatissimus et infirmus, Horatium nostrum te cupio adducere. Veniet igitur ab ista parasitica << mensa ad hanc regiam, et nos in epistolis scriben<< dis adjuvabit. » Ac ne recusanti quidem aut succensuit quidquam, aut amicitiam suam ingerere desiit. Exstant epistolæ, e quibus, argumenti gratia,

(1) Pollionis interventu (Ex vetusto exemplari). (2) Pro voce scribatum.

(3) In Edd. vulg. demonstratur. (4) Poëta permacro, juxta Vossium. Edd. vulg. autem Hinno (mulo).

pauca subjeci : « Sume tibi aliquid juris apud me, << tanquam si convictor mihi fueris: recte enim, et << non temere feceris; quoniam id usus mihi tecum « esse volui, si per valetudinem tuam fieri potuisset. »> Et rursus: «Tui qualem habeam memoriam, pote«ris ex Septimio (1) quoque nostro audire: nam <«< incidit, ut illo coram fieret a me tui mentio. Neque « enim, si tu superbus amicitiam nostram sprevisti, «< ideo nos quoque superbi sumus. » Præterea sæpe eum inter alios jocos purissimum penem, et homuncionem lepidissimum appellavit, unaque et altera liberalitate locupletavit. Scripta quidem ejus usque adeo probavit, mansuraque perpetuo opinatus est, ut non modo Sæculare carmen componendum injunxerit, sed et Vindelicam victoriam Tiberii Drusique privignorum suorum (2); eumque coegerit propter hoc, tribus carminum libris ex longo intervallo quartum addere: post Sermones (3) vero lectos quosdam, nullam sui mentionem habitam ita sit questus : « Irasci me tibi « scito, quod non in plerisque ejusmodi scriptis me«< cum potissimum loquaris. An vereris, ne apud « posteros infame tibi sit, quod videaris familiaris

(1) Idem videtur ad quem Od. vi, Lib. 11, et de quo in Epist. 1x, Lib. 1. (2) Vide Odd. 1v et xiv, Lib. IV.

(3) Non solum Satiras sed Epistolas intelligere est. Nam quidem Horatii Satire sunt plerumque Sermocinationes, unde Sermones dicuntur ; etiamque Epistolæ selecta sunt Colloquia, unde infra Ecloga dicitur ad Augustum Epistola.

*

« nobis esse? » Expressitque Eclogam, cujus initium est: Quum tot sustineas, etc. Epist. 1, lib. II.

Habitu corporis brevis fuit atque obesus; qualis et a semet ipso in Satiris describitur, et ab Augusto hac epistola: «< Pertulit ad me Dionysius libellum tuum, «< quem ego, ne accusem brevitatem, quantuluscum« que est (1), boni consulo. Vereri autem mihi vide<< ris, ne majores libelli tui sint, quam ipse es. Sed << si tibi statura deest, corpusculum non deest. Itaque <«< licebit in sextariolo scribas, quum circuitus volu<«< minis tui sit amplissimus, sicut est ventriculi tui.»> Ad res Venereas intemperantior traditur. Vixit plurimum in secessu ruris sui Sabini, aut Tiburtini : domusque ejus ostenditur circa Tiburni luculum. Venerunt in manus meas et elegi sub ejus titulo, et epistola prosa oratione, quasi commendantis se Mæcenati: sed utraque falsa puto. Nam elegi vulgares, epistola etiam obscura; quo vitio minime tenebatur. Natus est Idus VI Decembris, Lucio Cotta et Lucio Torquato Consulibus. Decessit Calendas v Decembris, C. M. Censorino, C. Asin. Gallo, Consulibus, post annum LIX (2), hærede Augusto palam nuncupato, quum urgente vi valetudinis non sufficeret ad obsignandas testamenti tabulas. Humatus et conditus est extremis Esquiliis, juxta Mæcenatis tumulum.

(1) Al. ut accusantem quantuluscumque es.

(2) Juxta MSS. Sed respectis consularibus annis ortus et decessus ipsius, non ultra ætatis annum LVII Horatius vixit.

NOTITIA LITTERARIA

DE

Q. HORATIO FLACCO,

Summatim descripta præcipue ex Jo. Alb. Fabricii Bibliotheca Latina a Jo. Aug. Ernesti edita tom. 1, cap. xi.

HORATII ETAS.

Q. HORATIUS FLACCUS, Venusii Apuliæ natus est sub ante dictis consulibus; anno U. C. 689, ante Christum 65. Lyricorum fere solus legi dignus, judice jam olim Quintiliano, quum plures hujus generis poëtæ (1) exstarent, Titius, Cæsius, Bassus et alii, quorum scripta sunt abolita. Vita decessit Horatius Epicuri favens (2) dogmatis, at non ineptus morum scriptorumve censor, Mæcenati atque inde Augusto mire probatus, eodem quo Mæcenas (3) anno U. C. 746, C. Marcio Censorino et C. Asinio Gallo Coss. anno ætatis 57, ante Christum 8, viginti ante mortem

(1) De his aliisque Lyricis Latinis Vossius 111, 15, Institut. Poëtic. (2) Non tamen addictus quia lib. 1, Ep. 1, se ipse dicit Nullius addic◄ tum jurare in verba Magistri.

(3) Maecenas decedens prior Horatium Augusto commendavit his verbis in Vita e Suetonio jam relatis : Horatii Flacci, ut mei, esto memor.